2010

Graag wens ik alle bezoekers van Araglin.nl een gezond, voorspoedig en uiterst muzikaal 2010! Maak er wat moois van!

Weihnachtsoratorium (4)

Vroeger duurde Kerstmis niet twee, maar twaalf dagen. En als vroom burger schoof je aan in de kerkbanken op de eerste, tweede en derde kerstdag, op nieuwjaarsdag, op de eerste zondag na Nieuwjaar en op Driekoningen (6 januari). Johann Sebastian Bach componeerde voor elk van deze dagen een cantate, die samen het wereldberoemde Weihnachtsoratorium vormen. Vandaag de dag worden deze steevast in één ruk uitgevoerd, maar eigenlijk was het de bedoeling om de cantates uit te smeren over een periode van bijna twee weken. En om een oude traditie nieuw leven in te blazen: op Araglin.nl vind je deze kerst de zes cantates van het Weihnachtsoratorium. Spaar ze allemaal!

Nu zowel de Eerste, de Tweede als de Derde Kerstdag achter de rug is, is het tijd voor 'Festo Circumcisionis Christi' (oftewel de besnijdenis van Christus). Deze vierde cantate is geschreven voor Nieuwjaarsdag en volgt de eerste dagen in het leven van Jezus, inclusief zijn besnijdenis op de negende dag, waarbij Jezus ook gelijk zijn naam kreeg (Lucas 2, 21: Toen er acht dagen verstreken waren en hij besneden zou worden, kreeg hij de naam Jezus, die de engel had genoemd nog voordat hij in de schoot van zijn moeder was ontvangen) .

Het vierde deel van het Weihnachtsoratorium staat van alle cantates het meeste op zichzelf en is zelfs enigszins zwierig te noemen.  Luister zelf (30 MB, 320 kbps – of via de nieuwe uploaddienst WeTransfer). En ja, ik weet dat ik een dag te vroeg ben, maar ik heb zo het donkerbruine vermoeden dat ik op 1 januari te brak ben om nog een entry te schrijven...

Het Weihnachtsoratorium wordt uitgevoerd door het Combattimento Consort Amsterdam en Cappella Amsterdam onder leiding van Jan Willem de Vriend. Solisten zijn tenor Jörg Dürmüller, sopraan Malin Hartelius, alt Kristina Hammarström en bas-bariton Detlef Roth. Voor meer informatie (en de eerste cantate), verwijs ik je graag naar deze entry. De tweede cantate vind je hier, de derde cantate in deze entry.

ACTA

Toen ik zo'n drie weken geleden voor het eerst iets las over ACTA (via Baby Grandpa, om precies te zijn), dacht ik aanvankelijk aan een verlate 1 aprilgrap. Het klinkt dan ook als het script voor een spannende Hollywood-film: er zouden momenteel geheime besprekingen gaande zijn tussen Amerikaanse overheid, de Europese Unie en diverse andere rijke landen, die verstrekkende  gevolgen kunnen hebben voor iedereen die wel eens wat downloadt of bekijkt op internet – 'Big Brother is wachting you', maar dan in het echt.

Het blijkt echter helaas allemaal behoorlijk serieus te zijn: de ACTA-onderhandelingen (oftewel 'Anti-Counterfeiting Trade Agreement') gaan in eerste instantie over een verdrag tegen namaakproducten, maar óók over de bestrijding van schendingen van auteursrecht op het internet. Vooral de Amerikaanse regering wil daarin heel ver gaan – vergeet het Nederlands geneuzel rond de Thuiskopieregeling of de mp3-heffing, dit is andere koek.

De Amerikanen willen namelijk veel strenger optreden tegen inbreuken op auteursrecht. Zo is het de bedoeling dat providers aansprakelijk worden gesteld voor wat hun klanten doen op internet (en moeten providers dus intensief gaan filteren en hun klanten in de gaten houden), wordt het downloaden én het linken naar muziek- en filmbestanden strafbaar (onder het motto: eerst schieten, dan pas praten), interoperabiliteit (zodat legaal aangeschafte tracks op verschillende mp3-spelers zijn te beluisteren) is niet langer verplicht en tot slot moet het veel makkelijker worden om iemand af te sluiten van het internet. (Bekijk hier een honderdtal uitgelekte pagina's van het voorstel.)

De EU gaat niet zonder slag of stoot akkoord met de door de Amerikaanse overheid (lees: entertainmentindustrie) geformuleerde regelgeving, maar het probleem is dat de onderhandelingen zich in het grootste geheim afspelen. Vorig jaar eiste het Europees Parlement meer openheid, maar daarvan is nog altijd geen sprake. En inmiddels is ook de Tweede Kamer wakker geworden - hoewel het nog maar de vraag is hoezeer dit alles zoden aan de dijk zet: diverse Europese landen (met name Frankrijk) hebben immers al diep het hoofd gebogen voor copyrightwaakhonden.

Details zijn dus schimmig, maar zelfs als een miniem gedeelte van het voorstel wordt goedgekeurd of aangenomen, zou dit wel eens het einde kunnen betekenen van het internet zoals we dat (nu nog) kennen. Zie voor meer info deze column van internetjurist Remy Chavannes, deze overzichtspagina op de site van The Electronic Frontier Foundation of deze presentatie van de Canadese professor Michael Geist.

Fragile

Ben Linder was een jonge, idealistische Amerikaanse ingenieur, die na zijn afstuderen in 1983 naar Nicaragua reisde om de inwoners te helpen met de aanleg van waterleidingen en een elektriciteitsnet. Nicaragua was destijds verre van politiek stabiel. In 1979 hadden de zogeheten sandinisten, een socialistische guerrillabeweging, de macht gegrepen. Als 'Het Comité van Nationale Wederopbouw' regeerden zij het land totdat Daniel Ortega in 1985 president werd.

De Amerikaanse regering was niet zo blij met de revolutie die zich in Nicaragua voltrok en was bang dat het communisme zich op deze manier over heel Amerika zou verspreiden. Daarom steunde zij de Contra-beweging, die de sandinisten met terreur omver wilde werpen. En deze machtsstrijd werd Linder uiteindelijk fataal. Tijdens het werk aan een stuwdam liep hij met twee collega's in een hinderlaag. Een granaat en een schot door zijn hoofd maakten een einde aan zijn leven.

De wereld reageerde geschokt: een man die huis en haard had verlaten om een ander volk te helpen, werd op zo'n manier 'bedankt'. Ook Sting werd geraakt door de zinloze dood van Linder. De voormalige Police-frontman schreef voor zijn album '... Nothing Like The Sun' het nummer 'Fragile', een melancholisch liedje over de breekbaarheid van de mens, geïnspireerd door Linders dood. Om ervoor te zorgen dat zijn boodschap ook in Midden- en Zuid-Amerika doorkwam, nam hij het nummer ook op in het Spaans en Portugees ('Fragilidad').

Het is altijd een van de populairste liedjes van Sting geweest. Toen op 11 september 2001 twee vliegtuigen zich in het World Trade Center boorden, werd 'Fragile' door tal van tv-zenders gebruikt om de tragiek van deze gebeurtenis extra kracht bij te zetten. Een speling van het lot wil dat op diezelfde 11 september zowel een live-cd als live-dvd van Sting opgenomen zou worden in de tuin van zijn huis in Italië. Vanwege de aanslagen werd de toon van het concert, uitgebracht als 'All This Time', erg ingetogen. Sting opende het optreden, hoe kon het ook anders, met 'Fragile'.

(Uit: 'Top 2000 – volume 2', uitgeverij L.J. Veen, 2009. ISBN 9789020420166. Enigszins herschreven.)

Weihnachtsoratorium (3)

Vroeger duurde Kerstmis niet twee, maar twaalf dagen. En als vroom burger schoof je aan in de kerkbanken op de eerste, tweede en derde kerstdag, op nieuwjaarsdag, op de eerste zondag na Nieuwjaar en op Driekoningen (6 januari). Johann Sebastian Bach componeerde voor elk van deze dagen een cantate, die samen het wereldberoemde Weihnachtsoratorium vormen. Vandaag de dag worden deze steevast in één ruk uitgevoerd, maar eigenlijk was het de bedoeling om de cantates uit te smeren over een periode van bijna twee weken. En om een oude traditie nieuw leven in te blazen: op Araglin.nl vind je deze kerst de zes cantates van het Weihnachtsoratorium. Spaar ze allemaal!

Nu zowel de Eerste als de Tweede Kerstdag achter de rug is, is het tijd voor 'Feria 3: Nativitatis Christi'. In deze derde cantate staat het bezoek van de herders aan Jezus centraal. De herders kijken vol bewondering naar de kleine Jezus in de voederbak, geven Jozef een hand en Maria drie zoenen én een blijde doos met geschenken. Vervolgens keren de herders huiswaarts - niet stilletjes, maar luid zingend en dansend - tot grote frustratie van iedereen die probeerde te slapen. Luister zelf (37 MB, 320 kbps – of via de nieuwe uploaddienst WeTransfer).

Het Weihnachtsoratorium wordt uitgevoerd door het Combattimento Consort Amsterdam en Cappella Amsterdam onder leiding van Jan Willem de Vriend. Solisten zijn tenor Jörg Dürmüller, sopraan Malin Hartelius, alt Kristina Hammarström en bas-bariton Detlef Roth. Voor meer informatie (en de eerste cantate), verwijs ik je graag naar deze entry. De tweede cantate vind je hier.

Weihnachtsoratorium (2)

De komende zes kerstdagen vind je op Araglin.nl de cantates die samen het Weihnachtsoratorium van Johann Sebastian Bach vormen. Spaar ze allemaal! En wie nu denkt: huh, zes dagen? Vroeger (lees: honderden jaren geleden) duurde Kerstmis niet twee, maar twaalf dagen. En als vroom burger schoof je aan in de kerkbanken op de eerste, tweede en derde kerstdag, op nieuwjaarsdag, op de eerste zondag na Nieuwjaar en op Driekoningen (6 januari). Bach componeerde voor elk van deze dagen een cantate. Vandaag de dag worden deze steevast in één ruk uitgevoerd, maar eigenlijk was het de bedoeling de cantates uit te smeren over een periode van bijna twee weken.

Eerste Kerstdag is inmiddels voorbij, tijd dus voor 'Feria 2: Nativitatis Christi'. Engelen vertellen aan wie het maar wil horen (lees: voornamelijk herders ) dat het kindeke Jezus elk moment geboren kan worden. Hoogtepunt van deze tweede cantate is de negen minuten durende alt-aria 'Schlafe, mein liebster, genieße der Ruh', een wiegelied voor het Christuskind, waarna de baby weer wakker wordt geschud met de machtige (maar prachtige) koorzang 'Ehere sei Gott in der Höhe'. Luister zelf (46 MB, 320 kbps – of via de nieuwe uploaddienst WeTransfer).

Het Weihnachtsoratorium wordt uitgevoerd door het Combattimento Consort Amsterdam en Cappella Amsterdam onder leiding van Jan Willem de Vriend. Solisten zijn tenor Jörg Dürmüller, sopraan Malin Hartelius, alt Kristina Hammarström en bas-bariton Detlef Roth. Voor meer informatie én de eerste cantate, verwijs ik je graag naar deze entry. Vrolijk kerstfeest!

Weihnachtsoratorium (1)

Het gaat niet zozeer om Kerstmis, als wel om de weg naar Kerstmis – om maar eens een nieuw spreekwoord te introduceren. En daarom op Araglin.nl deze maand de leukste kerstalbums - ik ben namelijk al weken in de stemming! Veel mensen haten het en zeggen: ‘Weg met easy listening in de supermarkt en kerstmuziek in de binnenstad. Bah! Daar doe je ons geen plezier mee!’ En even later, op de fiets met de muts over de oren getrokken, de cadeautjes in de tas, fluiten ze opgewekt ‘White Christmas’ in de Bing Crosby-uitvoering. Ik bedoel maar...

Vroeger (lees: honderden jaren geleden) duurde Kerstmis niet twee, maar twaalf dagen. En was het de bedoeling dat je als vroom burger aanschoof in de kerkbanken op de eerste, tweede en derde kerstdag, op nieuwjaarsdag, op de eerste zondag na Nieuwjaar en op Driekoningen (6 januari). Deze diensten konden uren duren, en vaak werd er ook een cantate uitgevoerd. Johann Sebastian Bach besloot het in 1734 eens anders aan te pakken en niet één cantate voor Kerst te schrijven, maar zes stuks: voor iedere feestdag eentje. Samengevoegd vormen ze een oratorium, een soort opera maar dan zonder gedoe. Aan de hand van fragmenten uit de evangeliën van Lukas en Mattheüs vertellen de cantates het verhaal van de geboorte van Jezus, afgewisseld met lyrische passages die waarschijnlijk zijn geschreven door Picander (oftewel Christian Friedrich Henrici, die ook verantwoordelijk was voor de teksten van de Matthaeus Passion).

Opvallend is dat Bach stukken gebruikte die hij al eerder had gecomponeerd. Hij putte met name uit de cantates BWV 213, 214 en 215, exclusief geschreven voor de verjaardag van het Saksische koningshuis. En hoewel dit in die tijd geen schande was, fronsten veel vrome kerkvaders hun wenkbrauwen bij de gedachte dat een dergelijke 'wereldse gebeurtenis' werd ingezet in een religieus oratorium. Bach redde zich hieruit door te wijzen op 'de goddelijke band van de regerende vorsten'. Hoewel het nu lijkt alsof het Weihnachtsoratorium een lappendeken is van gerecycled materiaal, is het natuurlijk niet voor niets een van de onbetwiste hoogtepunten uit de muziekgeschiedenis. Het stuk is overrompeld prachtig, met majestueuze, complexe koorzang, fraaie solostukken en waar nodig ingetogen en lyrisch.

De komende zes kerstdagen vind je op Araglin.nl de cantates die samen het Weihnachtsoratorium vormen. Spaar ze allemaal! Om te beginnen: Eerste Kerstdag, Feria 1 Nativitatis Christi. De zwangere Maria en haar echtgenoot Jozef geven gehoor aan het gebod van keizer Augustus om zich te melden voor een volkstelling en reizen af naar Bethlehem, waar Jozef oorspronkelijk vandaan komt. Luister zelf (43 MB, 320 kbps – of via de nieuwe uploaddienst WeTransfer). Het Weihnachtsoratorium wordt uitgevoerd door het Combattimento Consort Amsterdam en Cappella Amsterdam onder leiding van Jan Willem de Vriend. Solisten zijn tenor Jörg Dürmüller, sopraan Malin Hartelius, alt Kristina Hammarström en bas-bariton Detlef Roth.

En voor wie behoefte heeft aan meer informatie, op deze uitgebreide Wikipedia-pagina kun je je hart ophalen. Vrolijk kerstfeest!

Hacker

Hoogstwaarschijnlijk heeft niemand het gemerkt, maar vandaag was Araglin.nl behoorlijke tijd niet bereikbaar. Het bleek dat mijn weblog wederom was gehackt. Zucht. Er zijn duizenden, zo niet miljoenen weblogs te vinden - waarom moet altijd die van mij het slachtoffer zijn?

Een of andere debiel met de naam Fluor was er vanochtend in geslaagd om in te loggen en probeerde allerhande snode dingen uit te voeren met de MySQL-database. Gelukkig was hoster Thijs van stichting Ebrius alert en werd Fluor adequaat de nek omgedraaid voor hij al te grote schade kon aanrichten. Hoewel: de database met al mijn entry's bleek verdwenen te zijn, en de schrik sloeg me om het hart. Het duurde een paar uur en het nodige gevloek, maar gelukkig is Araglin.nl weer 'up & running', mede dankzij Thijs, vormgever Peter Boorsma en Pivot-opperhoofd Bob den Otter. Wat ben ik blij dat sommige mensen veelvuldig online zijn... Thanks!

Jaarlijstje 2009

Het is een leuk klusje, maar tegelijkertijd ook een bijzonder frustrerende: het samenstellen van een jaarlijstje. Ik heb inmiddels al diverse opsommingen gezien en wat me opvalt (afgezien van de verzuchtingen dat 2009 een moeilijk en weinig vruchtbaar muziekjaar was), was dat ik het merendeel van de genoemde albums eigenlijk langs me heen heb laten gaan. Van de 3Voor12-jaarlijst of die van muziektijdschrift Oor word ik in ieder geval niet echt warm. 'XX' van The XX is best aardig, maar om het nu gelijk tot beste cd van 2009 te bombarderen? En datzelfde geldt voor albums van bijvoorbeeld Grizzly Bear ('Veckatimest') en De Staat ('Wait For Evolution'): best aardig, maar hemelbestormend goed?

Ik heb of geen verstand van muziek of geen smaak. Of allebei natuurlijk. Want mijn lijstje ziet er namelijk totaal anders uit. Ik ben er eens goed voor gaan zitten en heb mijn persoonlijke top 10 samengesteld. De nu volgende opsomming is niet zozeer een overzicht van de 'beste' albums van het afgelopen jaar, als wel de albums die de meeste tijd op mijn mp3-speler hebben doorgebracht (en dat nog steeds doen trouwens) en me nog altijd weten te verrassen.

Lees meer »

Jargon

Hier stond eerst een fragment uit het geweldige 'Zeepaardje met een hoed op' van Bas Albers en Gerard Janssen, oftewel de Easy Aloha's. Uitgeverij Nieuw Amsterdam, 2006. Niet meer verkrijgbaar - dus raadpleeg bijvoorbeeld Boekwinkeltjes.nl of Bol.com.

Jingle Bell met Araglin.nl (4)

Het gaat niet zozeer om Kerstmis, als wel om de weg naar Kerstmis – om maar eens een nieuw spreekwoord te introduceren. En daarom op Araglin.nl deze maand de leukste kerstalbums - ik ben namelijk al weken in de stemming! Veel mensen haten het en zeggen: ‘Weg met easy listening in de supermarkt en kerstmuziek in de binnenstad. Bah! Daar doe je ons geen plezier mee!’ En even later, op de fiets met de muts over de oren getrokken, de cadeautjes in de tas, fluiten ze opgewekt ‘White Christmas’ in de Bing Crosby-uitvoering. Ik bedoel maar...

Voor wie dacht alles al een keer gehoord te hebben, heeft Araglin.nl-lezer Marcel een ronduit briljant kerstalbum in de aanbieding: ‘A Toolbox Christmas’ van houtbewerker én klassiek geschoold muzikant Woody Phillips. Op het album staan dertien bekende kerstliedjes (waaronder Jingle Bells, Joy to the World, The Twelve Days of Christmas, Deck the Halls en Auld Lang Syne), die nu eens niet worden uitgevoerd door een mierzoet kinderkoor of een keurige zangeres in een jurk. Phillips heeft zijn schuurtje geplunderd en is de studio ingedoken met onder andere een schuurmachine, een ketting- en handzaag, allerhande moersleutels, een slijptol, een knijptang en drie hamers. En om het allemaal nog gezelliger te maken, krijgt dit gereedschap zo af en toe gezelschap van een cello, mandoline, hobo en een dulcimer.

Woody Phillips studeerde aan het conservatorium in San Francisco, zijn proefschrift draagt de welluidende titel ‘The Contemporary Composer: 120-Grit Sandpaper and its Effects on Margarita Making in Central California at the Dawn of the Third Millennium’ en bovendien werkt hij als professioneel cellist voor diverse orkesten. Zijn andere grote hobby is houtbewerking en op ‘A Toolbox Christmas’ combineert hij moeiteloos zijn grote liefdes. Of, om het iets beter te verwoorden: slaat hij de spijker op zijn kop.

Het klinkt reuzelollig, op het hysterische af, maar bovenal blijf je achter met een onvervalst wow!-gevoel. In het cd-boekje valt te lezen: “Tchaikovsky’s beloved ‘Dance of the Sugar Plum Fairy’ may never sound the same to you again once you’ve experienced Phillips’s ensemble of antique hand drill, mandolin, anvil, T-square, level, and pipes.” En zo is het maar net. Het perfecte kerstalbum voor de échte klusser. Luister zelf: ‘A Toolbox Christmas’ (320 kbps, 82 MB – en voor de liefhebbers een MediaFire-link).

En voor wie behoefte heeft aan meer: op opvolger ‘Toolbox Classics’ neemt Phillips werken van Bach, Strauss, Wagner en Mozart onder handen.

(Met grote dank aan Marcel - zonder hem was ik dit geniale album nooit op het spoor gekomen!)

Strijkkwartet

Een strijkkwartet bestaat uit twee violen, een altviool en een cello. De structuur van een strijkkwartet is gelijk aan die van een symfonie. En dat betekent dus in de meeste gevallen vier delen: een levendig eerste deel in sonatevorm, een wat langzamer tweede deel, een derde deel met dansmuziek, en een opzwepende finale.

Klinkt logisch en vanzelfsprekend, en je zou verwachten dat het strijkkwartet zoals we dat kennen, het resultaat is van een eeuwenoude ontwikkeling, waaraan tal van componisten een steentje hebben bijgedragen. Maar nee. Het strijkkwartet is ontstaan in het midden van de 18e eeuw en bedacht door één man: Joseph Haydn (1732-1809).

Het verhaal gaat dat de toen 18-jarige Haydn in opdracht van een Oostenrijkse graaf muziek moest componeren voor de toevallig op diens landgoed aanwezige musici: twee violisten, een altviolist en een cellist. Haydn zette zich aan het schrijven, en merkte tot zijn verbazing dat deze opdracht hem merkwaardig soepel afging. Toen hij de uitvoering bijwoonde, raakte hij bijzonder enthousiast over deze bezetting en de mogelijkheden die deze vorm hem bood. Uiteindelijk zou Haydn meer dan tachtig strijkkwartetten schrijven en daarmee eigenhandig een nieuw genre in het leven roepen.

Haydn kwam op 28-jarige leeftijd in dienst van de vorstelijke familie Esterhazy. Prins Nicolaus Jozef Esterhazy, de rijkste prins van Hongarije, benoemde hem in 1766 tot kapelmeester, een functie die Haydn verzekerde van een vast inkomen en die hij maar liefst dertig jaar zou bekleden. Er werd van hem verwacht dat hij twee avonden per week de muziek verzorgde en Haydn kweet zich vol overgave van zijn taak. In alle rust (en met de hulp van diverse topmuzikanten die eveneens  een vaste aanstelling aan het hof genoten) legde hij de grondslagen van de symfonie, en schreef hij talloze concerto's, opera's, oratoria, sonates en noem het maar op. Na de dood van Esterhazy verhuisde hij naar Wenen, toerde regelmatig door Europa en wierp zich op als mentor van onder andere Mozart en Beethoven.

Alle strijkkwartetten van Haydn zijn fraai (hoewel hij op zijn eerste pogingen overduidelijk nog zoekende was), maar als ik er toch twee moet uitkiezen, kies ik voor de strijkkwartetten opus 76, deel 1 en 2, die hij schreef in 1796 en 1797 voor de Hongaarse graaf Joseph Erdödy. Ambitieus, meeslepend en innovatief. Prachtig! Luister zelf: opus 76 in G major no. 1 en opus 76 in D minor no. 2 (320 kbps, 72 MB), uitgevoerd door het gerenommeerde Aeloian String Quartet. Voor meer informatie, verwijs ik je graag naar deze uitgebreide analyse op Wikipedia.

Jingle Bell met Araglin.nl (3)

Het gaat niet zozeer om Kerstmis, als wel om de weg naar Kerstmis – om maar eens een nieuw spreekwoord te introduceren. En daarom op Araglin.nl deze maand de leukste kerstalbums - ik ben namelijk al weken in de stemming! Veel mensen haten het en zeggen: 'Weg met easy listening in de supermarkt en kerstmuziek in de binnenstad. Bah! Daar doe je ons geen plezier mee!' En even later, op de fiets met de muts over de oren getrokken, de cadeautjes in de tas, fluiten ze opgewekt 'White Christmas' in de Bing Crosby-uitvoering. Ik bedoel maar...

Na het bizarre 'A Rubber Band Christmas' van een paar dagen geleden, is het tijd voor een opgewekt en zwierig kerstalbum. En daar hoef je niet lang naar te zoeken: 'Sleigh Ride & Other Holiday Favorites' van Leroy Anderson (1908-1975) is de ideale kandidaat. Anderson was een meester in het schrijven van liedjes die voor een glimlach zorgen en tegelijk getuigen van goede smaak. En dan heb ik het niet over simpele 'lalala-liedjes', maar over vrolijke, licht klassieke wijsjes, die zowel smaakvol als verrassend zijn en je bijna dwingen om mee te fluiten.

Bovendien is Anderson een van de laatste componisten geweest die daadwerkelijk iets heeft toegevoegd aan de kerstcanon: hij is verantwoordelijk voor het wereldberoemde 'Sleigh Ride', dat hij opmerkelijk genoeg componeerde tijdens een hittegolf in juli 1946.

Het leven van Anderson (zoon van Zweedse immigranten) verliep rimpelloos. Hij studeerde muziek aan Harvard (waar tevens zijn enorme talenknobbel aan het licht kwam; Anderson sprak niet alleen Engels en Zweeds, maar ook Deens, Noors, IJslands, Duits, Frans, Italiaans en Portugees), vervulde zijn militaire dienstplicht in IJsland en het was aanvankelijk de bedoeling dat hij leraar zou worden. Het pakte anders uit; zijn eerste eigen composities ('Promenade' en 'Syncopated Clock') bleken ontzettend aan te slaan en Anderson besloot zich te richten op muziek. Eind jaren veertig was hij arrangeur van het Boston Pops Orchestra en in 1951 verscheen zijn eerste album 'Blue Tango', gevuld met licht klassieke muziek, aanschurkend tegen het easy listening-genre.

Lees meer »

Glenn Medeiros (reprise)

In 1986 deed de 16-jarige leeftijd Glenn Medeiros mee aan een talentenjacht op zijn geboorte-eiland Hawaï. De hoofdprijs was een bedrag van 500 dollar en een professionele opname-sessie. Glenn won glansrijk - de juryleden smolten massaal voor de Hawaïaanse krullenbol en zijn zwoele uitvoering van 'Nothing's Gonna Change My Love For You', in 1984 geschreven door Michael Nasser en Gerry Goffin voor George Benson (en te vinden op diens album '20/20'). Samen met Jay Stone, een van de dj's van het radiostation dat de talentenjacht had gesponsord, dook Glenn de studio in. Dat 'Nothing's Gonna Change My Love For You' de eerste plaats in de Hawaïaanse hitlijst bereikte was geen verrassing. Wel dat de mierzoete single het uitstekend deed in de Amerikaanse Billboard Hot 100.

Vreemd genoeg kwam het succes vervolgens knarsend en piepend tot stilstand. Glenns label Amherst Records besloot om de single niet wereldwijd uit te brengen en de jonge zanger maakte zich op om zijn oude baantje van reisgids weer op te pakken. In 1988 kocht Mercury de rechten van 'Nothing's Gonna Change My Love For You' en kreeg het twee jaar oude nummer een nieuwe kans. En niet zonder succes: in tal van Europese en Aziatische landen belandde Glenn Medeiros op de eerste plaats, zijn debuutalbum (dat destijds in slechts twee weken was opgenomen) in zijn kielzog meeslepend.

In de jaren die zouden volgen, bracht Glenn met regelmatig nieuwe albums uit, scoorde af en toe een hit (zoals 'She Ain't Worth It', een duet met Bobby Brown, en 'Love always finds a reason'), studeerde geschiedenis aan de universiteit van Hawaï, trouwde, werd vader, treedt regelmatig op in Hale Koa Hotel in Waikiki, en geeft momenteel geschiedenisles op de Maryknoll High School.

Allemaal leuk en aardig, het probleem is alleen dat Glenns muziek zo ontzettend... nietszeggend en braaf is. Het is allemaal zo keurig, voorspelbaar en zwijmelzoet. En als hij eens uit de band springt (zie bijvoorbeeld 'She Ain't Worth It' of 'Standing Alone', een duet met Modern Talking-zanger Thomas Anders), heb je voortdurend het gevoel dat hij een geintje maakt. Maar goed, iedereen die is opgegroeid in de jaren tachtig heeft vast wel een warm plekje voor Glenn Medeiros – luister naar zijn debuutalbum uit 1987 (320 kbps, 70 MB).

Jingle Bell met Araglin.nl (2)

Het gaat niet zozeer om Kerstmis, als wel om de weg naar Kerstmis – om maar eens een nieuw spreekwoord te introduceren. En daarom op Araglin.nl de leukste kerstalbums - ik ben namelijk al weken in de stemming! Veel mensen haten het en zeggen: 'Weg met easy listening in de supermarkt en kerstmuziek in de binnenstad. Bah! Daar doe je ons geen plezier mee!' En even later, op de fiets met de muts over de oren getrokken, de cadeautjes in de tas, fluiten ze opgewekt 'White Christmas' in de Bing Crosby-uitvoering. Ik bedoel maar...

Kerstmuziek is er in allerlei soorten en maten, variërend van smaakvol en ingetogen tot uitbundig en bijzonder gezellig. En dan heb je nog 'A Rubber Band Christmas' (2000) van Jeff St. Pierre en Phillip Antoniades - dat gemakkelijk een eigen categorie opeist. Dat de twee vrienden een hele cd met kerstliedjes hebben gemaakt is niet zo bijzonder, wel het feit dat ze dit slechts elastiekjes als instrumenten gebruikt (hoewel er af en toe een nietmachine of een perforator opduikt).

Het idee was in eerste instantie geboren uit pure verveling en bedoeld voor een persoonlijke kerstkaart, maar aangezien de ontvangers zo enthousiast reageerden, besloten St. Pierre en Antoniades de tracks op cd uit te brengen. Bekende kerstliedjes zijn teruggebracht tot hun naakte essentie (je hoort vaak alleen het geplingplong van een elastiekje) en het is verbazingwekkend hoe herkenbaar de liedjes nog steeds zijn. Alleen al de tracklisting is een belevenis op zich: Rubber Bells, Rudolph The Rubber Nosed Reindeer, Ring Rubber Bells, Little Rubber Boy, Deck The Halls With Rubber, Feliz Rubberdad, Rubber, Oh Rubber Tree, God Rest Ye Merry Rubbermen, Rubber Ride, Rubber Clause is Coming To Town, Rubber To the World, Rubber Bell Rock en Rubber Night.

Toegegeven, veertien rubberliedjes zijn wel wat veel van het goede, maar gelukkig duurt het album slechts een half uurtje. Een lang en uitermate ongemakkelijk half uurtje, dat wel. 'A Rubber Band Christmas' is te vinden via deze entry van WFMU's Beware of the Blog. Gaat het downloaden niet snel genoeg, dan heb ik deze Rapidshare-link (192 kbps, 33 MB) in de aanbieding.

The Merry Thoughts

Carsten Mainz en Olaf Wollschläger waren in 1983 wat aan het rommelen met gitaren, synthesizers en drumcomputers. Gewoon voor de lol, zonder ook maar enige muzikale pretentie. Het werd iets serieuzer toen Marvin Arkham en Sonja Jordan zich bij het duo voegden en de groepsnaam The Merry Thoughts in het leven werd geroepen.

Aanvankelijk maakte het viertal duistere rock met wave-invloeden, maar toen de Sisters of Mercy in 1985 debuteerden met 'First and Last and Always' (voorafgegaan door inmiddels legendarische singles als 'Alice', 'Temple of Love' en 'Walk Away' uit respectievelijk 1982, 1983 en 1984), ging het roer om. Want waarom moeilijk doen over een ‘eigen sound’ of ‘muzikale identiteit’ als je eigenlijk gewoon precies dezelfde muziek wilt maken als je grote helden?

Na de nodige interne strubbelingen - Carsten en Olaf hadden namelijk niet zoveel zin om écht werk te maken van The Merry Thoughts - namen Sonja en Martin in 1991 en 1993 de singles 'Second Generation' en 'Pale Empress' op, in 1994 gevolgd door het debuut 'Millennium Done I: Empire Songs'. En tjonge, als er één groep is die het adagium 'beter goed gejat dan slecht bedacht' in de praktijk heeft gebracht, dan zijn het wel The Merry Thoughts. De grafstem van Marvin Arkham lijkt griezelig veel op die van Andrew Eldritch (als je je ogen dicht doet, hoor je nauwelijks verschil), Sonja Jordan ontpopt zich tot de evenknie van Patricia Morrinson, de gitaren ronken, en de voortdenderende drummachine 'The Thoughtmachine' steekt zijn grote broer Dr. Avalanche naar de kroon. Oftewel: The Merry Thoughts klinken misschien nog wel meer als de Sisters dan de Sisters zelf...

'Millennium Done I' was redelijk succesvol en opvolger 'Psychocult' (1996) zorgde voor een (kleinschalige) doorbraak in met name Duitsland.  Een kleine troost, want (en ik citeer de vage boodschap op de MySpace-pagina van The Merry Thoughts): ''[...] the process of making that album basically destroyed the group. Up until 2000 Sonja and Marvin still played live with the help of some of their friends and continued to record and write new material. Personal reasons made it impossible for Sonja to stay and she left The Merry Thoughts in October 2000 immediately after what was to be the band's last live appearance. But we can't allow things to end this way, can we?''

In ieder geval: de orginaliteitsprijs zullen ze nooit in de wacht slepen, de Soundmix Bokaal daarentegen... Wie de moed heeft opgegeven dat het bescheiden Sisters-oeuvre ooit nog wordt uitgebreid, zal in zijn nopjes zijn met zowel 'Millennium Done I: Empire Songs' (192 kbps, 74 MB) als 'Psychocult' (192 kbps, 76 MB), hoewel laatstgenoemd album misschien ietsiepietsie minder overkomt als een hardcore Sisters-epigoon.

Jingle Bell met Araglin.nl (1)

Het gaat niet zozeer om Kerstmis, als wel om de weg naar Kerstmis – om maar eens een nieuw spreekwoord te introduceren. En daarom vanaf vandaag op Araglin.nl: de leukste kerstalbums – ik ben namelijk al weken in de stemming! Veel mensen haten het en zeggen: 'Weg met easy listening in de supermarkt en kerstmuziek in de binnenstad. Bah! Daar doe je ons geen plezier mee!' En even later, op de fiets met de muts over de oren getrokken, de cadeautjes in de tas, fluiten ze opgewekt 'White Christmas' in de Bing Crosby-uitvoering. Ik bedoel maar...

Aanvankelijk was het mijn bedoeling om los te barsten met een heuse kerstmarathon, maar da's wellicht iets te veel van het goede. Zoiets moet je rustig opbouwen, bijvoorbeeld met The Boston Pops. Je kunt kerstmuziek namelijk op verschillende manieren benaderen: cheesy, bloedserieus, geforceerd eigenzinnig (en bijvoorbeeld in de weer gaan met exotische arrangementen), smaakvol en noem het maar op. Het is de uitdaging (als je het mij vraagt) om precies de goede snaar te treffen en te balanceren tussen evergreens die iedereen moeiteloos meeneuriet en de wat minder bekende liedjes in een eigenzinnige uitvoering, die toch ontegenzeggelijk de juiste kerstsfeer ademen.

En dat is precies wat The Boston Pops (onder leiding van Keith Lockhart) doen. Natuurlijk ontbreken klassiekers als 'Sleigh Ride' (in de versie van componist Leroy Anderen, die nauw betrokken was bij de Boston Pops), 'O Holy Night' en 'Do You Hear What I Hear' niet, die lekker dik worden aangezet. Opener 'Joy To The World: A Fanfare For Christmas Day' is door Randol Alan Bass voorzien van een geweldig arrangement, inclusief een uit volle borst zingend kerstkoor en schetterende trompetjes. En net als je denkt het trucje door te hebben, passeren het jazzy ' Kije Takes a Ride' (naar een compositie van Prokofiev) en de alleraardigste medley 'Songs from the Hill Folk: Carols of Appalachia' de revue, waarna het weer ouderwets gezellig wordt met het Ray Connif-achtige 'Winter Weather Medley', een opzwepende swingversie van 'Joy' (met zelfs wat Star Wars-elementen) en de ontwapenende afsluiter 'Happy Holidays, The Holiday Season', waarvan je spontaan zin krijgt in een kop warme chocomel en je je moet bedwingen om niet de straat op te rennen en willekeurige voorbijgangers 'een vrolijk kerstmis!' te wensen.

Tuurlijk, het is typisch Amerikaans en wie houdt van sober en ingetogen, moet maar even de andere kant opkijken. Als je echter niet kan wachten om een kerstboom naar binnen te slepen, hoopt op een witte kerst én tegelijkertijd een zwak hebt voor uitstekend uitgevoerde (bij vlagen) jazzy easy listening in kerstsferen, moet je 'Sleigh Ride' van de Boston Pops zeker eens beluisteren (256 kbps, 112 MB).

Perfect Day

Het bekendste nummer van Lou Reed is zonder twijfel het prachtige 'Perfect Day'. Volgens velen is het een liefdesliedje voor Reeds toenmalige verloofde (en later eerste vrouw) Bettye Kronstadt. Een ode aan een perfecte dag die hij met haar doorbracht. Het is een van de hoogtepunten op Reeds album 'Transformer' uit 1972, maar ook in een latere en zeer afwijkende uitvoering een hoogtepunt op zijn op gedichten van Edgar Allen Poe geïnspireerde cd 'The Raven' (2003).

Het door David Bowie en Mick Ronson geproduceerde 'Perfect Day' bereikte pas een groot publiek toen het in 1996 werd gebruikt in de film 'Trainspotting' van regisseur Danny Boyle. Het nummer begeleidt een scène waarin Ewan McGregor als junkie Mark Renton een overdosis heroïne neemt. Pas toen deze scène uitgroeide tot een cultureel fenomeen, telden Reed-fans een en een bij elkaar op. Want toen Lou Reed 'Perfect Day' schreef, was hij zelf ook aan het worstelen met heroïne. Teksten als 'You just keep me hanging on', 'I thought I was someone else, someone good' en vooral 'You're going to reap just what you sow' zijn uiterst herkenbaar voor junkies.

Toch zit Reed er niet mee als zijn nummer voor romantische doeleinden wordt gebruikt. Hij werkte zelfs mee aan de liefdadigheidssingle waarin een keur aan artiesten (van Bono tot Tom Jones en van Elton John tot Emmylou Harris) het nummer onder handen neemt. Er gingen in 1997 meer dan een miljoen stuks van deze versie over de toonbank. Tal van artiesten hebben een cover van het nummer opgenomen, onder wie Coldplay, Patti Smith, Kirsty MacColl, Chris Whitley en Duran Duran. Volgens Reed zelf is de versie van laatstgenoemde band de 'ultieme Perfec Day': ''Ik vind de versie van Duran Duran beter dan die van mezelf.''

(Uit: 'Top 2000 – volume 2', uitgeverij L.J. Veen, 2009. ISBN 9789020420166. Aangevuld en enigszins herschreven – het stikt van de kleine foutjes en onzorgvuldigheden.)

Top 100 van de jaren nul

Zodra de eerste contouren van het nieuwe jaar opdoemen, begint het bij een groot aantal muziekliefhebber te kriebelen en worden nog even snel een paar albums toegevoegd of juist weer verwijderd. Want net zoals de echte klusser niet zonder de Gamma kan, kan de muziekliefhebber niet zonder zijn lijstjes – en zeker niet in december.

Muziektijdschrift Oor pakt het groots aan door eens niet op de proppen te komen met de beste platen van 2009, maar gelijk het hele decennium onder de loep te nemen. Oftewel: wat zijn de beste 100 albums van de afgelopen tien jaar? Aan diverse journalisten, radiomakers, programmeurs en webloggers werd gevraagd een 'top 10 van de jaren '0' samen te stellen, waaruit vervolgens de definitieve Top 100 werd gedestilleerd.

De top tien ziet er als volgt uit (de volledige lijst vind je na de cut):

1. The Strokes – Is This It (2001)
2. Arcade Fire – Funeral (2004)
3. Radiohead – Kid A (2000)
4. Arctic Monkeys  – Whatever People Say I Am, That’s What I’m Not (2006)
5. Queens of the Stone Age – Songs for the Deaf (2002)
6. Sufjan Stevens – (Come On Feel the) Illinoise (2005)
7. Amy Winehouse – Back to Black (2006)
8. Antony and the Johnsons – I Am a Bird Now (2005)
9. Franz Ferdinand – Franz Ferdinand (2004)
10. Spinvis – Spinvis (2002)

Tja. Over smaak valt te twisten, maar dit is wel een heel eenzijdige lijst, samengesteld door hippe, witte journalisten van eind dertig. Van deze 100 albums staan er acht bij mij in de kast (Franz Ferdinand, Interpol, Boards of Canada, Editors, Solomon Burke, The Knife, Sigúr Ros en Joanna Newson) en dat lijkt me een nogal magere score.

Lees meer »

Lisa & Susan

Op de meeste (middel)grote NS-stations is wel een Free Record Shop te vinden en als mijn trein weer eens vertraging heeft, dood ik vaak de tijd door een beetje lukraak door de cd's te snuffelen. En zo stuitte ik maandagavond op 'Smoke', het debuutalbum van X Factor-winnares Lisa Hordijk, die nu door het leven gaat als Lisa Lois. De cd kostte 9,95 euro en dat vond ik een prima prijsje. Al snel bleek dat het om een foutje ging: voor alle andere Lisa-cd's moest je 19,95 betalen. Ik deed tijdens het afrekenen alsof mijn neus bloedde en gelukkig vatte de verkoper het sportief op: toen 'Smoke' afgelopen weekend werd gelanceerd, kon je het album kennelijk met korting op de kop tikken en alleen het exemplaar dat ik had opgediept was nog voorzien van de aanbiedingsprijs. Zo zie je maar weer: voor een tientje wil ik best eens een impuls-cd'tje aanschaffen – en ik ben vast niet de enige.

Maar goed, dat Lisa kan zingen (en hoe!), heeft ze overtuigend bewezen in X Factor en onbewust vermoedde ik dat haar debuut bijkans uit elkaar zou knallen van vocale acrobatiek. In plaats daarvan bevat 'Smoke' elf tracks (inclusief een enigszins uit de toon vallende akoestische versie van 'Hallelujah'), die je losjes zou kunnen scharen onder de noemer 'poppy soul', een beetje à la Joss Stone en Adele en zelfs met af en toe een verre Total Touch-echo. Bijzonder radiovriendelijke nummers waar niemand zich een buil aan kan vallen. Vakkundig geproduceerd en uitstekend gezongen, maar helaas bij vlagen ook nogal onopvallend voortkabbelend. Slechts bij het prachtige, smaakvol gearrangeerde titelnummer en het opzwepende 'Owe It All To You' veerde ik enthousiast op – allemachtig, wat heeft Lisa toch een fijne stem!

Datzelfde euvel kent 'I Dreamed a Dream', het debuut van de Schotse Susan Boyle, die wereldberoemd werd dankzij haar deelname aan Britain’s Got Talent. Dat ze prachtig kan zingen, behoeft geen betoog. Op haar debuut vind je een mengelmoesje van bekende popliedjes ('Daydream Believer', 'Cry Me A River'), religieuze evergreens ('How Great Thou Art', 'Silent Night') en tijdloze klassiekers (het titelnummer, 'Amazing Grace'). Keurig en smaakvol ('I Dreamed a Dream' is bijvoorbeeld ingetogen gearrangeerd, terwijl haar lome versie van het Stones-nummer 'Wild Horses' opvallend is te noemen), maar bovenal erg veilig. Susan Boyle is niet zozeer een succesvolle zangeres als wel een 'feel good'-YouTube-fenomeen, goed voor absolute verkooprecords in Engeland (410.000 stuks in amper één week) en Amerika (één miljoen cd's in de voorverkoop).  

Of, anders gesteld: met  'I Dreamed a Dream' trekt Susan Boyle een lange neus naar iedereen die niet in haar geloofde. En daarvoor heb je niet per se een subliem album nodig.

Ramses Shaffy (1933-2009)

De oude man schuifelt schimmig in de mist
Voor het eerst speelt hij dat hij onzichtbaar is
Niet meer nodig, want niemand zal hem storen

Muziek in zijn ziel, gelukkig en verloren
Vrij en vergeten en vermist
De oude man, zonder doel, zonder tijd
In deze stad, die hem zo dierbaar is
Het is vochtig en het water is half bevroren

Muziek in zijn ziel, gelukkig en verloren
Vol van getrainde eenzaamheid
De oude man, ontredderd in de mist
Oeverloos, omdat er geen richting is
Een afscheid wordt telkens nieuw geboren
Klappertandend en verloren
Nooit meer verlangd, nooit meer gemist
Uitgewist

Ramses Shaffy - 'De oude man', te vinden op de lp 'Wij zullen doorgaan..' uit 1972. 

DeWolff

Ik zat al een tijdje te broeden op een geschikte openingszin, maar eigenlijk was mijn eerste ingeving de beste: allemachtig, wat is ‘Strange Fruits and Undiscovered Plants’ een vet album! Het jonge trio uit het Limburgse Geleen levert een ouderwets lekker debuut af, en dat ‘ouderwets’ mag je letterlijk nemen.

Drummer Luka van de Poel, zijn broer en zanger/gitarist Pablo en toetsenist/bassist Robin Piso mogen dan ‘slechts’ respectievelijk 15, 18 en 19 jaar oud zijn, ‘Strange Fruits and Undiscovered Plants’ klinkt alsof het al sinds eind jaren zestig bij iemand op zolder heeft gelegen. Oftewel: een aangename mix tussen Deep Purple, Cream, The Doors, Led Zeppelin, Black Sabbath en een mespuntje Pink Floyd om alles op smaak te brengen (voor wie liever in genres denkt: hardrock, progressieve rock en een scheutje psychedelica) . Toen ik probeerde om vriendin Eva te enthousiasmeren, antwoordde ze: ''Wat is hier nu leuk aan? Het klinkt gewoon oud!''

En hoewel ze dit natuurlijk niet bedoelt als een compliment, is het wel als zodanig op te vatten; DeWolff maakt heerlijke retrorock, met uitstekend gitaarwerk, energieke drums en een brullend Hammond-orgel in de beste Jon Lord-traditie (het intro van 'Don't You Go Up The Sky' is magistraal!) en enkele geinige accentjes (zoals bijvoorbeeld de saxofoonsolo op 'Red Sparks Of The Morning Dusk'). Hoogtepunten zijn (niet geheel toevallig) de lange nummers 'Birth of the Ninth Sun' (met in de tweede helft een heuse psychedelische uitbarsting waar Jim Morrison niet voor hoeft te schamen) en 'Silver Lovemachine', dat klinkt als een mix tussen Hawkwind en Deep Purple. Als ik al iets te zeuren heb, is het dat de songteksten misschien iets te weinig om het lijf hebben. Maar ach, 'Strange Fruits And Undiscovered Plants' is tijdloos lekker! Met stip op de eerste plaats in mijn lijst van leukste platen van 2009! Far out, man – zoals ze dat in de jaren zestig zeiden...

Dat belooft wat voor de toekomst – hoor ik daar een concept-dubbelaar aankomen? En dan te bedenken dat ze alle drie nog op school zitten: Pablo volgt het Conservatorium in Amsterdam, Robin studeert biomedische technologie in Eindhoven en Luka zit in 4 Atheneum. Op hun MySpace vind je een handvol nummers en het laatste nieuws lees je op DeWolff-site.

En wie zogenaamd hip wil doen en zijn neus ophaalt voor dergelijke 'ouwe rommel': ga dat eens lekker ergens anders doen?