مصر

|

جمهوریة مصر العربیة مصر
ملی شعار: زندگی، سلامت، رفاه
ملی سرود: مه وطن، مه وطن، مه وطن!
نیشتنگا		شهر قاهره شرقی′۱۳°۳۱ شمالی′۲°۳۰
گت‌ترین شهر		قاهره
رسمی زوون		عربی
حکومت ِنوع		جمهوری
حاکمون نوع  رئیس‌جمهور نخست‌وزیر		عبدالفتاح سیسی ابراهیم محلب
گتی
-	گتی	۱٬۰۰۲٬۴۵۰کیلومتر مربع (۳۰ام)
-	‌ئو‌ (٪)	۰٫۶۳۲
جمعیت
-	سرشماری	۸۴٬۵۰۰٬۰۰۰   (۱۶)
-	جمعیت انبسی	۲٬۷۵۵‎/km۲‏ (۳۸)
جی‌دی‌پی	(تخمین ۲۰۱۱)
-	مجموع	۵۰۸ میلیارد
-	سرانه	۶٬۳۶۱
اچ‌دی‌آی (۲۰۱۰)		۰٫۶۲۰ (متوسط) (۱۰۱)
پول یکا		پوند (EGP)۱ (NOK)
زمونی منطقه		CET (جهونی ساعت+2)
-	تابستونی (DST)	CEST (جهونی ساعت)
اینترنتی دامنه		.eg
تلفن پیش‌شماره		+٢٠

مصر اتا کشوری هسته که آفریقای ِشمال‌شرقی وَر دَره و ونه شرقی گوشه سینا جزیره‌مونا دره که آسیا دلوئه. مصر مدیترانه‌ی ِجنوبی وَر و سرخ دریای غرب قرار دانه و لیبی، سودان و ایسرائیل و فلسطین جه هم‌سامون هسته.

مصر قدیمی‌ترین تمدن‌ها جه بی‌یه و باستونی مصر ِآثار هَنتا این کشور دله دَره و توریست جذب کانده. مصر ِاقتصادی منابع خله متنوع هستنه، پولی که توریسم، کشاورزی، صنعت و خدمات دَریارنه تقریباً نزدیکنه. مصر سیاست و فرهنگ سَره مهمترین عربی کشور هسته. الازهر دانشگا، که مهمترین اسلامی دانشگا هسته، این کشور دله دَره. احمد حسن زویل و نجیب محفوظ دِتا مصری هستنه که نوبل جایزه جه بَرِسینه. پطرس غالی، محمد البرادعی، عمرو موسی و… هم معروفترین افرادی بینه که این کشور جه بتونِستنه بین‌المللی سازمان‌ها دله رییس بَوون.

جوغرافی

جمعیت ِانبسی (=تراکم جمعیت) نقشه

مصر خاورمیونه و آفریقای ِپرجمعیت‌ترین کشورون جه هسته و اکثراً ونه مردمون، که بیش از ۸۰ میلیون نفر هستنه، نیل پَلی زندگی کانّه. این کشور ِدیگه جائون ویشته بیابونی هستنه و مردمون قدیم تاسا فقط نیل ِپِشت و په‌یی زندگی کانّه. نصف مصریون شهرنشین هستنه که ویشته قاهره و اسکندریه دله دَرنه.

مصر آخرین کشوری هسته که نیل ونجه گذرنه و همینسه اونجه که نیل شه ئو ره شَنِنده مدیترانه دله، اتا دِلتا بوجود بموئه که کشاورزی اونجه خله رونق دانّه و خله اون ات‌شَر بِنه حاصلخیزه.

سوئز کانال که آسیا و آفریقا ره سیوا کانده، مصر دله دَره. این کانال سینا جزیره‌مونا ره مصر ِاصلی قِسمِت جه سیوا کانده.

سیاست

مصر دله سال ۱۹۵۲ میلادی، اتا کودتا په، ملک فاروق (آخرین شاه) ره کنار بزونه و اتا جمهوری بساتنه ولی تا سال ۲۰۱۱، که عربی بهار شکل بَییته، تموم رییس‌جمهورون این کشور دله نظامی بینه. عربی بهار ِسَره انقلابیون بتونِستنه حسنی مبارک ره ریاست جه کنار بَزنِن و محمد مرسی، اخوان المسلمون ِجنبش جه، اولین رأی‌گیری دله روز هیودَه ژوئن ۲۰۱۲ رییس‌جمهور بَیی‌یه. وه هَنتا یک‌سال این مقوم دله دَنی‌بی‌یه که اتا جدید کودتا پیش بیاردنه و سوم ژوئیه ۲۰۱۳ وه ره دِمبِدانه زندون دله. اتا نظامی، عبدالفتاح السیسی نوم، این اتفاقات ِپه شه جا ره محکم هاکرده و اتا رأی‌گیری سَره رییس‌جمهور بیّه.

مردمون

مصر ِمردم اغلب عرب هستنه و اکثراً اسلام ِپه‌روو هستنه ولی اتی قبطی هم دَرنه که مسیحیت ِدین ره باور دارنه. این کشور دله هَنتا قبیله‌یی زندگی وجود دانّه. فی‌المثل دِتا تیره «طواره» و «تیاهه» دله شه اتخله قبیله وجود دانّه.

این کشور دله زنان ِاوضاع خله نخاش هسته چون جامعه مردسالارنه، اتی که زنان ناقص هاکردن ِویشترین آمار مصر ِشِنه و نود درصد مصری کیجائون ناقص‌سازی وانّه.

تقسیمات

شهرون

تعداد شهرهایی که هر استان دله درنه

استان‌ها
استان	شهرون	استان	شهرون
اسکندریه	۲۳	جنوبی سینا	۶
اسماعیلیه	۷	شمالی سینا	۶
اسوان	۲۳	شرقیه	۱۹
اسیوط	۱۰	غربیه	۱۲
بحر الاحمر	۶	فیوم	۵
بُحیره	۱۷	قاهره	۳۰
بنی سویف	۲۵	قلیوبیه	۸
پورت‌سعید	۱۹	قنا	۱۲
جیزه	۱۲	کفر الشیخ	۱۰
دقهلیه	۱۸	مطروح	۳۰
دمیاط	۴	منوفیه	۲۲
سوهاج	۱۱	منیا	۱۰
سویس	۴	وادی الجدید	۷۰

استان‌ها

نقشه ره هارشین

مصر دله بیست و هفت استان دَره که ویشته شمالی و شرقی قسمتون په دَرنه یا اینکه نیل ِپَلی هستنه.

1. مطروح
2. اسکندریه
3. بحیره
4. کفر الشیخ
5. دقهلیه
6. دمیاط
7. پورت سعید
8. شمالی سینا
9. غربیه
10. منوفیه
11. قلیوبیه
12. الشرقیه
13. اسماعیلیه
14. جیزه
15. فیوم
16. قاهره
17. سوئز
18. جنوبی سینا
19. بنی سویف
20. منیا
21. وادی الجدید
22. اسیوط
23. بحر الاحمر
24. سوهاج
25. قنا
26. الاقصر
27. اسوان

وابسته جستارون

• مصر شهرون فهرست

پانویس

ویکی تلمبار دله بتونّی پرونده‌ئونی که مصر خَوری دَره ره پیدا هاکنین.

منابع

• از جمله: اطلس کامل گیتاشناسی؛ لغتنامه دهخدا؛ تاریخ جنگ جهانی دوم ج ۲ (در دانشنامه رشد).
• ویکی‌پدیای کارورون، «Egipto»، اسپانیایی ویکی‌پدیا، آزاد دانشنومه، دله. (هارشی‌یه بَیی مارس ۲۰۱۱).