Galileo Galilei
Galileo Galilei (15 a viz C'hwevrer 1564 - 8 a viz Genver 1642) a oa ur fizikour hag ur steredoniour italian en XVIIvet kantved a c'hoarias ur perzh bras en Dispac'h skiantel. Krouet gantañ diazezoù ar skiantoù mekanikel. Dizoloet en doa peder loarenn vrasañ ar blanedenn Yaou ha brudet en doa teoriennoù Nicolaus Copernicus. Sevel a reas an Ofis santel a-enep dezhañ ha rediet e voe da zilezel e dezenn. Tremen a reas fin e vuhez bac'het en e di.
Bugaleaj[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Galileo a oa bet ganet e Pisa d'ar 15 a viz C'hwevrer 1564, mab da Vincenzo Galilei ha Giulia Ammannati, hini henañ ar seizh bugel. Abaoe ma oa bihan en doa ur c'houestoni labour-dorn bras hag ur skiant evezhierezh eus ar c'hentañ. Bugel e c'hoarie sevel maketennoù ar mekanikoù en doa bet gwelet. Enskrivet e voe gant e dad e skol-veur Pisa e lec'h ma heulias kentelioù medisinerezh. N'en deus ket bet e skrid-testeni dre ma n'echuas ket e studioù.
Dizoloadenn e c'halvedigezh:[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
E 1583 e krogas Galileo da vezañ kelennet war ar matematik gant Ostilio Ricci. N'eo ket anavezet mat an den-mañ, met gouzout a ra liammañ an damkanoù hag an taolioù arnod pleustrek ar pezh a oa ral er mare-se. Da 19 bloaz, en iliz-veur Pisa, e verz ul lamp hag a oa o vrañsigellat, en deus bet ar menoz da lakaat an orolaj evit muzuliañ an amzer. Hogen, n'eo nemet e fin e vuhez, e 1638, e embannas ul levr e lec'h ma tisplegas e zizoloadenn. Dedennet gant ar pezh en deus graet Euklides, Galileo a chom a-sav gant ar medisinerezh evit mont war ar matematik. Pa oa c'hoazh studier e tizoloas lezenn an izokronism hag an orolajoù, prantad kentañ eus ar pezh a vo dizoloadenn ur skiant nevez : ar mekanikerezh. E-pad e vuhez a-bezh e nac'has Galileo en em welet evel ur c'helenner e-giz ar re all, setu perak en do a-hed e vuhez ur bern enebourien.
Liammoù diavaez[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Galileo Galilei (it)
- Levraoueg Galileo (en)
