سایکلاپس (/ˈsaɪklɒps/SY-klops; زبان یونانی باستان: Κύκλωψ, Kuklōps) یکی از موجودات افسانه‌ای در اساطیر یونانی است. سایکلاپس‌ها در اسطوره‌های یونان، غول‌هایی با یک چشم در وسط پیشانی هستند. آنها قدرتمند، سرسخت و غیرقابل پیش بینی بودند و حرکات آنها همیشه همراه با خشونت و قدرت بود. در افسانه‌های یونان دو نسل از سایکلاپس‌ها وجود داشتند. نسل اول شامل سه برادر نامیرا به نام‌های: برونتس (تندرگر)، استروپس (فلشر) و آرگس (درخشانگر)، که از وصلت گایا و اورانوس بوجود آمده بودند. نسل دوم از نوادگان پوزئیدون، و بلندآوازه‌ترین آنها پولیفموس از ادیسه هومر بود.[۱]
جزیره‌ای که تصور می‌شود سایکلاپس‌ها در آن می‌زیستند جزئی از سیسیل است، آنها در غارها زندگی می‌کردند و از هر نوع گوشت تازه (شامل گوشت انسان) تغذیه می‌کردند، همچنین گوسفند و بز را نیز برای خود نگه می‌داشتند. در داستان ادیسه هومر، اودوسئوس همراه با خدمه خود به جزیره آنها وارد شدند، و شش تن از ملوانان او توسط پولیفموس خورده شدند. اودوسئوس نیز او را مست کرد و با میله‌ای داغ کورش نمود. [۲]
یونانیان خدایان و هیولاها را فرزندان تایتان‌ها خدایان اولیه، می‌دانستند که بیشتر آنها فرزند گایا الهه مادر و اورانوس بودند. این دو با یکدیگر فرزندان بسیاری به وجود آوردند که شامل ۱۲ تن از تایتان‌ها نیز هست. سیکلوپ‌ها که نماد تندر، برق و آذرخش به شمار می‌آمدند، اولین آهنگران بودند و توسط تایتانی به نام کرونوس، زندانی شدند. زئوس، هنگام شورش علیه تایتان‌ها، سیکلوپ‌ها را آزاد کرد و در عوض آنها اسلحه معروف او، صاعقه و تندر را به او هدیه دادند.[۳][۴]
