Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
26 stycznia jest 26. dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostało 339 (w latach przestępnych 340) dni.
Imieniny obchodzą: Andrzej , Ksenofont , Leon , Leona , Małostryj , Paula , Skarbimir , Teogenes , Tymoteusz , Tytus i Żeligniew .
Australia – Święto Australii
Dominikana – Urodziny Juana Pablo Duarte
Indie – Święto Republiki
Międzynarodowe – Światowy Dzień Celnictwa (od 1953, w Polsce od 1992)
Polska – Dzień Transplantacji
Uganda – Rocznica Rządu
Wspomnienia i święta w Kościele katolickim [1] [2] obchodzą:
Wydarzenia w Polsce [ edytuj ]
1521 – Wojna pruska : nieudany atak wojsk krzyżackich na Olsztyn , którego obroną dowodził Mikołaj Kopernik .
1526 – W Gdańsku rozpoczęły się rozruchy wywołane przez luterańskich mieszkańców miasta.
1564 – Wojna litewsko-rosyjska : zwycięstwo wojsk litewskich w bitwie pod Czaśnikami .
1736 – Abdykacja króla Stanisława Leszczyńskiego .
1863 – Ludwik Mierosławski został dyktatorem powstania styczniowego .
1902 – Zainaugurowało działalność Łomżyńskie Towarzystwo Wioślarskie .
1919 :
1938 – Gen. Tadeusz Kutrzeba , w przedstawionych marszałkowi Edwardowi Rydzowi-Śmigłemu założeniach planu wojny z Niemcami, określił przewagę militarną Niemiec jako trzykrotną.
1945 – Armia Czerwona zajęła miasta: Bydgoszcz , Kalwaria Zebrzydowska , Nakło nad Notecią , Osiek nad Notecią , Szamotuły , Tolkmicko , Wadowice i Wolsztyn .
1951 – Władze państwowe usunęły administratorów diecezji na Ziemiach Odzyskanych .
1953 – Przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Krakowie zakończył się proces księży kurii krakowskiej .
1955 – Premiera filmu Pokolenie w reżyserii Andrzeja Wajdy .
1965 – Premiera filmu Zakochani są między nami w reżyserii Jana Rutkiewicza .
1966 – W I Klinice Chirurgicznej Akademii Medycznej w Warszawie dokonano pierwszego w Polsce udanego zabiegu przeszczepienia narządu (nerki ). 19-letnia pacjentka zmarła 16 lipca 1966 roku na zapalenie trzustki z pracującą nerką.
1980 – Polak Stanisław Bobak wygrał pierwsze w historii zawody Pucharu Świata w skokach narciarskich na Wielkiej Krokwi im. Stanisława Marusarza w Zakopanem .
1982 – Sejm PRL uchwalił Kartę Nauczyciela .
1984 – Sejm PRL uchwalił ustawę o prawie prasowym .
1991 – Rada Ministrów przyjęła uchwałę o utworzeniu stanowiska pełnomocnika Rządu ds. Integracji Europejskiej oraz Pomocy Zagranicznej, które 28 stycznia objął Jacek Saryusz-Wolski .
1996 – Rząd Józefa Oleksego podał się do dymisji.
2005 – Na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie z honorami wojskowymi pochowany został Jan Nowak-Jeziorański .
2012 – Polska podpisała Umowę handlową dotyczącą zwalczania obrotu towarami podrabianymi (ACTA) .
2016 – Na przewodniczącego Platformy Obywatelskiej został wybrany Grzegorz Schetyna [3] .
Wydarzenia na świecie [ edytuj ]
1565 – Armia koalicji sułtanatów dekańskich rozgromiła armię Królestwa Widźajanagaru w bitwie pod Talikotą na południu Indii .
1654 – Wojna holendersko-portugalska o Brazylię : skapitulowały ostatnie holenderskie oddziały w Recife .
1679 – Wojna Francji z koalicją : Francja i Szwecja podpisały traktat pokojowy ze Świętym Cesarstwem Rzymskim , w którym Francuzi uzyskali potwierdzenie swych praw do Alzacji i Lotaryngii .
1699 – Święta Liga i Imperium Osmańskie zawarły pokój w Karłowicach , na mocy którego Rzeczpospolita odzyskała Podole .
1782 – Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych : taktyczne zwycięstwo floty brytyjskiej w bitwie pod Saint Kitts .
1788 – Założono pierwszą europejską osadę w Australii , która leżała na terenie dzisiejszego Sydney . Na pamiątkę tego wydarzenia 26 stycznia ustanowiono australijskim świętem narodowym.
1790 – W Burgtheater w Wiedniu odbyła się prapremiera opery Così fan tutte Wolfganga Amadeusa Mozarta .
1797 – Austria , Prusy i Rosja podpisały w Sankt Petersburgu ostateczną konwencję rozbiorową głoszącą, że nazwa Królestwa Polskiego ma być wymazana na zawsze z map.
1808 – W australijskiej Nowej Południowej Walii doszło do tzw. „puczu rumowego” i uwięzienia gubernatora, dokonanego przez zbuntowanych oficerów New South Wales Corps.
1835 – Królowa Portugalii Maria II poślubiła księcia Leuchtenbergu Karola Augusta de Beauharnais .
1837 – Michigan jako 26. stan dołączył do Unii .
1838 – W Tennessee została wprowadzona prohibicja .
1841 – Wielka Brytania rozpoczęła okupację Hongkongu .
1861 – Wojna secesyjna : Luizjana ogłosiła wystąpienie z Unii.
1871 – Rzym został oficjalnie stolicą zjednoczonych Włoch .
1875 – Amerykanin George Green opatentował elektryczne wiertło dentystyczne .
1885 – Mahdyści zdobyli Chartum .
1905 – W kopalni pod Pretorią został znaleziony największy i najczystszy diament Cullinan .
1911 :
1915 – W amerykańskim stanie Kolorado utworzono Park Narodowy Gór Skalistych .
1924 :
1930 :
1934 – W Berlinie podpisano niemiecko-polską deklarację o nieagresji .
1937 – Rząd III Rzeszy wydał Ustawę o Dużym Hamburgu , na mocy której pruskie miasta Altona , Harburg-Wilhelmsburg i Wandsbek oraz hamburski Bergedorf straciły swoją samodzielność i stały się częścią Hamburga z dniem 1 kwietnia 1937.
1939 – Wojna domowa w Hiszpanii : wojska frankistowskie zdobyły Barcelonę .
1942 – Pierwsze oddziały amerykańskiej armii przybyły do Europy , lądując w porcie Belfast .
1944 – Opublikowano komunikat z prac Komisji Nikołaja Burdenki w sprawie zbrodni katyńskiej , wskazujący na winę Niemców i zawierający zawyżone dane na temat liczby ofiar zbrodni pochowanych w Katyniu .
1945 – Dokonano oblotu amerykańskiego myśliwca odrzutowego McDonnell FH-1 Phantom .
1947 – W katastrofie samolotu Douglas DC-3 należącego do linii lotniczych KLM na lotnisku w Kopenhadze zginęły 22 osoby, w tym szwedzki książę Gustaw Adolf i amerykańska śpiewaczka operowa Grace Moore .
1949 :
1950 – Indie ogłosiły się republiką. Do tej pory były dominium z brytyjskim monarchą jako głową państwa.
1952 – Jumdżaagijn Cedenbal został premierem Mongolii .
1954 – Mosze Szaret został premierem Izraela .
1956 :
1958 – 167 osób zginęło w katastrofie promu Nankai Maru u wybrzeży japońskiej wyspy Awaji .
1962 – NASA wystrzeliła sondę księżycową Ranger 3 .
1963 – Odbyło się referendum w sprawie ogłoszonego przez szacha Iranu Mohammeda Rezę Pahlawiego programu modernizacji kraju (tzw. Białej Rewolucji ).
1966 – Harold Holt został premierem Australii .
1971 – 7 osób zginęło, a 15 odniosło obrażenia w wyniku powodzi błyskawicznej w Canberze .
1972 – 27 osób zginęło w wyniku dokonanego przez chorwackich nacjonalistów zamachu bombowego na jugosłowiański samolot McDonnell Douglas DC-9 nad Czechosłowacją . Katastrofę cudem przeżyła stewardesa Vesna Vulović , która spadła z wysokości ponad 10 km .
1974 :
1976 – Premiera hiszpańskiego filmu Nakarmić kruki w reżyserii Carlosa Saury .
1980 – Izrael i Egipt nawiązały stosunki dyplomatyczne .
1990 – Obrączkowe zaćmienie Słońca widoczne nad Antarktydą i południowym Atlantykiem .
1991 – Prezydent Somalii Mohammed Siad Barre został obalony w wyniku zamachu stanu.
1993 – Václav Havel został wybrany przez parlament na urząd prezydenta Czech .
1994 – Rada Najwyższa Republiki Białorusi odwołała Stanisława Szuszkiewicza z funkcji swego przewodniczącego i głowy państwa.
2000 – Utworzono Związek Rosji i Białorusi .
2001 :
2004 – Prezydent Hamid Karzaj podpisał nową konstytucję Afganistanu .
2005 :
2007 – Michel Platini został prezydentem Unii Europejskich Związków Piłkarskich (UEFA).
2009 :
2010 :
2015 – Aleksis Tsipras został premierem Grecji .
Urodzili się [ edytuj ]
1436 – Henry Beaufort , angielski arystokrata, dowódca wojskowy (zm. 1464 )
1497 – Go-Nara , cesarz Japonii (zm. 1557 )
1541 – Florent Chrestien , francuski poeta (zm. 1596 )
1549 – Francesco Bassano , włoski malarz (zm. 1592 )
1582 – Giovanni Lanfranco , włoski malarz, rysownik (zm. 1647 )
1595 – Antonio Maria Abbatini , włoski kompozytor (zm. 1679 )
1624 – Jerzyk Wilhelm , książę Brunszwiku-Lüneburga (zm. 1705 )
1670 – Jacob van Schuppen , austriacki malarz pochodzenia holenderskiego (zm. 1751 )
1698 – Jan Małachowski , polski szlachcic, polityk, kanclerz wielki koronny (zm. 1762 )
1708 – (data chrztu) William Hayes , brytyjski kompozytor (zm. 1777 )
1714 – Jean-Baptiste Pigalle , francuski rzeźbiarz (zm. 1785 )
1716 – George Germain , brytyjski arystokrata, polityk (zm. 1785 )
1763 – Karol XIV Jan , król Szwecji i Norwegii (zm. 1844 )
1777 – Julia Teresa Wandalin-Mniszech , polska szlachcianka, działaczka niepodległościowa (zm. 1845 )
1781 – Ludwig Achim von Arnim , niemiecki pisarz (zm. 1831 )
1784 – Paweł Straszyński , polski duchowny katolicki, biskup sejneński (zm. 1847 )
1786 – Piotr Łubieński , polski generał (zm. 1867 )
1789 :
1790 :
1797 – Matija Čop , słoweński pisarz, krytyk literacki, historyk literatury, językoznawca (zm. 1835 )
1802 – Wincencja Maria Poloni , włoska zakonnica, błogosławiona (zm. 1855 )
1804 – Eugène Sue , francuski pisarz (zm. 1857 )
1805 – Johann Still , spiskoniemiecki przewodnik tatrzański, nauczyciel, rolnik, pszczelarz, muzykant (zm. 1890 )
1809 – Jan Krzeptowski , polski muzyk, gawędziarz (zm. 1894 )
1813 − Juan Pablo Duarte , dominikański generał, polityk, prozaik, poeta, filozof, bohater narodowy (zm. 1876 )
1826 – Julia Grant , amerykańska pierwsza dama (zm. 1902 )
1831 – Anton de Bary , niemiecki botanik, mikolog, fitopatolog (zm. 1888 )
1847 – John Bates Clark , amerykański ekonomista (zm. 1938 )
1857 – Trinlej Gjaco , XII dalajlama (zm. 1875 )
1865 – Sabino Arana , baskijski działacz niepodległościowy (zm. 1903 )
1870 – Constant Huret , francuski kolarz torowy i szosowy (zm. 1951 )
1876 – Jan Sosnowski , polski fizjolog (zm. 1938 )
1880 – Douglas MacArthur , amerykański generał (zm. 1964 )
1881 – Walter Krueger , amerykański generał (zm. 1967 )
1882 :
1884 – Edward Sapir , amerykański językoznawca, antropolog, krytyk literacki i muzyczny, poeta, kompozytor (zm. 1939 )
1887 :
1891 – August Froehlich , niemiecki duchowny katolicki, przeciwnik i ofiara nazizmu (zm. 1942 )
1896 – Maria Ossowska , polska etyk, socjolog (zm. 1974 )
1898 – Katarzyna Kobro , polska rzeźbiarka (zm. 1951 )
1900 – Andy Auld , amerykański piłkarz pochodzenia szkockiego (zm. 1977 )
1901 – Henrique da Silveira , portugalski szpadzista (zm. 1973 )
1904 :
1905 :
1906 :
1907 – Hans Selye , kanadyjski endokrynolog, fizjopatolog (zm. 1982 )
1908 :
1909 :
1910 :
1911 :
1912 – Herbert M. Sobel , amerykański podpułkownik pochodzenia żydowskiego (zm. 1987 )
1913 :
1915 – Konrad Łapin , polski prozaik, poeta, radiowiec (zm. 2009 )
1916 – Aleksander Kierek , polsko ekonomista (zm. 1976 )
1917 – Louis Zamperini , amerykański lekkoatleta, srednio- i długodystansowiec, działacz resocjalizacyjny pochodzenia włoskiego (zm. 2014 )
1918 :
1919 :
1920 – Heinz Keßler , wschodnioniemiecki generał, polityk
1921 :
1922 – Gil Merrick , angielski piłkarz, bramkarz, trener (zm. 2010 )
1923 – Anne Jeffreys , amerykańska aktorka, piosenkarka
1924 :
1925 :
1927 :
1928 :
1929 :
1930 :
1931 :
Kazimierz Albin Dobrowolski , polski biolog (zm. 2002 )
Gösta Eriksson , szwedzki wioślarz
Stanisław Królak , polski kolarz szosowy, trener (zm. 2009 )
Lech Leciejewicz , polski archeolog, mediewista (zm. 2011 )
Lothar Meister , niemiecki kolarz torowy i szosowy
Bernard Panafieu , francuski duchowny katolicki, arcybiskup Marsylii , kardynał
1932 :
1933 :
1934 :
Jerzy (Griaznow) , rosyjski biskup prawosławny (zm. 2011 )
Todor Kawałdżiew , bułgarski polityk
Gieorgij Mondzolewski , radziecki siatkarz
John Salisbury , brytyjski lekkoatleta, sprinter
Andrzej Tomaszewski , polski architekt, urbanista, historyk architektury, mediewista, specjalista w dziedzinie ochrony zabytków (zm. 2010 )
1935 :
1936 :
1937 :
1938 :
1939 – Antonio Mota , meksykański piłkarz, bramkarz (zm. 1986 )
1940 :
1941 :
1942 – Władysław Klępka , polski poeta, tłumacz
1943 – Bernard Tapie , francuski przedsiębiorca, polityk
1944 :
1945 :
1946 :
1947 :
1948 – Sven-Åke Lundbäck , szwedzki biegacz narciarski
1949 :
1950 :
1951 :
1952 :
1953 – Anders Fogh Rasmussen , duński polityk, premier Danii
1954 – Uładzimir Żbanau , białoruski rzeźbiarz (zm. 2012 )
1955 :
1956 – Andrzej Jan Brzeziński , polski samorządowiec, burmistrz Janikowa
1957 – Tadeusz Reschke , polski koszykarz
1958 – Anita Baker , amerykańska piosenkarka
1959 :
1960 :
1961 :
1962:
1963 :
1964 :
1965 :
Alaksandr Haurylonak , białoruski hokeista, bramkarz, trener
Dariusz Kordek , polski aktor, piosenkarz
Catherine Martin , australijska kostiumografka, scenografka i producentka filmowa
Kevin McCarthy , amerykański polityk
Mihály Varga , węgierski ekonomista, polityk
1966 :
1967 :
1968 :
1970 :
Bjarni Benediktsson , islandzki polityk
Leszek Dziegielewski , polski muzyk, kompozytor, wokalista, autor tekstów, członek zespołów: Behemoth , Hell-Born i Damnation
Kirk Franklin , amerykański piosenkarz
Tracy Middendorf , amerykańska aktorka
Alessandra Sensini , włoska żeglarka sportowa
1971 :
1972 – Werner Rathmayr , austriacki skoczek narciarski
1973 – Rafał Ulatowski , polski piłkarz, trener
1974 – Radka Popowa , bułgarska biathlonistka
1975 :
1976 :
1977 :
1978 :
1979 – Sara Rue , amerykańska aktorka
1980 :
1981 :
Dante DeCaro , kanadyjski muzyk rockowy
José de Jesús Corona , meksykański piłkarz, bramkarz
Gustavo Dudamel , wenezuelski dyrygent, skrzypek
Ihab Kareem , iracki piłkarz (zm. 2007 )
Colin O’Donoghue , irlandzki aktor
Edwin Ouon , rwandyjski piłkarz
Pakito , francuski didżej, producent muzyczny
1982 – Ołena Chołosza , ukraińska lekkoatletka, skoczkini wzwyż
1983 :
1984 :
1985 :
1986 :
1987 :
1988 :
1989 :
MarShon Brooks , amerykański koszykarz
Emily Hughes , amerykańska łyżwiarka figurowa
Magdalena Korzekwa , polska dziennikarka, publicystka, pisarka
Kerim Lechner , austriacki muzyk, kompozytor, multiinstrumentalista
Celso Ortiz , paragwajski piłkarz
Lin Qingfeng , chiński sztangista
1990 :
1991 – Alex Sandro Lobo Silva , brazylijski piłkarz
1992 – Tomasz Głód , polski siatkarz
1993 :
1995 – Rafał Włodarczyk , polski piłkarz
1996 – Zakaria Bakkali , belgijski piłkarz pochodzenia marokańskiego
724 – Jazid Ibn Abd al-Malik , kalif z dynastii Umajjadów (ur. 687 )
946 – Edyta Angielska , królowa wschodniofrankijska (ur. 910 )
1108 – Alberyk z Cîteaux , francuski cysters, święty (ur. ok. 1050)
1275 – Ulryk von Liechtenstein , niemiecki rycerz, minnesinger (ur. 1198 )
1534 – Rafał z Proszowic , polski bernardyn Sługa Boży (ur. 1453 )
1560 – Feliks Ligęza , polski duchowny katolicki, kanonik krakowski, arcybiskup lwowski (ur. przed 1500 )
1564 – Piotr Szujski , rosyjski kniaź (ur. ?)
1574 – Martin Helwig , śląski pedagog, kartograf (ur. 1516 )
1630 – Henry Briggs , angielski matematyk, astronom (ur. 1561 )
1631 – Ludwik , książę Wirtembergii-Mömpelgard (ur. 1586 )
1697 – Georg Mohr , duński matematyk (ur. 1640 )
1725 – Sulchan Saba Orbeliani , gruziński duchowny prawosławny, poeta, dyplomata (ur. 1658 )
1752 – Jean-François de Troy , francuski malarz, twórca tapiserii (ur. 1679 )
1757 – René Louis de Voyer de Paulmy d’Argenson , francuski polityk, myśliciel polityczny (ur. 1694 )
1761 – Charles-Louis-Auguste Fouquet , francuski arystokrata, polityk, wojskowy, marszałek Francji (ur. 1684 )
1786 – Hans Joachim von Ziethen , pruski generał kawalerii (ur. 1699 )
1795 – Johann Christoph Friedrich Bach , niemiecki kompozytor (ur. 1732 )
1799 – Carlo Rezzonico , włoski kardynał (ur. 1724 )
1812 – Rodrigo de Sousa Coutinho , portugalski hrabia, polityk, pisarz polityczny (ur. 1755 )
1823 – Edward Jenner , brytyjski lekarz (ur. 1749 )
1824 – Théodore Géricault , francuski malarz (ur. 1791 )
1855 – Gérard de Nerval , francuski poeta, eseista, tłumacz, krytyk teatralny (ur. 1808 )
1860 – Wilhelmine Schröder-Devrient , niemiecka śpiewaczka operowa, (sopran) (ur. 1804 )
1870 – Achille Charles de Broglie , francuski polityk, premier Francji (ur. 1785 )
1873 – Amalia de Beauharnais , cesarzowa Brazylii (ur. 1812 )
1875 – George Finlay , brytyjski historyk, publicysta (ur. 1799 )
1879 – David Kuh , niemiecki dziennikarz pochodzenia żydowskiego (ur. 1819 )
1885 – Charles Gordon , brytyjski generał, administrator kolonialny (ur. 1833 )
1886 – David Rice Atchison , amerykański polityk (ur. 1807 )
1891 – Nikolaus Otto , niemiecki wynalazca (ur. 1832 )
1893 – Abner Doubleday , amerykański generał (ur. 1819 )
1895 :
1904 – Émile Deschanel , francuski pisarz, literaturoznawca, polityk (ur. 1819 )
1906 – Ludwika Nałęcz-Morawska , polska zakonnica, Służebnica Boża (ur. 1842 )
1911 – Charles Dilke , brytyjski arystokrata, polityk (ur. 1843 )
1914 :
1915 – Akaki Cereteli , gruziński prozaik, poeta, publicysta (ur. 1840 )
1917 – Antonina Domańska , polska pisarka (ur. 1853 )
1918 :
1919 – Cezary Haller , polski kapitan, polityk (ur. 1875 )
1920 – Jeanne Hébuterne , francuska malarka (ur. 1898 )
1922 – Ernest Marie Louis Bedel , francuski entomolog (ur. 1849 )
1923 :
1928 – Aleksander Hertz , polski reżyser i producent filmowy pochodzenia żydowskiego (ur. 1879 )
1931 – Edward I. Edwards , amerykański polityk (ur. 1863 )
1938 :
1939 – Joseph Irwin France , amerykański polityk (ur. 1873 )
1942 – Felix Hausdorff , niemiecki matematyk (ur. 1868 )
1943 :
1945 – Johannes Block , niemiecki generał (ur. 1894 )
1947 – Grace Moore , amerykańska aktorka, śpiewaczka operowa (sopran) (ur. 1898 )
1948 :
1950 – Herbert Winlock , amerykański egiptolog (ur. 1884 )
1952 – Chorlogijn Czojbalsan , mongolski dowódca wojskowy, marszałek, polityk komunistyczny, premier i przywódca kraju (ur. 1895 )
1962 – Lucky Luciano , amerykański gangster pochodzenia włoskiego (ur. 1897 )
1963 – Maurice Hankey , brytyjski polityk (ur. 1877 )
1964 – Xawery Dunikowski , polski rzeźbiarz, malarz, pedagog (ur. 1875 )
1967 – Erwin Kruppa , austriacki matematyk (ur. 1885 )
1972 :
1973 – Edward G. Robinson , amerykański aktor pochodzenia rumuńskiego (ur. 1893 )
1975 :
1976 – Gabriele Allegra , włoski franciszkanin, misjonarz, błogosławiony (ur. 1907 )
1978 – Leo Genn , brytyjski aktor (ur. 1905 )
1979 :
1980 – Antoni Rząsa , polski rzeźbiarz, pedagog (ur. 1919 )
1985 :
1987 :
1988 – Gerson Iskowicz , kanadyjski malarz pochodzenia polsko-żydowskiego (ur. 1921 )
1990 :
1992 – José Ferrer , portorykański aktor, reżyser filmowy (ur. 1912 )
1993 – Robert Jacobsen , duński rzeźbiarz (ur. 1912 )
1994 – Aleś Adamowicz , białoruski pisarz (ur. 1927 )
1995 – Vic Buckingham , angielski piłkarz, trener (ur. 1915 )
1996 :
1997 – Mira Zimińska-Sygietyńska , polska aktorka, reżyserka, pedagog, dyrektor Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca „Mazowsze” (ur. 1901 )
1998 – Mario Schifano , włoski malarz, reżyser (ur. 1934 )
2000 :
2002 – Francisco Cabañas , meksykański bokser (ur. 1912 )
2003 – Walerij Brumel , rosyjski lekkoatleta, skoczek wzwyż (ur. 1942 )
2004 :
2006 – Miron Kertyczak , polski działacz społeczny (ur. 1955 )
2008 – Georges Habasz , palestyński terrorysta (ur. 1926 )
2009 – Leroy Cooper , amerykański muzyk, saksofonista (ur. 1929 )
2010 :
2011 :
2012 :
2013 :
2014 :
2015 :
2016 :
Przypisy