Gurkha
De Gurkha of de Gorkha zijn een volk uit Nepal en het noorden van de Indiase staat West-Bengalen. Zij ontlenen hun naam aan de regerende dynastie. De Gurkha zijn vooral bekend geworden door hun rol als soldaten in dienst van het Britse leger, de Gurkhabrigade.
De Gurkha stellen dat zij afstammen van de Rajputs uit Noord-India. Deze Rajputs zijn vanuit het westen het hedendaagse Nepal binnengetrokken. In het begin van de 16e eeuw veroverden ze het kleine staatje Gorkha en namen de naam ervan over. Tegen het jaar 1769 had de Gorkha dynastie zijn heerschappij uitgebreid over het hele gebied van het hedendaagse Nepal. Ze maakten het hindoeïsme tot staatsgodsdienst.
In de Gurkha-oorlog (1814-1816) voerden de Gurkha's oorlog met het leger van de Britse Oost-Indische Compagnie. De Gurkha-soldaten maakten grote indruk op de Britten en de Britten begonnen de Gurkha's op een reguliere basis te werven als huursoldaten voor Gurkha-regimenten in het leger van de East India Company.
In genetisch opzicht zijn de Gurkha's Tibeto-mongolen. Ze spreken een dialect van het Rajasthani. Bekend is ook het karakteristieke grote kromme mes, de kukri.
In het midden van de jaren tachtig van de twintigste eeuw probeerden Nepalees sprekende bevolkingsgroepen in het district Darjeeling in de Indiase staat West-Bengalen een eigen Gurkha-staat te vormen, Gorkhaland. De Gurkha's zijn voor de Nederlanders die gedurende de tweede wereld oorlog in Kampen of Gevangenissen in Nederlands Indie hebben gezeten - de grote helden - die hen beschermden tegen de Indonesische Vrijheidsvechters gedurende de onafhankelijkheidsoorlog van 17 augustus 1945 (twee dagen na de capitulatie met Japan) tot 1949. De Gurkha's gingen toen de kampen of gevangenissen in om deze Nederlanders vaak met kanonnen te beschermen. In 1988 verwierven ze een grotere mate van autonomie.
|
|
|
|
|
|
|
Inscriptie op het gedenkteken in Londen ter herinnering aan de Britse Gurkha soldaten, onthuld door koningin Elizabeth II op 3 december, 1997 |
Het Britse leger heeft nog steeds een aantal Gurkha-eenheden, die gezamenlijk de Gurkhabrigade worden genoemd. Eerst waren er obstakels bij het pensioneren van deze Gurkha militairen maar de Britse actrice Joanna Lumley heeft zich succesvol ingezet om daarin grote verandering in te brengen en zodoende wonen nu vele van deze militairen in Engeland.
Ook het leger van India heeft sinds de onafhankelijkheid in 1947 enkele Gurkharegimenten. Zes ervan waren overgenomen van British Indian Army en een ervan is opgericht nadat India onafhankelijk werd.
De politie van Singapore zet ook Gurkha's in. Deze vormen sinds 1949 het Gurkhacontingent. De Gurkha's hebben het voordeel, dat ze bij raciale spanningen als neutraal worden gezien, omdat ze bij geen enkele bevolkingsgroep van Singapore behoren.
 |
Zie de categorie Gurkha van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
