2002

2002. urtea

Urteak:	1999  • 2000  • 2001 • 2002 • 2003 • 2004 • 2005
Hamarkadak:	1980(e)koa • 1990(e)koa • 2000(e)koa • 2010(e)koa • 2020(e)koa
Mendeak:	XX.a • XXI.a • XXII.a

2002 beste egutegi batzuetan

Gregoriotar egutegia	2002 MMII
Ab urbe condita	2755
Armeniar egutegia	1451 ԹՎ ՌՆԾԱ
Bahá'í egutegia	158 – 159
Bengaliar egutegia	1409
Berber egutegia	2952
Egutegi budista	2546
Myanmarko egutegia	1364
Bizantziar egutegia	7510 – 7511
Koptoen egutegia	1718 – 1719
Etiopiar egutegia	1994 – 1995
Hebrear egutegia	5762 – 5763
Egutegi hinduak
- Bikram Samwat	2058 – 2059
- Shaka Samvat	1924 – 1925
- Kali Yuga	5103 – 5104
Holozeniar egutegia	12002
Iraniar egutegia	1380 – 1381
Islamiar egutegia	1422 – 1423
Japoniar egutegia	Heisei 14 (平成14年)
Korear egutegia	4335
Thailandiar eguzki egutegia	2545
Unix denbora	1009843200 – 1041379199

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

---

Gertaerak

• Urtarrilaren 1a - Txina, Munduko Merkataritza Erakundean sartu zen.
  • Euroa ezarri zuten Europar Batasuneko 12 estatuko diru ofizialtzat.
• Urtarrilaren 5a - 15 urteko mutiko batek gidaturiko hegazkin bat Tampa hiriko eraikin baten aurka talka egin zuen, Irailaren 11ko atentatuen beldurra berpiztuz.
• Urtarrilaren 17a - Nyiragongo mendiaren erupzioa Kongon. 400.000 pertsonek euren etxeak utzi behar izan zituzten.
• Otsailaren 23a - FARCek Ingrid Betancourt bahitu zuen.
• Otsailaren 27a - 57 hildako Indian, hinduez betetako tren bati musulman talde batek su ematerakoan.
• Martxoaren 1a - AEBetako ejerzitoak Afganistan inbaditu zuen.
• Martxoaren 19a - AEBetako ejerzitoaren Afganistango kanpainiari amaiera eman zitzaion.
• Martxoaren 30a - Erresuma Batuko Ama Erregina hil zen.
• Apirilaren 13a - Metro Bilbaoren bigarren linea inauguratu zen Gurutzeta eta Urbinagako geltokien artean.
• Apirilaren 15a - Air Chinaren hegazkin baten istripua Pusango hiri hegokorearrean. 128 hildako.
• Apirilaren 21a - Frantziako hauteskundeen lehen itzulia. Jacques Chirac eta Jean-Marie Le Pen ultra eskuindarra izan ziren kandidaturik bozkatuenak.
• Apirilaren 26a - Robert Steinhauser Erfurt, Alemania, hiriko bere eskolako irakasle eta ikasleen aurka tiro egin zuen. 16 hildako.
• Maiatzaren 6a - Pim Fortuyn politikari holandarra erail zuten.
• Maiatzaren 20a - Ekialdeko Timorren independentzia berrezarri zen.
• Maiatzaren 25a - China Airlineseko hegazkin baten istripua Taiwanetik gertu. 225 hildako.
• Uztailaren 1a - Hegazkin istripua izan zen Alemania eta Suitza artean dagoen Konstantza lakuaren inguruan.
• Uztailaren 14a - Jacques Chirac erailtzeko saiakera Bastilla egunaren ospakizunetan parte hartzen zebilela.
• Abuztua - Uholdeek Europa osoan 50 hildakotik gora eragin zituzten.
• Irailaren 10a - Suitzak, Nazio Batuetan sartzea erabaki zuen.
• Irailaren 22a - Gerhard Schröder Alemaniako kantziller aukeratu zuten.
• Urriaren 12a - Atentatua Balin, 202 hildako eta 300 zauritu Indonesiako Al Qaedak eginiko erasoan.
• Azaroaren 13a - Prestige petroliontzia hondoratu zen Galiziako kostan, olio isuri erraldoia Euskal Herriraino hedatuz.
• Azaroaren 14a - Argentinako krisialdi ekonomikoa hasi zen.
• Abenduaren 27a - Atentatua Txetxenian, 72 hildako.

Ekonomia

• Urtarrilaren 1a - Euroa indarrean sartu zen Europar Batasuneko hamaika herrietan. Baita Euskal Herrian ere.
• Otsailaren 28a - Euroa hartu zuten herrietako berezko txanponek balioa galdu zuten, eta Euroa legezko txanpon bakarra bihurtu zen.

Arte eta kultura

• Abenduaren 18a - 2002ko Bizkaiko Bertsolari Txapelketaren finala Igor Elortzak irabazi zuen, aurreko bi edizioetan legez.

Zientzia eta teknologia

• Otsailaren 19a - Mars Oddysey espaziontziak bere misioa hasi zuen.
• Ekainaren 5a - Mozilla nabigatzailearen 1.0 bertsioa kaleratu zen.
• Ekainaren 10a - Eklipse anular osoa.
• Abenduaren 4a - Eguzki eklipse osoa.

Kirolak

• 2002ko Neguko Olinpiar Jokoak (Salt Lake City, AEB; Otsailaren 8a - Otsailaren 24a).
  • Bi euskal herritarrek hartu zuten parte bi kiroletan, Espainiako selekzioarekin.
• Ekainaren 8a - Biarritz Olympique errugbi taldea Frantziako txapelduna izan zen finala 25-22 irabaziz S.U.Agen taldearen aurka.
• Ekainaren 30a - Brasilek 2-0 irabazi zion Alemaniari, Munduko Futbol Txapelketan.
• Uztailaren 28a - Lance Armstrongek laugarren aldiz irabazi zuen Frantziako Tourra.
• Urte hartan bertan Alberto Iñurrategik 14 zortzimilakora igotzea lortu zuen, Annapurnako tontorrera iritsita.

Heriotzak

• Urtarrilaren 8a - Alexander Prokhorov, sobietar fisikaria, 1964ko Fisikako Nobel Saria (j. 1916).
• Urtarrilaren 11 - Henri Verneuil, armeniar-frantziar zinema zuzendaria (j. 1920).
• Urtarrilaren 12a - Cyrus Vance, estatubatuar politikaria (j. 1917).
• Urtarrilaren 13 - José María Sánchez-Silva, espainiar idazle eta kazetaria (j. 1911).
• Urtarrilaren 17a - Camilo Jose Cela, galiziar idazlea, gaztelaniazko idazlerik garrantzitsuenetarikoa eta 1989ko Literaturako Nobel Saria (j. 1916).
• Urtarrilaren 18a - Alexander Prokhorov, fisikari errusiarra (j. 1916).
• Urtarrilaren 22a - Peggy Lee, abeslari eta aktorea (j. 1920).
• Urtarrilaren 23a - Pierre Bourdieu, frantziar soziologoa, antiglobalizazio eta altermundialismo mugimenduen inspiratzaile intelektualetako bat (j. 1930).
• Urtarrilaren 28a - Gustave Deloor, flandriar txirrindularia (j. 1913).
• Urtarrilaren 28a - Astrid Lindgren, suediar idazlea (j. 1907).
• Urtarrilaren 29a - Kaxiano "Lizartzako itsua", soinujole euskalduna (j. 1932).
• Otsailaren 9a - Erresuma Batuko Margarita printsesa. (j. 1930).
• Otsailaren 22a - Charles Jones, estatubatuar zinemagilea, marrazki bizidun sortzaile nagusienetakoa (j. 1912).
• Martxoaren 11 - James Tobin, estatubatuar ekonomista, 1981eko Ekonomiako Nobel Saria (j. 1918).
• Martxoaren 13a - Hans-Georg Gadamer, alemaniar filosofoa (j. 1900).
• Martxoaren 24a - César Milstein, argentinar-britainiar biokimikaria, 1984ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1927).
• Martxoaren 27a - Billy Wilder, austriar-estatubatuar film gidoigile, zuzendari eta ekoizlea (j. 1906).
• Martxoaren 30a - Elizabeth Bowes-Lyon, Erresuma Batuko, Elisabet II.aren ama (j. 1900).
• Apirilaren 1a - Simo Häyhä, Herio Zuria, finlandiar gudari eta frankotiratzailea, historiako frankotiratzaile onena gisa joa (j. 1905).
• Apirilaren 2a - John Robinson Pierce, estatubatuar ingeniaria, satelite bidezko komunikazioen aitzindaria (j. 1910).
• Apirilaren 4a - Paulo Zubiarrain, Hernani Txikia, gipuzkoar bertsolaria (j. 1912).
• Apirilaren 8a - María Félix, La Doña, mexikar aktorea (j. 1914).
• Apirilaren 18a - Thor Heyerdahl, norvegiar esploratzailea, etnografoa eta abenturazalea (j. 1914).
• Apirilaren 21a - Jose Maria Palacios "Ogeta", pilotari gasteiztarra (j. 1935).
• Maiatzaren 6a - Pim Fortuyn, politiko holandarra (j.1948).
• Maiatzaren 10a - David Riesman, estatubatuar soziologoa (j. 1909).
• Maiatzaren 20a - Stephen Jay Gould AEBetako paleontologoa (j. 1942).
• Ekainaren 4a - Fernando Belaúnde Terry, Peruko presidentea (j. 1912).
• Ekainaren 5a - Carmelo Bernaola, euskal konpositorea (j. 1929).
• Ekainaren 7a - Francisco Escudero, euskal musikagilea (j. 1912).
• Ekainaren 10a - John Gotti mafiosoa. (j. 1940).
• Ekainaren 24a - Pierre Werner, Luxenburgoko lehen ministroa eta Europar Batasunaren sorreran pertsona nabarmena (j. 1913).
• Ekainaren 27a - John Entwistle, The Who taldeko baxu-jotzailea (j. 1944).
• Uztailaren 4a - Laurent Schwartz, frantziar matematikaria (j. 1915).
• Uztailaren 8a - Julio Catania, euskal opera abeslaria (j. 1921).
• Uztailaren 14a - Igor Ansoff, errusiar-estatubatuar matematekari eta enpresa-kudeatzailea (j. 1918).
• Uztailaren 14a - Joaquín Balaguer, Dominikar Errepublikako presidentea (j. 1906).
• Uztailaren 23a - Juan Labat, Labat, argentinar pilotaria, xarean eta palan aditua (j. 1912).
• Abuztuaren 13a - Frank Le Maistre, normandiar idazle eta hizkuntzalaria (j. 1910).
• Abuztuaren 16a - Jean Urruti, esku huskako baxenafar pilotaria eta Frantziako Erresistentziako kidea (j. 1912).
• Abuztuaren 19a - Antonio Barrios, euskal herritar futbolari eta entrenatzailea (j. 1910).
• Abuztuaren 19a - Eduardo Txillida, donostiar eskultorea (j. 1924).
• Abuztuaren 24a - Cornelis Johannes van Houten, herbeheretar astronomoa (j. 1920).
• Abuztuaren 31 - Lionel Hampton, estatubatuar jazz musikaria (j. 1908).
• Irailaren 3a - Fernando Murua Quintana, Fernandito, La Polla musika taldeko bateria-jolea (j. 1962).
• Irailaren 11 - Resurrección Hernández Gil, 109 urte bizi izan zen euskal herritarra (j. 1893).
• Irailaren 13a - Blanca de Silos, arabar antzezlea (j. 1914).
• Irailaren 20a - Balendiñe Albizu, euskal idazlea (j. 1914).
• Urriaren 2a - Heinz von Foerster, austriar-estatubatuar filosofo eta fisikaria (j. 1911).
• Urriaren 3a - Jose Maria Jimeno Jurio, historialari eta etnografo nafarra (j. 1927).
• Urriaren 7a - Eudald Serra, kataluniar eskultore eta etnologoa (j. 1911).
• Urriaren 11 - Antonio González González, espainiar biokimikaria (j. 1917).
• Urriaren 19a - Manuel Álvarez Bravo, mexikar argazkilaria (j. 1902).
• Urriaren 25a - Richard Harris, irlandar aktore eta zinema zuzendaria (j. 1930).
• Urriaren 30a - Juan Antonio Bardem, espainiar zinema zuzendaria (j. 1922).
• Urriaren 31 - Raf Vallone, italiar antzezlea (j. 1916).
• Azaroaren 21a - José Goñi Gaztanbide, nafar elizgizon, irakasle eta historialaria (j. 1914).
• Azaroaren 23a - Roberto Matta, txiletar margolaria, bere herrialdeko artistarik ospetsuenetarikoa (j. 1911).
• Azaroaren 24a - John Rawls, estatubatuar filosofo eta irakaslea (j. 1921).
• Abenduaren 1a - Kepa Areso, euskal herritar futbolaria (j. 1911).
• Abenduaren 7a - R. Orin Cornett, estatubatuar fisikaria (j. 1913).
• Abenduaren 21a - Juan Eraso, nafar musikari eta abesbatza zuzendaria (j. 1914).
• Abenduaren 21a - José Hierro, espainiar poeta (j. 1922).
• Abenduaren 24a - José Luis Molinuevo, euskal herritar futbolari eta entrenatzailea (j. 1917).
• Abenduaren 27a - Pedro Berrondo, euskal idazlea, itzultzailea eta apaiza (j. 1919).
• Abenduaren 27a - George Roy Hill, estatubatuar zinema zuzendaria (j. 1921).
• Abenduaren 31 - Dennis Joseph Enright, ingeles poeta, eleberrigile eta kritikaria (j. 1920).
• Ignazio Urkixo, bizkaitar euskaltzalea eta diplomatikoa (j. 1907).
• Jose Maria de Vera, erligio-gaietan aritu zen espainiar eskultorea eta aita kaputxinoa (j. 1912).

Nobel saridunak:

• Fisika: Raymond Davis Jr., Masatoshi Koshiba eta Riccardo Giacconi
• Kimika: John B. Fenn, Koichi Tanaka eta Kurt Wüthrich
• Literatura: Imre Kertész
• Medikuntza: Sydney Brenner, H. Robert Horvitz eta John E. Sulston
• Ekonomia: Daniel Kahneman eta Vernon L. Smith
• Bakea: Jimmy Carter

---

Agintariak

[[Fitxategi:Libia|10x10px|2002|link=|alt=Muammar al-Gaddafi]]

[[Fitxategi:Egipto|10x10px|2002|link=|alt=Hosni Mubarak]]

[[Fitxategi:Espainia|10x10px|2002|link=|alt=José María Aznar]]

Munduko agintariak 2002. urtean

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: 2002