Maurico

Maurico
Republic of Mauritius
Flago di Maurico	Blazono di Maurico
Nacionala devizo:
{{{Devizo}}}
Nacionala himno:
Motherland
[[File:{{{Audio_ligilo}}}]]
{{{Imajo_informo}}}
Urbi:
Chefurbo:	Port Louis
· Habitanti:	147,688 (2003)
· Habitanti:	{{{Habitanti_chefurbo}}}
· Dato:	{{{Dato_chefurbo}}}
· {{{TituloChefurbo2}}}:	{{{Chefurbo2}}}
· Habitanti:	{{{Lojanti_chefurbo2}}}
· Dato:	{{{Dato_chefurbo2}}}
· {{{TituloChefurbo3}}}:	{{{Chefurbo3}}}
· Habitanti:	{{{Lojanti_chefurbo3}}}
· Dato:	{{{Dato_chefurbo3}}}
Precipua urbo:	Port Louis
· Habitanti:	{{{Habitanti_precipua}}}
Linguo:
Oficala linguo:	{{{Oficala_linguo}}}
Lingui:
Oficala lingui:	Angliana
Nacionala linguo:	{{{Nacionala_linguo}}}
Nacionala lingui:	{{{Nacionala_lingui}}}
Regionala linguo:	{{{Regionala_linguo}}}
Regionala lingui:	{{{Regionala_lingui}}}
Etnii:
· {{{Etnii_procenti}}}	{{{Etnii}}}
· {{{Etnii2_procenti}}}	{{{Etnii2}}}
· {{{Etnii3_procenti}}}	{{{Etnii3}}}
· {{{Etnii4_procenti}}}	{{{Etnii4}}}
· {{{Etnii5_procenti}}}	{{{Etnii5}}}
· {{{Etnii6_procenti}}}	{{{Etnii6}}}
· {{{Etnii7_procenti}}}	{{{Etnii7}}}
· {{{Etnii8_procenti}}}	{{{Etnii8}}}
· {{{Etnii9_procenti}}}	{{{Etnii9}}}
· {{{Etnii10_procenti}}}	{{{Etnii10}}}
Demonimo:	{{{Demonimo}}}
Guvernerio:
Tipi:	Republiko
· Prezidanto:	Anerood Jugnauth
· Prezidanto (serbo):	{{{Serbiana_prezidanto}}}
· Prezidanto (kroato):	{{{Kroata_prezidanto}}}
· Prezidanto (Bosno):	{{{Bosna_prezidanto}}}
· Ko-princi:	{{{Ko-princi}}}
Chefo di la Kongreso dil Populo:	{{{Chefi_di_la_Kongreso_dil_Populo}}}
· Generala-guberniestro:	{{{Generala_guberniestro}}}
· Chefministro:	Navinchandra Ramgoolam
Legifantaro:	[[{{{Legifantaro}}}]]
Historio:
· {{{Historio}}}:	{{{Historio_dato}}}
· {{{Historio2}}}:	{{{Historio2_dato}}}
· {{{Historio3}}}:	{{{Historio3_dato}}}
· {{{Historio4}}}:	{{{Historio4_dato}}}
· {{{Historio5}}}:	{{{Historio5_dato}}}
Surfaco: (179ma granda)
· Totala:	2,040 km²
· Aquo:	0,05%
Habitanti: (151ma granda)
· Totala:	{{{Lojanti}}} (2008)
· Totala:	1,288,000 (2008)
· Denseso di habitantaro:	{{{Lojanto-denseso}}} hab./km²
· Denseso di habitantaro:	631,4 hab./km²
KLP (KPP):
· Totala:	{{{KLP_KPP_totala}}}
· Segun persiono:	{{{KLP_KPP_segun_persiono}}}
KLP:
· Totala:	{{{KLP_totala}}}
· Segun persiono:	{{{KLP_segun_persiono}}}
Gini: ([[{{{Gini_yaro}}}]])
	{{{Gini_chanjo}}} {{{Gini}}}
	{{{Gini_valoro}}} · {{{Gini_rango}}}
IHD: ([[{{{IHD_yaro}}}]])
	{{{IHD_chanjo}}} {{{IHD}}}
	{{{IHD_valoro}}} · {{{IHD_rango}}}
Pluse informi:
Valuto:	Rupio di Maurico
· Abreviuro:	{{{Abreviuro}}}
· Simbolo:	{{{Simbolo}}}
Tempo-zono:	{{{Tempo_zono}}}
· Somero tempo:	{{{Somero_tempo}}}
Dato-formato:	{{{Dato_formato}}}
Veho-latero:	{{{Veho_latero}}}
Telefono-kodexo:	{{{Telefono_kodexo}}}
ISO:	{{{ISO}}}
	{{{ISO2}}}
	{{{ISO3}}}
Reto-domeno:	.mu
Reto-domeni:	{{{Reto_kodi}}}
	{{{Reto_kodo2}}}
	{{{Reto_kodo3}}}
	{{{Reto_kodo4}}}
	{{{Reto_kodo5}}}
Precipua religio:	hinduismo 44%, kristanismo 32,6%, islamo 16,9%
Oficala retosituo:	{{{Oficalaretosituo}}}

Maurico esas arkipelago e stato en sudesto di Afrika en Indiana oceano, inter Madagaskar, Seycheli ed Reunion.

Bazala fakti pri Maurico

Historio

Precipua artiklo: Historio di Maurico

Maurico ja konocabis depos la 10ma yarcento dal Arabiana maristi, qui nomizis ol Dina Arobi. Portugalani, qui esis l'unesma Europani qui vizitis l'insuli, trovis l'insulo sen habitantaro en 1507. Portugalana maristo Pedro de Mascarenhas trovis l'insulo en 1512 ed, en lua homajo, navigisto Diogo Rodrigues nomizis Maurico e la vicina insuli insuli Rodrigues.

En 1598 l'unesma Nederlandani aparis ed, en 20 di septembro sam yaro, li nomizis l'insulo Prins Maurits van Nassaueiland (Insulo di Princo Mauritius, origino di nuna nomo "Maurico") memoriginta Nederlandana princo Johan Maurits van Nassau-Siegen. Nederlandani komencis koloniigar l'insulo en 1638 e finis lua koloniigo en 1710.

Franca mapo di 1791 nomizis Maurico Isle de France ("insulo di Francia").

Franci okupis l'insulo en 1710 til la 3ma di decembro 1810, kande Britaniani vinkis Franca armeo en l'insulo ed okupis ol. Britanian administro, qua komencis kun Robert Townsend Farquhar karakterizis su por rapida ekonomiala e sociala chanji. Un di la maxim importanta esis l'aboliso di sklaveso en 1835. Agrokultivisti recevis du milion Britaniana pundi kom indemni por la perdo di lua sklavi, importita de Afrika e Madagaskar dum Franca dominacajo. Pos l'aboliso di sklaveso, Indiani enmigranti komencis arivar en l'insulo kom libera laboristi por substitucar sklavi.

Elekti por legifala asemblajo qui eventis en 1947, vinkesis da Labour Party e markizis la fino di dominacajo di Franca-parolanti en la politiko dil insulo, e l'unesma pazo por futura nedependo. La kampanio por nedependo kreskis pos 1961, ed en 1965 Britaniani separis l'arkipelago Chagos del teritorio di Maurico por krear la Britaniana teritorio en Indiana Oceano ed uzar ta insuli en defensiva strategii kun Usa.

La nedependo di Maurico eventis ye la 12ma di marto 1968, kom membro di la "Commonwealth". Ye la 12ma di marto 1992 lando divenis republiko.

Politiko

Nacional asemblajo di Maurico.

Sideyo dil chefministro di Maurico.

Maurico esas parlamentala republiko. La chefo di stato esas la prezidanto, qua elektesas da la parlamento por 5 yari. La chefo di guvernerio esas la chefministro, qua elektesas da la prezidanto. La prezidanto indikas l'altra ministri, kun la helpo di la chefministro. La konstituco di Maurico adoptesis ye la 12ma di marto 1968, dio di la nedependo di lando.

La parlamento havas unika chambro, Nacionala Asemblajo (National Assembly), kun 70 membri, di qui 62 elektesas direte dal populo por 4 yari. L'altra 8 membri elektesas da supra korto di lando, por sekurar ke la rasala e religiala minoresi havas reprezenteri en la parlamento.

Legala sistemo di lando bazas su en Angliana e Franciana legala sistemi. La supra korto di Maurico havas 6 membri. Anke existas alta apelo-korto.

Geografio

Mapo di Maurico kun lua insuli. Lando postulas l'arkipelago di Diego Garcia e l'insulo Tromelin.

Peizajo en la chaseyo-rezervo Domain du Chasseur.

La teritorio di Maurico kreesis da volkanal aktiveso cirkum 8 milion yari ante nun. Lua maxim alta punto esas monto "Piton de la Petite Rivière Noire", kun 828 m sur marala nivelo. L'insuli Rodrigues, qua jacas 560 km nord-este de Maurico, l'insuli Agaléga, kun 289 habitanti e 1,100 km norde de Maurico, ed anke l'arkipelago Cargados Carajos anke esas parto di lando.

Lando havas tropikala klimato kun oceanal influo. La pluvoza sezono eventas de novembro til aprilo. Yarala mezvalora pluvozeso varias de 900 mm en litoro til 1,500 mm en alta regioni. La mezvalora temperaturo varias de 20.4 °C dum vintro til 24.7 °C dum somero. Cikloni povas eventar de januaro til marto.

En 1993 49,26% de lua sulo uzesis por agrokultivo, e 22% esis boski e foresti. Multa rara speci di animali existas en Maurico, ma l'introdukto di exotika speci minacas la nativa. Dronto esis nativa ucelo qua desaparis en 1681, min kam du yarcenti pos lua deskovro.

Ekonomio

Precipua artiklo: Ekonomio di Maurico

Pos nedependo, l'ekonomio di Maurico divenis diversigita. Turismo, stofi, sukro e financi esas la precipua ekonomial agadi di lando. Recente, komunikala teknologii, pesko e rinovigebla fonti di energio anke divenis importanta.

Demografio

Mapo di Maurico kun lua precipua urbi.

Lando havis 1,286,340 habitanti ye julio 2011, di qui 1,248,129 vivas en Maurico e 37,922 vivas en Rodrigues. Lua populo havas origini en Afrika, India, Francia e Chinia. L'oficala linguo esas Angla, ma parto de la habitantaro parolas Franca o Mauricana kreolo. Franca anke uzesas en televiziono e jurnali. Cirkum 52% de la habitantaro esas hinduisti, 28,4% esas katoliki e 16% esas mohamedana.

La maxim granda urbo esas la chef-urbo, Port Louis. Altra importanta urbi esas Rose-Hill, Beau-Bassin, Quatre Bornes, Curepipe e Vacoas-Phoenix.

Kulturo

Mauricana koquoarto mixas Indiana, Afrikana, Chiniana ed Europan influi. En la literaturo, la maxim importanta skriptisti esas Malcolm de Chazal, Ananda Devi, Raymond Chasle, Loys Masson, Marcel Cabon ed Edouard Maunick. Granda parto dil autori skribas en Franca, Angla o Bhojpuri lingui, ma skriptisto Abhimanyu Unnuth skribas en hindi linguo.