Главна страница

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 87.283 статии на македонски јазик

Избрана статија за оваа седмица

Пират (грчки: πειρατής) — разбојник кој врши криминал на море, а понекогаш и на бреговите. Пиратството се појавило уште во античко време, но својот процут го достигнало во 17 век на Карибите, односно во Новиот свет. Денес пиратите најмногу дејствуваат на Тихиот и Индискиот Океан и претставуваат голем проблем за одвивањето на меѓународната трговија.

Во античкиот период постоеле пирати кои со своите брзи галии го тероризирале крајбрежјето на Средоземното Море. Уште од времето на Стариот Египет, тие вршеле кражби на бродови. Грците, Египќаните, Картагинците и Римјаните не биле во можност да обезбедат силни флоти, па пиратски заедници постоеле на многу острови. Во една прилика и Цезар бил заробен од пирати и задржан, сѐ додека не бил ослободен со откуп. Пиратството било честа појава, сѐ до 67 п.н.е., кога римскиот генерал Помпеј со околу сто бродови, спровел антипиратско чистење по што во Средоземјето било овозможено одвивањето на слободната трговија.

По пропаѓањето на Западното римско царство, како пирати најмногу се истакнале Викинзите, поморски народ од северна Европа. Тие со своите брзи дракари пловеле до Британија, Русија, Италија, Африка и Америка, вршејќи големи кражби на својот пат, во наредните неколку векови. Подоцна се ориентирале на трговија. (Дознајте повеќе)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Слика и снимка на денот
Меркат (Suricata suricatta) во природниот резерват Цвалу Калахари, ЈАР.	Пушти снимка Обука во бербено нуркање на специјалната морнаричка единица на САД, „Фоки“ (SEAL).
други избрани слики	други избрани снимки

Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

...дека преспанското село Стење има 5 цркви и 6 археолошки наоѓалишта?
...дека името на денешната скопска населба Црниче потекнува од средновековната тврдина Чрнче на Водно?
...дека ентомологија е науката што се занимава со проучување на инсектите?
...дека синапсидите се нарекуваат и „працицачи“ бидејќи се сметаат за најрани предци на цицачите?
...дека галаксијата GN-z11 е најдалечниот и најстариот пронајден астрономски објект во вселената, на растојание од 32 милијарди светлосни години од Земјата?
...дека Смолика во Гребенско е највисоката планина во Егејска Македонија (и цела денешна Грција), веднаш по Олимп?
...дека UY Штит, најголемата ѕвезда позната за астрономијата, е 5 милијарди пати поголема од нашето Сонце?
...дека гренландската ајкула е најдолговечното ’рбетно животно на светот, кое може да живее до 5 века?
...дека годинава голфот се враќа како олимписки спорт по цели 112 години?
...дека според една од тезите, поимот „вегетаријанство“ потекнува од латинскиот поим vegetus (жив, енергичен), наместо од англискиот vegetable (зеленчук)?
...дека градот Пробиштип според статистичките и пописни податоци не постои како посебна статистичка единица?
...дека бурманскиот дипломат и Генерален секретар на ООН, У Тант (1909-1974) е почесен граѓанин на Скопје?
...дека куполата на Пантеонот во Рим (II век) е направена од бетон — материјал кој е подоцна заборавен, и повторно воведен дури во Индустриската револуција (XVIII-XIX век)?
...дека со смртта на царот Лудвиг Побожниот (вл. 814–840), по негова замисла Светото Римско Царство е поделено на три дела, од кои потекнуваат денешните земји Германија, Франција и Италија?
...дека од годинава, градот Днепропетровск во Украина го носи името Днепар (Дніпро), отстранувајќи го споменот за Петар Велики како руски цар и водејќи се исклучиво по истоимената река?
...дека првата подморница ја конструирал холандскиот пронаоѓач Корнелиус Дребел во 1620 г. и ја прикажал на јавноста во реката Темза во Лондон?
...дека првиот компактен диск е издаден во 1982 година?
...дека црквата „Св. Стефан“ во Конче (изг. 1366 г.) е најстариот зачуван објект во тој крај?

aрхива · предложете факт

На денешен ден…

Денес е 6 ноември 2016 г.

Настани:

355	Констанциј II го прогласил Јулијан Отпадникот за цар на Рим.
1315	Данте Алигиери е осуден на смрт.
1512	Фернандо Магелан пристигнал на Молучките Острови.
1860	Абрахам Линколн станал претседател на САД.
1942	Во селото Битуше, Гостиварско, проработи првата партизанска печатница во Македонија „Гоце Делчев“.
1943	Втора светска војна: Советската армија го ослободил градот Киев.
1944	Ослободени се градовите: Радовиш, Дојран и Валандово.
1984	Роналд Реган повторно е избран за претседател на САД.
1996	Хрватска била примена во Советот на Европа.

Родени:

1479	Хуана I Кастилјска — кралица на Кастилја и Леон.
1494	Сулејман Величенствениот — отомански султан.
1661	Карлос II — крал на Шпанија.
1787	Вук Стефановиќ Караџиќ — реформатор на српскиот литературен јазик.
1814	Адолф Сакс — белгискиот призводител на дувачки инструменти.
1880	Роберт Музил — австриски писател.
1909	Трајко Прокопиев — македонски композитор и диригент
1921	Јован Кокаловски — македонски поет, новинар и публицист.
1923	Антоние Исаковиќ — српски и југословенски писател.
1937	Владимир Дурковиќ — српски и југословенски фудбалер.
1939	Јордан Добревски — македонски писател за деца и драмски автор.
1948	Роберт Хибнер — германски шахист.
1950	Енвер Хаџиабдиќ — босански и југословенски фудбалер.
1953	Жељко Јерков — југословенски и хрватски кошаркар.
1970	Итан Хок — американски глумец.
1979	Алесандро Балан — италијански велосипедист.
1986	Томас де Гент — белгиски велосипедист.
1987	Ана Ивановиќ — српска тенисерка

Починале:

1032	Јован XIX — римски папа.
1406	Инокентиј VII — римски папа.
1632	Густав II Адолф — шведски крал.
1836	Шарл X — француски крал.
1836	Карел Хинек Маха — чешки поет.
1893	Петар Илич Чајковски — руски композитор и еден од најголемите симфоничари во 19 век.
1915	Христо Чернопеев — бугарски офицер, учесник во македонското револуционерно движење.
1933	Андреј Љапчев — премиер на Бугарија.
1989	Владимир Хоровиц — американски пијанист.
1996	Драган Кресоја — српски и југословенски режисер.

Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Содржина и помош

почетен курс · помош · кратко упатство · превод на статија · вашата прва статија · селска чешма · викисредби · начела и напатствија · категориски индекс · избрана содржина · добри статии · нови статии · потребни статии

Тематски портали

Природни науки
астрономија · биологија · геологија · екологија · информатика · математика ·
логика · медицина · физика · хемија

Општествени науки
археологија · економија · историја · митологија · политика · право · психологија · социологија · филозофија

Географија
Европа · Јужна Америка · Азија · Африка · Северна Америка · Антарктик · Океанија

Технологија и применети науки
индустрија · семрежје · инженерство · земјоделство · комуникација · образование · транспорт

Уметност и култура
архитектура · мода · јазици · кулинарство · ликовна уметност · книжевност · музика · религија · спорт · драмска уметност · телевизија · филмска уметност

Други области

Селска чешма — Централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
Портал на заедницата — Проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект - освен на македонски, Википедија е достапна и на 285 други јазици.

Збратимени проекти

Википедија е проект на фондацијата Викимедија — непрофитна организација, која опфаќа и други проекти:

	Заедничка ризница Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
	Викивести Вести со права за слободна употреба
	Викиречник Речник и лексикон
	Викицитат Збирка на цитати
	Викикниги Учебници и прирачници со права за слободна употреба
	Викиизвор Библиотека на дела со права за слободна употреба
	Викивидови Именик на видови
	Викиуниверзитет Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
	Мета-вики Усогласување на проектот „Викимедија“
	Википодатоци База на слободни знаења
	Википатување Отворен туристички водич