2009

2009 diğer takvimleri

Miladi	2009 MMIX
Ab urbe condita	2762
Bahá'í	165 – 166
Bengal	1416
Berberi	2959
Birmanya	1371
Bizans	7517 – 7518
Budist	2553
Ermeni	1458 ԹՎ ՌՆԾԸ
Etiyopya	2001 – 2002
Hicri	1430 – 1431
Hint
- Kali Yuga	5110 – 5111
- Shaka Samvat	1931 – 1932
- Vikram Samvat	2065 – 2066
Holosen takvimi	12009
İbrani	5769 – 5770
İran	1387 – 1388
Kıpti	1725 – 1726
Kore	4342
Tayland güneş	2552
Unix zaman	1230768000 – 1262303999

2009 (MMIX) perşembe günü başlayan yıl, 21. yüzyılın ve 3. milenyumun 9. yılı.

2009 yılında özel olarak kutlananlar

• Uluslararası Astronomi Yılı.
• Uluslararası Doğal Elyaflar Yılı.
• Darwin Yılı

Olaylar

Ocak

Barack Obama, Amerika Birleşik Devletleri'nin 44. ve ilk siyahî devlet başkanı göreve başladı.

• 1 Ocak
  • YTL'nin Y'si atıldı. Türk lirasının ismi TL oldu.
  • Tayland'ın başkenti Bangkok'ta düzenlenen yeni yıl kutlamalarında çıkan bir yangında en az 61 (66?) kişi yaşamını yitirdi.
  • Avusturya, Japonya, Meksika, Türkiye ve Uganda, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi masasında geçici üye olarak yerlerini aldılar.
  • Çek Cumhuriyeti, Avrupa Birliği Konseyi dönem başkanlığını Fransa'dan devraldı.
  • Vilnüs ve Linz, 2009 yılının Avrupa Kültür Başkentleri oldu.
  • Euro kullanmaya başlayan Slovakya, Avro Bölgesi'nin 16. üyesi oldu.
• 3 Ocak - Gazze Savaşı: İsrail Gazze'yi karadan işgal etti.
• 7 Ocak - Rusya, Ukrayna üzerinden Avrupa'ya giden doğal gazı tamemen kesti.
• 17 Ocak - Gazze Savaşı: 22 günlük saldırıların ardından, İsrail tek taraflı ateşkes kararı aldı.
• 20 Ocak - Amerika Birleşik Devletleri'nin 44'üncü Başkanı Barack Obama göreve başladı.
• 26 Ocak - Güneş tutulması, Güney Afrika, Antarktika ve Güney Atlantik'ten görüldü.
• 28 Ocak - Dünya Ekonomik Forumu'nun yıllık olağan toplantısı, İsviçre'nin Davos kasabasında yapıldı.
• 29 Ocak - Flipside PSP İşlemi'nin keşfedilmesi,Amerika'nın New Jersey ilinde keşfedildi.

Şubat

Jóhanna Sigurðardóttir, İzlanda'nın ilk kadın başbakanı ve dünyanın eşcinsel olduğunu açıklayan ilk hükümet başkanı oldu.

• 1 Şubat - I. Kirill, Rus Ortodoks Kilisesi'nin yeni patriği seçildi.
• 1 Şubat - Jóhanna Sigurðardóttir, İzlanda'nın ilk kadın başbakanı ve dünyanın eşcinsel olduğunu açıklayan ilk hükümet başkanı oldu.
• 2 Şubat - İran, ilk kez kendi yapımı Omid (Ümit) adlı iletişim uydusunu uzaya fırlattığını açıkladı.
• 8 Şubat - Avustralya'nın güneydoğu kesiminde etkili olan orman yangınlarında 200 kişi yaşamını yitirdi.
• 10 Şubat - İsrail'de parlamento seçimleri yapıldı.
• 11 Şubat - Zimbabve muhalefet lideri Morgan Tsvangirai, Cumhurbaşkanı Robert Mugabe ile kurulan birlik hükümetinin başbakanı olarak yemin edip göreve başladı.
• 12 Şubat - Amerika Birleşik Devletleri'nin New York eyaletinde, Continental Havayolları'na ait 3407 sefer sayılı yolcu uçağı bir evin üzerine düştü. Uçakta bulunan 48 kişi ile uçağın düştüğü yerde bulunan bir kişi hayatını kaybetti.
• 15 Şubat - Venezuela Cumhurbaşkanı Hugo Chavez, seçimleri kazandığı sürece iktidarda kalmasına olanak sağlayacak referandumu kazandı.
• 25 Şubat - İstanbul - Amsterdam seferini yapan Tekirdağ uçağı Türk Hava Yolları 1951 sefer sayılı uçuşunu gerçekleştiriken Hollanda'da inişe saniyeler kala tarlaya inerek üç parçaya ayrıldı.

Mart

29 Mart 2009 tarihinde Türkiye'de yerel seçimler yapıldı.(Oy oranları)

• 11 Mart - Almanya'da bir kişi eski okulunu basıp 16 kişiyi öldürdü. Saldırgan daha sonra kaçarken polis tarafından öldürüldü.
• 22 Mart - Dünya Su Forumu İstanbul'da gerçekleşti.
• 27 Mart - Pakistan'da cuma namazı sırasında bir camiye yapılan intihar saldırısında 48 kişi öldü.
• 29 Mart - Türkiye'de yerel seçimler gerçekleşti.
• 29 Mart - 60. FIA Formula 1 Dünya Şampiyonası Avustralya'nın Melbourne kentinde düzenlendi.

Nisan

• 2 Nisan - G 20 Ülkeleri Londra'da toplandı.
• 6 Nisan - İtalya'daki 6.3 büyüklüğündeki depremde 185 kişi öldü.
• 19 Nisan - Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde VIII. dönem milletvekili seçimleri yapıldı. Oyların %43.97'sini alan Ulusal Birlik Partisi 26 milletvekili, %29.34'ünü alan Cumhuriyetçi Türk Partisi 15 milletvekili çıkardı. Bu sonuca göre UBP tek başına hükümeti kuracak çoğunluğa sahip oldu.
• 30 Nisan - Azerbaycan Devlet Petrol Akademisi'ne yapılan saldırıda 13 kişi öldü, 10 kişi yaralandı. Saldırgan Farda Gadirov intihar etti.

Mayıs

2009 Eurovision Şarkı Yarışması'na katılan ülkeler

• 5 Mayıs - Mardin'in Mazıdağı ilçesine bağlı Bilge Köyü'nde bir düğün evine düzenlenen saldırıda 44 kişi öldü.
• 16 Mayıs - 2009 Eurovision Şarkı Yarışması finalleri, Rusya'nın başkenti Moskova'da yapıldı. Kazanan ülke Norveç oldu.
• 20 Mayıs - UEFA Kupası final maçı Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Stadyumu'nda oynandı. Werder Bremen'i uzatmalarda 2-1 yenen Shakhtar Donetsk UEFA Kupası'nı ilk kez kazandı.
• 27 Mayıs - UEFA Şampiyonlar Ligi finali Roma Olimpiyat Stadı'nda oynandı. Manchester United'ı 2-0 yenen FC Barcelona, kupayı 3. kez kazandı.

Haziran

Mahmud Ahmedinejad, (2007)

• 1 Haziran - Air France Havayolu Şirketi'ne ait Airbus A330-200 tipi yolcu uçağı Atlantik üzerinde 216 yolcusu ve 12 mürettebatıyla kayboldu.
• 7 Haziran - Roger Federer,Robin Söderling'i 6–1, 7–6(1), 6–4 lik setlerle 3-0 yenerek kariyerindeki ilk ve tek Roland Garros zaferini kazandı.
• 12 Haziran - İran'da cumhurbaşkanlığı seçimleri yapıldı. Seçimi Mahmud Ahmedinejad kazandı. Seçim sonrasında protesto gösterileri başladı.

Temmuz

Sincan Uygur Özerk Bölgesi

• 5 Temmuz - Çin'in kuzeybatısındaki Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin merkezi Urumçi'de etnik çatışmalar başladı.
• 13 Temmuz - Hazar ile Kafkaslar’daki doğalgazı Türkiye üzerinden Avrupa’ya taşıyacak olan Nabucco Boru Hattı Projesi’nde imzalar Ankara'da atıldı.
• 15 Temmuz - İran'da Tupolev tipi bir yolcu uçağı Kazvin'de düştü. 168 kişi hayatını kaybetti.
• 22 Temmuz - Tarihin en uzun süreli Güneş tutulması gerçekleşti. Ancak bu tutulma sadece Asya Ülkelerinde görüldü.
• 22 Temmuz - Windows 7 satışa sunuldu.
• 30 Temmuz - Türkiye genelinde cep telefonlarda 3G uygulanmaya başlandı.

Ağustos

Usain Bolt, 12. Dünya Atletizm Şampiyonası'nda

• 17 Ağustos - Jamaika'lı atlet Usain Bolt, Berlin'de düzenlenen 12. Dünya Atletizm Şampiyonası'nda erkekler 100 metre finalinde 9.58 derecesiyle dünya rekoru kırdı. Eski rekor 2008 Yaz Olimpiyatları'nda yaptığı 9.69 derecesiyle yine kendisine aitti.
• 25 Ağustos - Afganistan'ın Kandehar şehrinde bir inşaat şirketine düzenlenen bombalı saldırıda 41 kişi öldü, 60'dan fazla kişi yaralandı.

Eylül

• 2 Eylül - Endonezya'da bulunan Java Adası'nda richter ölçeği'ne göre 7.3 şiddetinde deprem oldu. Deprem'de 33 kişi öldü.
• 6 Eylül - Makedonya'nın turistik kenti Ohri'de fazla yolcu alan tekne ikiye bölünerek battı, 17 Bulgar turist öldü.
• 9 Eylül - Trakya ve İstanbul'da sel felaketinde 31 kişi öldü. İstanbul'daki felaketin sebebinin İkitelli'deki Ayamama Deresi'nin taşması olduğu açıklandı.

Ekim

• 16 Ekim - Dan Howell ve Phil Lester Londra'da ki bir tren istasyonundaki ilk defa yüz yüze buluştular.

20 Ekim - Türkiye'de 34 PKK üyesi Silopi Sınır Kapısı'nda teslim oldu. Savcılık tarafından sorgulanan PKK üyeleri serbest bırakıldı.

Kasım

• 14 Kasım - Ay'da İlk kez su bulunduğu NASA tarafından açıklanmıştır.

Aralık

• 11 Aralık - Bursa - Mustafakemalpaşa'da madende grizu patlaması yaşandı. İçerde mahsur kalan 19 işçiden kurtulan olmadı.
• 12 Aralık - Anayasa Mahkemesi, DTP'yi oybirliğiyle kapattı.

Ölümler

Ocak

• 1 Ocak - Johannes Mario Simmel, Avusturyalı yazar (d. 1924)
• 3 Ocak - Pat Hingle, ABD'li film yıldızı (d. 1924)
• 5 Ocak - Mustafa Ok, Türk asker ve siyasetçi (d. 1952)
• 9 Ocak - Irène Mélikoff, Rus ve Azeri asıllı Fransız Türkolog (d. 1917)
• 11 Ocak - Necati Çelik, Türk siyasetçi (d. 1955)
• 12 Ocak - Claude Berri, Fransız yönetmen (d. 1934)
• 25 Ocak - Orhan Duru, Türk yazar ve gazeteci (d. 1933)
• 27 Ocak - John Updike, ABD'li yazar (d. 1932)
• 29 Ocak - Haluk Karamağaralı, Türk sanat tarihçisi, arkeolog, akademisyen (d. 1923)

Şubat

• 4 Şubat - Neriman Altındağ Tüfekçi, Türk ses sanatçısı (d. 1926)
• 6 Şubat - Doğan Kitaplı, Türk siyasetçi (d. 1927)
• 13 Şubat - Bahtiyar Vahapzade, Azeri şair ve yazar (d. 1925)
• 8 Şubat - Sabit Osman Avcı, Türk siyasetçi ve TBMM Başkanı (d. 1921)
• 17 Şubat - Gazanfer Özcan, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (d. 1931)
• 19 Şubat
  • Ayhan Aydan, Türk opera sanatçısı (d. 1924)
  • Miika Tenkula, Finlandiyalı müzisyen (d. 1974)
• 20 Şubat - Emin Cankurtaran, Fenerbahçe SK'nin 27. başkanı (d. 1930)

Mart

• 3 Mart - Yusuf Hayaloğlu, Türk şair (d. 1953)
• 18 Mart - Natasha Richardson, İngiliz film yıldızı (d. 1963)
• 27 Mart - Muhsin Yazıcıoğlu, Türk siyasetçi (d. 1954)
• 29 Mart - Maurice Jarre, Fransız bestekâr ve şef (d. 1924)
• 31 Mart - Aydın Babaoğlu, Türk sinema oyuncusu. (d. 1954)
• 31 Mart - Atilla Konuk, Türk siyasetçi ve spor adamı (d. 1923)

Nisan

Hızır Tüzel

• 6 Nisan - Hızır Tüzel, Türk gazeteci, yazar (d. 1956)
• 12 Nisan - John Maddox, Galli bilim adamı ve gazeteci. (d. 1925)
• 14 Nisan - Salih Neftçi, ekonomist, yazar (d. 1947)
• 19 Nisan - J. G. Ballard, İngiliz roman yazarı (d. 1930)
• 21 Nisan
  • Aşık İhsani, Türk halk ozanı (d. 1932)
  • Vahit Rüştü Heper, Türk bürokrat (d. 1931)
• 22 Nisan - Jack Cardiff, İngiliz yönetmen (d. 1914)
• 25 Nisan - Beatrice Arthur, ABD'li film yıldızı (d. 1922)
• 29 Nisan - Sedat Balkanlı, Türk futbolcu (d. 1965)

Mayıs

Roh Moo-hyun

• 2 Mayıs - Yaman Tarcan, sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1959)
• 4 Mayıs - Dom DeLuise, ABD'li aktör ve komedyen (d. 1933)
• 17 Mayıs - Mario Benedetti, Uruguaylı yazar (d. 1920)
• 18 Mayıs
  • Velupillai Prabhakaran, Sri Lankalı militan (d. 1954)
  • Türkan Saylan, tıp doktoru, yazar, ÇYDD genel başkanı (d. 1935)
• 23 Mayıs
  • Bozkurt Ergör, Türk dağcı (d. 1927)
  • Roh Moo-hyun, Güney Kore'nin 16. başkanı (d. 1946)
• 27 Mayıs
  • Clive Granger, İngiliz ekonomist (d. 1934)
  • Kahraman Olgaç, Türk satranç oyuncusu (d. 1923)
• 30 Mayıs - Efraim Katzir, 4. İsrail başbakanı (d. 1916)

Haziran

Michael Jackson

• 1 Haziran - Hazım Oktay Başer, Türk bürokrat (d. 1937)
• 2 Haziran - David Eddings, ABD'li yazar (d.1931)
• 3 Haziran - David Carradine, ABD'li aktör (d. 1936)
• 4 Haziran - Şadan Kâmil, film yönetmeni, senarist, görüntü yönetmeni. (d. 1917)
• 6 Haziran - Jean Dausset, Fransız nobel ödüllü immunolojist (d. 1916)
• 23 Haziran - İsmet Güney, Kıbrıslı ressam, karikatürist. (d. 1932)
• 25 Haziran
  • Farrah Fawcett, ABD'li film yıldızı (d. 2 Şubat 1947)
  • Michael Jackson, ABD'li müzik sanatçısı (d. 1958)
• 27 Haziran - Ernst Barkmann, II. Dünya Savaşı'nda asker ve panzer sürücüsü (d. 1919)
• 30 Haziran
  • Kemal Özer, şair ve yazar (d. 1935)
  • Pina Bausch, Alman koreograf (d. 1940)

Bobby Robson

Temmuz

• 1 Temmuz - Karl Malden, ABD'li aktör (d. 1912)
• 6 Temmuz - Ayşegül Devrim, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, seslendirme sanatçısı ve yönetmeni (d. 1942)
• 17 Temmuz
  • Orhan Şengürbüz, spor spikeri (d. 1958)
  • Walter Cronkite, Amerikan radyo spikeri (d. 1916)
• 19 Temmuz - Frank McCourt, İrlandalı-Amerikan yazar (d. 1930)
• 20 Temmuz - Vedat Okyar, eski Beşiktaş Başkanı ve Beşiktaş Kaptanı (d 1945)
• 22 Temmuz - Selçuk Hergül, Türk futbolcu (d 1940)
• 25 Temmuz - Nezihe Araz, şair ve yazar (d. 1922)
• 29 Temmuz - Demirtaş Ceyhun, hikâye, roman ve inceleme yazarı (d. 1934)
• 31 Temmuz - Bobby Robson, İngiliz futbolcu ve teknik direktör (d. 1933)

Ağustos

Corazon Aquino

• 1 Ağustos - Corazon Aquino, Filipinler'in 11. devlet başkanı (d. 1933)
• 3 Ağustos - Mustafa Karaer, Türk bürokrat.
• 7 Ağustos - Bahadır Akkuzu, Kurtalan Ekspres adlı grubun üyesi. (d.1955)
• 11 Ağustos - Aykut Oray, Türk sinema ve tiyatro sanatçısı (d. 1942)
• 13 Ağustos - Les Paul, ABD'li müzisyen ve mucit (d. 1915)
• 18 Ağustos
  • Kim Dae-jung, Güney Kore'nin 15. devlet başkanı (d. 1925)
  • Nezihe Meriç, Türk yazar (d.1925)
• 23 Ağustos - Yücel Çakmaklı, Türk yönetmen (d. 1937)
• 25 Ağustos - Edward Kennedy, ABD'li siyasetçi (d.1932)

Eylül

• 2 Eylül - Ahmet Yıldız, Türk asker ve siyasetçi (d.1921)
• 15 Eylül - Patrick Swayze, ABD'li oyuncu (d. 1952)
• 23 Eylül - Ertuğrul Osman Osmanoğlu (d. 1912)
• 26 Eylül - Nihat Nikerel, Türk oyuncu ve yazar (d. 1950)
• 29 Eylül - Abdülmelik Fırat, Türk siyasetçi (d. 1934)

Ekim

Halit Refiğ

• 4 Ekim
  • Günther Rall, Alman savaş pilotu (d. 1918)
  • Mercedes Sosa, Arjantinli şarkıcı (d. 1935)
• 11 Ekim - Halit Refiğ, Türk yönetmen (d. 1934)
• 17 Ekim - Ünsal Oskay, Türk toplumbilimci (d. 1939)
• 29 Ekim - Jürgen Rieger, Alman avukat ve neo-Nazi siyasetçi (d. 1946)
• 30 Ekim - Claude Lévi-Strauss, Fransız antropolog (d. 1908)

Kasım

• 10 Kasım - Robert Enke, Alman futbolcu (d. 1977)
• 11 Kasım - Hikmet Şahin, eski Bursa Büyükşehir ve İnegöl belediye başkanı (d.1950)
• 16 Kasım - Antonio De Nigris Guajardo, Meksikalı futbolcu (d. 1978)
• 18 Kasım - Ömer Lütfi Mete, Türk gazeteci, yazar ve senarist (d. 1950)

Aralık

Jennifer Jones

• 4 Aralık - Umaga, WWE güreşçisi (doğum: 1973)
• 5 Aralık - Alfred Hrdlicka, Avusturyalı heykeltıraş, ressam ve yazar (d. 1928)
• 13 Aralık - Paul Samuelson, ABD'li ekonomist (d. 1915)
• 17 Aralık - Jennifer Jones, Oscar sahibi ABD'li oyuncu (d. 1919)
• 19 Aralık - Zeki Ökten, Türk yönetmen (d. 1941)
• 20 Aralık - Brittany Murphy, ABD'li aktris (d. 1977)
• 23 Aralık - Cüneyt Gökçer, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1920)
• 28 Aralık - The Rev, ABD'li rock/metal sanatçısı, müzisyen, baterist (d. 1981)
• 30 Aralık - Abdurrahman Vahit, Endonezya'nın 4. cumhurbaşkanı (d. 1940)

2009 Nobel ödülünü kazananlar

Nobel ödülü madalyası.

• Barış – Barack Obama
• Edebiyat – Herta Müller
• Ekonomi – Elinor Ostrom ve Oliver E. Williamson
• Fizik – George E. Smith, Willard S. Boyle ve Charles K. Kao
• Fizyoloji veya tıp – Elizabeth H. Blackburn, Carol W. Greider ve Jack W. Szostak
• Kimya – Venkatraman Ramakrishnan, Thomas A. Steitz ve Ada E. Yonath