Het is de zomer van 1987 en mijn moeder verklaart me voor gek. Terwijl het buiten snikheet is, ben ik me namelijk in het zweet aan het gamen op zolder. Ik speel International Karate op mijn Commodore 64 en zing enthousiast mee met ‘5150’, het zevende Van Halen-album en het eerste met nieuwe zanger Sammy Hagar. Maar dat wist ik toen nog niet; ik had de lp met de intrigerende hoes een dag eerder voor een prikkie bij de V&D gekocht en viel als een blok voor de vette synthsound. Een Oberheim OB-8 – maar ook dat ontdekte ik pas later…
Schilder Hiëronymus Bosch (circa 1450-1516) is de geschiedenis ingegaan als ‘den duvelmakere’, een schepper van duivels. De meeste van zijn schilderijen hebben een religieus onderwerp en Bosch schepte er ogenschijnlijk een bijna duivels genoegen in om vooral de inwoners van de hel en de vele verlokking waaraan de mensheid bloot wordt gesteld zo expliciet mogelijk in beeld te brengen. Met als gevolg dat de meeste mensen eigenlijk niet zo veel chocolade van zijn werk konden en kunnen maken. Koopman en geschiedkundige Lodovico Guicciardini omschreef de schilderijen van Bosch aan het begin van de 16e eeuw als een verzameling ‘vreemde drollen ende seltsame grillen’ (‘drollen’ is Middelnederlands voor ‘grappen’).
In de 20ste eeuw dachten sommige wetenschappers dat hij krankzinnig was of in ieder geval het grootste gedeelte van de tijd stoned. Later werd dit beeld wat bijgesteld, maar feit is dat Bosch enkele zeer vreemde schilderijen heeft gemaakt. Hoogtepunt is het drieluik ‘De tuin der lusten’, dat hij schilderde tussen 1480 en 1490. (Klik hier voor een supergrote afbeelding, waarop je alles goed kunt bestuderen.) Op het linkerschilderij is het paradijs te zien, waarbij God, Adam en Eva worden omgeven door tal van eigenaardige beesten. Het middelste schilderij bevat een bonte stoet van fabelwezens, rare planten en naakte mensen. Waarschijnlijk heeft het te maken met lust, seks en dierlijke driften; wellicht wilde Bosch laten zien dat het niet zo verstandig was om de bevelen van God in de wind te slaan (Eva werd immers door een slang aangespoord om van de ‘verboden vrucht’ te eten). Op het rechterschilderij is de hel afgebeeld, waarin verdoemden de verschrikkelijkste straffen ondergaan. Witte monsters, heksen, draakachtige honden, muziekinstrumenten die als martelwerktuigen dienen – het kan niet op.
Het was mij nooit opgevallen, maar als je goed kijkt zie je op de kont van een van de zondaren (links op het rechterschilderij, iets onder het midden) een partituur. Op Tumblr maakte ene Amalia Hamrick haar vondst bekend: “[We] discovered, much to our amusement, a 600-years-old butt song from Hell.” Ik ben muzikaal niet zo onderlegd, maar gelukkig is Amalia dat wel: “I decided to transcribe it into modern notation, assuming the second line of the staff is C, as is common for chants of this era ... The last few measures are kind of obscured but I tried my best.” Het resultaat is een vrij lullig midi-deuntje (hier te downloaden, hier de bladmuziek).
Ene Well Manicured Man raakte enthousiast, schreef er een flauwekultekst bij (‘butt song from hell / this is the butt song from hell / we sing from our asses while burning in purgatory’) en knutselde een alleraardigst koorwerkje in elkaar (‘The Butt Song From Hell’), dat behoorlijk authentiek overkomt. Geweldig! (Grappig genoeg is er ook al een rockversie opgedoken.)
Overigens staan de muziekinstrumenten in ‘De tuin der lusten’ symbool voor lust en genot (en niet op een positieve manier) en was de reputatie van rondreizende minstrelen nu niet echt heel goed te noemen – vandaar ook dat ze er op het schilderij behoorlijk van langs krijgen...
In een grijs weblogverleden omschreef ik de Amerikaanse producer Patrick Cowley (1950-1982) ooit als ‘het veel te vroeg overleden scharnierpunt tussen disco en house’. Cowley mag dan de muziekgeschiedenis zijn ingegaan als de ongekroonde disco- en remixkoning (check zijn magistrale remix van Donna Summers ‘I Feel Love’), ‘School Daze’ laat een geheel andere muzikale kant van hem horen. Op dit eind vorig jaar verschenen album zijn nooit eerder verschenen instrumentale tracks verzameld die Cowley schreef tussen 1973 en 1981.
In 1981 vroeg John Coletti, eigenaar van het gay porn-productiebedrijf Fox Studio in Los Angeles, of Cowley zin had om enkele van zijn films te voorzien van een soundtrack. Cowley snuffelde wat in zijn archief en stuitte op diverse studio-experimenten en klankcollages. Of Coletti daar misschien wat mee kon?
De term gay porn-muziek wekt misschien associaties op van besnorde mannen die zwoel transpireren in de sportschool en daarbij worden ondersteund door cheesy synthesizerdeuntjes, maar Coletti pakte het anders aan. Hij selecteerde juist de surrealistische, experimentele nummers en in combinatie met de homo-erotische beelden was het resultaat… bijzonder. Nu heb ik me nooit verdiept in de homoseksuele pornowereld van de jaren zeventig, maar ik krijg de indruk dat de homopornofilms uit die tijd niet alleen draaiden om seks, maar ook een hoger, artistiek doel dienden.
Ik vind het maar raar. Waarom zou je 20 euro (of meer) betalen voor een concertkaartje, om vervolgens de hele avond luidruchtig bij te kletsen met wie er ook maar om je heen staat? Het is alsof je een van tevoren betaald driegangenmenu bestelt in een restaurant, wacht tot alles op tafel staat om vervolgens enkele boterhammen met pindakaas op te diepen, die je luid smakkend oppeuzelt.
Als vriendelijk knipogende aanmaningen tot stilte en gramstorige blikken geen soelaas bieden, begin ik vaak aan een zwerftocht door de zaal, op zoek naar een rustig plekje. En ja, ik zou natuurlijk helemaal vooraan kunnen gaan staan (of niet zo zeuren), maar da's weer niet zo handig als je vaak naar de wc moet of een biertje wilt halen.
Tijd om mijn borst flink nat te maken, want vorige week vrijdag werd het convenant ‘Preventie gehoorschade muzieksector’ ondertekend door de Vereniging Van EvenementenMakers (VVEM), de Vereniging Nederlandse Poppodia en -Festivals (VNPF) en staatssecretaris Martin van Rijn namens het ministerie van VWS (Volksgezondheid, Welzijn en Sport). Van Rijn liet heel stoer weten ‘de volumeknop tijdens concerten flink terug te zullen draaien’: “Muziek kan tegenwoordig zo hard dat bij sommige concerten alleen oordoppen voor bouwvakkers veilig genoeg zijn. Dan heb je te maken met het volume van een kettingzaag!”
In de praktijk komt erop neer dat de geluidslimiet vanaf 1 maart maximaal 103 decibel mag bedragen, gedurende een kwartier en gemeten vanaf de geluidstafel. 100 decibel staat volgens Wikipedia ongeveer gelijk aan het geluid van een drilboor op één meter afstand, terwijl de site Lichtbeeldgeluid vergelijkingen trekt met een zware vuilniswagen en een auto op een drukke snelweg. Ik denk eigenlijk dat het wel meevalt met die 103 decibel. Nu werd er altijd al flink getetterd tijdens optredens van singer-songwriters of bands met een wat 'gevoeliger' repertoire, maar ik ben bang dat dat lot nu ook metalgroepen zou kunnen treffen…
‘Zou’ inderdaad, want ik maak me geen al te grote zorgen. Tijdens concerten bevind ik me steeds vaker in een woud van verlichte schermpjes, waarop ingespannen wordt getwitterd, gefotografeerd, gewhatsappt, gefacebookt, gemaild en video’s gemaakt. Een prima ontwikkeling, als je het mij vraagt. Ik pleit dan ook voor meer smartphones, een verplicht aantal whatsappjes en een supersnel WiFi-netwerk in concertzalen, zodat ik in alle rust het optreden kan bekijken…
Natuurlijk, ik had beter moeten weten. Maar het hoesje zag er professioneel uit (zie de afbeelding links), de driedubbel-cd kostte geen drol en songtitels als ‘The Naked Being In The Midst Of The Original-Becoming-Proces’, ‘The Bird Of Childlike Unaffectedness’ en ‘Between The Chromosomes Of The Universe’ maakten nieuwsgierig. Helaas. Hoewel ik wel wat gewend ben, klonk ‘The Ultimate Meditation Box’ (uit 2001) helemaal nergens naar. Laat een kleuter een middagje aanrommelen met een stapel oude keyboards en het resultaat is ongeveer hetzelfde: een zwalkende brij van doelloze, op de zenuwen werkende klanken zonder ook maar enige structuur. Verschikkelijk.
De naam van de artiest in kwestie was weggemoffeld in een hoekje: ‘Performed by Parzzival’ (inderdaad, twee keer een ‘z’), terwijl de nummers zelf waren geschreven door ene ‘Neuber’ en ‘Sri Chinmoy’. Na enig zoekwerk bleek het om de Duitse componist Peter Neuber te gaan, die zichzelf (om het verwarrend te maken) ook Parzzival noemt. Vanaf begin jaren negentig tot op de dag van vandaag brengt hij gemiddeld zo’n vijf new age-albums per jaar uit, die welluidende titels dragen als ‘Lotus Flower Meditation’, ‘Healing Garden: The Art of Relaxation’, ‘Piano der Sehnsucht’ en ‘Sax Moods’. En het knappe is: al die albums zijn even slecht. En da’s ook een kunst.
Achter de naam Sri Chinmoy schuilt de Indiase goeroe Chinmoy Kumar Ghose (1931-2007), die in 1964 naar Amerika emigreerde, in New York belandde en zich daar profileerde als een meditatie-autoriteit. Hij gaf talloze workshops, concerten en lezingen rond het thema ‘innerlijke vrede’ en was tevens een fanatiek marathonloper en gewichtheffer – ook door lekker te sporten was het volgens Chinmoy namelijk mogelijk om verlicht te raken. Hij schreef verder ruim 22.000 korte liedjes, met songteksten in het Engels en het Bengaals. Ruim 16.000 van zijn composities zijn verzameld op de site Sri Chinmoy Songs, onder de condities van de Creative Commons License. Oftewel: ze zijn vrijelijk te gebruiken. Aha, dus zo is Neuber aan zijn liedjes gekomen...
Maar in ieder geval, een gratis tip voor wie ooit op muziek stuit van Neuber/Parzzival: lekker laten liggen.
Hoe zit het nu eigenlijk met het downloaden van muziek. Wat mag wel en wat niet? Of mag het nu helemaal niet meer? Om maar gelijk van start te gaan: het downloaden van muziek is legaal in Nederland. En dat geldt ook als de bron overduidelijk illegaal is. Als je bijvoorbeeld stuit op het nieuwe Mike Oldfield-album Man On The Rocks (dat officieel pas op 28 februari uitkomt), mag je het downloaden zonder bang te hoeven zijn dat er copyrightagenten op de deur komen bonken.
Als je muziek downloadt via The Pirate Bay (of soortgelijke sites die werken volgens het zogenoemde het BitTorrent-protocol), ben je echter wèl in overtreding. The Pirate Bay werkt via het principe ‘voor wat hoort wat’: als je iets downloadt, ben je hetzelfde bestand ook aan het uploaden. En het uploaden (oftewel het openbaar maken) van muziek is volgens de Nederlandse wet verboden. Wie een album uploadt, is strafbaar. Sterker nog: als ik in dit stukje een link zou plaatsen naar de nieuwe Mike Oldfield. ben ik strafbaar. Ook het linken naar muziek wordt namelijk beschouwd als een openbaarmaking.
De vraag is hoe lang het linken nog strafbaar is. Het Europees Hof van Justitie oordeelde op 13 februari dat het plaatsen van een link niet strafbaar is, mits de oorspronkelijke uploader toestemming heeft van de rechthebbende(n). In de praktijk is dit laatste niet of nauwelijks te controleren. De kans is groot dat deze uitspraak van het Europees Hof ook in Nederland zal gaan gelden. En om het nog verwarrender te maken: het downloaden (en uploaden) van films, series, games en software is sowieso verboden.
Stichting BREIN, dat de belangen van rechthebbenden beschermt, voert sinds 2010 strijd met providers als Ziggo, KPN en XS4ALL over de doorgifte van The Pirate Bay. Aanvankelijk met succes. Begin 2012 werd Nederlandse surfers de toegang tot de Pirate Bay ontzegd. In januari oordeelde de rechter echter dat een blokkade van de torrentsite ‘niet effectief’ is en werd de blokkade weer ongedaan gemaakt. Er zijn volgens het Haagse gerechtshof betere manieren om auteursrechtinbreuk door torrentsites een halt toe te roepen. Bovendien is het volgens het hof niet aan de Nederlandse providers om het downloaden via torrents te stoppen.
Ik kan me vergissen, maar ik heb zo het vermoeden dat aliens zo langzamerhand uitgeëxperimenteerd zijn op de mensheid. Ik bedoel, het aantal verhalen over ontvoeringen door buitenaardse wezens die allerlei nare medische tests uitvoeren en zendertjes implanteren in hun slachtoffers is de afgelopen jaren drastisch afgenomen. Of ik begeef me in de verkeerde kringen, dat kan natuurlijk ook.
Vanaf midden jaren tachtig tot begin jaren negentig was het fenomeen alien abuction iin ieder geval een stuk populairder. Berucht is het schimmige autopsiefilmpje uit 1995, waarin te zien is hoe een alien op minutieuze wijze wordt ontleed. Het wezen zou zijn ‘gered’ in 1947, nadat een ufo was neergestort vlakbij het plaatsje Roswell in New-Mexico. Het bleek allemaal in scène te zijn gezet.
Het is voor dit stukje niet zo relevant om in te gaan op het hoe en waarom van deze buitenaardse ontvoeringen, want stel dat je zou worden ontvoerd door kleine grijze mannetjes in een ufo, hoe zou dat dat dan klinken? Deze vraag intrigeerde de Amerikaanse componist en ambientpionier Michael Stearns (1948). Na eerder enkele fijn zwevende albums te hebben uitgebracht (waaronder klassiekers als ‘Morning Jewel’ en ‘Planetary Unfolding’ uit respectievelijk 1979 en 1981), kwam hij in 1988 op de proppen met het weergaloze conceptalbum ‘Encounter’.
Begin deze maand verscheen bij uitgeverij Podium de bloemlezing ‘De veertig van Heytze’, waarin de Utrechtse dichter Ingmar Heytze zijn veertig favoriete gedichten heeft verzameld. Het is een bijzonder fijne bundel geworden, niet in de laatste plaats vanwege de persoonlijke en toegankelijke toelichtingen. Heytze grasduint door decennia aan poëzie en elk gedicht is een voltreffer.
De bloemlezing bevat één songtekst: ‘Astronaut’ van Spinvis. Grappig, ik had eigenlijk nog nooit op deze manier naar het nummer gekeken. Laat staan dat ik het zou hebben uitgekozen. En terwijl de stem van Erik de Jong tijdens het lezen in mijn geestesoor weerklonk, vroeg ik me af welke songtekst ik zou hebben geselecteerd. Ik dacht er een tijdje over na, om steeds weer terug te keren bij hetzelfde nummer: ‘Voor haar’, geschreven (of beter gezegd: zeer vrij vertaald) door Michel van der Plas (1927-2013) en Frans Halsema (1939-1984). Mooier vind je ze niet in het Nederlands.
‘Voor haar’ is een cover van ‘Her Song’ van de Amerikaanse singer-songwriter Jake Holmes (1939), te vinden op zijn tweede album ‘So Close So Very Far To Go’ uit 1970 (en een jaar later opgenomen door Harry Belafonte). Nuja, cover… Het enige wat min of meer overeenkomt zijn de melodielijnen, waarbij de gitaarsolo is vervangen door een (smaakvolle) trompetsolo en de strijkers veel dikker zijn aangezet.
Van de originele songtekst is weinig overgebleven. In de tekst van Holmes gaat het weliswaar over een naamloze zij, maar uiteindelijk draait alles toch rond de ik-figuur. Michel van der Plas heeft de opbouw van de tekst in zijn vertaling meegenomen en er vervolgens een eigen, poëtische draai aan gegeven. ‘Voor haar’ is het ultieme liefdesliedje en liefdesverklaring ineen. De tekst is ‘klein’ en bescheiden, maar bestrijkt tegelijkertijd het hele leven – zonder al te stroperig te worden. En dat alles in slechs 22 jaloersmakende regels.
‘It's alive, it's moving, it's alive, IT'S ALIVE!’ Om Dr. Frankenstein te citeren, die het bijna in zijn broek doet van enthousiasme als zijn creatie door enkele elektrische schokken tot leven wordt gewekt. Want inderdaad, Araglin.nl is weer online! Het heeft even geduurd (ruim een jaar, om precies te zijn), maar dankzij de inspanningen van webontwikkelaar Peter Boorsma en Bob den Otter van Two Kings is mijn weblog uit de digitale nevelen herrezen. It’s good to be back.
En voor wie zich afvraagt wat er nu precies is gebeurd: begin 2013 werd Araglin.nl gehackt. De hacker in kwestie begon uit mijn naam grote hoeveelheden spam te versturen, waarna Araglin.nl in quarantaine werd geplaatst. Toen de desbetreffende hacker opnieuw een poging ondernam, werd mijn weblog resoluut offline gehaald. Door een samenloop van omstandigheden (lees: mijn gebrek aan technische kennis) duurde het vervolgens een hele tijd voordat de oorzaak was gevonden, alle bestanden waren opgeschoond en het archief weer enigszins toonbaar was.
Araglin.nl heeft inmiddels onderdak gevonden bij een nieuwe hoster – precies op tijd voor het tienjarig jubileum, Mijn vingers jeuken om de komende tijd weer de nodige obscure muzikale pareltjes aan de vergetelheid te onttrekken…
Overigens, het kan gebeuren dat je een melding te zien krijgt dat er een exploit is aangetroffen in het bestand bg.jpg. Alle bestanden zijn opgeschoond en met het desbetreffende bestand is niets aan de hand. Deze melding heeft waarschijnlijk te maken met een oudere versie van virusscanner AVG. Dit komt vanzelf goed!
Het is de zomer van 1987 en mijn moeder verklaart me voor gek. Terwijl het buiten snikheet is, ben ik me namelijk in het zweet aan het gamen op zolder. Ik speel International Karate op mijn Commodore 64 en zing enthousiast mee met ‘5150’, het zevende Van Halen-album en het eerste met nieuwe zanger Sammy Hagar. Maar dat wist ik toen nog niet; ik had de lp met de intrigerende hoes een dag eerder voor een prikkie bij de V&D gekocht en viel als een blok voor de vette synthsound. Een Oberheim OB-8 – maar ook dat ontdekte ik pas later…
Schilder Hiëronymus Bosch (circa 1450-1516) is de geschiedenis ingegaan als ‘den duvelmakere’, een schepper van duivels. De meeste van zijn schilderijen hebben een religieus onderwerp en Bosch schepte er ogenschijnlijk een bijna duivels genoegen in om vooral de inwoners van de hel en de vele verlokking waaraan de mensheid bloot wordt gesteld zo expliciet mogelijk in beeld te brengen. Met als gevolg dat de meeste mensen eigenlijk niet zo veel chocolade van zijn werk konden en kunnen maken. Koopman en geschiedkundige Lodovico Guicciardini omschreef de schilderijen van Bosch aan het begin van de 16e eeuw als een verzameling ‘vreemde drollen ende seltsame grillen’ (‘drollen’ is Middelnederlands voor ‘grappen’). 
In een 
Ik vind het maar raar. Waarom zou je 20 euro (of meer) betalen voor een concertkaartje, om vervolgens de hele avond luidruchtig bij te kletsen met wie er ook maar om je heen staat? Het is alsof je een van tevoren betaald driegangenmenu bestelt in een restaurant, wacht tot alles op tafel staat om vervolgens enkele boterhammen met pindakaas op te diepen, die je luid smakkend oppeuzelt.
Natuurlijk, ik had beter moeten weten. Maar het hoesje zag er professioneel uit (zie de afbeelding links), de driedubbel-cd kostte geen drol en songtitels als ‘The Naked Being In The Midst Of The Original-Becoming-Proces’, ‘The Bird Of Childlike Unaffectedness’ en ‘Between The Chromosomes Of The Universe’ maakten nieuwsgierig. Helaas. Hoewel ik wel wat gewend ben, klonk ‘The Ultimate Meditation Box’ (uit 2001) helemaal nergens naar. Laat een kleuter een middagje aanrommelen met een stapel oude keyboards en het resultaat is ongeveer hetzelfde: een zwalkende brij van doelloze, op de zenuwen werkende klanken zonder ook maar enige structuur. Verschikkelijk. 
Hoe zit het nu eigenlijk met het downloaden van muziek. Wat mag wel en wat niet? Of mag het nu helemaal niet meer? Om maar gelijk van start te gaan: het downloaden van muziek is legaal in Nederland. En dat geldt ook als de bron overduidelijk illegaal is. Als je bijvoorbeeld stuit op het nieuwe Mike Oldfield-album Man On The Rocks (dat officieel pas op 28 februari uitkomt), mag je het downloaden zonder bang te hoeven zijn dat er copyrightagenten op de deur komen bonken.
Ik kan me vergissen, maar ik heb zo het vermoeden dat aliens zo langzamerhand uitgeëxperimenteerd zijn op de mensheid. Ik bedoel, het aantal verhalen over ontvoeringen door buitenaardse wezens die allerlei nare medische tests uitvoeren en zendertjes implanteren in hun slachtoffers is de afgelopen jaren drastisch afgenomen. Of ik begeef me in de verkeerde kringen, dat kan natuurlijk ook.
Begin deze maand verscheen bij uitgeverij Podium de bloemlezing ‘
‘It's alive, it's moving, it's alive, IT'S ALIVE!’ Om Dr. Frankenstein te citeren, die het bijna in zijn broek doet van enthousiasme als zijn creatie door enkele elektrische schokken tot leven wordt gewekt. Want inderdaad, Araglin.nl is weer online! Het heeft even geduurd (ruim een jaar, om precies te zijn), maar dankzij de inspanningen van webontwikkelaar