1970

Ár

1967 1968 1969 – 1970 – 1971 1972 1973

Áratugir

1951–1960 – 1961–1970 – 1971–1980

Aldir

Árið 1970 (MCMLXX í rómverskum tölum) var 70. ár 20. aldar og hófst á fimmtudegi samkvæmt gregoríska tímatalinu.

Efnisyfirlit

1 Atburðir
2 Fædd
- 2.1 Ódagsett
3 Dáin
4 Nóbelsverðlaunin

Atburðir[breyta | breyta frumkóða]

Janúar[breyta | breyta frumkóða]

POSIX-tíminn (eða UNIX-tímatalið) fór yfir 1.000.000.000 sekúndur 9. september 2001.

1. janúar - Dagsetningin sem allar POSIX-tölvur miða tímatal sitt við.
3. janúar - Vestur-Kongó tók upp nýja sósíalíska stjórnarskrá. Nafni landsins var breytt í Alþýðulýðveldið Kongó.
5. janúar - Yfir 15.000 manns létust í jarðskjálfta í Júnnanhéraði í Kína.
12. janúar - Nígeríska borgarastyrjöldin: Bíafra gafst upp fyrir her Nígeríu.
14. janúar - Klaus Rifbjerg hlaut Bókmenntaverðlaun Norðurlandaráðs fyrstur Dana.
15. janúar - Muammar al-Gaddafi var lýstur formaður Líbýska byltingarráðsins.
20. janúar - Stór-Lundúnaráðið tilkynnti að ráðist yrði í smíði flóðvarnargarðsins Thames Barrier, en vinna við hann hófst 1974.

Febrúar[breyta | breyta frumkóða]

Japanski gervihnötturinn Ōsumi

1. febrúar - 236 manns létust í lestarslysi í Buenos Aires í Argentínu.
6. febrúar - Bermúdeyskur dalur var tekinn upp á Bermúda.
10. febrúar - 39 ferðamenn fórust í snjóflóði sem féll nærri Val d'Isère í Frakklandi.
11. febrúar - John Lennon greiddi 1344 punda sekt fyrir hóp fólks sem mótmælti því að suðurafríska ruðningsliðið fengi að leika í Skotlandi.
11. febrúar - Fyrsti japanski gervihnötturinn, Ōsumi, fór á braut um jörðu.
13. febrúar - Fyrsta breiðskífa Black Sabbath, Black Sabbath, kom út.
16. febrúar - 102 létust þegar farþegaflugvél fórst við Santo Domingo í Dóminíska lýðveldinu.
21. febrúar - Hornsteinn var lagður að Bosporusbrúnni í Istanbúl í Tyrklandi.
21. febrúar - Sprengja sprakk í flugvél frá Swissair á leið frá Zürich til Tel Aviv með þeim afleiðingum að 47 fórust.
23. febrúar - Gvæjana gerðist lýðveldi, en var áfram hluti af Samveldi sjálfstæðra ríkja.

Mars[breyta | breyta frumkóða]

Brandt og Stoph í Erfurt

2. mars - Breska krúnunýlendan Ródesía sleit öll tengsl sín við bresku krúnuna og varð að lýðveldi hvíta minnihlutans í landinu.
5. mars - Ísland gerðist aðili að Fríverslunarsamtökum Evrópu.
5. mars - Samningur um að dreifa ekki kjarnavopnum tók gildi eftir að 56 lönd höfðu undirritað hann.
6. mars - Þrír meðlimir hryðjuverkahópsins Weathermen dóu þegar sprengja sem þeir ætluðu að koma fyrir á dansleik hersins sprakk.
15. mars - Heimssýningin Expo '70 hófst í Ósaka í Japan.
17. mars - My Lai-fjöldamorðin: Bandaríkjaher kærði 14 foringja fyrir yfirhylmingu.
18. mars - Lon Nol framdi valdarán í Kambódíu og stofnaði Kmeralýðveldið.
19. mars - Willy Brandt kanslari Vestur-Þýskalands og Willi Stoph forsætisráðherra Austur-Þýskalands funduðu um tengsl landanna í Erfurt.
21. mars - Fyrsti Dagur jarðar var haldinn hátíðlegur.
21. mars - Írland sigraði Eurovision-söngvakeppnina með laginu „All Kinds of Everything“ sem Dana Scallon söng.
31. mars - Japanski rauði herinn rændi flugvél Japan Airlines á leið frá Tókýó til Fukuoka með 131 farþega.

Apríl[breyta | breyta frumkóða]

Áhöfn Appollo 13 eftir neyðarlendingu og björgun.

1. apríl - Richard Nixon undirritaði Public Health Cigarette Smoking Act sem bannaði sígarettuauglýsingar í sjónvarpi.
4. apríl - Rúgbrauðsgerðin í Borgartúni í Reykjavík skemmdist mikið í eldi. Eftir það var húsið innréttað sem fundarsalir ríkisins.
6. apríl - Viðræðum um norræna tollabandalagið NORDEK var formlega slitið.
8. apríl - 79 létust í gassprengingu í neðanjarðarlestarkerfi Ósaka í Japan.
11. apríl - Appollóáætlunin: Appollo 13 var skotið á loft.
11. apríl - Snjóflóð féll á berklahæli í Ölpunum með þeim afleiðingum að 74, mest ungir drengir, létust.
13. apríl - Appollóáætlunin: Súrefnistankur sprakk í Appollo 13 svo áhöfnin neyddist til að lenda geimfarinu.
16. apríl - Önnur umferð SALT-viðræðnanna hófst.
17. apríl - Appollóáætlunin: Appollo 13 lenti heilu og höldnu í Kyrrahafi.
21. apríl - Furstadæmið Hutt River lýsti yfir sjálfstæði frá Ástralíu.
22. apríl - Sex aðildarríki Evrópubandalagsins undirrituðu Lúxemborgarsáttmálann.
23. apríl - Borðtennisfélagið Örninn var stofnað á Íslandi.
24. apríl - Fyrsti kínverski gervihnötturinn, Dong Fang Hong 1, fór á braut um jörðu.
25. apríl - Norska stórþingið samþykkti aðildarviðræður við Evrópubandalagið.
26. apríl - Samningur um stofnun Alþjóðahugverkastofnunarinnar gekk í gildi.
29. apríl - Bandaríkin sendu herlið til Kambódíu til að berjast við Víet Kong.

Maí[breyta | breyta frumkóða]

Skissa af dómssalnum í réttarhöldunum yfir nímenningunum frá New Haven

1. maí - Mótmæli brutust víða út í Bandaríkjunum við upphaf réttarhaldanna yfir New Haven-nímenningunum og í kjölfar fyrirskipunar Nixons um innrás í Kambódíu.
4. maí - Blóðbaðið í Kent State: Fjórir námsmenn við Kent State University voru skotnir til bana af þjóðvarðliðum og níu særðir.
3. maí - Álverið í Straumsvík var formlega opnað.
5. maí - Eldgos hófst í Heklu.
8. maí - Síðasta breiðskífa Bítlanna, Let It Be, kom út.
8. maí - Öryggishjálmauppþotin í New York-borg þar sem byggingarverkamenn réðust gegn námsmönnum sem mótmæltu blóðbaðinu í Ohio fjórum dögum áður.
9. maí - Um 100.000 manns mótmæltu Víetnamstríðinu í Washington DC.
14. maí - Ulrike Meinhof hjálpaði Andreas Baader að flýja með því að setja upp viðtal í bókasafni vegna meints bókasamnings.
17. maí - Thor Heyerdahl sigldi af stað á papýrusbátnum Ra II frá Marokkó yfir Atlantshafið.
23. maí - Britannia-brúin í Wales skemmdist mikið í eldsvoða.
26. maí - Sovéska flugvélin Tupolev Tu-144 varð fyrsta farþegaflugvél heims sem náði yfir Mach 2.
31. maí - Jarðskjálftinn í Ancash olli skriðu sem færði bæinn Yungay í Perú í kaf. 47.000 manns létust.

Júní[breyta | breyta frumkóða]

Anna Mae Hayes, fyrsta konan sem hlaut herforingjatign í Bandaríkjaher

1. júní - Sovétmenn skutu Sojús 9 á loft.
2. júní - Nýsjálenski ökuþórinn Bruce McLaren lést þegar nýr kappakstursbíll sem hann var að prófa þeyttist út af brautinni.
2. júní - Norðmenn tilkynntu að þeir hefðu fundið olíulindir í Norðursjó.
4. júní - Tonga fékk sjálfstæði frá Bretlandi.
7. júní - The Who fluttu rokkóperuna Tommy í Metropolitan-óperunni í New York.
11. júní - Anna Mae Hays varð fyrsti kvenherforingi Bandaríkjahers.
17. júní - Zemla uppreisnin. Átök milli sjálfstæðissinna í Vestur-Sahara og spænskra yfirvalda brjótast út.
18. júní - Edward Heath varð forsætisráðherra Bretlands eftir kosningasigur Breska íhaldsflokksins.
20. júní - Listahátíð í Reykjavík var sett í fyrsta skipti.
21. júní - Brasilía vann Heimsbikarkeppnina í knattspyrnu með 4-1 sigri á Ítalíu.
22. júní - Led Zeppelin lék á tónleikum í Laugardalshöll á Íslandi.
24. júní - Bandaríska öldungadeildin felldi Tonkinflóaályktunina úr gildi.
28. júní - Bandaríkjaher hvarf frá Kambódíu.

Júlí[breyta | breyta frumkóða]

3. júlí - Franski herinn sprengdi 914 kílótonna kjarnorkusprengju við baugeyjuna Mururoa.
4. júlí - De Havilland Comet-leiguflugvél á vegum Dan-Air fórst við Barselóna: 112 létust.
4. júlí - Vinsældalistinn American Top 40 hóf göngu sína í fimm bandarískum útvarpsstöðvum.
5. júlí - Flugvél frá Air Canada fórst á Torontó-flugvelli: 109 fórust.
10. júlí - Eldsvoði varð á Þingvöllum þar sem forsætisráðherra Íslands, Bjarni Benediktsson, dó ásamt konu sinni og dóttursyni.
11. júlí - Fyrstu göngin undir Pýreneafjöll, milli franska bæjarins Aragnouet og spænska bæjarins Bielsa, voru vígð.
12. júlí - Reyrbátur Thor Heyerdahl, Ra II, náði landi á Barbados.
16. júlí - Three Rivers Stadium var opnaður í Pittsburgh, Bandaríkjunum.
21. júlí - Asvanstíflan í Egyptalandi var fullbyggð.
23. júlí - Qaboos bin Said al Said steypti föður sínum, Said bin Taimur, af stóli í Óman.
27. júlí - Mardøla-aðgerðin: Norskir umhverfissinnar hófu að reisa tjaldbúðir á fyrirætluðu byggingarsvæði Mardøla-stíflunnar.
31. júlí - Breska lögreglan notaði í fyrsta sinn gúmmíkúlur í átökum við kaþólska mótmælendur í Belfast á Norður-Írlandi.

Ágúst[breyta | breyta frumkóða]

Áhorfendur á Isle of Wight-tónlistarhátíðinni 1970

9. ágúst - Sex áhorfendur á Kanonloppet í Svíþjóð létust þegar tveir kappakstursbílar rákust á og fóru út af brautinni.
12. ágúst - Moskvusáttmálinn var gerður milli Vestur-Þýskalands og Sovétríkjanna.
17. ágúst - Bandaríkin sökktu 418 taugagasgeymum í Golfstrauminn við Bahamaeyjar.
17. ágúst - Sovéska könnunarfarinu Venera 7 var skotið út í geim.
25. ágúst - Laxárdeilan: Hópur Mývetninga sprengdi steypta stíflu í Miðkvísl í Laxá í Aðaldal.
26. ágúst - Women's Strike for Equality: Bandarískar konur lögðu niður vinnu til að knýja á um jafnrétti.
26. ágúst - Tónlistarhátíðin Isle of Wight Festival 1970 hófst.
29. ágúst - Blaðamaðurinn Rubén Salazar var skotinn til bana af lögreglumanni í mótmælum gegn Víetnamstríðinu í Los Angeles.
29. ágúst - Frumgerð McDonnell Douglas DC-10 flaug í fyrsta skipti.

September[breyta | breyta frumkóða]

Farþegaflugvélarnar á Dawson's Field í Jórdaníu

6. september - Jimi Hendrix kom í síðasta sinn fram á tónleikum á eyjunni Fehmarn í Vestur-Þýskalandi.
6. september - Dawson's Field-flugránin: Liðsmenn palestínsku skæruliðasamtakanna PFLP rændu fimm farþegaflugvélum og flugu þremur þeirra til Jórdaníu.
16. september - Hussein Jórdaníukonungur setti herlög í landinu til að hindra að palestínskir uppreisnarmenn næðu þar völdum.
17. september - Svarti september í Jórdaníu: Jórdaníuher réðist á búðir Palestínumanna í Jórdaníu og drap þúsundir.
18. september - Helgi Hálfdanarson hlaut Silfurhestinn fyrir þýðingar sínar á leikritum William Shakespeare en hafnaði honum.
18. september - Sýrlandsher réðist inn í Jórdaníu til að verja Palestínumenn.
20. september - Allt fólk var flutt frá Svalbarða þegar eldgos hófst í eynni.
22. september - Sýrlandsher hörfaði frá Jórdaníu.
26. september - Fokker F27-flugvél Flugfélags Íslands skall á fjallið Knúk skömmu fyrir lendingu á Vágaflugvelli í Færeyjum. Átta af þeim 34 sem voru í vélinni fórust.
27. september - Richard Nixon fór í opinbera heimsókn til Evrópu og heimsótti Ítalíu, Júgóslavíu, Spán, Bretland og Írland.
27. september - Hussein Jórdaníukonungur neyddist til að undirrita samkomulag við Palestínumenn á fundi Arababandalagsins.
28. september - Við lát Gamal Abdel Nassers tók varaforsetinn, Anwar Sadat, við völdum.
29. september - Baader-Meinhof-gengið rændi þrjá banka í Berlín.

Október[breyta | breyta frumkóða]

Ríkisstjórn Salvador Allende í Chile

Bók Germaine Greer, Kvengeldingurinn, kom út í London.
3. október - Úthafs- og loftslagsstofnun Bandaríkjanna var stofnuð.
3. október - Æskulýðsfylkingin sleit öll tengsl við Alþýðubandalagið og gerðist sjálfstæð stjórnmálahreyfing.
3. október - Menntaskólinn á Ísafirði var settur í fyrsta sinn.
4. október - Rauðsokkahreyfingin á Íslandi var stofnuð.
5. október - Led Zeppelin gaf út plötuna Led Zeppelin III.
10. október - Fídjieyjar fengu sjálfstæði frá Bretlandi.
10. október - Októberkreppan: Skæruliðasamtökin Front de libération du Québec rændu atvinnumálaráðherra fylkisins, Pierre Laporte.
16. október - Anwar Sadat var formlega skipaður forseti Egyptalands í kjölfar þjóðaratkvæðagreiðslu.
17. október - Pierre Laporte, fannst myrtur í skotti bifreiðar.
21. október - Nýja Litlabeltisbrúin var vígð í Danmörku.
24. október - Salvador Allende var kjörinn forseti Chile.

Nóvember[breyta | breyta frumkóða]

Nóvember - Drög að sáttmála um norræna efnahagsbandalagið NORDEK voru samþykkt á fundi Norðurlandaráðs. Sáttmálinn var aldrei gerður.
1. nóvember - 142 létust þegar diskótek brann í Saint-Laurent-du-Pont í Frakklandi.
9. nóvember - Sovétmenn skutu geimfarinu Luna 17 á loft með tunglbílinn Lunokhod 1 innanborðs.
11. nóvember - Rafiðnaðarsamband Íslands var stofnað.
12. nóvember - Hvirfilbylurinn Bhola drap hálfa milljón manna í Bangladess.
13. nóvember - Hafez al-Assad rændi völdum í Sýrlandi.
14. nóvember - Bílgreinasambandið var stofnað á Íslandi.
16. nóvember - Flugvélin Lockheed L-1011 TriStar flaug í fyrsta skipti.
17. nóvember - Sovéski tunglbíllinn Lunokhod 1 lenti á Tunglinu.
25. nóvember - Japanski rithöfundurinn Yukio Mishima reyndi að fremja valdarán í Japan ásamt nokkrum fylgismönnum sínum. Eftir að hafa mistekist að fá almenning á sitt band framdi hann sjálfsmorð með sverði.

Desember[breyta | breyta frumkóða]

3. desember - Front de libération du Québec leystu James Cross úr haldi eftir sextíu daga í skiptum fyrir far fimm skæruliða til Kúbu.
3. desember - Burgos-réttarhöldin yfir sextán liðsmönnum ETA hófust í Burgos á Spáni.
4. desember - Ríkisstjórn Spánar setti tímabundin herlög í Baskalandi.
7. desember - Borghese-valdaránið á Ítalíu misfórst.
10. desember - Aleksandr Solzhenitsyn var neitað um fararleyfi frá Sovétríkjunum til að taka við bókmenntaverðlaunum Nóbels.
15. desember - Sovéska geimfarið Venera 7 lenti á Venusi og sendi þaðan gögn til jarðar.
16. desember - Ríkisstjórn Eþíópíu lýsti yfir neyðarástandi í Erítreu vegna aðgerða Frelsissamtaka Erítreu.
18. desember - Evrópska flugfélagið Airbus var stofnað.
18. desember - Skilnaður varð löglegur á Ítalíu eftir að ný lög gengu í gildi.
22. desember - Líbýska byltingarráðið lýsti því yfir að allar bankainnistæður í landinu yrðu þjóðnýttar.
28. desember - Þrír liðsmenn ETA voru dæmdir til dauða í Burgos-réttarhöldunum. Dómnum var síðar breytt vegna alþjóðlegs þrýstings.
30. desember - Um 15.000 manns lögðu niður vinnu í Baskalandi til að mótmæla dómnum í Burgos-réttarhöldunum.