Exiptu

جمهوريّة مصرالعربيّة (Gumhūriyyat Miṣr al-'Arabiyya)
Bandera d'Exiptu Escudu d'Exiptu
Lema nacional: Silenciu y paciencia, llibertá, socialismu y xunidá¹
Himnu nacional: Bilady, Bilady, Bilady
Capital  • Población  • Coordenaes	El Cairo 15,2 millones 30°5′ N 31°25′ E
Ciudá más poblada	El Cairo
Llingües oficiales	Árabe
Llingües reconocíes	{{{idiomes_reconocíos}}}
Forma de gobiernu Presidente Primer Ministru	República xunitaria semipresidencialista Abdel Fattah el-Sisi Ibrahim Mahlab
Independencia parcial  • Reconocida	Del Reinu Xuníu 28 de febreru de 1922
Superficie  • Total  • % agua Llendes Costes	Puestu 29º 1.001.450 km² 0,6% 2.689 km 2.450 km
Población  • Total  • Densidá	Puestu 15º 78.887.007 (2006) 75 hab/km²
PIB (PPA)  • Total (2005)  • PIB per capita	Puestu 32º US$ $304.3 millones US$ 4.282
Moneda	Llibra exipciana (LE, £E, EGP) = 100 piastres
Xentiliciu	exipcianu, -a, -o exipciu, -a, -o
Zona horaria  • en Branu	EET (UTC+2) EEST (UTC+3)
Dominiu d'Internet	.eg
Códigu telefónicu	+20
Prefixu radiófonicu	6AA-6BZ, SSA-SSM, SUA-SUZ
Códigu ISO	818 / EGY / EG
Miembru de: Lliga Árabe, ONX, XA
Sitiu web del Gobiernu: {{{web_gobiernu}}}
¹ Nun verificáu.

Exiptu, oficialmente República Árabe d'Exiptu (árabe: مصر Miṣr), ye un país al nordeste d'África, magar qu'inclúi la Península del Sinaí, que ye parte d'Asia. La mayoría de la población asítiase a lo llargo del ríu Nilu y la mayor parte de la so superficie ocúpala'l Desiertu del Sáhara cuasi toa ella non habitada. La capital ye El Cairo (القاهرة).

Hestoria

Antiguu Exiptu

La riqueza qu'apurría'l fértil llimu tres los hinchentes añales del ríu Nilu, al pie de l'ausencia de poderosos pueblos pol so aislamientu, por cuenta de que'l valle del Nilu ta asitiáu ente dos amplies zones desértiques, dexaron el desenvolvimientu d'una de les primeres y más esllumantes civilizaciones na hestoria de la humanidá.

Los primeres pobladores d'Exiptu, algamaron les riberes del Nilu, daquella un conglomeráu de marismes y focu de paludismu, escapando de la desertización del Sáhara. Les primeres comunidaes fixeron habitable'l país, y arrexuntáronse en rexones llamaes nomos. Pasáu'l tiempu y tres dómines d'alcuerdos y disputes los nomos arrexuntáronse en dos proto-naciones, denominaes el'Alto y el Baxu Exiptu alredor del añu 4000 a.C. Exiptu unifícase alredor del añu 3100 a.C., dende'l faraón Menes (Narmer nel so nome exipciu).

La hestoria del Antiguu Exiptu estrémase en trés imperios con períodos entemedios de conflictos internos y dominación por gobernantes estranxeros. L'Imperiu Antiguu caracterizóse pol florecimientu de les artes y la construcción d'inmenses pirámides. Mientres l'Imperiu Mediu (2050-1800 a. C.), tres una etapa de descentralización, Exiptu conoció un períodu de rellumanza na so economía. Nel Imperiu Nuevu (1567-1085 a. C.) la monarquía exipcia algamó la so edá dorada conquistando a los pueblos vecinos y espandiendo los sos dominios so la dirección de los faraones de la dinastía XVIII. La última dinastía foi derrocada polos perses nel añu 341 a.C., quien de la mesma fueron sustituyíos por gobernantes griegos y romanos, periodu qu'empezó escontra l'añu 30 a. C. como resultáu de la derrota de Cleopatra y Marcu Antoniu na batalla d'Actium, que traxo siete sieglos de paz relativa y estabilidá económica. Dende mediaos del sieglu IV, Exiptu formó parte del Imperiu Oriental, que se convirtió nel Imperiu bizantín.

Referencies

Esti artículu ye un entamu. Puedes ayudar a la Wikipedia n'asturianu ampliándolu.

• Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Exiptu.