Laos

ສາທາລະນະລັດປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ Sathalanalat Paxathipatai Paxaxon Lao
(En detalle) (En detalle)
Lema nacional: Paz, Independencia, Democracia, Unidat y Prosperidat
Himno nacional: Pheng Xat Lao
Capital  • Población	Vientiane 200.000
Mayor ciudat	Vientiane
Idiomas oficials	Lao
Forma de gubierno President Primer menistro	Republica socialista Choummaly Sayasone Bouasone Bouphavanh
Independencia De Francia	19 de chulio de 1949
Superficie  • Total  • % augua	Posición 79º 236.800 km² 2%
Población  • Total  • Densidat	Posición 104º 6.803.699 (2014) 26,7 hab/km²
PIB (PPA)  • Total ([[]])  • PIB per capita	Posición º
Moneda	Kip
Chentilicio
Zona horaria	UTC +7
Dominio d'Internet	.la
Codigo telefonico	++856
Prefixo radiofonico
Codigo ISO
Miembro de: ASEAN, ONU

A Republica Democratica Popular Lao (Laos) ye un país y estato sin de salita a lo mar d'o sudeste asiatico, muga con Myanmar, a Republica Popular China a lo norueste, Vietnam a l'este, Cambocha a lo sud, y Tailandia a l'ueste.

O termin lao ye emplegato mas con freqüencia ta referir-se a la luenga dominant y a chent de Laos. Ye tamién una forma de latinizada d'a parabra Laos en a luenga Lao (ລາວ). Ye a vegadas emplegata en anglés ta referir-se tamién a lo país. O país se clamó Lan Xang ("Tierra d'o Millón d'Elefants") entre os sieglos XIV y XVIII.

Historia

Prehistoria

Os restos arqueolochicos mas antiguos d'o país se troban en a clamata Plana d'as charras, una plana a 1.200 metros d'altaria sobre o ran d'a mar, con restos de charras d'arredol d'os sieglos V aC-VIII dC.

Arredol d'o sieglo V dC, o país fue chusmeso a influencias d'os primitivos reinos khmers, incluyindo entre istas influencias a civilización indiana u o budismo, que plegó a Laos a traviés d'a civilización Dvaravati. D'ixas calendatas ye o chacimiento arqueolochico de Vat Phou, en o sud d'o país.

Plegata d'os tais ta la rechión

O Vat Xieng Thong en Luang Prabang.

Arredol d'o sieglo XII plegan ta la rechión os pueblos tais dende os suyos territorios orichinals en a China meridional, y en 1333 se funda o clamato Lan Xang (o país d'o milión d'alifants), y tien lugar a implantación definitiva en o país d'a relichión budista. O reino se consolida y, dimpués d'a primera capital en Luang Prabang, arredol de 1550 esdevién nueva capital l'actual capital d'o país, Vientiane. Con l'anexión de Chiang Mai, o reino plega ta la suya maxima extensión.

A decadencia d'os sieglos XVII-XVIII

Sindembargo, en os sieglos XVII-XVIII bi ha una fragmentación d'o reino y bellas provincias pasan a mans de birmans, chineses u siameses. En 1798 Vientiane ye conquiesta por os siameses (l'actual Tailandia) que dominan os tres reinos que forman o país en o sieglo XIX.

A colonización francesa

En 1893, o diplomatico francés Auguste Pavie, viceconsul de Francia en Luang Pragang, chunto con as accions de fuerza d'a Marina de Guerra francesa, que bloqueyó as costas de Tailandia, o Siam cedió a Francia a marguin cucha d'o río Mekong y signó tractatos en 1902 y 1904 reconoixendo o protectorato francés en Laos, integrato en 1899 en a Indochina francesa. Simbolo d'a situación de colonialismo francés, en 1904 puyó ta o tron Sisavang Vong, en un largo reinato dica 1959.

Segunda Guerra Mundial

En a Segunda Guerra Mundial, as tropas d'o Chapón ocuporon a colonia d'a Indochina francesa en diciembre de 1941, dimpués de l'ataque a Pearl Harbor. Os chaponeses tenioron o país en o suyo poder dica la fin d'a guerra, en 1945. Sindembargo, como que a ocupación melitar chaponesa se fació con l'acuerdo d'o Gubierno d'a Francia de Vichy d'o mariscal Pétain, oficialment o país seguiba sendo territorio francés.

Dimpués d'a invasión chaponesa, Tailandia, que yera aliata d'o Chapón, obtenió a cesión por en 1941 a Francia de Vichy d'os territorios laosians a l'ueste d'o río Mekong.

En os zaguers moments d'a guerra, os chaponeses, ta impedir o retorno d'as potencias colonials europeas, aduyaron a l'independencia d'o país, proclamata o 8 d'abril de 1945 por o rei Sisavang Vong acuciato por a presión chaponesa.

Postguerra

En 1946, Francia concedió a Laos a suya autonomía en a clamata Union Française (Unión Francesa).

En os Acuerdos de Chinevra en 1958, dimpués d'a redota en a Guerra d'Indochina (con a redota final en a batalla de Dien Bien Phu), Francia acceptó de conceder a suya independencia a os territorios d'a Indochina francesa: Laos, Cambocha y Vietnam, anque Vietnam yera dividito provisionalment entre Vietnam d'o Norte y Vietnam d'o Sud.

Guerra d'o Vietnam

A pista Hô Chi Minh en Laos en 1967.

En 1962, a situación en Laos yera de ruptura, encara que s'heba formato un Gubierno d'unidat nacional. A o sud d'o país yeran os anticomunistas y os partidarios d'a neutralidat en a Guerra de Vietnam, y a o norte yera o Panthet Lao. O país yera ocupato, amás, por as tropas d'Estatos Unitos, Vietnam d'o Sud y Vietnam d'o Norte y por a guerrilla vietnamita, o Viet Minh, que s'enfrentaban en a Guerra d'o Vietnam.

Os Estatos Unitos en ista epoca deseyaban a neutralidat d'o país, y en 1962 o president estatounitense John F. Kennedy firmó un acuerdo con o Vietnam d'o Norte, ta a retirata d'o Exercito Popular vietnamita y d'o Exerzito estatounitense. Sindembargo, os guerrillers d'o Viet Minth siguioron en o país, formando a clamata pista Hô Chi Minh u rota Hô Chi Minh ta l'abasteiximiento d'os guerrillers comunistas en o sud de Vietnam.

En 1963, o Panthet Lao lanzó una ofensiva melitar que ocupó gran parte d'o país. Encara que os Estatos Unitos no quisioron d'embrecar-se con tropas d'o exercito regular, bi ninvioron as tropas especials, incluiendo tropas d'a CIA, ta adiestrar y armar a as tribus d'as montanyas contra os comunistas. Amás, os avions estatounitenses bombardeyaban o país, en a zona d'a pista Hô Chi Minh.

Dica o 23 de febrero de 1973 no bi habió un alto o fuego en Laos.

En 1975, en os moments finals d'a Guerra d'o Vietnam, o Panthet Lao derrocó a o rei Savang Vatthana (que abdicó o 2 d'aviento) y prenió o poder, creyando a Republica Democratica Popular de Laos.

Organización territorial

Mapa d'as provincias de Laos.

Laos ye dividito en 16 provincias (khoueng), 1 municipalidat* (kampheng nakhon), y una zona especial** (khetphiset):

1. Provincia d'Oudomxay
2. Provincia de Sayaboury
3. Provincia de Xieng Khuang
4. Provincia de Houaphan
5. Provincia de Bokeo
6. Provincia de Phongsaly
7. Provincia de Luang Namtha
8. Provincia de Luang Prabang
9. Provincia de Vientiane
10. Prefeutura de Vientiane *
11. Provincia de Khammouane
12. Provincia de Savannakhet
13. Zona especial de Xaysomboun **
14. Provincia de Borikhamxay
15. Provincia d'Attapeu
16. Provincia de Saravane
17. Provincia de Sékong
18. Provincia de Champasak

Vinclos externos

• Se veigan as imáchens de Commons sobre Laos.