1913
Iz Wikipedije, slobodne enciklopedije
< | 19. vijek | 20. vijek | 21. vijek | >
< | 1880-e | 1890-e | 1900-e | 1910-e | 1920-e | 1930-e | 1940-e | >
<< | < | 1909. | 1910. | 1911. | 1912. | 1913. | 1914. | 1915. | 1916. | 1917. | > | >>
Gregorijanski | 1913 MCMXIII |
Ab urbe condita | 2666 |
Islamski | 1331 – 1332 |
Iranski | 1291 – 1292 |
Hebrejski | 5673 – 5674 |
Bizantski | 7421 – 7422 |
Koptski | 1629 – 1630 |
Hindu kalendari | |
- Vikram Samvat | 1968 – 1969 |
- Shaka Samvat | 1835 – 1836 |
- Kali Yuga | 5014 – 5015 |
Kineski | |
- Kontinualno | 4549 – 4550 |
- 60 godina | Yin Voda Vo(l) (od kineske N. g.) |
Holocenski kalendar | 11913 |
Podrobnije: Kalendarska era |
Godina 1913 (MCMXIII) bila je redovna godina koja počinje u srijedu po gregorijanskom odn. redovna godina koja počinje u utorak po 13 dana zaostajućem julijanskom kalendaru (link pokazuje kalendar).
Događaji[uredi - уреди | uredi izvor]
Januar/Siječanj[uredi - уреди | uredi izvor]
- 19. 1. - Prvi balkanski rat, Opsada Jedrena: u sastav II srpske armije stigao haubički puk.
- 23. 1. - Prevrat u Turskoj: oboreni veliki vezir Ćamil-paša i ministar vojni načelnik generalštaba Nazim-paša.
Februar/Veljača[uredi - уреди | uredi izvor]
- 1. 2. - Grand Central Terminal u New Yorku nakon obnove postaje najveći željeznički kolodvor na svijetu.
- 3. 2. (21. 1. po j.k.) - Okončano primirje u Prvom balkanskom ratu, bugarsko bombardovanje Jedrena.
- 3. 2. - Ratifikovan 16. amandman na Ustav SAD - Kongres dobija pravo da uzima porez na dohodak.
- 7. 2. - Opsada Skadra: srpsko-crnogorski napad na turske položaje oko Skadra, zauzet Bušati.
- 9. 2. (27. 1. po j.k.) - Boj na Brdici - srbijanske Primorske trupe odbijene uz velike žrtve; u ova tri dana opšteg napada takođe teški crnogorski gubici na Bardanjoltu i Tarabošu.
- 9 - 19. 2. - Tragična dekada: pobunjenik Bernardo Reyes poginuo u gradu Meksiku, general Huerta ponudio usluge predsedniku Maderu, što je ovaj prihvatio.
- 10. 2. - Vrhunac Političke krize Taishō u Japanu - nasilni neredi u Tokiju dovode do pada premijera Katsure deset dana kasnije.
- 17. 2. - Počinje Armory Show, izložba moderne umetnosti u Njujorku; ismejana Duchampova slika "Akt silazi niz stepenice, br. 2".
- 18. 2. - Raymond Poincaré je novi francuski predsednik (do 1920).
- 19. 2. - Meksička revolucija: general Victoriano Huerta izvršio prevrat - zbačeni liberalni predsjednik Francisco I. Madero i potpredsjednik Pino Suarez, ubijeni tri dana kasnije.
- 20. 2. - U Smederevu osnovano Srpsko akcionarsko rudarsko topioničko industrijsko društvo - SARTID.
- 21. 2. (8. 2. po j.k.) - Srpska vojska formirala Primorski kor za opsadu Skadra ( transportovan od 3. do 31. marta, krstarica "Hamidija" nanela gubitke pri iskrcavanju drugog ešalona).
Mart/Ožujak[uredi - уреди | uredi izvor]
- 3. 3. - U Washingtonu D.C. napadnuta parada sufražetkinja.
- 4. 3. - Demokrata Woodrow Wilson postaje 28. predsednik SAD.
- 6. 3. - Grci zauzeli Janjinu.
- 6. 3. (21. 2. po j.k.) - 300-godišnjica dinastije Romanov svečano obeležena u Rusiji a i u Beogradu.
- 6. 3. - Pancho Villa se vraća u Meksiko, u borbu protiv Huerte.
- 12. 3. - Počinje gradnja australske prijestolnice Canberre.
- 18. 3. - Ubijen grčki kralj Dorđe I, nasleđuje ga sin Konstantin I (vl. 1913-17. i 1920-22.).
- 20. 3. - Ubijen predsednik Kuomintanga, Song Jiaoren, koji je nedavno doveo stranku do pobede na prvim demokratskim izborima u Kini (osumnjičen gen. Yuan Shikai).
- 20. 3. - Kod Skadra poginuo srpski pilot Mihajlo Petrović.
- 20. 3. - Austro-ugarska na konferenciji u Londonu pristala da Srbija dobije Đakovicu, nepopustljiva za Skadar.
- 21. 3. - Albert Schweitzer prvi put otišao u Afriku, sa suprugom.
- 23. 3. - Konferencija ambasadora odlučila da Skadar pripadne Albaniji.
- 26. 3. (13. 3. po j.k.) - Prvi balkanski rat: Bugarske i srpske snage zauzimaju Jedrene posle petomesečne opsade.
- 26. 3. - Venustiano Carranza objavljuje Gvadalupski plan i započinje borbu protiv Huerte na čelu ustavne stranke.
- 28 - 29. 3. - Demarši velikih sila Crnoj Gori i Srbiji za povlačenje iz Albanije.
- 29. 3. - Tajni sastanak Ujedinjene nacionalne omladine u Splitu - protiv pritiska na srpske kraljevine.
- 31. 3. - Skandalkonzert - bečka publika, nesviknuta na muziku Druge bečke škole, prekinula koncert kojim je dirigovao Arnold Schönberg.
April/Travanj[uredi - уреди | uredi izvor]
- 3. 4. - Porinut nemački brod SS Vaterland (kasnije će biti američki SS Leviathan).
- 6. 4. - 31. 10. - Međunarodna i univerzalna izložba u Gentu, Belgija.
- 8. 4. - U SAD ratificiran Sedamnaesti amandman Ustava kojim je uveden neposredni izbor federalnih senatora.
- 10. 4. - Strane sile, sem Rusije, uvele pomorsku blokadu Crne Gore sa osam brodova, od Bara do ušća Drima.
- U ovo vreme i srpska vlada odlučila da prekine operacije oko Skadra.
- 12. 4. - Ivan Cankar drži u Ljubljani predavanje "Slovenci i Jugoslaveni", zalaže se za jugoslavensku saveznu republiku.
- 23. 4. (10. 4. po j.k.) - Opsada Skadra: Crnogorci uprkos velikim silama uzeli Skadar, koji je predao Esad Paša Toptani.
- 24. 4. - U Njujorku otvorena Woolworth Building sa 57 spratova, najviša na svetu do 1930.
- 29. 4. - Firma Siemens & Halske patentirala telefonski brojčanik.
Maj/Svibanj[uredi - уреди | uredi izvor]
- 3. 5. - Iznimne mjere u BiH, raspuštena mnoga udruženja (npr. "Prosvjeta" i "Privreda").
- 3. 5. - 5. 10. - Adria-Ausstellung u Beču
- 4. 5. - Pod pritiskom velikih sila knjaz Nikola prihvatio napuštanje Skadra.
- 6. 5. - Ostavka vlade divizijara Martinovića zbog predaje Skadra - dolazi serdar Janko Vukotić.
- 6. 5. - Nikola Tesla patentirao svoju turbinu.
- 10. 5. - Poleteo "Ruski vitez", prvi četvoromotorac na svetu, konstrukcija Igora Sikorskog.
- 13. 5. (26.?) - U Sofiji otvorena Centralna mineralna banja.
- 14. 5. - Međunarodni odred ušao u Skadar.
- 16. 5. - Otkrivena Eberswaldska ostava, najznačajnija zbirka zlatnih objekata iz centralnoevropskog Bronzanog doba.
- 22. 5. - Bugarske trupe potisle grčke sa reke Angitis.
- 24. 5. - Viktoria Luise, najmlađe dete i jedina kćerka nemačkog carskog para se udala za Ernsta Augusta, vojvodu od Braunšvajga iz Kuće Hanover; svadbi u Berlinu prisustvovali britanski kralj i ruski car.
- 25. 5. (12. 5. po j.k.) - Srpska vlada nudi bugarskoj reviziju savezničkog ugovora (ova to odbija 19. 6.).
- 25. 5. - Austrougarski obaveštajac puk. Alfred Redl izvršio samoubistvo u Beču nakon što je razotkriven kao ruski špijun.
- 29. 5. - U Parizu održana premijera baleta Posvećenje proljeća Igora Stravinskog koja izaziva burnu reakciju publike te eskalira u najpoznatije nerede u historiji klasične muzike.
- 30. 5. - Londonski mir okončava Prvi balkanski rat:
- nezavisna Albanija (granice utvrđene sledećeg decembra),
- Kosovski vilajet (koji obuhvata i Sandžak) podeljen između Srbije, Crne Gore i Albanije,
- bugarska granica u zapadnoj Trakiji na liniji Enos-Midija, nedefinisano razgraničenje u Makedoniji.
- Krit dodeljen Grčkoj, granica u Egeju naknadno.
Jun/Juni/Lipanj[uredi - уреди | uredi izvor]
- 1. 6. - Grčko-srpski savez protiv bugarskog ekspanzionizma.
- 4. 6. - Britanska sufražetkinja Emily Davison izletela pred kraljevog konja na Epsom Derby-ju, izgažena umire četiri dana kasnije.
- 6. 6. - Bugarski premijer Ivan Gešov dao ostavku, nasleđuje ga nakratko Stojan Danev.
- 8. 6. (26. 5. po j.k.) - Ruski car Nikola II telegrafisao vladarima Bugarske i Srbije podsećajući ih na opciju arbitraže.
- 11. 6. - Ubijen veliki vezir Mahmud Ševket-paša, vlast sve više preuzima mladoturski "trijumvirat" (Tri paše): Enver-paša, Talat-paša i Džemal-paša.
- 11. 6. - Bugari zarobili srpsku patrolu kod Krive Palanke.
- 14. 6. - Zemljotres kod Velikog Trnova, Bugarska (M 7.0, Int. IX).
- 15. 6. - Pobuna Moroa na Filipinima: američka pobeda kod Bud Bagsaka.
- 18. 6. - U Parizu počinje Arapski kongres o predlozima reforme u Otomanskom carstvu.
- 19. 6. - U Južnoafričkoj Uniji stupio na snagu Zakon o domorodačkoj zemlji (Natives Land Act) kojim je crncima ograničeno pravo posedovanja zemlje - osnova Apartheida (povučen 1991).
- 25. 6. - Francuski predsednik Poenkare stigao u posetu Londonu.
- 30. 6. (17. 6. po j.k.) - Drugi balkanski rat počinje bugarskim napadom - Bregalnička bitka.
- 30. 6. - Nemački Reichstag doneo zakon koji predviđa postepeno uvećanje vojske.
- jun - Anglo-nemačka izložba u Londonu.
Jul/Juli/Srpanj[uredi - уреди | uredi izvor]
- 7. 7. - Bugari poraženi u Bregalničkoj bitki.
- 10. 7. - Crna Gora objavila rat Bugarskoj (poslat Dečanski odred pod Vukotićem).
- 10. 7. - U kalifornijskoj Dolini smrti izmereno 56,7 °C.
- 11. 7. (ili 15.?) - Rumuni ušli u Bugarsku, zauzeli Silistru (stići će do okoline Sofije).
- 12. 7. - Na reci Möhne u Nemačkoj izgrađena velika brana.
- 13. 7. - Turci započeli nastupanje sa Čataldže protiv Bugara.
- 15. 7. - Počeo redovan saobraćaj kroz železnički tunel Lötschberg ispod Alpa, dužine 14,6 km.
- 17. 7. - Vasil Radoslavov je novi bugarski premijer (do 1918).
- 17 - 31. 7. - Boj na Grlenskim visovima.
- 21. 7. - Baron Ivan Skerlecz je novi komesar/povjerenik u Hrvatskoj umjesto umirovljenog Cuvaja (koji je na dopustu od prosinca a upravu je vršio dr. Dragutin Unkelhäuser).
- 23. 7. - Turska prethodnica ulazi u Jedrene, a Srbi u Belogradčik i nastupaju prema Vidinu.
- 26. 7. - Zemaljski sabor Češke raspušten zbog konfrontacije Čeha i Nemaca, car imenuje komisiju.
- 29. 7. - Međunarodna zajednica priznala Albaniju kao neutralnu, suverenu, naslednu kneževinu.
- 29. 7. - Andrej Hlinka zvanično osnovao Slovačku narodnu stranku.
- 29. 7. - "Druga revolucija" u Kini: nezadovoljni autoritarnom vlašću Yuan Shikaia, sedam južnih provincija se pobunilo pod uticajem Kuomintanga - ugušeno do početka septembra.
- 31. 7. - Primirje u Drugom balkanskom ratu.
Avgust/August/Kolovoz[uredi - уреди | uredi izvor]
- 2. 8. - Prvi uspon na planinu Olimp.
- 4. 8. - Kineska provincija Čungking proglasila nezavisnost, ali vladine snage slomile pobunu za par nedelja.
- 7. 8. - Vojni rok u Francuskoj produžen sa dve na tri godine.
- 10. 8. - Drugi balkanski rat: Bukureštanski mirovni sporazum kojim Bugarska gubi veliki dio teritorija stečenih u prvom balkanskom ratu, kao i južnu Dobrudžu.
- 13. 8. - Harry Brearley pronašao nerđajući čelik.
- 18. 8. - Omladinac Dojčić pucao na hrvatskog komesara Skerleca.
- 23. 8. - Otkrivena kopenhagenska statua "Mala sirena".
- 28. 8. - Inaugurirana "Palata mira" u Hagu, izgrađena donacijom Andrewa Carnegiea, u kojoj će se kasnije nalaziti Međunarodni sud pravde.
- 31. 8. - Proglašena Privremena Vlada Zapadne Trakije ("Gjumjurdžinska republika") raspuštena u oktobru kada je pripala Bugarskoj (→ Carigradski ugovor (1913)).
Septembar/Rujan[uredi - уреди | uredi izvor]
- 1. 9. (19. 8. po j.k.) - Patrijarh srpski Lukijan nestao u Bad Gasteinu, telo će biti pronađeno 26. 10..
- 1. 9. - Vladine trupe generala Zhang Xuna ušle u Nanking uz pljačku i ubistva - slom Kuomintangove "Druge revolucije".
- 9. 9. - BASF počinje proizvodnju veštačkog đubriva/gnojiva prvom upotrebom Haber-Boschovog procesa u industrijskim razmerama u Oppauu kod Ludwigshafena.
- 9. 9. - Ruski letač Pjotr Nesterov prvi na svetu izveo luping, zbog čega je kažnjen sa deset dana zatvora ("ugrožavanje državne imovine").
- 13. 9. - U Bosanskom saboru 12 poslanika grupe "Srpska riječ" mora položiti mandate (zbog kolebanja odbijeni od vlasti i opozicije).
- septembar - Ohridsko-debarski ustanak: albanska pobuna protiv srpske vlasti, upad Albanaca i komita VMRO iz Albanije u Debar, Ohrid, Strugu i Gostivar - srpska vojska u poteri prešla granicu (v. i Pokolji u Ljumi).
- septembar - Charlie Chaplin potpisao svoj prvi filmski ugovor - sa Keystone Studios (radi od decembra).
- 23. 9. - Francuski pilot Roland Garros se proslavio neprekidnim letom preko Mediterana, od Fréjusa u južnoj Francuskoj do Bizerte u Tunisu.
Oktobar/Listopad[uredi - уреди | uredi izvor]
- 1. 10. - Meksička revolucija: konstitucionalisti Pančo Vilje porazili vladine snage kod Torreóna.
- 3. 10. - U SAD vraćen federalni porez na prihod i snižene carine (Underwood Tariff).
- 9. 10. - Na Atlantiku se zapalio i potonuo britanski brod Volturno, poginulo oko 130 osoba.
- 10. 10. - Završetak gradnje Panamskog kanala (u upotrebi od 1914).
- 14. 10. - Protest Srbiji iz Beča zbog prelaska albanske granice, zatim i ultimatum.
- 14. 10. - Najgora rudarska nesreća u istoriji Velike Britanije: eksplozija u rudniku Universal Colliery u južnom Velsu odnela 439 života.
- 16. 10. - Na proslavi 100. obljetnice bitke kod Leipziga njemački car Wilhelm II svojim generalima tvrdi kako će Njemačka uskoro biti prisiljena krenuti u rat sa silama Antante.
- 16. 10. - Prapremijera Shawovog "Pigmaliona" u Beču.
- 16. 10. - Esad Paša Toptani u Draču proglasio Republiku Centralnu Albaniju (traje do marta).
- 18. 10. - Srpska okupacija Albanije: austrougarski ultimatum Srbiji za povlačenje iz Albanije.
- 19/20. 10. - "Lajpciški lov na lavove": ubijeno šest lavova odbeglih iz cirkusa.
- 28. 10. - Nikola Tesla prijavio patent za svoju fontanu.
- 31. 10. - Otvoren Linkolnov auto-put, prva transkontinentalna magistrala u SAD, između Njujorka i San Fransiska - početna dužina 5.454 km (kasnije skraćivana ispravljanjem trase).
Novembar/Studeni[uredi - уреди | uredi izvor]
- 26. 10. i 2. 11. - Izbori u Kraljevini Italiji, prvi sa "univerzalnim" pravom glasa - zapravo obuhvataju 27% stanovništva, muškarce starije od 21 ako su pismeni odn. 30 ako nisu. Pre izbora sklopljen tajni Gentilonijev pakt kojim su katolički glasovi obezbeđeni za Giolittijevu vladu.
- 5. 11. - Zbog mentalne bolesti smenjen Oto Bavarski, nasleđuje ga Ludvig III.
- 6. 11. - U Alzasu izbija Savernska afera zbog uvredljivih opaski jednog pruskog poručnika, nakon kojih izbijaju i neredi.
- 6. 11. - Mahatma Gandhi protestuje u Južnoj Africi sa 2200 sledbenika protiv rasne diskriminacije tamošnjih Indijaca.
- 9. 11. - Vrhunac Oluje na Velikim jezerima 1913. u kojoj je poginulo preko 250 ljudi i uništeno 19 brodova.
- 13. 11. - Sporazum o razgraničenju Srbije i Crne Gore.
- 16. 11. - Pancho Villa zauzeo Ciudad Juárez.
- 17. 11. - Sastanak ugarskog premijera Ištvana Tise sa liderima Hrvatsko-srpske koalicije u Budimpešti - sporazum posredovanjem komesara Skerlecza.
- 27. 11. - Ivan Skerlecz imenovan hrvatskim banom (do 1917), na čelu "činovničke vlade" (Hrvatskoj vraćen ustav).
Decembar/Prosinac[uredi - уреди | uredi izvor]
- 1. 12. - Masovna proizvodnja: Ford Motor Company počinje proizvodnju Modela T na pokretnoj traci.
- 1. 12. - Grčka i formalno anektirala Kritsku Državu.
- 1. 12. - Pancho Villa zauzeo grad Chihuahuu i postao guverner te države - odmah vrši eksproprijaciju bivše oligarhije.
- 1. 12. - Otvoren Metro u Buenos Airesu, prvi na južnoj polulopti.
- 6. 12. - Ugarska vlada ukinula Željezničarsku pragmatiku, protivnu Hrvatsko-ugarskoj nagodbi (ali ostaje stara praksa - madžarski je zvanični jezik na državnoj željeznici u Hrvatskoj i Slavoniji).
- 12. 12. - Jasu V je novi etiopski car (do 1916).
- 12. 12. - Vincenzo Perugia uhapšen kada je pokušao prodati Mona Lisu u Firenci (slika vraćena u Francusku 30. 12., dve godine od krađe).
- 14. 12. - Nemački oficir Otto Liman von Sanders stigao sa vojnom delegacijom u Carigrad, gde preuzima komandu nad osmanskim I korpusom - Rusija protestuje.
- decembar - Dopunski izbori za Bosanski sabor: mjesta "Srpske riječi" zauzima advokat Danilo Dumović - biće dio vladine većine u Saboru.
- 16 - 17. 12. - Izbori za Hrvatski sabor, najslobodniji ikad, 48 od 88 mjesta za H.-S. koaliciju.
- 17. 12. - Firentinskim protokolom definisane granice Albanije.
- 21. 12. - Arthur Wynne objavio prvu ikad ukrštenicu u božićnom broju lista "New York World".
- 23. 12. - U SAD utemeljen Sustav federalnih rezervi.
- 26. 12. - Jedno pismo je poslednji kontakt Ambrosea Biercea sa ostatkom sveta, nakon čega je nestao u Meksiku (i pismo i lokacija nestanka su osporavani).
- 29. 12. - Počinje snimanje filma The Squaw Man, prvog dugometražnog u Holivudu.
Tokom/tijekom godine[uredi - уреди | uredi izvor]
- Postuliran Borov model atoma.
- Charles Fabry i Henri Buisson otkrili ozonski omotač.
- Razvijen Hertzsprung–Russellov dijagram klasifikacije zvezda.
- Objavljena "Swannova strana", prvi tom Proustovog "U potrazi za izgubljenim vremenom".
- "Totem i tabu" Siegmunda Freuda.
- leto - Uvedena marka cigareta Camel.
- Nemački arhitekta Robert Koldewey počinje iskopavanje Etemenankija, babilonskog zigurata.
- Osnovana Rapp Motorenwerke GmbH, prethodnica BMW (1916).
- Diskvalifikovan olimpijac Jim Thorpe.
- Kazimir Maljevič u ovo doba osnovao suprematizam (objavljen 1915).
Rođenja[uredi - уреди | uredi izvor]
- 7. 1. - Franjo Glaser, hrvatski nogometni branič († 2003)
- 8. 1. - Cvijetin Mijatović, narodni heroj i političar († 1993)
- 9. 1. - Richard M. Nixon, predsednik SAD († 1994)
- 15. 1. - Lloyd Bridges, glumac († 1998)
- 17. 1. - Obrad Gluščević, hrvatski filmski redatelj († 1980)
- 18. 1. - Danny Kaye, glumac († 1987)
- 20. 1. - Vukašin Vule Jevtić, srpski pevač († 1981)
- 4. 2. - Rosa Parks, afroamerička aktivistica († 2005.)
- 6. 2. - Vladimir Turina, hrvatski arhitekt († 1968.)
- 6. 2. - Mary Leakey, antropologinja († 1996)
- 7. 2. - Oskar Danon, kompozitor i dirigent († 2009)
- 13. 2. - Rifat Burdžević, narodni heroj († 1942)
- 14. 2. - Vladimir Muljević, hrv. pionir elektrotehnike i računarstva († 2007)
- 14. 2. - Jimmy Hoffa, sindikalni lider u SAD († 1975?)
- 15. 2. - Nikola Jančić, operski pevač († 1985)
- 22. 2. - Ranko Marinković, hrvatski književnik i dramski pisac († 2001.)
- 27. 2. - Irwin Shaw, američki pisac († 1984.)
- 13. 3. - William J. Casey, šef CIA († 1987)
- 21. 3. - Ivan Goran Kovačić, hrvatski pjesnik († 1943.)
- 26. 3. - Paul Erdős, matematičar († 1996)
- 30. 3. - Richard Helms, šef CIA († 2002)
- 8. 4. - Rudi Supek, hrvatski sociolog, filozof, književnik († 1993)
- 15. 4. - Tanasije Mladenović, srpski pesnik († 2003)
- 15. 4. - Erih Koš, srpski književnik († 2010)
- 21. 4. - Milivoj Ašner, zapovjednik policije u NDH († 2011)
- 2. 5. - Filip Kljajić Fića, narodni heroj († 1943)
- 5. 5. - Tyrone Power, glumac († 1958)
- 21. 5. - Rajka Borojević, književnica, osnivač Dragačevske zadruge žena († 1973)
- 26. 5. - Peter Cushing, engleski glumac († 1994.)
- 26. 5. - Oto Šolc, hrvatski književnik († 1994.)
- 27. 5. - Enver Čolaković, bh. književnik i prevodilac († 1976)
- 9. 6. - Vane Ivanović, atleta, brodovlasnik, politički aktivista († 1999)
- 11. 6. - Vince Lombardi, trener američkog fudbala († 1970)
- 13. 6. - Anita Mezetova, operska pevačica († 1980)
- 13. 6. - Danilo Lekić Španac, narodni heroj († 1986)
- 25. 6. - Peko Dapčević, narodni heroj († 1999)
- 7. 7. - Milentije Popović, revolucionar i političar († 1971)
- 13. 7. - Svetozar Marković Toza, narodni heroj († 1943)
- 14. 7. - Gerald Ford (Leslie Lynch King Jr.), predsjednik SAD († 2006)
- 11. 8. - Angus Wilson, engleski pisac
- 13. 8. - Anita Mezetova, operska pevačica († 1980)
- 13. 8. - Makarios III, prvi predsednik Kipra († 1977)
- 16. 8. - Menachem Begin, premijer Izraela († 1992)
- 17. 8. - Mark Felt, funkcioner FBI i "Duboko grlo" († 2008)
- 12. 9. - Jesse Owens, američki atletičar († 1980)
- 13. 9. - Ćamil Sijarić, književnik († 1989)
- 14. 9. - Jacobo Árbenz, predsednik Gvatemale († 1971)
- 18. 9. - Franjo Kluz, avijatičar, narodni heroj († 1944)
- 25. 9. - Mijalko Todorović, narodni heroj, političar († 1999)
- 2. 10. - Viktor Vida, hrvatski književnik († 1960.)
- 11. 10. - Kata Rogić, hrv. naivna slikarica († 1993)
- 22. 10. - Robert Capa, foto-novinar († 1954)
- 2. 11. - Burt Lancaster, glumac († 1994)
- 5. 11. - Vivien Leigh, engleska filmska glumica († 1967.)
- 7. 11. - Albert Camus, francuski pisac i filozof († 1960.)
- 22. 11. - Benjamin Britten, engleski skladatelj († 1976.)
- 2. 12. - Pavle Jakšić, fizičar, narodni heroj, gen-puk. JNA († 2005)
- 11. 12. - Jean Marais, francuski glumac
- 18. 12. - Willy Brandt, nemački političar († 1992)
- 31. 12. - Isidor Papo, kardiohirurg, akademik, general († 1996)
Smrti[uredi - уреди | uredi izvor]
- 4. 1. - Alfred von Schlieffen, nemački maršal (* 1833)
- 22. 2. - Francisco Madero, predsednik Meksika (* 1873)
- 10. 3. - Harriet Tubman, abolicionistkinja (* 1820)
- 18. 3. - Đorđe I Grčki (* 1845)
- 20. 3. - Mihailo Petrović, prvi srpski vojni pilot i prvi poginuli na svetu (* 1884)
- 31. 3. - J. P. Morgan, finansijer i bankar (* 1837)
- 6. travnja - Erazmo Barčić, hrvatski političar i pravnik (* 1830.)
- 16. travnja - Miroslav Kraljević, hrvatski slikar (* 1885.)
- 25. 6. - Ljubomir S. Jovanović Čupa, srpski političar i publicista (* 1877)
- 13. kolovoza - August Bebel, njemački socijalist (* 1840.)
- 1. 9. - Patrijarh srpski Lukijan (* 1867)
- 29. 9. - Rudolf Diesel, pronalazač d. motora (* 1858)
- 7. listopada - Ivan Banjavčić, hrvatski političar i dobrotvor (* 1843.)
- 25. listopada - Frederick Rolfe, engleski pisac i umetnik
- 3. 11. - Sava Grujić, srpski general i političar (* 1840)
- 7. 11. - Alfred Russel Wallace, biolog (* 1823)
- 22. 11. - Tokugawa Yoshinobu, poslednji šogun (* 1837)
- 26. 11. - Ljerka Šram, hrv. glumica (* 1874)
- 12. 12. - Menelik II, etiopski car (* 1844)
Nobelova nagrada za 1913. godinu[uredi - уреди | uredi izvor]
- Fizika: Heike Kamerlingh Onnes (ispitivanje svojstava materije na niskim temperaturama, što je, među ostalim, dovelo do proizvodnje tečnog helijuma)
- Kemija: Alfred Werner (veze atoma u molekulima, → oktaedarska molekularna geometrija)
- Fiziologija i medicina: Charles Robert Richet (rad na anafilaksiji)
- Književnost: Rabindranath Tagore (duboko osećajan, svež i lep stih, kojim je, s najvećom veštinom, učinio svoju poetsku misao, izraženu sopstvenim engleskim rečima, delom književnosti Zapada)
- Mir: Henri La Fontaine (predsednik Međunarodnog mirovnog biroa)
Reference[uredi - уреди | uredi izvor]
- Stanoje Stanojević, Narodna enciklopedija tom III, II izdanje, str. 710-718