Oman

Oman
Sultanat Oman
Flago di Oman	Blazono di Oman
Nacionala devizo:
{{{Devizo}}}
Nacionala himno:
Nashid as-Salaam as-Sultani
[[File:{{{Audio_ligilo}}}]]
{{{Imajo_informo}}}
Urbi:
Chefurbo:	Muscat
· Habitanti:	638,115 (2003)
· Habitanti:	{{{Habitanti_chefurbo}}}
· Dato:	{{{Dato_chefurbo}}}
· {{{TituloChefurbo2}}}:	{{{Chefurbo2}}}
· Habitanti:	{{{Lojanti_chefurbo2}}}
· Dato:	{{{Dato_chefurbo2}}}
· {{{TituloChefurbo3}}}:	{{{Chefurbo3}}}
· Habitanti:	{{{Lojanti_chefurbo3}}}
· Dato:	{{{Dato_chefurbo3}}}
Precipua urbo:	Muscat
· Habitanti:	{{{Habitanti_precipua}}}
Linguo:
Oficala linguo:	{{{Oficala_linguo}}}
Lingui:
Oficala lingui:	Arabiana
Nacionala linguo:	{{{Nacionala_linguo}}}
Nacionala lingui:	{{{Nacionala_lingui}}}
Regionala linguo:	{{{Regionala_linguo}}}
Regionala lingui:	{{{Regionala_lingui}}}
Etnii:
· {{{Etnii_procenti}}}	{{{Etnii}}}
· {{{Etnii2_procenti}}}	{{{Etnii2}}}
· {{{Etnii3_procenti}}}	{{{Etnii3}}}
· {{{Etnii4_procenti}}}	{{{Etnii4}}}
· {{{Etnii5_procenti}}}	{{{Etnii5}}}
· {{{Etnii6_procenti}}}	{{{Etnii6}}}
· {{{Etnii7_procenti}}}	{{{Etnii7}}}
· {{{Etnii8_procenti}}}	{{{Etnii8}}}
· {{{Etnii9_procenti}}}	{{{Etnii9}}}
· {{{Etnii10_procenti}}}	{{{Etnii10}}}
Demonimo:	{{{Demonimo}}}
Guvernerio:
Tipi:	Monarkio
· Sultano:	Qaboos bin Said Al Said
· Prezidanto (serbo):	{{{Serbiana_prezidanto}}}
· Prezidanto (kroato):	{{{Kroata_prezidanto}}}
· Prezidanto (Bosno):	{{{Bosna_prezidanto}}}
· Ko-princi:	{{{Ko-princi}}}
Chefo di la Kongreso dil Populo:	{{{Chefi_di_la_Kongreso_dil_Populo}}}
· Generala-guberniestro:	{{{Generala_guberniestro}}}
· [[{{{Nomo_listo_chefo_guverno}}}|{{{Titulo_chefo_guverno}}}]]:	{{{chefo_guverno}}}
Legifantaro:	[[{{{Legifantaro}}}]]
Historio:
· {{{Historio}}}:	{{{Historio_dato}}}
· {{{Historio2}}}:	{{{Historio2_dato}}}
· {{{Historio3}}}:	{{{Historio3_dato}}}
· {{{Historio4}}}:	{{{Historio4_dato}}}
· {{{Historio5}}}:	{{{Historio5_dato}}}
Surfaco: (70ma granda)
· Totala:	212,460 km²
· Aquo:	0%
Habitanti: (139ma granda)
· Totala:	2,577,000 (2006)
· Totala:	{{{Habitanti}}} (2006)
· Denseso di habitantaro:	8,3 hab./km²
· Denseso di habitantaro:	{{{Denseso di habitantaro}}} hab./km²
KLP (KPP):
· Totala:	{{{KLP_KPP_totala}}}
· Segun persiono:	{{{KLP_KPP_segun_persiono}}}
KLP:
· Totala:	{{{KLP_totala}}}
· Segun persiono:	{{{KLP_segun_persiono}}}
Gini: ([[{{{Gini_yaro}}}]])
	{{{Gini_chanjo}}} {{{Gini}}}
	{{{Gini_valoro}}} · {{{Gini_rango}}}
IHD: ([[{{{IHD_yaro}}}]])
	{{{IHD_chanjo}}} {{{IHD}}}
	{{{IHD_valoro}}} · {{{IHD_rango}}}
Pluse informi:
Valuto:	Rial di Oman
· Abreviuro:	{{{Abreviuro}}}
· Simbolo:	{{{Simbolo}}}
Tempo-zono:	{{{Tempo_zono}}}
· Somero tempo:	{{{Somero_tempo}}}
Dato-formato:	{{{Dato_formato}}}
Veho-latero:	{{{Veho_latero}}}
Telefono-kodexo:	{{{Telefono_kodexo}}}
ISO:	{{{ISO}}}
	{{{ISO2}}}
	{{{ISO3}}}
Reto-domeno:	.om
Reto-domeni:	{{{Reto_kodi}}}
	{{{Reto_kodo2}}}
	{{{Reto_kodo3}}}
	{{{Reto_kodo4}}}
	{{{Reto_kodo5}}}
Precipua religio:	islamo (87,4%)
Oficala retosituo:	{{{Oficalaretosituo}}}

Oman esas lando qua jacas en Azia, en sud-esto di Araba peninsulo. Lua vicina landi esas:

• en nordo: Unionita Araba Emirati
• en westo: Saudia Arabia ed Yemen.

Bazala fakti pri Oman.

Historio

Precipua artiklo: Historio di Oman

Homala restaji de 8,000 yari ante nun trovesis en la regiono di nuna Oman. Sumeriani mencionis un lando nomizita Magan o Makan, posible un refero a minadi di kupro en la regiono. Posible nuna Omanani originis de Yemen, en sudo di Araba peninsulo.

Ante l'arivo dil Islamo, Oman jacis sub administrado od influi de Persiana dinastii: Akemenida, Partiana e Sasanida. Islama religio arivis en la regiono dum la 8ma yarcento, ed Omani esis un di l'unesma populi qui adoptis islamo.

Fuorto Nakhal, konstruktita dum la 17ma yacento.

Portugalani konquestis Muscat dum 16ma yarcento ed okupis ol de 1508 til 1648, kande lua dominio sukombis en manui di otomani. Nek Portugalani nek Persiani kontrolis komplete tota regiono di nuna Oman. En 1690a yari Omana imamo Saif bin Sultan probis konquestar est-Afrikana litoro. Un obstaklo por ta esis Fuorto Jesus, Portugalana fortreso en Mombasa. Pos du-yara siejo, bin Sultan kaptis la fuorto en 1698, e konquestis tota regioni norde de Mozambik. Zanzibar divenis loko por komercar sklavi e ganis importo en Omanan imperio. Sultano Sa'id bin Sultan konstruktis granda palaci, e transferis lia rezideyo apud Zanzibar en 1837. Omanani anke influis en Komoriana kulturo ed, en 1783, pos vinkar la sultano di Muscat, Oman grantis suvereneso super l'urbo di Gwadar, en nuna litoro di Pakistan.

Britaniani komencis influar en Oman depos la 18ma yarcento. Kun la morto di Sa'id bin Sultan al-Busaid en 1956 lia filiuli disputis la sucedo e dividis l'imperio. Thuwaini bin Said recevis Muscat e Oman, e Mayid bin Said recevis Zanzibar. En 1891 Oman divenis protektorato de Unionita Rejio, til 1971, kande divenis nedependanta.

Politiko

Palaco dil sultano en Olda Muscat.

Oman esas absoluta monarkio. Internacional organizuro Freedom House konsideras la rejimo di Oman "ne libera". Sultano Qaboos bin Said Al Said guvernas depos 1970. Dum 1990a yari ilu kreis du grupi di konsileri. Un, Majlis ash-Shura, elektata da poka civitani, kun 84 membri. Altra, Majlis ad-Dawla, elektata dal sultano, kun 41 membri.

Judiciala povo subordinesas al sultano. Segun la konstituco di Oman, Sharia (Islama lego) esas la fonto di tota legi di lando. Diversa branchi de Sharia-korto esas responsebla por familia temi, exemple divorco e heredo.

Geografio

Litoro en Sur, Oman.

Mar-fora ravinego kovrata da dezerto.

Oman jacas inter latitudi 16º e 20º N, e longitudi 52º e 60º E. Vasta gravia dezerto kovras granda parto dil centro di Oman, kun montari alonge nordala (la monti Al Hajar) e sudestala litoro. En la litoro anke jacas la precipua urbi di lando: Muscat, Sohar e Sur en la nordo, e Salalah, en la sudo.

La klimato di lando esas varma e sika en internajo, un di la maxim varma dil mondo. La litoro esas plu humida. En Muscat la mezvalora yarala pluvi esas 100 mm, e januaro esas la maxim pluvoza monato. Vasta dezerto kovras la centro di lando.

Oman havas du enklavi en la teritorio dil Unionita Araba Emirati: Musandam-peninsulo, en nord-estala litoro dil vicino, e Madha, marfore.

Oman havas vasta litoro, kun 2,092 km di extenso.

Ekonomio

Precipua artiklo: Ekonomio di Oman

Quankam havanta diversigita ekonomio, Oman dependas precipue de l'exportacajo di petrolo. Agrokultivo ed altra industrii esas mikra fonti di revenui kande on komparas a petrola industrio, e reprezentas min kam 1% de totala exportacaji.

Demografio

La majoritato dil habitantaro havas araba origino. La precipua religio esas Islamo (87,4%).

La maxim granda urbo esas Muscat. Altra urbi importanta esas Salalah, Ibri, e Sohar (o Suhar).

Kulturo

Tradicionala muziko signizas omna instanti di Omanana vivo, inkluzite naski, morti, cirkoncizi, e mariaji.