Katorga
Katorga (ros. Каторга, z greckiego κάτεργον keteirgon zmuszać, w nawiązaniu do κατεργων — katergon - trójrzędowy wiosłowy okręt, nazywany później galerą, którego wioślarzami byli skazańcy).
W potocznym rozumieniu: ciężka praca fizyczna, często ponad ludzkie siły. W ujęciu historycznym: w carskiej Rosji ciężkie przymusowe roboty (połączone z zesłaniem na odległe tereny Imperium - zwykle Syberię). Katorga była karą stosowaną za poważne przestępstwa, w tym przestępstwa pospolite (tzw. kryminalne), aczkolwiek obecnie zwykle jest utożsamiana z karą dla osób represjonowanych z przyczyn politycznych, gdyż zgodnie z rosyjskim kodeksem karnym z 1847 roku, zesłanie i katorga były karami powszechnie wymierzanymi uczestnikom zrywów narodowościowych i wyzwoleńczych. Po dojściu do władzy bolszewików zesłanie i katorgę zastąpiły zsyłki i łagry Gułagu.
Katorgą nazywali Polacy też samo zesłanie na Sybir, jakkolwiek termin ten odnosi się głównie do tych skazanych, którzy w tzw. rotach aresztanckich kierowani byli do pracy w kopalniach na dalekim wschodzie i północy Imperium Rosyjskiego. Katorżnicy otrzymywali różne wyroki, od lat kilku po dożywotnie. Jednym z tych nielicznych, którym udało się wrócić, był Jan Franciszek Salinger z Warszawy, syn zesłańca Jakuba.
Zobacz też[edytuj]
- polscy zesłańcy w Imperium Rosyjskim
- etap (zsyłka)
- spisek omski
- powstanie zabajkalskie
- Na dzikich stepach za Bajkałem
- Wspomnienia z domu umarłych
- akatujskie więzienie katorżnicze
