Roman numeral 10000 CC DD.svg
Mille Paginae.png

Italia

E Vicipaedia
Salire ad: navigationem, quaerere
Res publica Italica
Repubblica Italiana
Vexillum Italiae Insigne Italiae
Vexillum Insigne
Sententia: -
Hymnus: Cantus Italorum (Canto degli Italiani) seu Hymnus Mameli (Inno di Mameli)
Situs Italiae
Forma administrationis Respublica Parlamentaria
Linguae officiales Lingua Italiana
Nomen incolarum Italus
adiectivum Italicus
Praeses Reipublicae Sergius Mattarella
Praeses Consilii ministrorum Paulus Gentiloni
Caput Roma
41° 54′ Sept., 12° 30′ Ort.
Urbs maxima Roma
Area
 - Totalis
 - aqua (%)
de area 71°a
203 607 mi; 301 338 km²
2.4%
Numerus incolarum
(anno 2007)
Totalis
 - Spissitudo
de frequentia 22.a

59 337 888
197/km²
PDB (anno 2003)
 - Totalis
 - PDB/capita
de producto 0a
0
0 (0.a)
Nummus Euro (EUR)
Libertas
- Declarata

17 Martii 1861
Circulus temporalis
 - aestate ()
TEC (UTC+1)
TÆEC (UTC+2)
Praefixum telephonicum nationis +39
Dominium interretiale .it
Tabula locorum Italiae
Il bel paese ch’Appennin parte, e ’l mar circonda et l’Alpe.
Franciscus Petrarca, Francisci Petrarchae laureati poetae Rerum vulgarium fragmenta
Pulchra civitas quam Appenninus dividit, et mare Alpesque circumdant.

Italia, rite Res publica Italica (Italiane Repubblica italiana), est unitaria respublica parlamentaria in Europa Meridiana sita. Ad septentriones fines Alpinos cum Gallia, Helvetia, Austria, Slovenia habet. Ad meridiem ex omni paeninsula Italica, Sicilia et Sardinia (maximis insulis in mari Mediterraneo patentibus), multisque insulis minoribus constat. Sanctus Marinus et Civitas Vaticana, perparvae civitates sui iuris, sunt inclavaturae intra Italiam, atque Italiae Campilionum est exclavatura Italica intra Helvetiam. Fines Italici fere 301 338 chiliometrorum quadratorum terrestrium comprehendunt, a climate temperato temporali adfecti. Civitas, circa 60.8 milliones habitantium habens, numero populorum est quinta in Europa et vicensima tertia in orbe terrarum.

Geographia[recensere | fontem recensere]

Terra Italica in viginti regiones dividitur, Alpes ad septentriones multasque insulas vicinas comprehendens. Paeninsula Italica, quae formam caligae similem habere putatur, mare Mediterraneum circumfluit.

Montes[recensere | fontem recensere]

Searchtool.svg Si plus cognoscere vis, vide Categoria:Montes Italiae et Categoriam:Montes Italiae

Valles[recensere | fontem recensere]

Searchtool.svg Si plus cognoscere vis, vide Categoria:Valles Italiae

Fluvii[recensere | fontem recensere]

Searchtool.svg Si plus cognoscere vis, vide Categoria:Flumina Italiae

Lacus[recensere | fontem recensere]

Searchtool.svg Si plus cognoscere vis, vide Categoria:Lacus Italiae

Historia[recensere | fontem recensere]

Searchtool.svg Si plus cognoscere vis, vide Historia Italica

Institutiones[recensere | fontem recensere]

Searchtool.svg Si plus cognoscere vis, vide Politica Italica

Sermones[recensere | fontem recensere]

Searchtool.svg Si plus cognoscere vis, vide Lingua Italiana
Searchtool.svg Si plus cognoscere vis, vide Italianae dialecti

Magna Italorum pars Lingua Italiana utitur, sed prope fines Italiae incolae etiam aliis sermonibus loquuntur, exempli gratia lingua Francogallica in Valli Augustana, Theodisca et Ladina in Provincia Bauzani, hoc est in Tiroli Meridiana, Slovenica in aliquibus vicis Fori Iulii et Venetiae Iuliae, et Graeca in aliquibus vicis Apuliae et Calabriae.

Subdivisio[recensere | fontem recensere]

Searchtool.svg Si plus cognoscere vis, vide Urbes Italiae
Searchtool.svg Si plus cognoscere vis, vide Commune Italiae
Searchtool.svg Si plus cognoscere vis, vide Provincia Italiae
Searchtool.svg Si plus cognoscere vis, vide Regio Italiae

Regiones[recensere | fontem recensere]

Regiones Italiae
Maximus Imperii Romani ambitus

Italiae sunt viginti regiones rite constitutae:

Regiones Italiae
Latine Italice Regionis caput
Pedemontium sive Gallia Subalpina Piemonte (14) Augusta Taurinorum
Vallis Augustana Valle d'Aosta/Vallée d'Aoste (2) Augusta Praetoria
Langobardia siva Gallia Cisalpina Lombardia (11) Mediolanum
Tridentinum-Athesia Superior/Tirolis Meridionalis Trentino-Alto Adige/Südtirol (17) Tridentum
Venetia Veneto (20) Venetiae
Forum Iulii-Venetia Iulia Friuli-Venezia Giulia (8) Tergeste
Liguria Liguria (10) Genua
Aemilia-Romania sive Aemilia-Flaminia Emilia-Romagna (7) Bononia
Tuscia sive Etruria Toscana (18) Florentia
Umbria Umbria (19) Perusia
Marchia Anconitana sive Picenum Marche (12) Ancona
Latium Lazio (9) Roma
Aprutium sive Samnium Abruzzo (1) Aquila
Molisium Molise (13) Campus Bassus
Campania Campania (6) Neapolis
Apulia sive Iapygia Puglia (3) Barium
Lucania sive Basilicata Basilicata (4) Potentia
Bruttium sive Calabria Nova Calabria (5) Catacium
Sicilia sive Trinacria Sicilia (16) Panormus
Sardinia sive Ichnusa Sardegna (15) Caralis

Artes athleticae[recensere | fontem recensere]

Anno 2006 Italiae Harpastri Adsocietatum Gentium Foederis Terrarum Poculi in FIFA Certamine Mundiali Pediludii fuit victrix.

Bibliographia[recensere | fontem recensere]

Historia et libri generales[recensere | fontem recensere]

  • Atlante storico; cronologia della storia universale. 2006. Garzanti Libri.
  • Burdach, Conradus. 1986. Riforma, Rinascimento, Umanesimo. Florentiae: Sansoni.
  • Chittolini, Georgius; Molho, Antonius; Schiera, Petrus Angelus. 1994. Origini dello Stato: Processi di formazione statale in Italia fra Medioevo ed età moderna. Bononiae: Il Mulino. ISBN 8815047026.
  • De Martino, Iulius, 2005. La mente storica: orientamenti per la didattica geo-storico-sociale. Neapole: Liguori Editore. ISBN 8820739054.
  • Gras, Michael; Rouillard, Petrus; Teixidor, Xaverius. 2000. L'universo fenicio. Augustae Taurinorum: Einaudi. ISBN 880614958X.
  • Keastes, Ionathan. 1981. L'Italie. Ed. 2a. Conv. Anne Moscat. Lutetiae: Gründ. ISBN 2700051548.
  • Mourre, Michael. 2003. Dizionario mondiale di storia. Mediolani: Rizzoli Larousse. ISBN 8852500774.
  • Oliva, Ioannes. 2003. Foibe: Le stragi negate degli italiani della Venezia Giulia e dell'Istria. Mondadori. ISBN 9788804515845.
  • Écout, Aegidius. 1999. Il lungo Risorgimento: la nascita dell'Italia contemporanea (1770-1922). Bruno Mondadori. ISBN 8842493570.
  • Procacci, Iulianus. 2001. La disfida di Barletta: Tra storia e romanzo. Mediolani: Paravia. ISBN 8842497738.
  • Mack Smith, Dionysius. 1972. Storia d'Italia (1861-1969). Ed. 6a. Laterza.
  • Volpe, Ioachim. 1969. Il Medioevo. Sansoni.
  • Zecchini, Iosephus. 1993. Ricerche di storiografia latina tardoantica. L'Erma di Bretschneider. ISBN 8870628221.

Architectura[recensere | fontem recensere]

  • Frampton, Canicus. 1993. Storia dell'architettura moderna. Bononiae: Zanichelli.
  • Middleton, Robertinus; Watkin, David. 2001. Architettura dell'Ottocento. Mediolani: Mondadoriori. ISBN 8843524658.
  • Murray, Petrus. 2006. L'architettura del Rinascimento italiano. Barii: Laterza. ISBN 8842054194.
  • Norberg-Schulz, Christianus. 1998. Architettura Barocca. Mediolani: Mondadori. ISBN 8843524615.
  • Pevsner, Nicolaus. 1998. Storia dell'architettura europea. Barii: Laterza.
  • Pevsner, Nicolaus. 2005. Dizionario di architettura. Augustae Taurinorum: Einaudi. ISBN 880618055X.
  • Rafuri, Manfredus. 1986. Storia dell'architettura italiana (1944- 1985). Augustae Taurinorum: Einaudi. ISBN 8806594931.

Ars[recensere | fontem recensere]

  • Argan, Iulius Carolus. 1968-2000. Storia dell'arte italiana. 3 voll. Florentiae: Sansoni. ISBN 9788838346248.
  • Bora, Iulius; et ceteri. 2009. I luoghi dell'arte: storia opere e percorsi. Età della Maniera al Rococò, 4. Romae: Electa Scuola. ISBN 8863080399.
  • Dorfles, Gilbertus; Dalla Costa, Christina; Ragazzi, Marcellus. 2000. Moduli d'arte: storia delle arti visuali. Bergami: Atlas. ISBN 8826809399.
  • Mazzocchi Doglio, Maria Angela. 1983. Leonardo e gli spettacoli del suo tempo. Romae: Electa. ISBN 884350956X.
  • peintures.murales.free.fr.
  • Rome – Florence – Venise – Naples - Pompéi, avec Pise et Sienne, Villes d’Art en Italie. Romae: Lozzi Roma edizioni turische.

Circumiectus[recensere | fontem recensere]

  • Bernetti, Ioannes. 2005. Atlante di selvicoltura. Edagricole. ISBN 8850646658.
  • Blasi, Carolus; Boitani, Aloisius; La Posta, Alexander. 2005. Stato della biodiversità in Italia: Contributo alla strategia nazionale per la biodiversità. Palombi editori. ISBN 887621514X.
  • Kottelat, Mauritius; Freyhof, Georgius. 2007. Handbook of European Freshwater Fishes. ISBN 2839902982.
  • Pignatti, Alexander. 2000. Ecologia vegetale. UTET. ISBN 8802046700.
  • Zerunian, Sergius. 2002. Condannati all'estinzione? Biodiversità, biologia, minacce e strategie di conservazione dei pesci d'acqua dolce indigeni in Italia. Edagricole. ISBN 8850647786.

Geographia[recensere | fontem recensere]

  • Ortolani, Marius. 1992. Geografia della popolazione. Mediolani: Piccin-Nuova Libraria. ISBN 8829909076.
  • Agostini, Stella; Bertoni, Danilus. 2010. Per un'altra campagna. Maggioli Editore. ISBN 9788838744129.

Geologia[recensere | fontem recensere]

  • Desio, Arditus. 1973. Geologia dell'Italia. UTET. ISBN 8802034079.
  • Fantoni; et ceteri. 2010. Hydrocarbon occurrences in Italy. The Geology of Italy 36(32).
  • Scandone, Paolus; Stucchi, Maximilianus. 2000. La zonazione sismogenetica ZS4 come strumento per la valutazione della pericolosità sismica. PDF.
  • Scrocca, D.; Doglioni, Carolus; Innocenti, F. 2003. Constraints for an interpretation of the italian geodynamics: a review. Memorie Descrittive Carta Geologica d'Italia 62, pp. 15-46.
  • Zuffardi, Petrus. 1980. Italie, Introduction à la géologie générale. Lutetiae: 26 Congrès Geologique International.

Litterae[recensere | fontem recensere]

  • Petronio, Iosephus. 1968. Compendio di storia della letteratura italiana. Florentiae: Palumbo.

Linguistica[recensere | fontem recensere]

  • De Mauro, Tullius. 1991. Storia linguistica dell'Italia unita. Barii: Laterza.
  • Devoto, Iacobus. 1971. Profilo di storia linguistica italiana. Florentiae: La Nuova Italia.

Miscellanea[recensere | fontem recensere]

  • Emanuelli, Maximus. 2004. 50 anni di storia della televisione attraverso la stampa settimanale. Greco&Greco Editori. ISBN 9788879803465.
  • Favata, Angelus. 2007. Dizionario dei termini giuridici. Placentiae: La Tribuna. ISBN 8861320619.
  • Mondin, Baptista. 2010. La Trinità mistero d'amore. ESD. ISBN 8870947513.
  • Vercelloni, Mattheus. 2008. Breve storia del design italiano. Carocci. ISBN 8843044532.
  • Volterra, Virginia. 2004

. La lingua dei segni italiana: la comunicazione visivo-gestuale dei sordi. Bononiae: Il Mulino. ISBN 8815096396.

Encyclopediae[recensere | fontem recensere]

Civitates sociae Unionis Europaeae
Coat of arms of Europe.svg
Austria • Belgica • Britanniarum Regnum • Bulgaria • Cechia • Croatia • Cyprus • Dania • Estonia • Finnia • Francia • Germania • Graecia • Hibernia • Hispania • Hungaria • Italia • Lettonia • Lituania • Luxemburgum • Melita • Nederlandia • Polonia • Portugallia • Romania • Slovacia • Slovenia • Suecia
Capsae cognatae: Capsae cognatae: Duces civitatum • Primi ministri
Italia : politica
Praesides consilii ministrorum Italiae
Emblem of Italy.svg
Regnum Italiae Camillus Bensus Comes Cavour · Bettinus Ricasoli · Urbanus Rattazzi · Ludovicus Carolus Farini · Marcus Minghetti · Alphonsus La Marmora · Bettinus Ricasoli · Urbanus Rattazzi · Ludovicus Fridericus Menabrea · Ioannes Lanza · Marcus Minghetti · Augustinus Depretis · Benedictus Cairoli · Augustinus Depretis · Benedictus Cairoli · Augustinus Depretis · Franciscus Crispi · Antonius di Rudinì · Ioannes Giolitti · Franciscus Crispi · Antonius di Rudinì · Ludovicus Pelloux · Iosephus Saracco · Iosephus Zanardelli · Ioannes Giolitti · Thomas Tittoni · Alexander Fortis · Sidney Sonnino · Ioannes Giolitti · Sidney Sonnino · Ludovicus Luzzatti · Ioannes Giolitti · Antonius Salandra · Paulus Boselli · Victorius Emanuel Orlando · Franciscus Saverius Nitti · Ioannes Giolitti · Ivanoe Bonomi · Ludovicus Facta · Benitus Mussolini · Petrus Badoglio · Ivanoe Bonomi · Ferruccius Parri · Alcides De Gasperi
Res Publica Italica Alcides De Gasperi · Iosephus Pella · Amintore Fanfani · Marius Scelba · Antonius Segni · Ado Zoli · Amintore Fanfani · Antonius Segni · Fernandus Tambroni · Amintore Fanfani · Ioannes Leone · Aldus Moro · Ioannes Leone · Marianus Rumor · Aemilius Colombo · Iulius Andreotti · Marianus Rumor · Aldus Moro · Iulius Andreotti · Franciscus Cossiga · Arnaldus Forlani · Ioannes Spadolini · Amintore Fanfani · Bettinus Craxi · Amintore Fanfani · Ioannes Goria · Cyriacus De Mita · Iulius Andreotti · Iulianus Amato · Carolus Azelius Ciampi · Silvius Berlusconi · Lambertus Dini · Romanus Prodi · Maximus D'Alema · Iulianus Amato · Silvius Berlusconi · Romanus Prodi · Silvius Berlusconi · Marius Monti · Henricus Letta · Matthaeus Renzi · Paulus Gentiloni futurus
Ministri rerum externarum Italici
Emblem of Italy.svg
Camillus Cavour • Bettinus Ricasoli • Urbanus Rattazzi • Iosephus Pasolini • Aemilius Visconti-Venosta • Alphonsus Ferrero La Marmora • Aemilius Visconti-Venosta • Pompeius Di Campello • Fridericus Ludovicus Menabrea • Aemilius Visconti-Venosta • Ludovicus Melegari • Augustinus Depretis • Ludovicus Corti • Benedictus Cairoli • Augustinus Depretis • Benedictus Cairoli • Paschalis Stanislaus Mancini • Augustinus Depretis • Carolus Felix Robilant • Augustinus Depretis • Franciscus Crispi • Antonius Starabba • Benedictus Brin • Albertus De Blanc • Honoratus Caetani • Raphael Cappelli • Philippus Canevaro • Aemilius Visconti-Venosta • Iulius Prinetti • Thomas Tittoni • Antoninus Paternò-Castello • Franciscus Guicciardini • Thomas Tittoni • Franciscus Guicciardini • Antoninus Paternò-Castello • Sidney Sonnino • Thomas Tittoni • Victorius Scialoja • Carolus Sforza • Petrus Tomasi Della Torretta • Carolus Schanzer • Benitus Mussolini • Dino Grandi • Benitus Mussolini • Galeazzo Ciano • Benitus Mussolini • Raphael Guariglia • Petrus Badoglio • Ivanoe Bonomi • Alcides De Gasperi • Petrus Nenni • Carolus Sforza • Alcides De Gasperi • Iosephus Pella • Attilius Piccioni • Caietanus Martino • Iosephus Pella • Amyntor Fanfani • Iosephus Pella • Antonius Segni • Amyntor Fanfani • Attilius Piccioni • Iosephus Saragat • Aldus Moro • Amyntor Fanfani • Aldus Moro • Amyntor Fanfani • Iosephus Medici • Petrus Nenni • Aldus Moro • Iosephus Medici • Aldus Moro • Marianus Rumor • Arnaldus Forlani • Francus Maria Malfatti • Attilius Ruffini • Aemilius Colombo • Iulius Andreotti • Ioannes De Michelis • Vincentius Scotti • Aemilius Colombo • Beniaminus Andreatta • Leopoldus Elia • Antonius Martino • Susanna Agnelli • Lambertus Dini • Renatus Ruggiero • Silvius Berlusconi • Francus Frattini • Ioannes Francus Fini • Maximus D'Alema • Francus Frattini • Iulius Terzi Sant'Agata • Emma Bonino • Friderica Mogherini • Paulus Gentiloni • Angelinus Alfano
Capsae cognatae: Primi ministri Italiae
Consilia ministrorum Italica Matthaei Renzi et Pauli Gentiloni 2014–
Emblem of Italy.svg
Angelinus Alfano • Maria Helena Boschi (2014–2016) • Carolus Calenda (2016–) • Henricus Costa (2015–) • Gratianus Delrio (2015–) • Claudius De Vincenti (2016–) • Valeria Fedeli (2016–) • Anna Finocchiaro (2016–) • Darius Franceschini • Ioannes Lucas Galletti • Paulus Gentiloni • Stephania Giannini (2014–2016) • Friderica Guidi (2014–2016) • Maria Carmela Lanzetta (2014–2015) • Beatrix Lorenzin • Lucas Lotti (2016–) • Mauritius Lupi (2014–2015) • Marianna Madia • Mauritius Martina • Marcus Minniti (2016–) • Friderica Mogherini (2014) • Andreas Orlando • Petrus Carolus Padoan • Roberta Pinotti • Iulianus Poletti • Matthaeus Renzi (2014–2016)
Capsae cognatae: Consilia Berlusconi 2008–2011 • Monti 2011–2013 • Letta 2013–2014
Italia : geographica
Urbes metropolitanae, Provinciae et Consortia libera municipalia Italiae
Emblem of Italy.svg
Urbes metropolitanae Augusta TaurinorumBariumBononiaCaralisCatinaFlorentiaGenuaMediolanumMessanaNeapolisPanormusRegiumRomaVenetiae
Provinciae AbellinumAeserniaAlexandria StatiellorumAnconAquilaAriminumAristianisArretiumAsculum PicenumAternumBaretiumBarolum-Andria-TurenumBauzanumBellunumBeneventumBergomumBrixiaBrundisiumBugellaCampus BassusCasertaCataciumCatinaNovum ComumConsentiaCremonaCrotonCuneumFerrariaFirmum PicenumForum Livii-CaesenaFoveaFrusinoGoritiaGrossetumHasta PompeiaImperiaInteramna NaharsInteramna PraetutiaLabroLatinaLaus NovaLeucumLucaLupiaeMacerataMantuaMassa et CarrariaMatheraMessanaModicia et BrigantiaMutinaNovariaNugorPapia sive TicinumParmaPataviumPerusiaPisaePisaurum et UrbinumPistoriumPlacentiaPortus NaonisPotentiaPratumRavennaReateRegium LepidiRodigiumSalernumSardinia AustralisSassarisSavoSena IuliaSpediaSundriumTarentumTarvisiumTeateTergesteTridentumUtinumVerbanus-Cusius-OscelaVercellaeVeronaVibo ValentiaVicetiaViterbium
Consortia libera municipalia AgrigentumDrepanumHennaNissaRagusiaSyracusae
Emblem of Italy.svg
AbellinumAeserniaAgrigentumAlexandria StatiellorumAnconaAndriaAquilaAriminumAristianisArretiumAsculum PicenumAternumAugusta PraetoriaAugusta TaurinorumBaretiumBariumBarolumBauzanumBellunumBeneventumBergomumBononiaBrixiaBrundisiumBugellaCaesenaCampus BassusCaralisCarboniaCarrariaCasertaCataciumCatinaNovum ComumConsentiaCremonaCrotonCuneumDrepanumEcclesiaeFerrariaFirmum PicenumFlorentiaForum LiviiFoveaFrusinoGenuaGoritiaGrossetumHasta PompeiaHennaImperiaInteramna NaharsInteramna PraetutiaLabroLanuseiLatinaLaus NovaLeucumLucaLupiaeMacerataMantuaMassaMatheraMediolanumMessanaModiciaMutinaNeapolisNissaNovariaNugorOlbiaPanormusPapiaParmaPataviumPerusiaPisaePisaurumPistoriumPlacentiaPortus IliiPortus NaonisPotentiaPratumRagusiaRavennaReateRegiumRegium LepidiRodigiumRomaSalernumSassarisSavoSena IuliaSpediaSulluriumSundriumSyracusaeTarentumTarvisiumTeateTemplumTergesteTridentumTurenumUrbinumUtinumVenetiaeVerbaniaVercellaeVeronaVibo ValentiaVicetiaVillaxidrumViterbium