Het wordt de komende paar dagen rustig op Araglin.nl: vriendin Eva en ondergetekende reizen af naar Londen (en omgeving). Medio volgende week kun je weer verse stukjes verwachten! Edit: en weer terug! Allemachtig, het lijkt wel alsof ik drie weken ben weggeweest... Wat steekwoorden: Brighton (erg leuk kustplaatsje), het middeleeuwse dorpje Arundel, Isle of Wight, Camden, Highgate Cemetery (bijzonder sfeervol), een uiterst belabberd hotel (waar je dan wel weer 75 euro per nacht voor betaalt, gelukkig hoefden we maar één nacht), stapels tijdschriften (Q, Mojo, TotalFilm, SFX enzovoort), een onhandige metrostaking en elke dag overheerlijke sandwiches van Pret A Manger! Zo, en nu weer over tot de orde van de dag...
KPN begint opnieuw met een online muziekdienst, zo lees ik op Nu.nl. Interessant, want in het verleden was het bedrijf al actief met Music Stream, waar vorig jaar abrupt de stekker uit werd getrokken. ''Onbeperkt je favoriete muziek! Vanaf 6,99 euro per maand'' juicht KPN op Planet Music. Klinkt goed, ware het niet dat het puur om het streamen van tracks gaat; voor losse nummers of albums moet gewoon worden betaald (gemiddeld tien euro per cd). Je kunt persoonlijke afspeellijsten samenstellen of de lijsten van andere gebruikers beluisteren. Een bekend concept: Last.fm doet dit al jaren en is gratis (en als je 2,50 euro per maand betaalt, worden de mogelijkheden bovendien uitgebreid).
Ik kan nu al voorspellen dat Planet Music tot mislukken is gedoemd. Om te beginnen hanteert KNP het met DRM beveiligde wma-formaat, alleen af te spelen met Windows Media Player. Verder is de site niet toegankelijk voor Firefox-gebruikers en wie een Mac heeft of Linux gebruikt (of nog werkt met Windows 95), komt er ook niet in. Als je de kleine letters leest, blijkt dat het aanbod van 6,99 euro ietwat bezijden de waarheid is: ''Op dit moment kennen we 1 abonnementsvorm, dat is een maand onbeperkt luisteren naar alle muziek, voor een bedrag van 9,99 euro (excl. betaalsysteemkosten).'' Betalen voor streaming audio is wel heel erg achterhaald en DRM-beveiliging staat op het punt om afgeschaft te worden (in de iTunes Store kun je nu al onbeschermde muziek kopen, om nog maar te zwijgen van de Amerikaanse dienst eMusic, dat gewoon mp3'tjes aanbiedt). Maar goed, er zal wel een slim businessmodel achterzitten...
Hoewel de markt voor muziekbladen onder druk staat, weerhoudt dat uitgevers er niet van om regelmatig nieuwe tijdschriften te lanceren. Enkele maanden geleden zagen kort na elkaar wereldmuziekmagazines Beyond en Mixed het licht (nieuwe edities heb ik overigens nog niet gesignaleerd) en tot mijn verrassing zag ik dat ook Revolver weer uit de as is herrezen. Er zit blijkbaar best nog wel wat rek in de bladenmarkt. Zo heeft de kleine uitgeverij Het Redactielokaal heeft het nieuwe muziekmagazine BiteThis! onder zijn hoede genomen, een initiatief van de 19-jarige derdejaars studente journalistiek Eline van Beek. De redactie van het uit de hand gelopen schoolproject bestaat uit zeven studentes van de Utrechtse school voor journalistiek.
Van Beek beschrijft BiteThis! als een ‘cheeky’ blad, voor lezers van 18 tot 28, 'geschreven met het oor van onze generatie'. Het blad wil volgens de makers vooral het wereldje rondóm de ‘indie-scene’ beschrijven. Mensen achter de bar, stagemanagers en wellicht een backstage-verhaal. ''Waar onze ouders naar luisteren, hoe leuk soms ook, dat kennen we nu wel. En dat alle muziek al eens een keer is uitgevonden, geloven we ook wel. Een brutaal magazine, met een positieve insteek'', aldus de hoofdredactrice.
Matthijs Dierckx, uitgever van BiteThis!: “Dit is een mooi blad voor een jongere doelgroep, geen elitair muziekgewauwel. Ik wil het geen gat in de markt noemen, maar er is al veel animo. Wij kunnen dit opstarten omdat we het financieel slim aanpakken.” En slim is in dit geval een understatement, want de studentes maken het tijdschrift in hun vrije uurtjes en op vrijwillige basis. Zes keer per jaar zal er een papieren editie van BiteThis! verschijnen. Daarnaast gaat de uitgever experimenteren met een gratis digitale versie. Het tijdschrift moet op termijn ook in de betere platenzaak te vinden zijn. Wie nieuwsgierig is geworden, BiteThis! is voor 3,50 euro online te bestellen.
De mystieke traditie van het soefisme heeft zijn wortels in het zoroastrisme (de voormalige staatsgodsdienst van het Perzische Rijk, dat nog steeds wordt aangehangen in Iran, India en Azerbeidzjan) en het hindoeïsme. De mystieke traditie maakt onderdeel uit van de Islam en heeft als een spons een bont allegaartje van allerlei religieuze en filosofische invloeden opgezogen. Soefisten geloven dat de Koran en de strikte regels van de sharia uiterlijke regels zijn en dat er diverse stadia van (innerlijke) nabijheid tot God bestaan.
Een van de symbolen die dit tot uitdrukking brengt is de roos. De stam van de roos symboliseert het innerlijke pad, oftewel tariqa. De bladeren representeren de marefa, de innerlijke kennis van God. De geur van de roos staat voor het ervaren van de werkelijkheid (haqiqa). Bekend zijn de dansende derwisjen uit de Turkse stad Konya. Door in het rond te tollen raken zij in extase en komen op deze manier dichter tot God. De orde is gesticht door de beroemdste soefi-dichter Jalal ad-Din Rumi uit de 13e eeuw.
Vangelis liet zich door deze derwisjen inspireren voor zijn album 'Spiral' en ook voormalig Popol Vuh-lid Klaus Wiese (1942) is gefascineerd door deze eeuwenoude traditie. Tijdens zijn reizen door het Midden-Oosten maakte Wiese kennis met de leer van Inayat Khan en in de jaren die zouden volgen ontpopte hij zich tot een bekend klanktherapeut, new age-muzikant en pleitbezorger van het soefisme in Duitsland. De meeste van zijn albums zijn een nogal saaie bedoening (met vooral een heleboel klankschalen), maar met name 'el-Hadra, the Mystik Dance' is een rustgevend pareltje.
Wiese riep voor dit album de hulp in van Ted de Jong (tabla) en Mathias Grassow (synths) en zelf speelde hij zither. De twee lange tracks van elk bijna een half uur brengen je in een rustgevende trance, waarbij het zacht pulserende ritme na verloop van tijd samenvalt met je ademhaling en hartslag. Deze gemoedstoestand zou, volgens de soefisten althans, leiden tot fana, de ultieme toewijding tot Allah. Tja, ik word er in ieder geval extreem rustig van. Luister zelf (320 kbps, 84 MB, het wachtwoord is Aflaki - met dank aan Wikipedia en de oorspronkelijke uploader!)
Nadat Claudio Monteverdi en Giovanni de Palestrina de boel in de Renaissance eens flink hadden opgeschud, was het tijd voor wat nieuws: de barok. Waar de muziek in de Renaissance over het algemeen nogal sacraal en serieus van aard was, gooiden kunstenaars en componisten in de Barok-periode (ruwweg van 1650 tot 1750, afhankelijk van het land) alle remmen los. Er werd zwierige, expressieve kunst gemaakt, en de muziek uit die tijd was druk, melodieus en vol tierelantijntjes. Barok was de glamrock van de 17e eeuw en niet iedereen kon die bombastische muziek even goed waarderen. Als reactie op de saaie Renaissance-muziek, experimenteerden componisten als Vivaldi en Händel met allerlei muzikale structuren en kieperden ze zonder met de ogen te knipperen de regels overboord die bepaalden hoe de overgang van het ene stukje naar het andere moest verlopen.
Zo werd onder meer de basso continuo (geïmproviseerde en aanvullende melodielijnen meestal uitgevoerd door een cello of gamba – vrij vertaald: lekkere riffjes) geïntroduceerd en maakte de 'affectenleer' (waarbij aan de hand van muziek een stemming werd uitgebeeld) een comeback. Aan de diverse Europese vorstenhuizen schreven componisten hun vingers blauw om (religieuze) feestdagen en bijzondere gebeurtenissen van bijpassende muziek te voorzien.
Hoogtepunt en tevens het einde van de barok werd gevormd door Johann Sebastian Bach. Na hem was het tijd voor een tegenreactie: de klassieke periode. Muziek in de klassieke stijl klinkt soberder en terughoudener – de glamrock werd opgevolgd door de grunge. Ik ben dol op barokmuziek; de vrolijke wijsjes laten zich al na enkele seconden gezellig meeneuriën - alsof je constant naar een aflevering van Tussen Kunst & Kitsch zit te kijken. Het ligt voor de hand iets van Vivaldi of Bach uit te kiezen, maar net zo fraai zijn de zeven symfonieën (de laatste paste niet meer in het zipje) van William Boyce (1711-1779). Hij wordt beschouwd als een van de grootste Engelse componisten van de 18e eeuw, maar is nu grotendeels vergeten en wordt slechts af en toe uitgevoerd. Jammer, want het klinkt prachtig (320 kbps, 91 MB).
Al sinds jaar en dag maak ik gebruik van Last.fm om mijn digitale muziekvoorkeuren in kaart te brengen (hier mijn profiel). Een bijzonder handige dienst, maar dat mag als bekend worden verondersteld. Een van de leukste opties is dat je naar muziek kunt luisteren van je 'buren', gebruikers met ongeveer dezelfde smaak. Nog leuker wordt het als je besluit om 'subscriber' te worden. Je betaalt dan een klein bedrag per maand (2,50 euro), dat je diverse voordelen oplevert én diverse radiozenders die geheel zijn afgestemd op jouw smaak. Als ik te lui ben om muziek op te zetten, volstaat een klik op My Radio Station om alleen maar leuke muziek voorgeschoteld te krijgen (zonder reclame!). En als ik helemaal geen risico op slechte muziek lopen, dan geef ik My Loved Tracks een slinger, met alleen maar tracks die ik persoonlijk heb voorzien van een stempel van goedkeuring.
Zou het niet aardig zijn, zo vroeg ik me af, om de gedraaide nummers op de een of andere manier te rippen? Ik snuffelde wat rond, las moeilijke verhalen over StationRipper en het afvangen van geluid van je geluidskaart en stuitte uiteindelijk op de ideale applicatie: The Last Ripper (216 KB). Het programmaatje is standaard al voorzien van enkele meest gebruikte tags, maar kan net zo makkelijk overweg met je eigen radiozender. Geef aan waar de hele bups opgeslagen dient te worden (eventueel met hoesjes), voer de url in (iets als lastfm://user/Araglin/personal of lastfm://artist/Tangerine%20Dream/similarartists) en The Last Ripper neemt alles netjes op in mp3-formaat, keurig voorzien van ID3-tags. De knopjes 'Skip', 'Love' en 'Hate' werken bij mij niet, maar dat kan ook komen door Windows Vista. Als je alles tot in de puntjes wilt controleren, voeg dan tracks toe aan je Playlist en laat deze opnemen (lastfm://user/[naam gebruiker]/playlist). De verkregen m3p'tjes zijn met 128 kbps redelijk van kwaliteit, goed genoeg voor mijn mp3-speler in ieder geval. Ben je geen subscriber, dan zijn de opties wat minder talrijk, maar kun je nog steeds tal van zenders beluisteren én rippen.
Sommige dingen zijn zo vanzelfsprekend dat het nauwelijks bij je opkomt dat het ooit door iemand bedacht is. Neem nu het notenschrift. Zonder een manier om muziek te noteren zouden musici alles uit het hoofd moesten leren en dat is nogal tijdrovend. Al in de negende eeuw stonden er boven een stichtelijk liedtekst zogeheten 'neumen', symbooltjes die aangaven hoe een lied enigszins gezongen moest worden. Zo van: en hier omhoog en deze klemtoon ongeveer vijf seconden aanhouden.
Dat kan een stuk efficiënter, vond de Benedictijnse monnik Guide van Arezzo (circa 990-1050). Hij nam de neumen als uitgangspunt en ontwikkelde een eigen notatiesysteen. Hij trok twee lijnen en plaatste daar de neumen op en tussen. Op deze manier zag je precies hoe de melodie gezongen moest worden. Handig natuurlijk. Muziek bestond in die tijd uit hooguit zes noten en Van Arezzo besloot ze allemaal een naam te geven. Hij liet zich inspireren door de Johanneshymne, een gedicht over Johannes de Doper: UT queant laxis / REsonare fibris / MIra gestorum / FAmuli tuorum / SOlve pollutis / LAbii reatum / sancte ioannes. (Oftewel: opdat met ongedwongen stemgeluid uw dienaren uw wondere daden kunnen bezingen, neem weg de zonde die de lippen bezoedelt.) Bij iedere regel ging de melodie een toon omhoog, dus vandaar ut, re, mi, fa, so, la.
Jaren later veranderde de Italiaanse componist Buononcini 'ut' in 'do' – dat vond ie mooier. En nog later werd de zevende toon 'si' toegevoegd, afgeleid van de laatste regel 'sancte ioannes'. Van Arezzo was zo in zijn nopjes met zijn vondst dat hij besloot om diverse grote Italiaanse kloosters van zijn systeem op de hoogte brengen. En op deze manier verspreidde het notenschrift zich over de rest van Europa.
Ik kan niet zeggen dat ik 'Dance around the world' elke week uit volle borst sta te zingen als ik mezelf onder de douche aan het inzepen ben, maar zo onbewust plopt het nummer af en toe op in mijn gedachten. Ik zag Richenel een eeuwigheid geleden voor het eerst in Countdown, en vreemd genoeg is zijn kunstig gescheurde spijkerbroek me altijd bijgebleven. Hubertus Richenel Baars (1957) maakte begin jaren tachtig deel uit van de discoformatie Luxor en stond daarnaast bekend als zanger/danser/stripper en 'transformer'-artiest. Ik weet niet zo goed wat laatstgenoemde bezigheid inhield, maar het zal ongetwijfeld te maken hebben met zijn androgyne uiterlijk en het uittrekken van kleren.
Zijn eerste single (het opmerkelijke 'L'Esclave Endormi' met opera-invloeden) was met name in Engeland een grote hit. Het succes van Richenel trok de aandacht van producers Fluitsma & Van Tijn, die de Amsterdammer onder hun hoede namen. De single 'Dance Around The World' zag begin 1987 het licht en bereikte in Nederland, Italië, Scandinavië en Duitsland de top van de hitlijsten. Ook opvolger 'Temptation' en Richenels debuutalbum 'A Year Has Many Days' deden het niet slecht. Zijn tweede album 'Deep As Blue' was minder geslaagd en hoewel hij de daaropvolgende jaren af en toe nog wel een single uitbracht, verdween Richenel langzaam maar zeker uit de spotlights. Hij verhuisde naar Spanje, hield zich bezig met allerlei dance- en loungeprojecten en maakt de laatste jaren naam als jazz-zanger.
Ik heb 'L'Esclave Endormi' eens opgeduikeld en het blijft toch een bijzonder intrigerend nummer, dat wel wat weg heeft van een lichtelijk overspannen Grace Jones met experimentele trekjes. Luister naar een prima vinyl-rip (128 kbps, met als extraatje 'Dance Around The World' op 320 kbps).
Het was een genre dat eind jaren zeventig zijn hoogtepunt beleefde: de soft-erotische film in een kunstzinnig jasje. De meeste films uit die tijd zijn nagenoeg vergeten (en terecht), maar de titels roepen nog steeds een gelukzalige glimlach en een mistig staren in de verte op. Een goed voorbeeld is 'Bilitis' (1977) van debuterend regisseur David Hamilton. De Engelsman had naam gemaakt met talloze foto's van onschuldige, maar o zo sensuele jonge meisjes op het breukvlak tussen kind en vrouw (ahum) en met 'Bilitis' zette hij eigenlijk zijn verzameling om in bewegende beelden.
De film vertelt het verhaal van het 17-jarige kostschoolmeisje Bilitis, dat de zomervakantie doorbrengt op het landgoed van haar pasgetrouwde vriendin Melissa. Ze wordt stiekem verliefd op fotograaf Lucas, maar is te verlegen om de eerste stap te zetten. Als ze bij toeval getuige is hoe Melissa door haar man wordt gedwongen om seks te hebben, is ze geschokt en verbijsterd. Tussen de twee vriendinnen ontstaat een kortstondige lesbische romance, die later door Melissa wordt afgedaan als 'een zomerzotheid'. Aan het einde van de film heeft Bilitis besloten dat Lucas de ideale man is voor Melissa en keert ze terug naar school, zonder de ware liefde te hebben gevonden.
Kortom, een flinterdun verhaaltje. Voor het goede spel, plotwendingen of diepgravende gesprekken ben je dan ook bij Hamilton aan het verkeerde adres. Als je van omfloerste, soft-focus-beelden houdt, dol bent op pastelkleuren en dartelende borstjes, dan is 'Bilitis' best aardig. Dat de film dertig jaar later nog steeds tot verbeelding spreekt, is voornamelijk te danken aan de muziek van Francis Lai (1932). Deze Franse componist en accordeonist (bekend geworden als begeleider van Edith Piaff in de jaren vijftig) voorzag 'Bilitis' (en later ook 'Emmanuelle') van een weelderige, dromerige en uiterst zoete score. Piano, woordeloze vrouwenzang, aanzwellende akkoorden – je ziet de vlindertjes bijna tastbaar ronddwarrelen boven een klaterend bosbeekje. Wederom geldt: het heeft weinig om het lijf, sfeervol is het wel. Luister zelf: de Bilitis-soundtrack (192 kbps, 53 MB, inclusief hoezen – het gaat om een uitstekende vinyl-rip).
Ik had wilde plannen afgelopen weekend, maar in plaats daarvan zat ik ziek op de bank en had ik gezelschap gekregen van een lichte buikgriep (of iets dergelijks). Gezellig. Gelukkig had ik afleiding: het complete eerste seizoen van 'Heroes'. Ik was al ongeveer halverwege, en dit weekend heb ik er de rest van de afleveringen doorheen gejaagd. 'Heroes' is een Amerikaanse sciencefictionserie, bedacht door Tim Kring, die je een beetje oneerbiedig zou kunnen omschrijven als een kruising tussen 'The X-Men' en 'The X-Files' met een dot drama. Dat betekent dus hoofdpersonen met buitengewone vermogens en dik op elkaar gestapelde complottheorieën. In het begin moest ik er een beetje in komen, maar naarmate het seizoen vorderde en de karakters werden uitgediept, blijkt dat 'Heroes' niet voor niets dé Amerikaanse tv-hit van het afgelopen tv-seizoen was. Op 24 september gaat het tweede seizoen op NBC van start en ik ben dus keurig op tijd...
Ongeveer gelijktijdig begint in Amerika het vierde seizoen van 'Stargate: Atlantis' en ook daar ben ik erg nieuwsgierig naar. Deze spin-off steekt het origineel naar de kroon en hapt heerlijk ontspannen weg. De originele Stargate-serie is inmiddels na tien seizoenen stopgezet (jammer, want Farscape-oudgedienden Claudia Black en Ben Browder deden het helemaal niet onaardig), maar volgend jaar verschijnen er in ieder geval twee Stargate-films ('The Ark of Truth' en 'Continuum') die de losse eindjes van het tiende seizoen netjes afwikkelen. En alsof dat allemaal nog niet genoeg is, is regisseur Robert C. Cooper ook nog eens druk bezig met een nieuwe Stargate-spin-off, waarover nog nauwelijks details bekend zijn.
Nu ik toch bezig ben: de voorbereidingen voor de nieuwe Star Trek-film (toepasselijk 'Star Trek' getiteld) zijn in volle gang. De film moet tijdens de feestdagen van 2008 in première gaan. 'Star Trek' concentreert zich op de jonge jaren van Spock en Kirk – en eerlijk gezegd zit ik daar nu niet echt op te wachten. De rol van de jonge Spock wordt overigens gespeeld door Zachary Quinto, die je weer kent als de slechterik Sylar uit 'Heroes'. Kijk, en zo is de cirkel weer rond! Mijn excuses voor deze geeky sciencefictionpost...
Breaking news! Nederlanders downloaden nog steeds massaal muziek en zijn zich er terdege van bewust dat ze illegaal bezig zijn. Althans, dat is de conclusie van een onderzoek uitgevoerd in opdracht van stichting Brein. De verdere conclusies laten zich raden: 86 procent van de Nederlanders downloadt gratis. Dat wil zeggen in de meeste gevallen van illegale bronnen op internet. De muziekbestanden die men betaald kan downloaden, vindt 39 procent te duur. Bas Vissers van Brein: "De beleving dat muziek te duur is, komt niet door de prijzen van het legale aanbod, maar door het illegale alternatief. Tegen gratis kun je niet concurreren." Dit alles blijkt uit een enquête onder 322 mensen. Ik ben niet statistisch onderlegd, maar vraag me af uit of een dergelijk klein aantal wel representatieve conclusies kunnen worden getrokken.
Bovendien: hoe je het ook wendt of keert, downloaden is legaal in Nederland. Dat de bron mogelijk illegaal is, maakt niets uit. Deze (weliswaar enigszins ambivalente) regel is een doorn in het Brein-oog. De stichting ijvert er al jaren voor om het downloaden van 'waarschijnlijk illegaal aanbod' strafbaar te stellen, net zoals dat in Duitsland het geval is. Niet geheel toevallig blijkt uit het onderzoek dat drie van de tien Nederlanders het met Brein eens is op dit vlak. Om te verklaren waarom het dan mogelijk is om straffeloos te downloaden, stelt de stichting ''dat downloaden van illegaal aanbod door de Minister van Justitie is toegestaan onder meer omdat de consument het verschil tussen legaal en illegaal niet zou kunnen maken''.
Begrijp me niet verkeerd, ik praat het onbezoldigd downloaden niet goed (ik heb het daar op mijn log vaak genoeg en tot vervelens toe over gehad), maar vind het wel behoorlijk aanmatigend dat ik nu opeens wordt weggezet als 'domme consument' die tegen zichzelf in bescherming moet worden genomen. Overigens las ik dat Brein zijn pijlen aan het slijpen is voor een aanval op nieuwsgroepen; momenteel probeert directeur Tim Kuik internetproviders zover te krijgen dat zij stoppen met het aanbieden van nieuwsgroepen met muziek en films, waarna de sites en gebruikers wellicht worden aangepakt. (bron)
Bijna tweederde van het nieuwe nummer van literair muziektijdschrift Wahwah (no. 6 2007 – Uitgeverij Nieuw Amsterdam) wordt in beslag genomen door een sfeerverhaal over Jeff Buckley (1966-1997). De nog resterende pagina's zijn gereserveerd voor artikelen over Bonnie Raitt, Hans de Booij en de gebruikelijke columns en gedichten. Apart genoeg heb ik van zowel Buckley als Raittt niets in huis. Ik kan van beide artiesten uit de losse pols allerlei geinige feitjes oplepelen, maar een compleet album heb ik van de twee nog nooit beluisterd. Sterker nog: Buckleys legendarische debuutalbum 'Grace' was voor mij onontgonnen terrein.
Voor het artikel over de onder mysterieuze omstandigheden verdronken Buckley reisden journalist René Sommer en fotograaf Bob Bronshoff af naar Memphis om daar op zoek te gaan naar sporen van de singer-songwriter. Veel nieuws bleek er overigens niet te ontdekken. Sommer sprak onder meer met diverse kennissen en Buckleys hospita (die allen geroutineerd het bekende verhaal afdraaien) en bezocht uiteindelijk de plek des onheils. Maar goed, ik was toch wel nieuwsgierig geworden na al die lovende en lyrische woorden en besloot 'Grace' in huis te halen. Na beluistering kreeg ik hetzelfde gevoel als toen ik mezelf met veel pijn en moeite door Radioheads 'OK Computer' had geworsteld: de kwaliteit valt niet te ontkennen (het zijn zonder meer fraaie liedjes), maar mijn kopje thee is het niet. Jeff Buckley zingt vol meeslepende overgave en zijn zieleroerselen druipen als natte tissues de speakers uit. Maar allemachtig, ik werd er wel behoorlijk nerveus van. Ik staarde mismoedig wat voor me uit en probeerde er de spreekwoordelijke vinger op te leggen. Vriendin Eva keek op van haar Hyves-profiel en zei: ''Je vindt dit niet leuk omdat er te weinig humor in zit. Laat staan een vreemd en kosmisch randje.'' En tja, eigenlijk had ze gewoon gelijk.
Normaal gesproken is het leesmap-aanbod bij mijn vaste Surinaamse afhaaltoko Warung Tresno nogal karig: een handvol roddelbladen van een maand of twee oud, een verkreukelde Panorama en als je geluk hebt een beduimelde Donald Duck. Toen ik afgelopen zondag op mijn roti zat te wachten, bleek de leesmap te zijn geüpdatet. Het was druk en ik had genoeg tijd om Psychologie Magazine eens uitgebreid door te nemen. Een artikel over 'powernaps' trok mijn aandacht. Het bleek bijzonder goed voor je hersenen te zijn om een 'krachtdutje' te doen na of tijdens het werk. Niet langer dan een half uurtje, want anders raak je te diep in slaap en word je juist chagrijnig wakker.
Grappig, want ik ben ik nu al een week of wat bezig met het verfijnen van de powernaptechniek. Ik trein elke dag van Amsterdam naar Utrecht en die rit duurt precies een half uur. Het perfecte moment om even een dutje te doen. Om een en ander wat te bespoedigen, ben ik op zoek gegaan naar goede muziek om het geroezemoes en jengelende kinderen te overstemmen. Lastig, want de meeste new age-muziek is juist bedoeld om naadloos over te vloeien in de achtergrond en klaterende beekjes en rustiek geharp zijn niet bijzonder geschikt voor in de trein.
Na wat geëxperimenteer heb ik de perfecte muziek gevonden: 'Desert God' van Vic Hennegan. Deze Amerikaan staat bekend om zijn trance en techno én voorliefde voor Novation-synthesizers (met name de Supernova II), maar op dit album is geen opzwepende beat te bekennen. De acht tracks nemen je mee naar een desolaat woestijnlandschap, trillend van de hitte, waar je na een lange voettocht beschutting zoekt bij een verkwikkende oase. Pulserende synthlijnen worden afgewisseld met een zacht ritme, getinkel van belletjes en rustieke piano-akkoorden. Hennegan weet met weinig middelen een perfecte sfeer neer te zetten – als je in slaap wilt vallen tenminste. Luister zelf: deel 1 en deel 2 (320 kbps, 84 en 28 MB groot). Het eerste nummer (het twaalf minuten durende 'Gaya') is overigens vrij saai. Ik moet alleen nog één probleem overwinnen: na een half uur word ik niet vanzelf wakker. Collega Ruben, die naast me zat, moest me vandaag wakker schudden. Volgende keer even de wekker zetten, anders beland ik onverhoopt nog een keer in Maastricht...
Een al iets ouder berichtje, maar interessant genoeg om te herkauwen: in mei 1945 struinen Russische soldaten door het hoofdkwartier van de Nazi's in Berlijn, onder hen de geheim agent Lev Besymenski. Op een gegeven moment vraagt de dienstdoende generaal aan Besymenski of hij nog een souveniertje wil meenemen. Hij denkt even na en herinnert zich dan de houten dozen, die keurig genummerd in een hoekje staan. De zending is bedoeld voor Der Berghof, Hitlers zomerverblijf in Bavaria. De dozen zijn gevuld met allerhande huishoudelijke spulletjes en Besymenski zoekt wat leuks uit.
46 jaar later, augustus 1991. Het is zomer en de familie Besymenski geniet met vrienden van het mooie weer. Besymenski stuurt zijn dochter Alexandra naar de zolder om de badmintonrackets te halen. Het is schemerig en terwijl ze op de tast op zoek gaat, stuit ze toevallig op een houten doos, gevuld met platen. Nieuwsgierig bekijkt ze de lp's en verstijft dan van schrik. Op elk album is een sticker geplakt met een hakenkruis en de aanduiding 'Führerhauptquartier'. Alexandra rent naar beneden. ''Papa, wat is dit? Waar komen ze vandaan?'' ''Zie je niet dat het platen zijn? Ik ben jaren geleden al overgestapt op cd's,'' antwoordt de 70-jarige Lev Besymenski knorrig, en weigert om er verder op in te gaan. Waarschijnlijk was hij beschaamd over de 'geplunderde buit'. Besymenski bleek een groot gedeelte van Hitlers muziekverzameling mee naar huis te hebben genomen.
Na zijn dood afgelopen juni trad dochter Alexandra in de openbaarheid en gunde ze Der Spiegel een nadere blik op de ruim 100 schellak 78 toeren-platen. Opvallend genoeg bevat de collectie vrij veel 'Entartete Musik', gecomponeerd door 'Untermenschen': beroemde Joodse en Russische componisten en musici als Tchaikovsky, Borodin, Rachmaninov en de violist Bronislaw Huberman. Bizar. Lees het uitgebreide verhaal op de site van Der Spiegel (tevens de bron van mijn intro). Het wachten is op het moment dat de eerste platen op eBay opduiken...
De vijfde editie van Summer Darkness waart momenteel flapperend door Utrecht. Oftewel: vier dagen lang bandjes kijken en cd'tjes scoren. Het jaarlijkse gothicfestival in de Utrechtse binnenstad wordt steeds groter en professioneler en het is natuurlijk ideaal dat het praktisch bij ons om de hoek plaatsvindt. Wat weinig mensen weten, is dat de eerste dag altijd een of twee concerten gratis toegankelijk zijn.
Zo woonden vriendin Eva en ondergetekende vrijdagmiddag een optreden bij van Chamber – L'Orchestra de chambre noir in de Nicolaikerk en 's avonds een sfeervol optreden van Estampie in een redelijk gevulde Domkerk. Chamber vond ik wel aardig (met nogal slappe songteksten), maar Estampie wist me wederom te verrassen. De Duitse formatie rond multi-instrumentalist Michael Popp en zangeres Sigrid Hausen speelde voor de gelegenheid een wat rustiger set, met het accent op middeleeuwse liederen, barok- en renaissancemuziek en af en toe een uitstapje naar Oost-Europa. Het spelplezier spatte er vanaf en de exotische instrumenten lagen voor het grijpen.
Het leuke van een relatief onbekende groep als Estampie is dat de bandleden uitermate benaderbaar zijn. Ik vond zangeres Sigrid Hausen altijd nogal ongenaakbaar overkomen op het podium, maar ze bleek erg sympathiek en belangstellend te zijn toen we een praatje met haar maakten. Ze sprak bovendien verrassend goed Nederlands en werd nogal verlegen toen we haar verbaal allerlei veren in de bips staken. Vriendin Eva telt nu al de dagen af tot het concert van Estampie en L'Ham de Foc op 2 november in Enschede.
De rest van dit weekend staan optredens van in ieder geval H.E.R.R., The Crüxshadows, Inkubus Sukkubus en VNV Nation op ons programma. Het blijft alleen jammer dat folkfestival Folkwoods in Eindhoven steevast samenvalt met Summer Darkness, want ook dat lijkt me een erg leuk festival...
Harco van muziekblog My Own Music Industry (MOMI) stuurde me een mailtje. Of ik misschien aandacht wilde besteden aan MOMI-fest Beta 1.0. Tuurlijk, geen probleem. Bij deze dus: MOMI organiseert op zaterdag 1 september zijn eerste concertavond. MOMI-fest beta 1.0 is een mini-festival binnen het Havenkwartier openingsfestival.
Oftewel, in ronkende persberichtenpraat, 'een podium waar kunst en bedrijfsleven elkaar ontmoeten en nieuwe netwerken en samenwerkingsvormen ontstaan'. Op het programma staan LPG (muziek), Bonne Aparte (muziek), De Bronstgieters (muziek), Boutros Bubba (muziek), Parkside (muziek), Zèbra (muziek), Thoughts Create The World (muziek), Cette Truc (dj), George Henze (expo), Vormversterker (expo), Martien ter Veen (expo), Niet Voor Niets (expo), Marco Raaphorst (lezing) en Jan Kleefstra (poëzie). De programmering kwam tot stand door een samenwerking tussen MOMI en esc.rec (een label en platform voor nieuwe, onbekende en experimentele muziek).
Er zal op MOMI-fest Beta 1.0 voornamelijk MOMI en esc.rec. gerelateerde muziek te horen zijn, maar er is ook plaats voor vormgeving, fotografie en het interactieve karakter van een weblog, in de vorm van een expositie, lezing of interactieve media. Kijk voor actuele informatie over het programma op de nieuwste afsplitsing van MOMI, het MOMI-fest blog. Alles op een rijtje: MOMI-fest beta 1.0 / Zaterdag 1 september, 2007 / 15:00 – 00:00 / Havenkwartier Deventer / Mr. H. F. de Boerlaan 21151, Deventer / Tickets: gratis.
En tot zover deze niet gesponsorde mededeling.
Er wordt wel eens aan mij gevraagd hoe ik toch aan al die 'nieuwe' muziek kom, en de meest rare bandjes weet op te duikelen. Het antwoord is simpel: ik koop en download alles wat los en vast zit en ook maar enigszins interessant klinkt. Mijn harde schijf en de planken van mijn cd-kastjes mogen dan in hun voegen kraken, er kan altijd meer bij. En om je muziekvoorraad op peil te houden, hoef je helemaal geen ingewikkelde kunstgrepen uit te halen. Zojuist kwam ik er bijvoorbeeld bij toeval achter hoe tracks zijn te rippen van MySpace. Tal van artiesten hebben een MySpace-pagina, waar ze vaak enkele tracks streaming beschikbaar hebben gesteld. Leuk natuurlijk, maar je kunt er voor de rest weinig mee.
MySpace MP3 Gopher biedt uitkomst: dit kleine, gratis programma maakt het mogelijk om de streaming tracks te rippen naar mp3-bestanden. Het werkt bijzonder eenvoudig, de applicatie hoeft zelfs niet geïnstalleerd te worden. Na het opstarten voer je het friendID in (de rij met cijfers aan het eind van het MySpace-profiel), waarna MySpace MP3 Gopher kijkt wat er op de desbetreffende pagina te vinden is. Je dubbelklikt op een van de nummers, geeft aan waar het bestand bewaard moet worden en klikt op de afspeelknop om het rippen in gang te zetten (als het converteren eenmaal loopt, kun je de muziek weer stopzetten trouwens). De ID3-tags worden automatisch ingevuld. Prachtig toch?
Het leuke aan MySpace is dat tal van bekende en onbekende namen muziek aanbieden en als je een beetje rondklikt, kom je veel leuks op het spoor. Nadeel is alleen wel dat de geripte mp3'tjes een bitrate hebben van slechts 96 kbps - ik weet niet of dat een beperking is van MySpace of van MP3 Gopher. Maar goed, de kwaliteit is net goed genoeg om er mee te kunnen leven. Download MySpace MP3 Gopher via deze site (een zipje van 112 KB). Mocht je overigens een slimmere manier hebben gevonden of muziek die ik écht eens moet horen, laat gerust een reactie achter!
Ik snuffelde wat in de bak met aanbiedingen en stuitte op drie cd's van Vangelis, netjes gebundeld in de box 'Vangelis – The collection'. En hoewel ik de lp's nog wel in de kast heb liggen, was de prijs dermate zacht (6 euro) dat ik 'Albedo 0.39' (1976), 'Spiral' (1977) en 'Beaubourg' (1978) eigenlijk zonder er bij na te denken afrekende. Wat ik me alleen wel afvraag, is of de gemiddelde muziekliefhebber wel beseft wat hij of zij nu precies aanschaft.
Vangelis is natuurlijk bekend geworden dankzij zijn weelderige elektronische soundtracks voor met name 'Chariots of Fire', 'Blade Runner' en 'Conquest of Paradise' en zijn hits met Jon Anderson, maar de albums in deze box laten een heel andere Vangelis horen: Evangelos Odysseas Papathanassiou verkende eind jaren zeventig de grenzen van de elektronische muziek en terwijl 'Albedo 0.39' en 'Spiral' nog redelijk toegankelijk zijn, is 'Beaubourg' misschien wel het raarste album uit Vangelis' oeuvre. Je zou de lp kunnen omschrijven als pure avant-garde in de traditie van Stockhausen en Morton Subotnick en uren uitweiden over de complexiteit van de twee lange stukken op het album. Aan de andere kant kun je 'Beaubourg' beschouwen als een waanzinnige, stuurloze potpourri van geluiden – alsof je een buitenaards wezen loslaat in een studio met het verzoek om lukraak op alle knopjes te drukken. Ik weet natuurlijk niet hoe de vork in de steel zit, maar het heeft er alle schijn van dat Vangelis een middagje aan het pielen was met zijn nieuwe Yamaha CS-80, naderhand de opnamen in zijn studio bewerkte door er echo en galm aan toe te voegen en zijn platenlabel belde met de mededeling dat hij weer een nieuw album klaar had.
Maar toch, 'Beaubourg' heeft wel wat. De twee lange nummers mogen dan ogenschijnlijk alle kanten opzwalken, na verloop van tijd brengen de repeterende bliepjes, geluidseffecten en metaalachtige klanken je in een soort staat van... ehh tja, geen idee eigenlijk. Zeven jaar later (Vangelis was inmiddels uitgegroeid tot een gevierd componist) bracht het prestigieuze klassieke label Deutsche Grammophon zijn album 'Invisible Connections' uit, gevuld met dezelfde soort ongrijpbare muziek. In ieder geval: liefhebbers van zware kost en experimentele 20ste eeuwse muziek moeten 'Beaubourg' maar eens beluisteren (320 kbps, 59 MB).
Hier stond eerst een fragment uit 'Zeepaardje met een hoed op' van Bas Albers en Gerard Janssen, oftewel de Easy Aloha's. Uitgeverij Nieuw Amsterdam, 2006. Niet meer verkrijgbaar - dus raapleeg bijvoorbeeld Boekwinkeltjes of Bol.com.
En even een luchtig nieuwtje tussendoor: als het aan Elton John ligt, wordt het hele internet afgesloten. In een interview met The Sun spuwde hij zijn afschuw over al dat gedownload, waardoor veel goede muziek wordt 'vernietigd'. Goed, het gaat weliswaar om The Sun (nog erger dan De Telegraaf), maar zelfs al is de helft niet waar of uit zijn verband getrokken, dan nog zijn het boude uitspraken.
"The internet has stopped people from going out and being with each other, creating stuff. Instead they sit at home and make their own records, which is sometimes OK but it doesn't bode well for long-term artistic vision. We're talking about things that are going to change the world and change the way people listen to music and that's not going to happen with people blogging on the internet. Hopefully the next movement in music will tear down the internet. Let's get out in the streets and march and protest instead of sitting at home and blogging. I do think it would be an incredible experiment to shut down the whole internet for five years and see what sort of art is produced over that span,'' aldus de 60-jarige Elton.
Tja, en dat komt uit de mond van de man die zichzelf beschouwt als technofoob en weigert om een mobieltje of mp3-speler aan te schaffen. Misschien heeft een en ander te maken met de teleurstellende verkoopcijfers van zijn laatste album 'The Captain & The Kid', dat slechts 100.000 keer over de toonbank ging. Vroeger was alles beter, zo verzucht de 'rocketman': "In the early Seventies there were at least ten albums released every week that were fantastic. Now you're lucky to find ten albums a year of that quality. And there are more albums released each week now than there were then."
Ehh... ik ga nog geen eens moeite doen om al die flauwekul te ontzenuwen. Wie zoekt er mee naar een grote steen waar Elton John de komende tijd weer lekker onder kan liggen, net zoals de afgelopen jaren?
|
|
