Je kunt je afvragen wat tegenwoordig nog de relevantie is van jaarlijstjes. Via Spotify, YouTube, Soundcloud en noem het maar op heb je toegang tot miljoenen artiesten en als iets je niet bevalt, zet je gewoon wat anders op. Het beste album van 2014? Dat kan net zo makkelijk een album uit 1964 zijn – als ik het voor het eerst hoor, is het voor mij nieuw. Maar goed, dat is misschien een wel heel subversieve benadering van het begrip ‘jaarlijstje’...
Met een scheef oog houd ik ze natuurlijk wel in de gaten – War On Drugs dat volgens Oor het beste album van 2014 uitgebracht, terwijl in Engeland St. Vincent hoge ogen gooit en al die andere lijstjes. En als vanzelf ga je – of je nu wilt of niet – nadenken over je eigen top 10. Ik ben er eens voor gaan zitten en gooide er in één ruk tien albums uit. Dit zijn natuurlijk niet de tien beste albums van 2014. Ben je mal. Die albums ga ik nog ontdekken!
Hammerfall – (r)Evolution
Soms is het fijn als een band gewoon doet wat je van ze verwacht. Na een wat wisselvalig album met een zombiethema (!) keert het Zweedse Hammerfall terug naar zijn wortels. En dat betekent dus power metal uit het boekje, inclusief hoge mannenzang van Joachim Cans en teksten over ridders, dranken en ander middeleeuws gespuis. Heerlijk.
Lana Del Rey – Ultraviolence
Op haar derde album ‘Ultraviolence’ is Lana Del Rey de vleesgeworden Jessica Rabbit. De samen met Dan Auerbach geschreven nummers zijn broeierig en bezwangerd met een David Lynch-achtige ondertoon, waarbij je elk moment verwacht dat er een lilliputter met een getrokken mes achter de gordijnen vandaan springt.
Brainwork – Cosmic Places
Na het bestuderen van de tracklisting (vier nummers die bij elkaar een uur duren) en de gebruikte synthesizers kreeg ik al het vermoeden dat ‘Cosmic Places’ wel eens een topalbum zou kunnen zijn. En inderdaad, Uwe Saher maakte elektronische muziek in de beste traditie van de zogenoemde Berliner Schule. Kosmonauten ahoy!
Temples - Sun Structures
Origineel kun je Temples bezwaarlijk noemen. Als je niet beter zou weten, had hun debuut ‘Sun Structures’ zo een onontdekt juweeltje uit de psychedelische jaren zestig kunnen zijn. Een scheutje Pink Floyd, Kinks en Led Zeppelin, een mespuntje Tame Impala en The Coral, afgemaakt met wat Oosterse invloeden. En dat alles in 12 kleurrijke liedjes.
FKA Twigs – LP1
FKA Twigs aka Tahliah Barnett is op haar debuut LP1 duister en kwetsbaar, maar bovenal sensueel. De productie, de mix van r&b, bass en triphop, de video’s, het artwork – alles klopt. Maar dat had ik pas door na ettelijke keren luisteren… Bijzonder intrigerend album van deze Britse met Jamaicaanse roots.
Jeroen van Veen – Piano Music
De uiterst productieve Nederlandse pianist Jeroen van Veen is waarschijnlijk het meest bekend door zijn uitvoeringen van met name Simeon Ten Holt (‘Canto Ostinato’) en Philip Glass, maar zijn eigen composities verdienen minstens net zoveel aandacht. Minimal music die met minieme verschuivingen maximaal resultaat sorteert.
A Spell Inside – Autopilot
Eigenlijk ontdekte ik pas tijdens het bestuderen van mijn Spotify Jaarlijst hoe vaak ik dit album heb beluisterd. En dan vooral tijdens de afwas. Het Duitse duo A Spell Inside maakt lekker doorstampende synthpop, waarbij de jaren tachtig nooit heel ver weg zijn. En voor de eerste keer nagenoeg volledig in het Duits.
Zanov – Virtual Future
Na een stilte van 32 jaar bracht Zanov (oftewel Pierre Salkazanov) een nieuw album uit. En de Fransman pakt de daad naadloos weer op. Je wordt subiet de kosmische jaren zeventig in geslingerd, in gezelschap van analoge synthesizers die ronken en bonken dat het een lieve lust is. Prachtig.
Craig Leon - Interplanetary Folk Music
Heruitgave van Craig Leons ‘Nommos’ (1981) en ‘Visiting’ (1982), opgepoetst en wel. Twee volstrekt unieke albums. Metaalachtige, repetitieve ritmes, vervreemdende effecten - alsof je een rondleiding krijgt door een wereld die bevolkt wordt door wezens die zich voortbewegen met tentakels en beschikken over kieuwen en een snavelbek.
D’Angelo – Black Messiah
Dit is dus de reden waarom je niet al begin oktober een jaarlijstje moet samenstellen. Er kan altijd nog een magistraal album worden uitgebracht. En dat is wat D’Angelo heeft gedaan. Ik had niet verwacht dat ik zo onder de indruk zou zijn van ‘Black Messiah’. D’Angelo is op zijn derde album funky, innovatief én zet aan tot nadenken. Bam! Voltreffer.
O ja, deze artiesten schoten me ook nog te binnen (en dan ben ik er nog tientallen vergeten): Agalloch (‘The Serpent And The Sphere’), Wolves In The Throne Room (‘Celestite’), Hundred Waters (‘Moon Rang Like A Bell’), Tod Terje (‘It’s Album Time’), Fennesz (‘Bécs), Alpha Wave Movement (‘Celestial Chronicles’), Daily Planet (‘Two’) en Einstürzende Neubauten (‘Lament’).
Mocht je een top tien, top vijf of top één paraat hebben, drop 'm in de comments! Ik ben benieuwd.
En het vervolg: de albums die het afgelopen jaar de meeste tijd in en op mijn cd/mp3-speler hebben doorgebracht en me nog altijd weten te verrassen. (De eerste vijf vind je overigens hier.)
Sven A. Kirsten Presents… The Sound of Tiki
Hét voorbeeld van een verzamelaar die op alle fronten geslaagd is. Fraai vormgegeven, een verhelderend en uitgebreid boekje met tal van foto’s en een uitgekiende tracklisting. Kortom, een uitstekende introductie tot het 'tiki'-genre, dat zijn hoogtijdagen kende in de jaren vijftig.
Maarten van der Vleuten - John Dee
Een esoterisch ambient-pareltje van Nederlandse bodem, geïnspireerd door de illustere magiër aan het hof van Koningin Elizabeth I. Alleen al voor het prachtige en ontroerende 'Mens Mysticus' (opgedragen aan de vorig jaar overleden Arjen Grolleman) zou je het album in huis moeten halen.
ARC – Church
De sequencers ronken, de modulaire Moogs knipperen – maak je gereed voor een kosmische interplanetaire reis tussen de dimensies… 'Church' is live opgenomen in St. Mary’s Church in Philadelphia. ARC (Ian Boddy en Mark Shreeve) laten horen hoe krautrock anno 2010 moet klinken.
Hurts - Happiness
Dit Engelse synthpopduo maakte indruk dankzij een tweetal bijzonder goede singles ('Better Than Love' en 'Wonderful Life'), maar ook de overige tracks op hun debuut 'Happiness' mogen er zijn. Lichtelijk onderkoelde new romantic in het straatje van Blancmange, Ultravox en Pet Shop Boys.
iamamiwhoami - Diverse singles
Over de hekkensluiter in mijn top tien heb ik heel lang nagedacht, om uiteindelijk te belanden bij het Zweedse project iamamiwhoami. Vervreemdend, inventief en verrassend, waarbij naar hartenlust wordt gespeeld met cijfers, surrealistische beelden en dromen. Muziek om heel lang in rond te dwalen.
En ziedaar: mijn tien favoriete albums van 2010! En dat betekent dus ook dat er tal van artiesten zijn afgevallen (een slordige vijftig namen, onder wie Max Richter, CocoRosie, OMD, Jonas Rheinhardt, Chromeo, Accept, PVT, Carbon Based Lifeforms en Solar Fields – en nu ik er zo over nadenk, begin ik alweer te twijfelen). Voor wie nieuwsgierig is wil ik de afvallers best eens op een rijtje zetten! En wat zijn jullie muzkale hoogtepunten van het afgelopen jaar?
Het is eigenlijk helemaal geen leuk klusje: het samenstellen van een jaarlijstje. Toch ga ik elk jaar weer voor de bijl – waarbij me dan achteraf steevast tal van albums te binnenschieten die óók een plekje in de top tien hadden verdiend. Maar goed. Ik ben er eens goed voor gaan zitten en heb mijn tien favoriete albums van 2010 op een rijtje gezet.
Voor het eerst heb ik nauwelijks gekeken naar jaarlijsten van bijvoorbeeld Oor of 3VOOR12 – daar word ik namelijk een beetje verdrietig van. Want ik heb óf geen verstand van muziek óf geen smaak. Of allebei natuurlijk. De nu volgende opsomming bestaat uit de tien albums die de meeste tijd in en op mijn cd/mp3-speler hebben doorgebracht en me nog altijd weten te verrassen. En nee, dat zijn niet Arcade Fire’s 'The Suburbs' of 'High Violet' van The National (gaap). Vandaag de eerste vijf, morgen de rest!
L'Arpeggiata - Via Crucis
Het logische vervolg op het in 2009 verschenen 'Teatro d'Amore', maar dan nog fraaier en veelzijdiger. 'Via Crucis' smeedt een brug tussen (jazzy) barokmuziek en traditionele religieuze liederen uit (Zuid-)Italië. Prachtig en intens gezongen door countertenor Philippe Jaroussky, sopraan Nuria Rial en het ensemble Barbara Furtuna uit Corsica.
Lushus - Barefoot
Pas toen ik Lushus in december voor de tweede keer zag optreden, viel het kwartje. De avant-gardistische jazzrockpunk van het Lushus-trio laat zich nauwelijks in woorden vatten: het swingt, funkt, knarst en geilt van alle kanten. De twaalf nummers op 'Barefoot' zetten je voortdurend op het verkeerde been - waanzinnig!
O.Children - O.Children
Als Nick Cave en Joy Division-zanger Ian Curtis samen een kind een zouden hebben gebaard, zou het ongetwijfeld hebben geklonken als O.Children. De aardedonkere stem van frontman Tobi O'Kandi en de onheilspellende gitaarmuren nemen je onverbiddelijk mee naar de duistere 80’s en postpunkdagen van weleer. Instant klassieker.
Apoptose - Bannwald
Jaren geleden verdwenen er drie zusjes in het Bannwald, een groot bos in het noorden van Duitsland – tot op de dag van vandaag zijn ze spoorloos. Apoptose liet zich voor 'Bannwald' inspireren door deze tragische gebeurtenis. Het resultaat is een donker, geheimzinnig en mysterieus ambient/neofolk-album, dat zowel weet te betoveren als angst aanjaagt.
Heidevolk - Uit Oude Grond
Bij de baard van Wodan! De Gelderlanders van Heidevolk flikken het 'm opnieuw: na 'Walhalla Wacht' (2008) is het begin dit jaar verschenen 'Uit Oude Grond' wederom een schot in de roos. Nederlandstalige folkmetal van zeldzame klasse, inclusief uitstekende teksten. Heidevolk verdient het om eindelijk te worden opgepikt door het grote (metal)publiek.
Het is een leuk klusje, maar tegelijkertijd ook een bijzonder frustrerende: het samenstellen van een jaarlijstje. Ik heb inmiddels al diverse opsommingen gezien en wat me opvalt (afgezien van de verzuchtingen dat 2009 een moeilijk en weinig vruchtbaar muziekjaar was), was dat ik het merendeel van de genoemde albums eigenlijk langs me heen heb laten gaan. Van de 3Voor12-jaarlijst of die van muziektijdschrift Oor word ik in ieder geval niet echt warm. 'XX' van The XX is best aardig, maar om het nu gelijk tot beste cd van 2009 te bombarderen? En datzelfde geldt voor albums van bijvoorbeeld Grizzly Bear ('Veckatimest') en De Staat ('Wait For Evolution'): best aardig, maar hemelbestormend goed?
Ik heb of geen verstand van muziek of geen smaak. Of allebei natuurlijk. Want mijn lijstje ziet er namelijk totaal anders uit. Ik ben er eens goed voor gaan zitten en heb mijn persoonlijke top 10 samengesteld. De nu volgende opsomming is niet zozeer een overzicht van de 'beste' albums van het afgelopen jaar, als wel de albums die de meeste tijd op mijn mp3-speler hebben doorgebracht (en dat nog steeds doen trouwens) en me nog altijd weten te verrassen.
: het samenstellen van een jaarlijstje. Ik heb inmiddels al diverse opsommingen gezien en wat me opvalt (afgezien van de verzuchtingen dat 2009 een moeilijk en weinig vruchtbaar muziekjaar was), was dat ik het merendeel van de genoemde albums eigenlijk langs me heen heb laten gaan. Van de 3Voor12-jaarlijst of die van muziektijdschrift Oor word ik in ieder geval niet echt warm. 'XX' van The XX is best aardig, maar om het nu gelijk tot beste cd van 2009 te bombarderen? En datzelfde geldt voor albums van bijvoorbeeld Grizzly Bear ('Veckatimest') en De Staat ('Wait For Evolution'): best aardig, maar hemelbestormend goed?
Ik heb of geen verstand van muziek of geen smaak. Of allebei natuurlijk. Want mijn lijstje ziet er namelijk totaal anders uit. Ik ben er eens goed voor gaan zitten en heb mijn persoonlijke top 10 samengesteld. De nu volgende opsomming is niet zozeer een overzicht van de 'beste' albums van het afgelopen jaar, als wel de albums die de meeste tijd op mijn mp3-speler hebben doorgebracht (en dat nog steeds doen trouwens) en me nog altijd weten te verrassen.
Lees meer »
Zodra de eerste contouren van het nieuwe jaar opdoemen, begint het bij een groot aantal muziekliefhebber te kriebelen en worden nog even snel een paar albums toegevoegd of juist weer verwijderd. Want net zoals de echte klusser niet zonder de Gamma kan, kan de muziekliefhebber niet zonder zijn lijstjes – en zeker niet in december.
Muziektijdschrift Oor pakt het groots aan door eens niet op de proppen te komen met de beste platen van 2009, maar gelijk het hele decennium onder de loep te nemen. Oftewel: wat zijn de beste 100 albums van de afgelopen tien jaar? Aan diverse journalisten, radiomakers, programmeurs en webloggers werd gevraagd een 'top 10 van de jaren '0' samen te stellen, waaruit vervolgens de definitieve Top 100 werd gedestilleerd.
De top tien ziet er als volgt uit (de volledige lijst vind je na de cut):
1. The Strokes – Is This It (2001)
2. Arcade Fire – Funeral (2004)
3. Radiohead – Kid A (2000)
4. Arctic Monkeys – Whatever People Say I Am, That’s What I’m Not (2006)
5. Queens of the Stone Age – Songs for the Deaf (2002)
6. Sufjan Stevens – (Come On Feel the) Illinoise (2005)
7. Amy Winehouse – Back to Black (2006)
8. Antony and the Johnsons – I Am a Bird Now (2005)
9. Franz Ferdinand – Franz Ferdinand (2004)
10. Spinvis – Spinvis (2002)
Tja. Over smaak valt te twisten, maar dit is wel een heel eenzijdige lijst, samengesteld door hippe, witte journalisten van eind dertig. Van deze 100 albums staan er acht bij mij in de kast (Franz Ferdinand, Interpol, Boards of Canada, Editors, Solomon Burke, The Knife, Sigúr Ros en Joanna Newson) en dat lijkt me een nogal magere score.
Zodra de eerste contouren van het nieuwe jaar opdoemen, begint het bij een groot aantal muziekliefhebber te kriebelen en worden nog even snel een paar albums toegevoegd of juist weer verwijderd. Want net zoals de echte klusser niet zonder de Gamma kan, kan de muziekliefhebber niet zonder zijn lijstjes – zeker in december. Muziektijdschrift Oor pakt het groots aan door in het decembernummer eens niet op de proppen te komen met de beste platen van 2009, maar gelijk het hele decennium onder de loep te nemen. Oftewel: wat zijn de beste 100 albums van de afgelopen tien jaar? Aan diverse journalisten, radiomakers, programmeurs en webloggers werd gevraagd een 'top 10 van de jaren '0' samen te stellen, waaruit vervolgens de definitieve Top 100 werd gedestilleerd.
De top tien ziet er als volgt uit (de volledige lijst vind je na de cut):
1. The Strokes – Is This It /2. Arcade Fire – Funeral / 3. Radiohead – Kid A / 4. Arctic Monkeys – Whatever People Say I Am, That’s What I’m Not / 5. Queens of the Stone Age – Songs for the Deaf
6. Sufjan Stevens – (Come On Feel the) Illinoise / 7. Amy Winehouse – Back to Black / 8. Antony and the Johnsons – I Am a Bird Now / 9. Franz Ferdinand – Franz Ferdinand /10. Spinvis – Spinvis.
Tja. Over smaak valt te twisten, maar dit is wel een heel eenzijdige lijst, samengesteld door hippe, witte journalisten van eind dertig. Zijn dit nu echt de beste cd's van de afgelopen jaren? Van deze 100 albums staan er acht bij mij in de kast (Franz Ferdinand, Interpol, Boards of Canada, Editors, Solomon Burke, The Knife, Sigúr Ros en Joanna Newson) en dat lijkt me een nogal magere score.
Lees meer »
Het is niet zo dat ik midden in mijn gezicht wordt uitgelachen, maar ik heb wel het gevoel dat de blikken die ik krijg toegeworpen steeds meewariger en bezorgder worden. En dat alleen maar omdat ik enthousiast vertel nog regelmatig cd's aan te schaffen. Cd's? Kopen? Huh? Zijn er nog mensen die dat doen? Bestaan er überhaupt nog wel muziekwinkels? Zucht. Downloaden is geen kunst – er gaat niets boven een gezellig uitpuilende kast met cd's en lp's. Maar misschien ben ik wel een van de laatste der Mohikanen, want ook in Amerika (het land met de grootste muziekindustrie ter wereld) zijn de cd-verkopen afgelopen wederom gedaald.
Uit cijfers van onderzoeksbureau Nielsen SoundScan blijkt dat er in Amerika vorig jaar 428 miljoen cd’s werden verkocht, een daling van 14 procent. Daarvan werden 69,8 miljoen gedownload, een stijging van 15,4 procent. Het aantal verkochte fysieke cd’s bedroeg 360,6 miljoen stuks, tegen 449,18 miljoen in 2007. Het best verkochte album was 'Tha Carter III' van rapper Lil Wayne (bijna drie miljoen stuks), op de voet gevolgd door Coldplay ('Viva La Vida' ging 2,15 miljoen keer over de toonbank). Het was voor het eerst dat het best verkochte album minder dan drie miljoen keer van eigenaar verwisselde. Opvallend genoeg werden er wel meer lp's verkocht: 1,9 miljoen stuks, een nieuw record.
In Nederland is de situatie niet veel anders. De NVPI becijferde dat de totale audio-omzet (cd's, singles, downloads en muziek-dvd's) met 5 procent is gedaald in vergelijking met 2007 en is uitgekomen op 114,7 miljoen euro. In 2007 daalde de omzet nog met 12,2 procent (afgezet tegen 2006). In totaal kochten 'de Nederlanders' vorig jaar 7,5 miljoen cd's (-3,5%), 400.000 singles (-33,3%), 1,2 miljoen muziek-dvd's (-4,2%) en werden er 6,3 miljoen tracks gedownload (+17,4%) .
De best verkochte cd's in Nederland: Amy Winehouse - Back to Black, Amy MacDonald - This is the Life, Marco Borsato - Wit Licht, Coldplay - Viva la Vida, Jan Smit - Stilte in de Storm, Duffy - Duffy, Alain Clark - Live It Out, Anouk - Who’s Your Momma en Madonna - Hard Candy. Mmm.. ik mag dan wel veel cd's hebben gekocht in 2008, deze zaten er niet bij...
Ik zat op de bank met een zak suikerpinda's toen het opeens door me heen schoot: wat staat er eigenlijk op één in de hitlijsten? Ik dacht even diep na, tegen beter weten in hopend dat het me vanzelf wel te binnen zou schieten, maar nee, ik had echt geen flauw idee. Na bezoekjes aan Dutch Charts (de vroegere Mega Top 50, geloof ik) en de Top 40 was ik weer helemaal bij. Het is niet zo dat ik me opeens erg oud voelde (ene Jordy van Loon op de achtste plek met een draak van een nummer? Huh?), maar de tijd dat ik elke zaterdag naar de platenzaak fietste voor een gedrukt exemplaar van de Top 40, ligt ver achter me, zo bleek.
En op het gevaar af wél oud over te komen: er is weinig veranderd. Constante factoren (Borsato, Metallica, Madonna), een bij elkaar geraapt popgroepje (Red!), oude nummers in een nieuw jasje (Guru Josh Projects 'Infinity 2008'), en 'novelty hits' (Gerard Joling en Rita Hovink). Interessanter vind ik de manier waarop de hitlijsten worden samengesteld. De grote labels zijn immers gestopt met het uitbrengen van (fysieke) singles – van oudsher dé graadmeter van succes. GfK Benelux Marketing Services, verantwoordelijk voor onder meer de Dutch Charts, hanteert een zogeheten 'cross counter verkoopinformatiesysteem', zo lees ik op de site.
''Dat wil zeggen: fysieke en digitale verkopen, aan de consument aangevuld met airplay van de belangrijkste radio- en tv-stations. Op dit verkoopinformatiesysteem zijn inmiddels meer dan 1200 platenzaken, warenhuizen, online shops en downloadplatforms aangesloten die dagelijks rapporteren.'' Hoe al dat geanalyseer precies in zijn werk gaat (worden views op YouTube bijvoorbeeld ook meegenomen?), kon ik niet achterhalen – dit proces wordt waarschijnlijk net zo goed bewaard als het geheime recept van Coca Cola... In theorie moet het dus mogelijk zijn dat een oud nummer dat opeens heel vaak gedownload of aangevraagd wordt ('Giddyap A Gogo' van Ad Visser en Daniel Sahuleka, om maar eens een klassieker te noemen), in de hitlijsten belandt.
Lees meer »
Net zoals de echte klusser niet zonder de Gamma kan, kan de muziekliefhebber niet zonder zijn lijstjes. Met mijn lijstjesfetisjisme valt het wel mee en stiekem is het ook wel leuk natuurlijk. En al helemaal aangezien het weer tijd is voor de traditionele jaarlijstjes! Om inspiratie op te doen, spitte ik de diverse lijstjes in het december / januarinummer van Oor door, maar daar werd ik niet bijzonder warm van (de top 5 voor wie nieuwsgierig is: TV On the Radio, Fleet Foxes, Vampire Weekend, MGMT, Portishead).
Dus daarom ben ik er maar eens goed voor gaan zitten om mijn eigen top tien samen te stellen. De nu volgende opsomming is niet zozeer een overzicht van de beste albums van het afgelopen jaar, als wel een lijstje van de albums die de meeste tijd in mijn cd- en mp3-speler hebben doorgebracht. In totaal willekeurige volgorde:
Janine Jansen - Tchaikovsky (een gloedvolle, bevlogen uitvoering van Tchaikovsky's 'Violin concerto in D Malor Op.35'), Synth.nl - AtmoSphere (tweede album van Michel van Osenbruggen en een gigantische stap voorwaarts), Cradle of Filth - Godspeed on the Devil's Thunder (bombastischer en decadenter dan ooit, de tijden van 'Dusk and her Embrace' herleven!), Guy Sweens - Karmadeva (Guy laat met zijn tweede album horen dat de uitstekende, ritmische new age van 'Gaya of Wisdom' geen toevalstreffer was), Craig Padilla & Skip Murphy - Analog Destination (Padilla en Murphy laten al hun analoge synthesizers zweten voor deze ultieme kosmische trip), Karunesh - Enlightenment (deze verzamelaar bevat tracks van de vorige drie Karunesh-cd's (en hoort dus eigenlijk niet in dit rijtje thuis), maar tjonge, beter krijg je het niet), AC/DC - Black Ice (een vette pot rock 'n roll!), John Barleycorn Reborn: Dark Brittanica (een verzamelaar? Waarom niet. Lang vervlogen, heidense tijden komen tot leven met deze uitgelezen selectie psychedelische, neo- en wereldfolk), Sopor Aeternus & The Ensemble of Shadows - Sanatorium Altrosa (zelfs een album gevuld met remixen, instrumentaaltjes en restjes barst bijna uit zijn voegen van eigenzinnigheid en creativiteit) en Radio Massacre International - Fast forward 1993-2008 (dit Engelse trio bestaat 15 jaar en om dat te vieren een verzamelaar met fragmenten van al hun uitgebrachte albums (30 in totaal), inventief aan en door elkaar geknutseld).
Goed, dat was mijn lijstje - wat zijn jullie favorieten van 2008?
Om te achterhalen wat nu precies een hit tot een hit maakt (zie mijn vorige entry), kun je je storten op songstructuren, de 'X-factor', de invloed van de media en de beïnvloedbaarheid van de muziekliefhebber, op smaak gebracht met een sociologisch sausje. Je kunt het ook anders aanpakken en je puur richten op de data: de datum van binnenkomst, aantal weken in de hitlijst, hoe lang het duurt voordat een single op de eerste plaats is beland of juist uit de hitlijst is verdwenen, het aantal woorden in de titel en noem het maar op.
En dat is precies wat de vrijwilligers van het Whitburn Project hebben gedaan. Ze hebben een gigantische database van Amerikaanse Billboard-hits aangelegd, en maar liefst 36.928 singles minutieus onder de loep genomen en keurig in Excel verwerkt. De hoeveelheid informatie is overweldigend. Netjes naast elkaar vind je bijvoorbeeld de lengte van de nummers, de BPM (beats per minute) en het 'hitverloop'. Nu ben ik geen statistisch wonderkind, maar gelukkig heeft journalist Andy Baio van Waxy.org wat meer kaas gegeten van Excel. Hij is in de cijferbrij gedoken en heeft een aantal grafieken in elkaar geknutseld. Zo blijkt bijvoorbeeld dat de titels van de bijna 37.000 Amerikaanse hitsingles uit niet meer dan 9000 woorden bestaan.
Tom Whitwell van Musicthing borduurt hierop voort door een tagcloud van de honderd meest voorkomende woorden te maken. Het is geen verrassing dat 'love', 'blue', 'heart' en 'baby' het vaaks voorkomen. Verder is de gemiddelde lengte van een liedje tussen 1960 en 1992 gestaag toegenomen, om de laatste jaren uit te komen op ongeveer 3:50 minuten. Interessant is ook zijn analyse van eendagsvliegen, waaruit blijkt dat er vooral in de jaren negentig en het huidige decennium veel 'one-hit-wonders' in de hitlijsten zijn beland. En dit is nog maar het topje van de analyse-ijsberg – wie enigszins met Excel overweg kan én lichtelijk geobsedeerd is door feitjes, kan zijn hart ophalen met dit lijvige bestand (ongecomprimeerd 4,5 MB, na het uitpakken 21 MB groot).
Last.fm-gebruiker Martijn ter Haar stoort zich aan de 'vertop2000agogo'ing' van het Nederlandse muzieklandschap en heeft een actiegroep opgericht op zowel Last.fm als Hyves. In het 'manifest' valt te lezen: ''Een kleine gerontocratie heeft de macht en heeft vele genres in de ban gedaan. Het is tijd voor actie: de kalkaanslag van de Africa's en Radar Love's moet uit de Nederlandse ether gedotterd worden! Het gaat erom hoe de Amazone aan geweldige muziek wordt teruggebracht tot een naar conservatisme riekend baggerslootje.'' Ter Haar ergert zich aan het feit dat dag in dag uit dezelfde platen te horen zijn op de radio: ''Dit wordt gevierd alsof stagnatie een feestje waard is. Je mag als babyboomer best vinden dat The Beatles of The Rolling Stones de beste band ooit zijn. Vrijwel iedereen houdt het meest van de muziek waarmee hij of zij opgegroeid is. Ga het alleen niet als waarheid verkondigen en gebruik al helemaal niet je machtspositie om via de radio en televisie je eenzijdige muzikale evangelie te verkondigen. (Dit geldt ook voor de nu opkomende nieuwe generatie van ex-krakers. De kritiekloze verheerlijking van Joy Division en Sonic Youth is net zo irritant als die van The Beatles & Stones.)''
Hoewel Martijn misschien een beetje te ver doorschiet (de Top 2000 is geen lijst met dé beste platen aller tijden en wordt door de (Radio2-)luisteraar samengesteld), bestaat inderdaad het gevaar van verstarring en 'canonisering', net zoals het geval is bij de Top 1000 Aller Tijden. Een nummer belandt dan puur uit gewoonte en omdat het 'zo hoort' in een onwrikbaar vastgelegde top tien. En terwijl Martijn zich druk maakt omdat Matthijs van Nieuwkerk en 'popprofessor' Leo Blokhuis nadrukkelijk zwelgen in het verleden en geen oog hebben voor het heden, heb ik juist het tegenovergestelde: het verleden wordt veel te kort gedaan. Waar zijn al die ooit immens populaire orkestleiders en crooners als Perry Como, Henry Mancini, Ray Conniff en Bert Kaempfert (okee, hij staat erin met 'Afrikaan Beat', maar ik kan betere nummers verzinnen), Rogier van Otterloo en Herb Alpert? Om nog maar te zwijgen over artiesten als Tangerine Dream, Johan Timman en Tom Dissevelt. Inderdaad: stop de vertop2000agogo'ing van Nederland!
Overigens, de complete Top 2000 in pdf- of Excel-formaat vind je hier.
|
Toon berichten 1-10 van 19 |
Volgende Pagina »
