1890

1890
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
Ans : 1887 1888 1889  1890  1891 1892 1893 Decennis : 1860 1870 1880  1890  1900 1910 1920 Sègles : Sègle XVIII  Sègle XIX  Sègle XX Millennis : Millenni I  Millenni II  Millenni III Cronologia mesadièra : Gen - Feb - Mar - Abr - Mai - Junh Julh - Ago - Set - Oct - Nov - Dec Cronologias tematicas : Arquitectura • Automobila • Camins de fèrre • Drech • Fotbòl • Literatura • Musica • Sciéncia • Sociologia • Espòrt • Teatre Autres calendièrs : Roman • Chinés • Gregorian • Ebrieu • Indó • Musulman • Persan • Republican

Aquesta pagina concernís l'an 1890 del calendièr gregorian.

Eveniments

Africa

Dahomey

Après una desgradacion de relacions ambé França en causa d'escaramochas frontalieras lòng dau limit dau protectorat francés de Porto Novo, Dahomey decidèt d'organizar una ataca generala dei posicions francesas au sud dau Reiaume. Lei combats acomencèron lo 4 de març amb una ataca còntra Cotonou. Pasmens, en despiech de sa superiotat numerica, lei Fons foguèron obligats de se retirar en fàcia de la poissança de fuòc dei soudats francés sostenguts per l'artilhariá d'unei naviris. Puei, una segonda ataca mau capitèt dins la region d'Atchoupa. Lo 3 d'octòbre, Dahomey deguèt donc signar un tractat acceptant lo protectorat francés. Pasmens, en realitat, lo conflicte èra pas reglat e una segonda guèrra acomencèt rapidament.

Kaffa

Acomençament dau rèine de Gaki Sherocho (1890-1897).

Reiaume Merina

Revirada diplomatica importanta ambé la reconeissença dau protectorat francés sus l'illa per lo Reiaume Unit. Aquò privèt lo Premier Ministre Rainilaiarivony de son sostèn principau còntra leis ambicions colonialas francesas e lo tractat de decembre de 1885. Fins a 1894, una partida importanta de la politica de Rainilaiarivony foguèt donc de preparar la defensa dau centre de l'illa còntra una invasion dei Francés que sa preséncia se limitava encara au litorau. En particular, assaièt de crompar d'armas modèrnas.

Mond

• 10 de julhet - Wyoming ven lo 10en estat dels Estats Units.

Arts

• Primièra publicacion del libre The Light that Failed, de Rudyard Kipling

Sciéncias e tecnicas

Transpòrt

Adopcion de la refrigeracion au dioxid de carbòni sus certanei naviris frigorifics. Pus eficaç que lei sistèmas precedents, aqueu tipe de refrigeracion assegurèt lo desvolopament dei naviris frigorifics per lo transpòrt de denadas periblas. Per exemple, en 1910, la companhiá britanica J&E Hall aviá ja installat 1 800 maquinas de refrigeracion d'aqueu tipe.

Naissenças

• 11 de genièr - Oswald de Andrade, poèta brasilièr (m.1954)
• 10 de febrièr - Boris Pasternak, escrivan rus, Prèmi Nobel de Literatura (m.1960)
• 31 de març - William Lawrence Bragg, fisician britanic, Prèmi Nobel de Fisica (m.1971)
• 10 de mai - Mário de Sá-Carneiro, escrivan portugués (m.1916)
• 19 de mai - Ho Chi Minh, líder del Vietnam del Nòrd (m.1969)
• 16 de junh - Stan Laurel, actor britanic (m.1965)
• 15 de setembre - Agatha Christie, escrivana britanica (m.1976)
• 2 d'octobre - Groucho Marx, actor american de comèdia (m.1977)
• 14 d'octobre - Dwight D. Eisenhower, president dels Estats Units d'America (m.1969)
• 22 de novembre - Charles de Gaulle, president de França (m.1970)
• 11 de decembre - Carlos Gardel, cantaire argentin (m.1935)
• 20 de decembre - Jaroslav Heyrovský, quimista chèc, Prèmi Nobel de Quimia (m.1967)
• 21 de decembre - Hermann Joseph Muller, genetician american, Prèmi Nobel de Fisiologia o Medecina (m.1967)
• (jorn desconegut) - Bechara El Khoury, president de Liban (m.1964)

Decèsses

• 18 de genièr - Rei Amadèu Ièr d'Espanha (n.1845)
• 29 de julhet - Vincent van Gogh, pintor neerlandés (n.1853)