Yr Aifft
|
|||||
Arwyddair: | |||||
Anthem: Bilady, Bilady, Bilady | |||||
Prifddinas | Cairo | ||||
Dinas fwyaf | Cairo | ||||
Iaith / Ieithoedd swyddogol | Arabeg | ||||
Llywodraeth | Gweriniaeth | ||||
- Arlywydd | Abdel Fattah al-Sisi |
||||
- Prif Weinidog | Sherif Ismail |
||||
Sefydliad - Brenhinlin Gyntaf - Rhoddir Annibyniaeth - Datganiad y Weriniaeth |
c. 3200 CC 28 Chwefror, 1922 18 Mehefin, 1953 |
||||
Arwynebedd - Cyfanswm - Dŵr (%) |
1,001,450 km² (30ain) 0.6 |
||||
Poblogaeth - Amcangyfrif 2006 - Cyfrifiad 1996 - Dwysedd |
76,000,000 (16eg) 59,312,914 77/km² (120fed) |
||||
CMC (PGP) - Cyfanswm - Y pen |
Amcangyfrif 2004 $339,200,000,000 (32ain) $4,072 (112fed) |
||||
Indecs Datblygiad Dynol (2003) | 0.659 (119eg) – canolig | ||||
Arian cyfred | Punt Eifftaidd (LE) (EGP ) |
||||
Cylchfa amser - Haf |
EET (UTC+2) EEST (UTC+3) |
||||
Côd ISO y wlad | .eg | ||||
Côd ffôn | +20 |
Gwlad Arabaidd yng Ngogledd Affrica, rhan o'r Dwyrain Canol, yw Gweriniaeth Arabaidd yr Aifft neu'r Aifft (Arabeg مصر, sef Misr, neu Másr yn dafodiaith yr Aifft). Er bod y wlad yn Affrica, cyfrifir Gorynys Sinai, i'r dwyrain o Gamlas Suez, yn rhan o Asia. Mae rhan fwyaf o bobl yr Aifft yn byw ar lannau Afon Nîl (40,000 km²). Ond mae'r rhan fwyaf o'r wlad yn rhan o ddiffeithdir y Sahara, ac felly â dwysedd poblogaeth isel iawn.
Mae'r wlad yn enwog am ei hanes hynafol a'i hadeiladau trawiadol o gyfnod yr Hen Aifft er enghraifft pyramidiau Cheops (Khufu) a Khafre, Teml Karnak, Dyffryn y Brenhinoedd a lleoedd eraill. Heddiw, ystyrir mai'r Aifft yw canolbwynt gwleidyddol a diwylliannol y Byd Arabaidd.
Yn dilyn 18 diwrnod o brotestio ledled y wlad ymddiswyddodd yr Arlywyd Hosni Mubarak sydd yn briod gyda hanner Cymraes, Suzanna Mubarak ar 11 Chwefror, 2011 gan drosglwyddo pwer y wlad i'r Llu Arfog.
Daearyddiaeth[golygu | golygu cod y dudalen]
Hanes[golygu | golygu cod y dudalen]
Yr Hen Aifft[golygu | golygu cod y dudalen]
Roedd yr Hen Aifft yn wareiddiad a ddatblygodd ar hyd canol a rhan isaf Afon Nîl o tua 3150 C.C. hyd nes iddi ddod yn dalaith Rufeinig Aegyptus yn 31 C.C. Yr oedd yn ymestyn tua'r de o aber Afon Nîl hyd at Jebel Barkal ger y pedwerydd cataract. Ar brydiau roedd yr Aifft yn rheoli tiriogaethau ehangach.
Iaith a Diwylliant[golygu | golygu cod y dudalen]
Arabeg yw'r iaith swyddogol yn yr Aifft. Hyd at yr 16 ganrif, siaradid hefyd yr iaith Gopteg yno, disgynydd iaith yr Hen Aifft (yr Hen Eiffteg).
Economi[golygu | golygu cod y dudalen]
Gweler hefyd[golygu | golygu cod y dudalen]
|
|