1998

1998. urtea

Urteak:	1995  • 1996  • 1997 • 1998 • 1999 • 2000 • 2001
Hamarkadak:	1970(e)koa • 1980(e)koa • 1990(e)koa • 2000(e)koa • 2010(e)koa
Mendeak:	XIX.a • XX.a • XXI.a

1998 beste egutegi batzuetan

Gregoriotar egutegia	1998 MCMXCVIII
Ab urbe condita	2751
Armeniar egutegia	1447 ԹՎ ՌՆԽԷ
Bahá'í egutegia	154 – 155
Bengaliar egutegia	1405
Berber egutegia	2948
Egutegi budista	2542
Myanmarko egutegia	1360
Bizantziar egutegia	7506 – 7507
Koptoen egutegia	1714 – 1715
Etiopiar egutegia	1990 – 1991
Hebrear egutegia	5758 – 5759
Egutegi hinduak
- Bikram Samwat	2054 – 2055
- Shaka Samvat	1920 – 1921
- Kali Yuga	5099 – 5100
Holozeniar egutegia	11998
Iraniar egutegia	1376 – 1377
Islamiar egutegia	1418 – 1419
Japoniar egutegia	Heisei 10 (平成10年)
Korear egutegia	4331
Thailandiar eguzki egutegia	2541
Unix denbora	883612800 – 915148799

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

---

Gertaerak

Euskal Herria

• Martxoaren 8a - Burgostik Arabara pasatzeko erreferendumean baietzak gehiengoa lortu zuen Trebiñun.
• Martxoaren 14a - Nicolas Redondo Terreros Rosa Diezi gailendu zitzaion PSE-EE alderdi barnean, EAEko hauteskundeetara aurkezteko, egindako hautagai aukeraketan.
• Martxoaren 18a - Goardia Zibilak hainbat pertsona atxilotu zituen, ETAko Araba Komandoa bertan behera utziz.
• Apirilaren 3a - Espainiako Defentsa ministeritzak ikerketa zabaldu zuen, ustez CESIDek Herri Batasunaren egoitzean eginiko legez-kanpoko entzuketak zirela eta.
• Maiatzaren 14a - Espainiako Barne ministerioak CESIDeko bi pertsona kargutik kendu zituen Herri Batasuneko egoitzan legez-kanpoko entzuketak egin izanagatik.
• Ekainaren 5a - Ertzaintzak ETAko Bizkaia Komandoa bertan behera utzi zuen Goardia Zibil bat erailtzeko atentatua prestatzen zebiltzala.
• Ekainaren 8a - Europar Batasuneko parlamentuak bolanta sareak debekatzeko akordio bat adostu zuen.
• Ekainaren 30a - PSE-EE alderdiak Eusko Jaurlaritza utzi eta 1994ean osaturiko EAJ eta EArekin baterako gobernatzeko akordioa bertan behera geratu zen.
• Uztailaren 15a - Baltasar Garzon epaileak zuzenduriko operazioan Egin egunkaria eta Egin Irratia itxi ziren, ustez ETArekin harremana izateagatik.
• Uztailaren 16a - Egin egunkariko kazetari talde batek behin-behineko egunkaria sortu zuten polizia operazioak itxitako Egin ordezkatzeko, Euskadi Informacion egunkaria.
• Abuztuaren 11 - Donostiako zezen plaza berria inauguratu zen Illunben.
• Irailaren 2a - Ilegalizatu zutenaren beldurrak eraginda ezker abertzaleak proiektu politiko berria aurkeztu zuen, Euskal Herritarrok.
• Irailaren 7a - Gabriel Urralburu 11 urteko kartzela zigorrera kondenatu zuten legez-kanpoko komisioak kobratu eta ustelkeriagatik.
• Irailaren 12a - Euskal Herriko indar abertzaleak eta Ezker Batuak Lizarrako Akordioa sinatu zuten.
• Irailaren 18a - ETAk urte bat eta erdi iraungo zuen su-etena hasi zuen.
• Irailaren 29a - Jose Antonio Ardanzak Eusko Jaurlaritzako lehendakari kargua utzi zuen, legegintzaldiko azken eguna zelako.
• Urriaren 7a - Metro Bilbaok Brunel saria jaso zuen.
• Urriaren 25a - 1998ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak.
• Abenduaren 26a - Kontseiluak abiatutako "Bai Euskarari" kanpaina sustatzeko ekitaldia egin zuten aldi berean Agilera, Anoeta, Mendizorrotza, Sadar eta San Mames futbol zelaietan, 120.000 pertsona inguruk parte hartu zutela.

Espainiar Estatua

• Urtarrilaren 30a - Kaosa Barajasko aireportuan bertako pilotuek egindako grebak eraginda.
• Otsailaren 4a - Sevillako auzitegi batek 39 urteko kartzela zigorra ezarri zien Anabel Segura gaztea erail zuten bi pertsonei.
• Martxoaren 19a - Sevilla auzitegiak 33 urteko kartzela zigorra ezarri zion Arny Kasuko erantzule nagusienari, umeen prostituzioa sustatzeagatik.
• Maiatzaren 28a - Bartolome La Rubia Muñoz "Bartolin" ezizenez ezaguturiko Alderdi Popularreko Jaengo zinegotziak ETAk bahitu zuela sinestarazi zituen komunikabideak. Ondoren bahiketa La Rubiak asmaturiko gezurra izan zela frogatu zen.
• Uztailaren 21a - 26.795 hektarea erre ondoren, suhiltzaileek Katalunian egondako sute larri bat amatatzea lortu zuten.
• Azaroaren 13a - Espainiako gobernuak Pio Cabanillas izendatu zuen RTVEko zuzendari.
• Azaroaren 25a - Publio Cordon enpresaburua bahitu zuten hiru pertsonei 86 urteko kartzela zigorra ezarri zien epaile batek.
• Abenduaren 5a - Francisco Frutosek Julio Anguita ordezkatu zuen Espainiako Alderdi Komunistako presidente moduan.
• Abenduaren 8a - Atletico Madrid Real Sociedad futbol partidua ikustera joandako Aitor Zabaleta gipuzkoarra erail zuen Vicente Calderón futbol zelaira zihoan joandako talde ultra batek.
• Abenduaren 18a - Jose Maria Aznarrek Kanariar uharteetan, Zeutan eta Melillan zeuden 21 presoen hurbilketa agindu zuen. Handik aurrera Espainia hegoaldeko kartzeletara eraman zituzten.

Mundua

• Otsailaren 15a - Sierra Leonako talde armatu batek bost misiolari bahitu zituen.
• Apirilaren 10a - Ostiral Santuko Hitzarmena sinatu zuten Stormonten (Belfast) Ipar Irlandako bake prozesuan mugarri garrantzitsua izan dena.
• Maiatzaren 11 - Indiak arma nuklearrekin frogak egin zituen Rajastango desertuan.
• Maiatzaren 23a - Irlandako Errepublikako eta Ipar Irlandako hautesleek baiezkoa eman zioten erreferendum banatan Ostiral Santuko Hitzarmenari.
• Maiatzaren 30a - Afganistanen 4.000 hildako egon ziren gertatutako lurrikara baten ostean.
• Ekainaren 22a - Andres Pastranak Kolonbiako hauteskundeak irabazi eta lurralde hartako presidente bihurtu zen.
• Uztailaren 13a - Japoniako lehen ministroa, Riutaro Hashimoto, dimititu egin zuen eta Keizo Obuchik ordezkatu zuen.
• Uztailaren 17a - Ur-azpiko lurrikarak sortutako tsunami batek Papua Ginea Berriko hamar herri suntsitu zituen, 1500 hildako eta 2000 etxegabe utziz.
• Abuztuaren 7a - Ameriketako Estatu Batuetako Kenia eta Tanzaniako enbaxaden aurka eginiko atentatuetan 210 hildako izan ziren. Atentau hauek ustez Al Qaedak burutu zituen.
• Abuztuaren 20a - Ameriketako Estatu Batuetako ejerzitoak ustezko gotorleku terroristak bonbardatu zituen Sudan eta Afganistanen.
• Irailaren 3a - Swissair konpainiako hegazkin batek istripua izan eta Kanadako kostaldeen aurreko itsasora erori zen, 229 hildako.
• Urriaren 15a - John Hume eta David Trimblek Bakearen Nobel saria eskuratu zuten.
• Urriaren 16a - Polizia britainiarrak Augusto Pinochet diktadore ohia atxilotu zuen Londresen.
• Urriaren 30a - Goteborg hiriko dantzaleku batean egondako sutean 60 hildako izan ziren.
• Azaroaren 4a - Mitch hurakanak 20.000 hildako utzi zituen Erdialdeko Amerikan.
• Azaroaren 26a - Bi trenen arteko talkak 100 hildako eragin zituen Indian.
• Abenduaren 1a - Quebeceko Alderdi Quebecarrak eskualdeko hauteskundeak irabazi zituen.
• Abenduaren 6a - Hugo Chavezek Venezuelako hauteskunde presidentzialak irabazi zituen. Hilabete beranduago presidente izendatuko zuten.
• Abenduaren 15a - Bill Clinton Ameriketako Estatu Batuetako presidenteak Gaza bisitatu zuen. Hori egiten zuen AEBetako lehen presidentea.
• Abenduaren 26a - Irakek NBErekin harremanak hautsi zituen.

Ekonomia

• Apirilaren 2a - Gamesak hegazkinen hegalak eraikitzeko kontratua sinatu zuen Brasilgo Embar enpresarekin.
• Maiatzaren 1a - Wim Duisenberg izendatu zuten Europako Banku Zentraleko presidente.

Arte eta kultura

Euskal Herria

• Apirilaren 22a - Jorge Oteiza eta Donostiako Orfeoiak Euskaldun Unibertsala Saria jaso zuten.
• Apirilaren 25a - Bilboko Athletic Klubaren ehungarren urteurrenaren ospakizunetan Luciano Pavarottik kontzertua eskaini zuen San Mamesen.
• Apirilaren 30a - Montxo Armendariz zine zuzendari nafarrak Vianako Printzea Saria jaso zuen.
• 1998ko Araba-Bizkaiko Bertsolari Txapelketako garailea Igor Elortza izan zen.

Mundua

• Urtarrilaren 6a - Lucia Etxebarria idazleak Nadal Saria eskuratu zuen Beatriz y los cuerpos celestes eleberriarengatik.
• Urtarrilaren 11 - Federico Garcia Lorca poeta 100 urte jaio zela ospatzeko ekitaldiak hasi ziren Granadan.
• Urtarrilaren 31 - Ricardo Franco zine zuzendariaren La Buena Estrella filmeak bost Goya Sari eskuratu zituen.
• Maiatzaren 21a - Lisboako Expoa hasi zen.
• Azaroaren 19a - Vincent van Goghek 1889an egindako "Portrait de l'artiste sans barbe" 71.5 milioi dolarren truke saldu zuten enkantean.

Zientzia eta teknologia

• Irailaren 27a - "Google" interneteko bilatzailea sortu zuten Kalifornian.
• Urtarrilaren 29a - Pegaso misioa abiatu zen Baikonurreko espaziodromotik. Tripulazio artean Leopold Eyharts euskal herritarra zegoen. Misioak 19 egun iraun zuen espaziaon.
• Martxoaren 19a - Ameriketako Estatu Batuetako osasun arduradunek Viagra botikaren salmenta baimendu zuten.
• Maiatzaren 29a - Pedro Etxenikek Asturiasko printzearen zientzia saria jaso zuen.

Kirolak

• 1998ko Neguko Olinpiar Jokoak (Nagano, Japonia; otsailaren 7a - otsailaren 22a).
  • 3 Euskal herritarrek hartu zuten parte 3 kiroletan, Espainiako selekzioarekin.
• Ekainaren 8a - Joseph Blatter FIFAko presidente izendatu zuten, Joao Havelangeren tokia hartuz.
• Ekainaren 11 - EAJ, EA eta HB alderdiak Kirolaren legea onartu zuten Eusko Legebiltzarrean Euskadiko selekzioen ofizialtasuna aldarrikatuz.
• Ekainaren 25a - Andoni Zubizarreta euskal herritar futbolariak futbol profesionaleko bere azken partidua jokatu zuen.
• Urriaren 3a - Alberto Tomba eskialari italiarra erretiratu egin zen 31 urte zituela.
• Azaroaren 25a - Pete Sampras tenislariak errekorra hautsi zuen ATPan lehen postuan seigarren aldiz jarraian amaitu eta gero.

Jaiotzak

• Uztailaren 8a - Jaden Smith, estatubatuar aktore eta raperoa.
• Abuztuaren 25a - Abraham Mateo, pop baladeko abeslari eta aktorea.

Heriotzak

• Urtarrilaren 4a - Raymond Léopold Bruckberger, frantziar domingotarra (j. 1907).
• Urtarrilaren 4a - Mae Questel, estatubatuar aktorea (j. 1908).
• Urtarrilaren 6a - Georgi Sviridov, errusiar musikagilea (j. 1915).
• Urtarrilaren 7a - Vladimir Prelog, kroaziar-suitzar kimikaria eta unibertsitateko irakaslea, 1975eko Kimikako Nobel Saria (j. 1906).
• Urtarrilaren 9a - Kenichi Fukui, japoniar kimikaria, 1981eko Kimikako Nobel Saria (j. 1918).
• Urtarrilaren 9a - Jose Ignacio Iruretagoiena, Zarauzko PPko zinegotzia, ETAk hila. (j. 1963)
• Urtarrilaren 12a - Ramon Sampedro tetraplegikoak bere buruaz-beste egin zuen laguntzarekin (j.?).
• Urtarrilaren 18a - Judite de Carvalho, portugaldar idazlea (j. 1921).
• Urtarrilaren 23a - Victor Pasmore, ingeles margolaria (j. 1908).
• Urtarrilaren 26a - Emilio Alarcos Llorach, espainiar hizkuntzalaria (j. 1922).
• Otsailaren 2a - Manuel Delgado Villegas, el Arropiero, Espainiako krimenen historian dagoen hiltzaile okerrenetakoa (j. 1943).
• Otsailaren 2a - Haroun Tazieff, frantziar geologo eta bolkanologoa (j. 1914).
• Otsailaren 4a - Jacques Guillermaz, frantziar sinologoa, armadako jenerala eta diplomatikoa (j. 1911).
• Otsailaren 8a - Halldór Laxness, islandiar idazlea, 1955eko Literaturako Nobel Saria (j. 1902).
• Otsailaren 14a - Denise Paulme, frantziar antropologoa eta legelaria (j. 1909).
• Otsailaren 15a - Martha Gellhorn, estatubatuar kazetaria eta eleberrigilea (j. 1908).
• Otsailaren 17a - Ernst Jünger, alemaniar eleberrigilea (j. 1895).
• Otsailaren 22a - Jose Maria Areiltza, euskal herritar politikari eta diplomatikoa eta Bilboko alkatea (j. 1909).
• Otsailaren 25a - Umberto Mastroianni, italiar eskultorea (j. 1910).
• Otsailaren 26a - Theodore William Schultz, estatubatuar ekonomista, 1979ko Ekonomiako Nobel Saria (j. 1902).
• Otsailaren 27a - George Herbert Hitchings, estatubatuar farmakologoa, 1988ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1905).
• Martxoaren 2a - Lucien Bodard, frantziar kazetari eta idazlea (j. 1914).
• Martxoaren 6a - Emilio Alonso, euskal herritar saskibaloi jokalaria (j. 1913).
• Martxoaren 8a - Alberto Sartoris, italiar arkitektoa (j. 1901).
• Martxoaren 13a - Hans von Ohain, alemaniar ingeniari eta asmatzailea, zurrusta-propultsioaren aitzindarietako bat aeronautikan (j. 1911).
• Martxoaren 15a - Benjamin Spock, estatubatuar pediatra (j. 1903).
• Martxoaren 16a - Derek Harold Richard Barton, britainiar kimikaria, 1969 Kimikako Nobel Saria (j. 1918).
• Martxoaren 17a - Alain Bosquet, ukrainar jatorriko frantziar idazlea (j. 1919).
• Martxoaren 21a - Galina Ulanova, errusiar dantzaria (j. 1910).
• Martxoaren 22a - Shoichi Nishimura, japoniar futbolaria (j. 1911).
• Apirilaren 3a - Charles Lang, estatubatuar zinema argazkilaria (j. 1902).
• Apirilaren 7a - Luis Díez del Corral, espainiar pentsalari, legelari eta idazlea (j. 1911).
• Apirilaren 16a - Alberto Calderón, argentinar matematikari eta ingeniaria (j. 1920).
• Apirilaren 16a - Pol Pot, Kanbodiako diktadorea (j. 1925).
• Apirilaren 19 - Octavio Paz, mexikar idazle eta poeta, gaztelaniazko egilerik garrantzitsuenetarikoa eta 1990eko Literaturako Nobel Saria (j. 1914).
• Apirilaren 20a - Linda McCartney, Paul McCartney abeslariaren emaztea (j. 1941).
• Apirilaren 23a - Konstantinos Karamanlis, Greziako presidentea (j. 1907).
• Apirilaren 24a - Christiane Rochefort, frantziar eleberrigile feminista (j. 1917).
• Apirilaren 26a - Juan José Gerardi, guatemalar gotzain katolikoa eta Giza eskubideen defendatzailea (j. 1922).
• Apirilaren 27a - Anne Desclos Aury, frantziar idazle eta kazetaria (j. 1907).
• Maiatzaren 1a - Eldridge Cleaver, estatubatuar politikaria eta beltzen aldeko aktibista (j. 1935).
• Maiatzaren 8a - Edward Abraham, britainiar biokimikaria (j. 1913).
• Maiatzaren 10a - Clara Rockmore, musikari birtuosoa, Theremina jotzen nabarmendu zena (j. 1911).
• Maiatzaren 12a - Hermann Lenz, alemaniar idazlea (j. 1913).
• Maiatzaren 14a - Frank Sinatra, estatubatuar abeslaria (j. 1915).
• Maiatzaren 28a - Giovanni Valetti, italiar txirrindularia (j. 1913).
• Maiatzaren 29a - Barry Morris Goldwater, estatubatuar politikaria (j. 1909).
• Ekainaren 8a - Maria Reiche, alemaniar matematiko eta arkeologoa, Peruko Nazcako lerroei buruzko bere ikerlanagatik ospetsua (j. 1903).
• Ekainaren 9a - Agostino Casaroli, italiar Kardinala (j. 1914).
• Ekainaren 9a - Lois Mailou Jones, estatubatuar margolaria eta irakaslea (j. 1905).
• Ekainaren 13a - Lucio Costa, arkitekto eta hirigile Brasildarra (j.1902).
• Ekainaren 23a - Maureen O'Sullivan, irlandar aktorea (j. 1911).
• Ekainaren 30a - Yon Etxaide, donostiar idazle oparoa (j. 1920).
• Uztailaren 4 - Ignacio Kortabitarte, Kortabitarte, bizkaitar esku pilotaria (j. 1912).
• Uztailaren 13a - Trifon Etxebarria, Etarte , bizkaitar kazetari eta politikari abertzale eta jeltzalea (j. 1912).
• Uztailaren 21a - Robert Young, estatubatuar aktorea (j. 1907).
• Uztailaren 25a - Carlos Anasagasti Zulueta, bizkaitar misiolaria, Bolivian gotzaina (j. 1910).
• Uztailaren 29a - Jorge Pacheco Areco, Uruguaiko presidentea (j. 1920).
• Uztailaren 29a - Jerome Robbins, estatubatuar koreografoa eta antzerki-zuzendaria (j. 1918).
• Abuztuaren 4a - Jaime Kerexeta, euskal idazle eta itzultzailea (j. 1918).
• Abuztuaren 12a - Jesús Loroño, euskal txirrindularia (j. 1926).
• Abuztuaren 17a - Pierre Deniker, frantziar psikiatra (j. 1917).
• Abuztuaren 17a - Tameo Ide, japoniar futbolaria (j. 1908).
• Abuztuaren 26a - Frederick Reines, estatubatuar fisikaria, 1995eko Fisikako Nobel Saria (j. 1918).
• Abuztuaren 30a - Batista Oliden, euskal arraunlari handienetakoa, Kontxako 13 Bandera irabazitakoa, guztiak arraunlari lanetan (j. 1925).
• Irailaren 4a - Inge Aicher-Scholl, Arrosa Zuria nazien aurkako mugimenduan parte hartu zuen alemaniar idazlea (j. 1917).
• Irailaren 5a - Félix Morisseau-Leroy, haitiar idazlea eta bertako kreoleraren sustatzailea (j. 1912).
• Irailaren 6a - Akira Kurosawa, japoniar zinema zuzendari, ekoizle eta gidoilaria (j. 1910).
• Irailaren 10a - André Fougeron, frantziar margolaria (j. 1913).
• Irailaren 30a - Bruno Munari, italiar diseinatzailea eta artista (j. 1907).
• Urriaren 20a - Alfred Roth, suitzar arkitektoa (j. 1903).
• Urriaren 22a - Eric Ambler, ingeles idazle eta gidoigilea (j. 1909).
• Urriaren 22a - Ángel Picazo, espainiar antzezlea (j. 1917).
• Urriaren 24a - Mary Calderone, estatubatuar sendagilea (j. 1901).
• Azaroaren 3a - Bob Kane, komikigile estatubatuarra (j.1915).
• Azaroaren 8a - Jean Marais, frantziar aktorea (j. 1913).
• Azaroaren 12a - Alejandro Artetxe, Arratiako lehoia, bizkaitar boxeolaria (j. 1923).
• Azaroaren 15a - Federiko Krutwig, getxoztar idazle eta politikaria (j. 1921).
• Azaroaren 18a - Ramon Urmeneta, iruindar arkitektoa eta artista (j. 1918).
• Azaroaren 19a - Louis Dumont, frantziar antropologoa (j. 1911).
• Azaroaren 27a - Gloria Fuertes, espainiar poeta (j. 1917).
• Abenduaren 1a - Aisha Abdelrahman, Bint al-Shati, arabierazko egiptoar idazlea eta literatura irakaslea (j. 1913).
• Abenduaren 14a - Vittorio Cottafavi, italiar zinemagilea (j. 1914).
• Abenduaren 16a - William Gaddis, estatubatuar idazlea, Errealismo zikin deituriko literatura-joeraren aitzindaritzat joa (j. 1922).
• Abenduaren 17a - Joseph Esherick, estatubatuar arkitektoa (j. 1914).
• Abenduaren 20a - Alan Lloyd Hodgkin, ingeles medikua, 1963ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1914).
• Abenduaren 30a - Joan Brossa, kataluniar olerkaria eta dramagilea (j. 1919).
• Ignacio María Barriola, gipuzkoar sendagilea (j. 1906).
• Juan Maria Olaizola, gipuzkoar teologoa eta historialaria (j. 1921).
• Miguel Pelay Orozco, gipuzkoar idazlea (j. 1913).
• André Bruyère, frantziar arkitektoa (j. 1912).
• Joaquín Vaquero Palacios, espainiar pintorea, eskultorea eta arkitektoa (j. 1900).
• Jorge Jobet, txiletar poeta eta kazetaria (j. 1916).
• Juan Manuel Azcárate Diz, espainiar politikaria (j. 1916).
• Paco Gómez Martínez, nafar argazkilaria (j. 1918).
• Víctor García Hoz, espainiar pedagogoa, Espainiako pedagogiako maisu handienetakoa (j. 1911).

Nobel saridunak:

• Fisika: Robert B. Laughlin, Horst L. Störmer, Daniel Chee Tsui
• Kimika: Walter Kohn, John A. Pople
• Literatura: José Saramago
• Medikuntza: Robert F. Furchgott, Louis J. Ignarro, Ferid Murad
• Ekonomia: Amartya Sen
• Bakea: John Hume eta David Trimble

---

Agintariak

[[Fitxategi:Libia|10x10px|1998|link=|alt=Muammar al-Gaddafi]]

[[Fitxategi:Egipto|10x10px|1998|link=|alt=Hosni Mubarak]]

[[Fitxategi:Espainia|10x10px|1998|link=|alt=José María Aznar]]

Munduko agintariak 1998. urtean

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: 1998