Ik vroeg me al af of ik een ouwe zeur was geworden als ik weer eens zat te mopperen over 'die jeugd van tegenwoordig' en hun harde muziek, maar nee. Uit onderzoek van het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam blijkt namelijk dat ruim eenderde van de Nederlandse jongeren van 12 tot 16 jaar structureel naar te harde muziek luistert op hun mp3-speler (al dan niet in telefoonvorm). En dat heeft natuurlijk gevolgen: zij riskeren permanent, onherstelbaar gehoorverlies. Niet alleen jongeren lopen risico: de Europese Commissie schat dat zo'n 15 miljoen mensen acuut gevaar lopen op een gehoorbeschadiging.
Eurocommisaris Meglana Kuneva (verantwoordelijk voor van Consumentenzaken) diende dan ook in september vorig jaar een voorstel in om het volume van mp3-spelers te beperken. En aangezien de wachtkamers bij de KNO-artsen uitpuilen, maakt Brussel haast. Cenelec, het Europese normalisatie-instituut voor elektronische apparatuur (ik wist ook niet dat het bestond), heeft inmiddels al een voorstel gestuurd naar de diverse nationale standaardisatiecomités. Zij kunnen tot eind februari reageren en wijzigingen voorstellen.
In het voorstel staat onder meer dat het maximale volume beperkt moet worden tot 85 decibel (momenteel halen de meeste mp3-spelers makkelijk 130 decibel en hoger). Je mag daar overheen gaan (tot maximaal 100 decibel), maar dan moet je wel een waarschuwing te zien krijgen dat een hoog volume schadelijk kan zijn voor het gehoor. Pas door deze melding te bevestigen, wordt het volume een tandje hoger gezet. Producenten mogen zelf bepalen hoe die melding eruitziet: een melding waar je op moet klikken, een stem die waarschuwt of een knipperend lichtje.
Nogal vrijblijvend allemaal, als je het mij vraagt – een beetje zoals de waarschuwingen op een pakje sigaretten. Iedereen denkt dat het hem of haar niets zal overkomen, totdat je met een permanent piepgeluid of een voortdurend gesuis in je oren zit opgescheept. Tweede Kamerlid Sabine Uitslag (CDA) vindt dan ook dat (met name) jongeren beter moeten worden voorgelicht, bijvoorbeeld in de lessen biologie op school. Vorige week nam de Tweede Kamer haar motie aan, waarin ze minister Rouvoet aanspoort om maatregelen te treffen. Maar goed, je kunt ook vinden dat de overheid zich niet overal mee moet bemoeien, maar in dit geval mag er best een uitzondering worden gemaakt.
En om een en ander in perspectief te plaatsen: met een gehoorschade-schema en een kijkje in het binnenste van het menselijk oor (bron: NRC Handelsblad, donderdag 28 januari 2010).
Gary Moore stond eind jaren tachtig vooral bekend als hardrockvirtuoos. Hij maakte deel uit van onder meer Skid Row (de Engelse band, niet de Amerikaanse), Colosseum II en Thin Lizzy en timmerde ook solo aan de weg. Diep in Moores hart brandde echter 'the blues'. Als tienjarige had hij in 1962 van zijn vader een veel te grote gitaar gekregen. Ondanks het formaat kreeg Moore al snel handigheid in het spelen en drie jaar later stond hij, beïnvloed door bands als John Mayall's Blues Breakers en het door Peter Green geleide Fleetwood Mac, op de planken als Little Gary. Zijn talent viel direct Peter Green op, die zich over de jonge Gary ontfermde en zich opwierp als zijn mentor.
Fast forward naar 1989: Gary Moore is op zoek naar een nieuwe muzikale richting en heeft net een Les Paul Standard-gitaar uit 1959 gekocht – totaal ongeschikt voor hardrock. ''Toen bedacht ik me dat als ik voorafgaand aan een optreden mijn vingers aan het warmspelen was, ik altijd blues speelde,'' herinnerde Moore zich in het blad Vintage Guitar. ''Wellicht was dat een boodschap dat ik het eens in die richting moest gaan zoeken.'' Dat deed hij, en met succes, want zijn album 'Still Got The Blues' bleek de grote klapper waar Moore al zijn hele carrière op wachtte. Met gastbijdragen bluesgiganten Albert Collins en Albert King (en voormalige Beatle George Harrison) was het sowieso al een album dat de liefhebbers deed opveren. Maar het was Moores volledig eigen 'Still Got The Blues (For You)' dat met zijn emotionele gitaargejank het absolute hoogtepunt van het album bleek. ''Ik liep met mijn Les Paul de studio in en in één take stond het nummer erop. Het was een dramatische dag voor me, en dat hoor je vooral in de solo terug,'' aldus Moore.
Ironisch genoeg was het ook die solo die hem in 2008 veel hoofdbrekens bezorgde. De onbekende Duitse band Jud's Gallery klaagde hem toen aan wegens plagiaat en haalde het door hen in 1974 geschreven nummer 'Nordrach' aan, dat precies dezelfde solo bevatte. Hoewel dit nummer niet op lp of cd was verschenen toen Moore 'Still Got The Blues (For You)' opnam, stelde de rechter Jud's Gallery-oprichter Jurgen Winter toch in het gelijk en moest Moore een aanzienlijke schadevergoeding betalen.
(Uit: 'Top 2000 – volume 2', uitgeverij L.J. Veen, 2009. ISBN 9789020420166. Aangevuld en enigszins herschreven.)
In 1970 verscheen 'Atom Heart Mother', het vierde album van Pink Floyd. Het was een bijzonder eigenaardig album, dat volgens de Pink Floyd-leden eigenlijk nooit het licht had moeten zien, maar daarover later meer. Het heeft me altijd verbaasd hoe succesvol deze lp is geweest, want om nu te zeggen dat er zulke toegankelijke nummers op staan – nou nee. Het begint al bij de wereldberoemde hoes, waarop niet veel meer is te zien dan een koe. Het verhaal gaat dat fotograaf Storm Thorgerson in zijn auto stapte en simpelweg de eerste de beste koe kiekte die hij zag (Lulubelle III, in een weiland bij Potters Bar, om precies te zijn).
Pink Floyd koos voor een koe om de opdoemende spacerockvalkuil te mijden (afbeeldingen van allerhande ruimteschepen en surrealistische sciencefiction-taferelen) en te voorkomen dat hun muziek in een benauwend genrehokje zou worden geplaatst. ''I didn't have anything, really, to do with the start of Atom Heart Mother'', vertelde Thorgerson jareln later in een interview met Guitar World (februari 1998), ''and when I asked them what it was about, they said they didn't know themselves. It's a conglomeration of pieces that weren't related, or didn't seem to be at the time. The picture isn't related either; in fact, it was an attempt to do a picture that was unrelated, consciously unrelated.''
Aanvankelijk zou de lp (en het titelnummer) door het leven gaan als 'The Amazing Pudding', maar producer en arrangeur Ron Geesin (die overigens ook meeschreef) vond dit maar een raar voorstel. Hij wees naar een oud exemplaar van The Evening Standard dat toevallig binnen handbereik lag (de editie van donderdag 16 juli 1970) en zei tegen Roger Waters dat er vast wel een leukere titel in de krant was te vinden. Op de voorpagina stond een groot artikel over een zwangere vrouw die een op kernenergie draaiende pacemaker kreeg geïmplementeerd. De kop was: 'ATOM HEART MOTHER NAMED' en zie daar, een nieuwe titel was geboren.
Hier stond eerst een fragment uit het geweldige 'Zeepaardje met een hoed op' van Bas Albers en Gerard Janssen, oftewel de Easy Aloha's. Uitgeverij Nieuw Amsterdam, 2006. Niet meer verkrijgbaar - dus raadpleeg bijvoorbeeld Boekwinkeltjes.nl of Bol.com.
Programmamaker, eigenzinnige dj, KinkFM-manager, voice-over, muziekliefhebber en twittervriend Arjen Grolleman onverwacht overleden. Slechts 37 jaar. Ik ben er stil van. Bedankt voor de vele, vele nachten X-Rated.
De combinatie 'wave met Nederlandstalige songteksten' (of, iets anders geformuleerd: duistere rock in het Nederlands) ligt zo voor de hand dat het een raadsel is waarom slechts een handvol bands zich heeft gewaagd aan 'Nederwave'. Wave in de klassieke The Cure- en Joy Division-traditie heeft Nederland namelijk nauwelijks gekend. De meeste wavebands uit de jaren tachtig (zoals bijvoorbeeld Mecano, Nasmak, Mekanik Kommando en Tent) was een kort leven beschoren, om nog maar te zwijgen over hun geringe muzikale impact – met uitzondering misschien van grondleggers Clan of Xymox.
En wave in het Nederlands? Illustere wegbereiders als The Minny Pops zochten het begin jaren tachtig in Nederlandstalige experimentele elektronische avant-garde (en zongen bovendien af en toe ook in het Engels), terwijl Frank Boeijen ten tijde van het titelloze debuut van de Frank Boeijen Groep (uit 1981) op zoek was naar een eigen stijl (en aanvankelijk onderdak vond bij de opkomende new romantic-stroming) en het Vlaamse Arbeid Adelt bovenal erg grappig was. En dat was het wel zo'n beetje. Toen midden/eind jaren negentig tal van Engelse en Amerikaanse bands (Placebo, Interpol, Editors, Franz Ferdinand en noem het maar op) debuteerden met succesvolle albums waarop nadrukkelijk werd verwezen naar hun zwartgallige muzikale verleden, bleef een Nederlandse echo uit. Of althans, alleen als je heel goed luisterde kon je vage echo's waarnemen (Silence Is Sexy, Fertile Reality).
Een lange intro, niet alleen om 'Liefde', het eind vorig jaar verschenen debuut van Zwarte Poëzie, in een wat breder kader te plaatsen, maar ook om te laten zien dat de formatie rond frontman Edwin van der Velde het zichzelf niet gemakkelijk heeft gemaakt. De wortels van Zwarte Poëzie gaan terug tot 2005 en het is interessant om de ontwikkeling van de groep te zien (en te horen) aan de hand van de uitgebrachte demo's en de EP 'Grijs verleden'.
Het schijnt dat je muzikale smaak zo rond je 25ste wel zo'n beetje is uitgekristalliseerd (zie hier en hier enkele eerdere stukjes over dit onderwerp). Oftewel: als je bepaalde muziek niet leuk vindt, zal het na die leeftijd nooit meer wat worden. Ik denk dat de soep niet zo heet wordt gegeten als hij wordt opgediend - je moet alleen wat extra blazen. Neem nu de Amerikaanse componist James Tenney (1934-2006). Ik weet niet zo goed wat ik van zijn muziek moet vinden, maar heb het gevoel dat ooit het spreekwoordelijke kwartje zal vallen.
Tenney valt te beschouwen als een sleutelfiguur in de moderne Amerikaanse klassieke en experimentele muziek. Hij werkte samen met John Cage, Harry Partch, Steve Reich en Phil Glass, was in de jaren zestig een pionier op het gebied van elektronische en computergestuurde muziek, richtte in 1963 het invloedrijke Tone Roads Chamber Ensemble op, en schreef daarnaast talloze verhandelingen over de eigenschappen van geluid, de waarneming van de luisteraar en muzikale esthetiek. Bovenal was hij zelf een innovatief componist, die bekend stond om zijn akoestische en elektronische werken. Tenney had zo zijn twijfels bij de traditionele rol van componist en uitvoerder en in zijn composities zijn beide gelijkwaardig. Verder speelt in zijn werk de onvoorspelbaarheid en non-lineariteit een grote rol.
Klinkt ingewikkeld, en toen ik voor het eerst naar Tenney luisterde, dacht ik 'tja'. Dat denk ik nu nog steeds, eigenlijk. Een goed voorbeeld van deze tja-factor zijn de diverse Ergodus-stukken die Tenney in de loop der jaren heeft gemaakt. Met een beetje goede wil zou je ze kunnen beschouwen als voorlopers van 'minimal music' of drones. Het eigenaardige is dat deze muziek geen begin- of eindpunt heeft, hoe vaag dit ook klinkt. Sterker nog: de oorspronkelijke tapes voor 'Ergodos I' en 'Ergodos II' zijn op elk gewenst moment in te starten. Luister naar enkele stukken van James Tenney (320 kbps vbr, 83 MB), waaronder 'Ergodos I', 'II' en 'III' uit respectievelijk 1963, 1964 en 1994, uitgevoerd door The Barton Workshop.
In zijn boek 'Appetite for Self-Destruction: The Spectacular Crash of the Record Industry in the Digital Age' beschrijft journalist Steve Knopper de opkomst én de ondergang van de grote platenmaatschappijen EMI, Sony, Universal en Warner. Het boek is een ontluisterende opeenvolging van verkeerde beslissingen, gebrek aan visie en een hemeltergende arrogantie. "Als je mensen in de industrie vraagt hoe het komt dat de omzet van de platenindustrie enorm teruggelopen is, zeggen ze al snel: piraterij. Mijn boek is gericht op de fouten die de industrie zelf gemaakt heeft. Dat de grote platenbazen - verblind door macht en succes - de verkeerde keuzes maakten is een tragedie. De mensen boven ze vertelden ze wat ze moesten doen, de mensen onder ze vertelden wat ze moesten doen, maar ze luisterden gewoon niet", aldus Knopper tijdens een discussie tijdens het afgelopen Noorderslag Festival in Groningen. (bron)
De opkomst van internet in de jaren negentig werd totaal genegeerd door de grote labels - naar werknemers die zich bezighielden met de nieuwe digitale ontwikkelingen werd niet geluisterd. En aangezien de grote labels niet meewerkten had de muziekliefhebber op internet weinig keuze en werden er op grote schaal kopieën gemaakt en rondgestuurd. Op deze manier groeide een generatie op in de veronderstelling dat muziek gratis is. Pas toen de platenmaatschappijen in de gaten kregen hoeveel geld ze misliepen, spanden ze een rechtszaak aan tegen Napster-oprichter Shawn Fanning. Nadat Napster uit de lucht was gehaald, leunden de platenbonzen weer met een gerust hart achterover – zonder iets te doen met de 20 miljoen Napster-gebruikers, die op zoek gingen naar alternatieven.
En zo laat Knopper de ene na de andere miskleun de revue passeren: het afschaffen van de single, het aanspannen van ondoordachte rechtszaken, een knullige cd-beveiliging en 'last but not least' bereslechte pr. Je maakt immers geen vrienden door je klanten neer te zetten als criminelen en torenhoge, totaal niet realistische boetes te eisen.
De gitaarriff van 'More Than A Feeling' van Boston is één van de herkenbaarste uit de muziekgeschiedenis. Zo herkenbaar zelfs dat mensen 'm overal in terughoren. Ook Nirvana-frontman Kurt Cobain hoorde tijdens de release van 'Smell Like Teen Spirit' ineens de overeenkomsten en besloot daarom om tijdens concerten af en toe 'More Than A Feeling' aan het intro van zijn eigen hit te plakken.
Boston-brein Tom Scholz baseerde de riff op zijn beurt weer op de hit 'Walk Away Renee' van The Left Banke uit 1966. Hij begon in 1971 aan het nummer en heeft tot 1976 geschaafd aan wat 'More Than A Feeling' zou worden. De opnamen vonden plaats tussen oktober 1975 en april 1976 - het duurde even omdat Scholz ook nog gewoon een fulltime baan had bij fotogigant Polaroid. Toen hij het nummer met zijn - op zanger Brad Delp na – immer van leden wisselende band eenmaal goed in de vingers had, bleek dat platenmaatschappij Epic helemaal niet zo blij was met de in de kelder van Scholz opgenomen track. Hij moest maar eens een échte studio induiken en de hulp inroepen van een professionele producer. Scholz was eigenwijs en richtte zijn eigen productiemaatschappij op - en uiteindelijk kwam het overgrote deel van Bostons debuut alsnog uit zijn tot studio omgetoverde kelder.
Op de vleugels van de wereldhit 'More Than A Feeling' blies Bostons titelloze debuut vervolgens iedereen omver. Met 17 miljoen verkochte exemplaren was het - tot Guns 'N' Roses in 2008 de 18 miljoen-grens overging met 'Appetite For Destruction' - lange tijd het bestverkochte debuutalbum aller tijden. (Uit: 'Top 2000 – volume 2', uitgeverij L.J. Veen, 2009. ISBN 9789020420166. Enigszins herschreven.)
Ik doe heel erg hard mijn best het tij te keren, maar vooralsnog laten de cijfers een heel ander (niet al te verrassend beeld zien): de totale omzet van de muziekindustrie in Nederland daalde in het eerste half jaar van 2009 met 6,8% in vergelijking met dezelfde periode in 2008, om uit te komen op 111,6 miljoen euro. Het aantal verkochte cd's daalde met 8 %. In totaal gingen er in het eerste half jaar van 2009 bijna 7,4 miljoen cd's over de toonbank, in 2008 waren dat er nog ruim 8 miljoen. Ook de muziek-dvd bevindt zich in een vrije val (950.000 verkochte exemplaren, een daling van bijna 20 procent), om nog maar te zwijgen over de singleverkopen (260.000 stuks, een daling van -28%).
Daar staat tegenover dat het aantal albumdownloads behoorlijk is gestegen (430.000 stuks, tegen 300.000 in 2008, stijging van 37%), en dat geldt ook voor losse tracks (bijna 2,6 miljoen, tegen 1,9 in 2008, stijging van 39%). De online groei is echter niet genoeg om de teruggelopen cd-verkopen te analyseren: de omzet die het eerste half jaar van 2009 werd behaald uit de cd-verkoop bedraagt 91,6 miljoen euro, de digitale albums waren goed voor 4,17 miljoen euro.
De NVPI, de belangenvereniging van de muziekindustrie, meldt verder (en ik citeer, het is een interessant kijkje achter de schermen): ''De digitale ontwikkelingen hebben de manier waarop muziekmaatschappijen hun producten distribueren en artiesten hun fans bereiken, veranderd. Het aanbod is tegenwoordig volledig multi-channel. Inmiddels wordt zo'n 15 procent van de omzet van maatschappijen gegenereerd uit verschillende vormen van digitale exploitatie, Daaronder vallen verkopen van downloads, maar ook licenties voor streaming en ad-supported diensten. De digitale markt lijkt echter vooral een markt voor het 'proberen' van muziek. Ruim 95 procent van de albums wordt namelijk op cd verkocht. Voor singles heeft digitaal echter de overhand.'' (Bron: BS, januari - februari – maart 2010, een uitgave van Buma/Stemra).
En in de categorie 'ook leuk om te weten': het jaarverslag van stichting Brein. In 2009 heeft Brein 615 illegale websites afgesloten. Dat is bijna een verdubbeling ten opzichte van 2008. Onder de afgesloten websites zaten onder meer 393 bittorrent-sites en 38 video streaming sites. Brein verwijderde verder 37.441 advertenties, waarin illegale handel werd aangeboden. Ook voerde de organisatie 455 acties uit tegen de verkoop van illegale schijfjes. Brein nam daarbij samen met de politie 183.713 illegale schijfjes in beslag.
Ik doe heel erg hard mijn best het tij te keren, maar vooralsnog laten de cijfers een heel ander (niet al te verrassend beeld zien): de totale omzet van de muziekindustrie in Nederland daalde in het eerste half jaar van 2009 met 6,8% in vergelijking met dezelfde periode in 2008, om uit te komen op 111,6 miljoen euro. Het aantal verkochte cd's daalde met 8 %. In totaal gingen er in het eerste half jaar van 2009 bijna 7,4 miljoen cd's over de toonbank, in 2008 waren dat er nog ruim 8 miljoen. Ook de muziek-dvd bevindt zich in een vrije val (950.000 verkochte exemplaren, een daling van bijna 20 procent), om nog maar te zwijgen over de singleverkopen (260.000 stuks, een daling van -28%). Daar staat tegenover dat het aantal albumdownloads behoorlijk is gestegen (430.000 stuks, tegen 300.000 in 2008, stijging van 37%), en dat geldt ook voor losse tracks (bijna 2,6 miljoen, tegen 1,9 in 2008, stijging van 39%). De online groei is echter niet genoeg om de teruggelopen cd-verkopen te analyseren: de omzet die het eerste half jaar van 2008 werd behaald uit de cd-verkoop bedraagt 91,6 miljoen euro, de digitale albums waren goed voor 4,17 miljoen euro.
De NVPI, de belangenvereniging van de muziekindustrie, meldt verder (en ik citeer, het is een interessant kijkje achter de schermen): ''De digitale ontwikkelingen hebben de manier waarop muziekmaatschappijen hun producten distribueren en artiesten hun fans bereiken, veranderd. Het aanbod is tegenwoordig volledig multi-channel. Inmiddels wordt zon 15 procent van de omzet van maatschappijen gegenereerd uit verschillende vormen van digitale exploitatie, Daaronder vallen verkopen van downloads, maar ook licenties voor streaming en ad-supported diensten. De digitale markt lijkt echter vooral een markt voor het 'proberen' van muziek. Ruim 95 procent van de albums wordt namelijk op cd verkocht. Voor singles heeft digitaal echter de overhand.'' (Bron: BS, januari - februari – maart 2010, een uitgave van Buma/Stemra).
En in de categorie 'ook leuk om te weten': het jaarverslag van stichting Brein. In 2009 heeft Brein 615 illegale websites afgesloten. Dat is bijna een verdubbeling ten opzichte van 2008. Onder de afgesloten websites zaten onder meer 393 bittorrent-sites en 38 video streaming sites. Brein verwijderde verder 37.441 advertenties, waarin illegale handel werd aangeboden. Ook voerde de organisatie 455 acties uit tegen de verkoop van illegale schijfjes. Brein nam daarbij samen met de politie 183.713 illegale schijfjes in beslag.
Vroeger duurde Kerstmis niet twee, maar twaalf dagen. En als vroom burger schoof je aan in de kerkbanken op de eerste, tweede en derde kerstdag, op nieuwjaarsdag, op de eerste zondag na Nieuwjaar en op Driekoningen (6 januari). Johann Sebastian Bach componeerde voor elk van deze dagen een cantate, die samen het wereldberoemde Weihnachtsoratorium vormen. Vandaag de dag worden deze steevast in één ruk uitgevoerd, maar eigenlijk was het de bedoeling om de cantates uit te smeren over een periode van bijna twee weken. En om een oude traditie nieuw leven in te blazen: op Araglin.nl vind je deze kerst de zes cantates van het Weihnachtsoratorium. Spaar ze allemaal!
Ik ben ietwat laat met de zesde cantate (de NS gooide vandaag grondig roet in het eten), maar beter laat dan nooit: hoog tijd dus voor 'Festo Epiphanias', oftewel Driekoningen. In deze cantate brengen de drie wijzen uit het oosten een bezoek aan Jezus, en vanzelfsprekend hebben ze iets voor de Baby meegenomen (goud, mirre en wierook – een pak luiers of een kruik zou praktischer zijn geweest, maar goed, het gaat om het idee). Koning Herodes is ook nog steeds op zoek naar Jezus (en niet met al te vriendelijke bedoelingen), maar gelukkig krijgen de drie wijzen via een droom te horen dat het beter is een andere route te kiezen. En zo komt alles toch nog goed. Want: wie zich onder de bescherming van Jezus stelt, is altijd veilig. Stichtelijke woorden inderdaad, maar zo waren ze vroeger.
In deze slotcantate maken diverse elementen uit het Weihnachtsoratorium nog één keer hun opwachting, zoals bijvoorbeeld de pauken en trompetten uit het eerste deel en de koormelodie van 'Herzlich tut mich verlangen'. Luister zelf (41 MB, 320 kbps – of via de nieuwe uploaddienst WeTransfer). Het Weihnachtsoratorium wordt uitgevoerd door het Combattimento Consort Amsterdam en Cappella Amsterdam onder leiding van Jan Willem de Vriend. Solisten zijn tenor Jörg Dürmüller, sopraan Malin Hartelius, alt Kristina Hammarström en bas-bariton Detlef Roth. Meer info vind je in deze entry.
Hier stond eerst een fragment uit het geweldige 'Zeepaardje met een hoed op' van Bas Albers en Gerard Janssen, oftewel de Easy Aloha's. Uitgeverij Nieuw Amsterdam, 2006. Niet meer verkrijgbaar - dus raadpleeg bijvoorbeeld Boekwinkeltjes.nl of Bol.com.
Vroeger duurde Kerstmis niet twee, maar twaalf dagen. En als vroom burger schoof je aan in de kerkbanken op de eerste, tweede en derde kerstdag, op nieuwjaarsdag, op de eerste zondag na Nieuwjaar en op Driekoningen (6 januari). Johann Sebastian Bach componeerde voor elk van deze dagen een cantate, die samen het wereldberoemde Weihnachtsoratorium vormen. Vandaag de dag worden deze steevast in één ruk uitgevoerd, maar eigenlijk was het de bedoeling om de cantates uit te smeren over een periode van bijna twee weken. En om een oude traditie nieuw leven in te blazen: op Araglin.nl vind je deze kerst de zes cantates van het Weihnachtsoratorium. Spaar ze allemaal!
Nu zowel de Eerste, de Tweede als de Derde Kerstdag én de eerste nieuwjaarsdag achter de rug is, is het tijd voor 'Dominica post Festum Circumcisionis Christi', dat wordt uitgevoerd op de eerste zondag in het nieuwe jaar. Eigenlijk was het de bedoeling dat deze vijfde cantate uitgevoerd zou worden op de zondag na Kerstmis, maar in 1734 (toen Bach het Weihnachtsoratorium) schreef, was er geen zondag tussen Kerst en Oud en Nieuw. De cantate werd dan maar ten gehore gebracht op de zondag tussen Oud en Nieuw en Driekoningen. En zo is het gebleven.
In de vijfde cantate staat het bezoek van de drie wijzen uit het oosten aan koning Herodes centraal. Matteüs 2,2: ''Waar is de geboren Koning der Joden? want wij hebben gezien Zijn ster in het Oosten, en zijn gekomen om Hem te aanbidden.'' Herodes schrikt zich een hoedje – waarom heeft niemand hem op de hoogte gebracht? Hij stuurt zijn spionnen op onderzoek uit, zogenaamd om Jezus eer te bewijzen, maar eigenlijk om de Baby om het leven te brengen. De drie wijzen zijn dan inmiddels al op weg naar Bethlehem, hun kamelen volgeladen met cadeautjes.
De viifde cantate opent met het speciaal voor het Weihnachtsoratorium gecomponeerde 'Ehre sei dir, Gott', een lekker snel en fraai stuk waarin het koor de luisteraar oproept om Gods glorie te bezingen. Luister zelf (41 MB, 320 kbps – of via de nieuwe uploaddienst WeTransfer). Het Weihnachtsoratorium wordt uitgevoerd door het Combattimento Consort Amsterdam en Cappella Amsterdam onder leiding van Jan Willem de Vriend. Solisten zijn tenor Jörg Dürmüller, sopraan Malin Hartelius, alt Kristina Hammarström en bas-bariton Detlef Roth.