1878
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rok 1878 / MDCCCLXXVIII
stulecia: XVIII wiek ~ XIX wiek ~ XX wiek
dziesięciolecia: 1840–1849 • 1850–1859 • 1860–1869 • 1870–1879 • 1880–1889 • 1890–1899 • 1900–1909
lata: 1868 « 1873 « 1874 « 1875 « 1876 « 1877 « 1878 » 1879 » 1880 » 1881 » 1882 » 1883 » 1888
Wydarzenia w Polsce[edytuj]
- 26 września – otwarto Wielką Synagogę na Tłomackiem w Warszawie. Pomimo zakazu władz Izaak Cylkow wygłosił kazanie po polsku.
- 28 września – w Krakowie zaprezentowano publiczności obraz Jana Matejki Bitwa pod Grunwaldem.
- Uroczystość wręczenia Janowi Matejce berła na znak jego panowania w sztuce. Aktu dokonał prezydent Krakowa Mikołaj Zyblikiewicz.
- Powstała orkiestra dęta we wsi Szalowa.
Wydarzenia na świecie[edytuj]
- 5 stycznia – X wojna rosyjsko-turecka: rozpoczęła się czwarta bitwa pod Szipką, w której Rosjanie odnieśli decydujące zwycięstwo.
- 7 stycznia – Anthony Gardiner został prezydentem Liberii.
- 9 stycznia:
- Humbert I wstąpił na tron Włoch.
- X wojna rosyjsko-turecka: kapitulacja wojsk tureckich podczas bitwy pod Szejnową.
- 17 stycznia – X wojna rosyjsko-turecka: armia rosyjska odniosła decydujące zwycięstwo w bitwie pod Płowdiwem.
- 23 stycznia – Benjamin Disraeli wysłał flotę brytyjska w rejon Dardaneli.
- 2 lutego – inauguracja wystawy światowej w Paryżu.
- 19 lutego – Thomas Alva Edison opatentował fonograf.
- 20 lutego – kardynał Joachim Pecci został wybrany na papieża. Przyjął imię Leona XIII.
- 21 lutego – New Haven (Connecticut): wydano pierwszą na świecie książkę telefoniczną.
- 3 marca – zawarto pokój preliminaryjny w San Stefano (koniec wojny rosyjsko-tureckiej, uzyskanie niepodległości przez Bułgarię, Serbię i Rumunię).
- 7 marca – założono Uniwersytet Zachodniego Ontario z siedzibą w mieście London.
- 11 marca – w Montrealu oddano do użytku ratusz miejski.
- 24 marca:
- Benedetto Cairoli został premierem Włoch.
- korweta HMS Eurydice zatonęła w czasie sztormu u wybrzeży brytyjskiej wyspy Wight. Zginęło ponad 300 marynarzy.
- 30 marca – rozegrano pierwszy mecz finałowy o Puchar Walii w piłce nożnej, w którym Wrexham F.C. pokonał Druids F.C. 1:0.
- 1 kwietnia – została rozwiązana unia realna prowincji Prusy. Nastąpił podział prowincji na Prusy Zachodnie ze stolicą w Gdańsku i Prusy Wschodnie ze stolicą w Królewcu. Powrócono do sytuacji sprzed 1824 roku.
- 11 kwietnia – francuski astronom Jérôme Coggia odkrył planetoidę (187) Lamberta.
- 21 kwietnia – papież Leon XIII wydał encyklikę Inscrutabili Dei consilio.
- 11 maja – anarchista Max Hödel oddał nicelne starzały z rewolweru w kierunku karocy, którą po ulicy Unter den Linden w Berlinie jechali cesarz Wilhelm I Hohenzollern i jego córka Ludwika Maria.
- 15 maja – powstała Tokijska Giełda Papierów Wartościowych.
- 31 maja – w pobliżu brytyjskiego Folkestone doszło do zderzenia niemieckich pancerników König Wilhelm i Großer Kurfürst, w wyniku czego drugi z nich zatonął wraz z 284 członkami załogi.
- 1 czerwca – rozpoczęła działalność Tokijska Giełda Papierów Wartościowych.
- 4 czerwca – Turcja i Wielka Brytania podpisały tajną konwencję, przekazującą stronie brytyjskiej kontrolę nad Cyprem w zamian za poparcie w wojnie rosyjsko-tureckiej.
- 10 czerwca – powstała albańska organizacja polityczna Liga Prizreńska.
- 13 czerwca-13 lipca – obrady kongresu berlińskiego (Austro-Węgry otrzymały na okres 30 lat władzę cywilną i wojskową w Bośni i Hercegowinie).
- 18 czerwca – José Jorge Loayza został po raz drugi premierem Peru.
- 1 lipca – w Prizrenie w Serbii powstała Liga Albańska.
- 14 lipca – strajk generalny kolei w USA.
- 24 sierpnia – uruchomiono pierwszą linię tramwajową w Wellington, stolicy Nowej Zelandii.
- 22 września – w Moskwie powstała Rosyjska Akademia Sztuki Teatralnej.
- 14 października – w angielskim Sheffield rozegrano pierwszy w historii mecz piłkarski przy świetle elektrycznym z lamp łukowych.
- 17 listopada – premier Włoch Benedett Cairoli uchronił w Neapolu króla Humberta I przed oddanymi przez zamachowca strzałami, zasłaniając go własnym ciałem.
- 22 listopada – II wojna brytyjsko-afgańska: zwycięstwo Brytyjczyków w bitwie pod Ali Masjid.
- 12 grudnia – w stanie Nowy Jork po raz ostatni zaobserwowano w naturze wymarły obecnie gatunek kaczki labradorskiej.
- 28 grudnia – w swej encyklice Quod apostolici muneris nowo obrany papież Leon XIII potępił socjalizm i nihilizm.
- Powstało państwo bułgarskie, w pełni niepodległe od 1908 po oficjalnym przyłączeniu Rumelii Wschodniej.
- W Chalais-Meudon armia francuska założyła swój pierwszy park aeronautyczny (do 1905 kierował nim Charles Renard).
- Założono klub piłkarski Newton Heath, od 1902 znany jako Manchester United F.C..
- Eadweard Muybridge dokonał zdjęć Galopująca Sallie Gardner.
Urodzili się[edytuj]
- 9 stycznia – Janusz Chmielowski, polski inżynier i taternik (zm. 1968)
- 12 stycznia – Ferenc Molnár, węgierski pisarz (zm. 1952)
- 13 stycznia – Pejo Jaworow, bułgarski poeta, dramatopisarz, działacz społeczny i rewolucyjny (zm. 1914)
- 1 lutego – Thoralf Glad, norweski żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1969)
- 5 lutego – André Citroën, francuski inżynier i przemysłowiec, założyciel wytwórni samochodowej (zm. 1935)
- 6 marca – Józef Maria Cassant, francuski trapista, błogosławiony katolicki (zm. 1903)
- 8 marca – Jan Szczepkowski, polski rzeźbiarz (zm. 1964)
- 12 marca – Gemma Galgani, włoska mistyczka, stygmatyczka, święta katolicka (zm. 1903)
- 16 marca – Klemens August von Galen, niemiecki biskup katolicki, kardynał, błogosławiony (zm. 1946)
- 18 marca - Adam Ettinger, polski prawnik, kryminolog, działacz komunistyczny żydowskiego pochodzenia (zm. 1934)
- 23 marca – Hipolit Gliwic, polski ekonomista i inżynier górnik, działacz państwowy i gospodarczy, mason (zm. 1943)
- 1 kwietnia:
- Henryk Gąsiorowski, polski fotografik i krajoznawca (zm. 1947)
- Carl Sternheim, niemiecki pisarz (zm. 1942)
- 13 kwietnia – Johannes van Hoolwerff, holenderski żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1962)
- 16 kwietnia – Erik Wallerius, szwedzki żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1967)
- 20 kwietnia – Maria Refugia od św. Anioła, hiszpańska karmelitanka misjonarka, męczennica, błogosławiona katolicka (zm. 1936)
- 26 kwietnia – Rafał Guízar Valencia, meksykański biskup katolicki, święty (zm. 1938)
- 1 maja – Charles McMurtrie, australijski rugbysta, medalista olimpijski (zm. 1951)
- 5 maja – Wim Schouten, holenderski żeglarz, olimpijczyk (zm. 1941)
- 23 maja – Maria Celina od Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny, francuska klaryska, błogosławiona katolicka (zm. 1897)
- 29 maja – Antoni Ponikowski, polski polityk, premier Polski (zm. 1949)
- 10 czerwca - Antoni Smoliński, polski radykalny polityk chłopski i komunistyczny (zm. 1964)
- 12 czerwca – James Oliver Curwood, amerykański pisarz (zm. 1927)
- 4 lipca:
- Lambertus Doedes, holenderski żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1955)
- Edward Jackett, brytyjski rugbysta, medalista olimpijski (zm. 1935)
- 11 lipca – Jan Marian Czerwiński, inżynier technolog, senator RP (zm. 1962)
- 22 lipca – Janusz Korczak, właściwie Henryk Goldszmit, polski lekarz, działacz społeczny, pisarz i pedagog żydowskiego pochodzenia (zm. 1942)
- 5 sierpnia – Bernardyna Maria Jabłońska, polska albertynka, błogosławiona katolicka (zm. 1940)
- 13 sierpnia – Józef Mamica, polski duchowny luterański, kapelan wojskowy (zm. 1940)
- 16 sierpnia – Léon Binoche, francuski rugbysta, medalista olimpijski (zm. 1962)
- 18 sierpnia – August Olsson, szwedzki żeglarz, olimpijczyk (zm. 1943)
- 20 sierpnia – Maria Assunta Pallota, włoska misjonarka, błogosławiona katolicka (zm. 1905)
- 26 sierpnia – Józef Antoni Gómez, hiszpański benedyktyn, męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1936)
- 29 sierpnia – Józef Tarrats Comaposada, hiszpański jezuita, męczennik, błogosławiony (zm. 1936)
- 14 września – Filip Ripoll Morata, hiszpański duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (zm. 1939)
- 15 września – Wacław Brzeziński, polski śpiewak i pedagog (zm. 1955)
- 24 września – Charles Ferdinand Ramuz, pisarz szwajcarski tworzący w języku francuskim (zm. 1947).
- 27 września – Marian Dąbrowski, dziennikarz, wydawca, przedsiębiorca, największy potentat prasowy okresu międzywojennego (zm. 1958)
- 7 października – Adolf Kamiński, polski taternik, profesor gimnazjalny (zm. 1951)
- 31 października – Aleksander Planas Saurí, hiszpański męczennik, błogosławiony katolicki (zm. 1936)
- 8 listopada – Charles Arentz, norweski żeglarz, medalista olimpijski (zm. 1939)
- 14 listopada – Leopold Staff, polski poeta (zm. 1957)
- 16 listopada – Alfons López López, hiszpański franciszkanin, męczennik, błogosławiony (zm. 1936)
- 29 listopada – Hubert Lefèbvre, francuski rugbysta, medalista olimpijski
- 18 grudnia – Józef Stalin, dożywotni dyktator Związku Radzieckiego (zm. 1953)
- 21 grudnia – Jan Łukasiewicz, polski matematyk (zm. 1956)
- 24 grudnia – Józef Trzemeski, polski lekarz, generał i polarnik (zm. 1923)
Data dzienna nieznana:
- Róża Chen Aijie, chińska męczennica, święta katolicka (zm. 1900)
- Jan Zhang Jingguang, chiński męczennik, święty katolicki (zm. 1900)
- Róża Zhao, chińska męczennica, święta katolicka (zm. 1900)
Zmarli[edytuj]
- 5 stycznia – Alfonso La Marmora, włoski generał i polityk, jedna z czołowych postaci włoskiego Risorgimento (ur. 1804)
- 18 stycznia – Józef Dietl, polski lekarz, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, prezydent Krakowa (ur. 1804)
- 7 lutego – Pius IX, papież (ur. 1792)
- 15 lutego – Dow Ber Meisels, rabin krakowski, następnie warszawski (ur. 1798)
- 22 lutego – Maria od Jezusa d'Oultremont, belgijska zakonnica, błogosławiona katolicka (ur. 1818)
- 5 kwietnia – Leopold Kronenberg, warszawski bankier, inwestor (ur. 1812)
- 21 kwietnia – Temistocle Solera, włoski kompozytor i librecista (ur. 1815)
- 30 kwietnia – Śri Akkalkot Maharadż, indyjski jogin
- 14 maja – Toshimichi Ōkubo (jap. 大久保利通), japoński mąż stanu, samuraj z Satsumy (ur. 1830)
- 26 sierpnia – Maria Baouardy, palestyńska karmelitanka, stygmatyczka, święta katolicka (ur. 1846)
- 17 października – Eugeniusz Janota, polski animator ruchu turystycznego, germanista, taternik, przyrodnik, badacz folkloru góralskiego, ksiądz katolicki (ur. 1823)
Święta ruchome[edytuj]
- Tłusty czwartek: 28 lutego
- Ostatki: 5 marca
- Popielec: 6 marca
- Niedziela Palmowa: 14 kwietnia
- Wielki Czwartek: 18 kwietnia
- Wielki Piątek: 19 kwietnia
- Wielka Sobota: 20 kwietnia
- Wielkanoc: 21 kwietnia
- Poniedziałek Wielkanocny: 22 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 30 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 9 czerwca
- Boże Ciało: 20 czerwca
