1955
Kohteesta Wikipedia
Tapahtumia[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
Tammikuu−maaliskuu[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- 1. tammikuuta − Runsaan kymmenen neliökilometrin alue siirrettiin Tyrvään kunnasta Vammalan kauppalaan. Lahden kaupunkiin siirrettiin laajoja alueita Nastolan ja Orimattilan kunnista.
- 2. tammikuuta – Panaman presidentti José Antonio Remón Cantera murhattiin.
- 6. tammikuuta − Arkkipiispa Ilmari Salomies vihki Oulun hiippakunnan uuden piispan Olavi Heliövaaran virkaansa Oulun tuomiokirkossa.
- 9. tammikuuta – Hemmo Silvennoinen voitti ensimmäisenä suomalaisena Saksan-Itävallan mäkiviikon.
- 21. tammikuuta − Presidentti J. K. Paasikivi vahvisti asetuksen uudesta keskusrikospoliisista, jonka ensimmäiseksi päälliköksi tuli sisäministeriön poliisineuvos Kosti Vasa.
- 23. tammikuuta – Kansanpuolue valitsi Helsingin kaupunginjohtajan, ylipormestari Eero Rydmanin, presidenttiehdokkaakseen vuoden 1956 presidentinvaaliin.
- 25. tammikuuta – Neuvostoliiton korkein neuvosto lakkautti Saksan kanssa vuodesta 1941 voimassa olleen sotatilan.
- 25. tammikuuta − Presidentti J. K. Paasikivi nimitti Pohjoismaiden Yhdyspankin pääjohtajan Rainer von Fieandtin Suomen Pankin pääjohtajaksi.
- 30. tammikuuta – SDP:n kansanedustaja, toimittaja ja pakinoitsija Yrjö Kilpeläinen kuoli. Hänen tilalleen eduskuntaan tuli Suomen Metallityöväen Liiton puheenjohtaja Valdemar Liljeström.
- 3. helmikuuta − Tšekkoslovakia lakkautti Saksan kanssa voimassa olleen sotatilan.
- 8. helmikuuta – Nikolai Bulganin syrjäytti Georgi Malenkovin Neuvostoliiton johdosta.
- 9. helmikuuta − Kiina ilmoitti, että maassa oli siirrytty "vapaaehtoisesta" pakolliseen asepalvelukseen.
- 13. helmikuuta – Israel sai haltuunsa neljä seitsemästä Kuolleen meren kääröstä.
- 18. helmikuuta − Puola lakkautti Saksan kanssa voimassa olleen sotatilan.
- 21. helmikuuta − Diplomi-insinööri Uolevi Raade nimitettiin Neste Oy:n toimitusjohtajaksi. Hän oli toiminut yhtiön pääjohtajana vuodesta 1952.
- 25. helmikuuta − Jääkäriliike vietti 40-vuotisjuhlansa Turussa. Juhlaan osallistui liki 140 jääkäriä.
- 1. maaliskuuta − Bulgaria lakkautti Saksan kanssa voimassa olleen sotatilan.
- 1. maaliskuuta − Neuvostoliitto ilmoitti virallisesti, että Helsingissä lokakuussa 1950 kadonnut italialaissyntyinen ydinfyysikko Bruno Pontecorvo oleskeli Moskovassa. Myöhemmin hän siirtyi työskentelemään Dubnan ydintutkimuskeskukseen.
- 6. maaliskuuta – Ensimmäinen Pirkan Hiihto järjestettiin. 87 kilometriä pitkä latu ulottui Hämeenkangasta pitkin Niinisalosta Tampereelle.
- 18. maaliskuuta − Paavi Pius XII perusti katolisen kirkon Helsingin hiippakunnan ja nimitti sen piispaksi Suomen katolista kirkkoa jo 20 vuotta johtaneen Gulielmus Cobbenin.
- 25. maaliskuuta – Yhdysvaltain tulli takavarikoi 520 kappaletta Allen Ginsbergin runoa Huuto siveettömänä.
Huhtikuu−kesäkuu[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- 5. huhtikuuta – Winston Churchill erosi pääministerin virasta terveyssyistä, hänen seuraajakseen tuli Anthony Eden.
- 18. huhtikuuta – Albert Einstein kuoli.
- 18. huhtikuuta − Unkarin pääministeri Imre Nagy erotettiin.
- 24. huhtikuuta – Kokoomus valitsi puoluekokouksessaan puheenjohtajakseen kansanedustaja, rehtori Jussi Saukkosen ja presidenttiehdokkaakseen suurlähettiläs Sakari Tuomiojan.
- 5. toukokuuta – Saksan liittotasavallasta tuli itsenäinen valtio.
- 9. toukokuuta – Kylmä sota: Saksan liittotasavalta liittyi Natoon.
- 14. toukokuuta – Kahdeksan itäblokin maata solmi puolustusliiton Varsovassa.
- 14. toukokuuta − Sveitsin Montreux’ssä paljastettiin marsalkka Mannerheimin muistomerkki.
- 15. toukokuuta – Itävallan valtiosopimus (Österreichischer Staatsvertrag) allekirjoitettiin.
- 24. toukokuuta − Radioinsinööriseuran televisiokerho järjesti Suomen ensimmäisen julkisen televisiolähetyksen Teknillisen Korkeakoulun radiolaboratoriossa Helsingissä. Lähetyksen ohjasi ja juonsi näyttelijä Lasse Pöysti.
- 26. toukokuuta − Neuvostoliiton johtomiehet Nikita Hruštšov ja Nikolai Bulganin saapuivat vierailulle Jugoslaviaan.
- 30. toukokuuta − Oulun kaupunki vietti 350-vuotisjuhliaan.
- 2. kesäkuuta − Neuvostoliitto ja Jugoslavia solmivat ystävyyssopimuksen.
- 4. kesäkuuta − Marsalkka Mannerheimin patsas paljastettiin Seinäjoella.
- 8. kesäkuuta − Ruotsin prinsessa Sibylla ja hänen tyttärensä prinsessat Desirée ja Birgitta saapuivat vierailulle Suomeen.
- 6. kesäkuuta – SDP valitsi eduskunnan puhemiehen K.-A. Fagerholmin presidenttiehdokkaakseen.
- 11. kesäkuuta – 82 katsojaa sai surmansa kilpa-auton syöksyttyä yleisön joukkoon ja räjähdettyä Le Mansin autokilpailussa Ranskassa.
- 11. kesäkuuta − Miss Suomi Inga-Britt Söderberg valittiin Helsingin Messuhallissa Miss Euroopaksi.
- 12. kesäkuuta – RKP valitsi presidenttiehdokkaakseen entisen pääministerin Ralf Törngrenin.
- 12. kesäkuuta − Köyliönjärven Kirkkokarilla Köyliössä paljastettiin piispa Henrikin muistomerkki, josta muodostui Suomen katolisten pyhiinvaelluskohde.
- 13. kesäkuuta – SKDL valitsi presidenttiehdokkaakseen kansanedustaja Eino Kilven.
- 16. kesäkuuta − Kansainvälinen olympiakomitea myönsi vuoden 1960 talvikisat Squaw Valleylle ja kesäkisat Roomalle.
Heinäkuu−syyskuu[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- 16. heinäkuuta − Vakoilusta vuonna 1949 elinkautiseen vankeuteen tuomittu kardinaali József Mindszenty vapautettiin vankilasta Unkarissa.
- 17. heinäkuuta – Disneyland avattiin Anaheimissa Kaliforniassa.
- 18. heinäkuuta – Weldon Kees, yhdysvaltalainen runoilija, kriitikko sekä romaani- ja novellikirjailija katosi. Hänen kohtalonsa on jäänyt epäselväksi.
- 18. heinäkuuta − Genevessä Sveitsissä alkoi ”neljän suuren” konferenssi, johon osallistuivat Yhdysvaltain presidentti Dwight D. Eisenhower, Neuvostoliiton pääministeri Nikolai Bulganin, Ranskan pääministeri Edgar Faure ja Ison-Britannian pääministeri Anthony Eden. Konferenssi päättyi 23. heinäkuuta.
- 27. heinäkuuta – Liittoutuneiden miehitys päättyi Itävallassa (se oli alkanut 9. toukokuuta 1945).
- 1. elokuuta − Kirjailija Toivo Pekkanen nimitettiin Suomen Akatemian jäseneksi.
- 2. elokuuta − Marsalkka Tito nimesi puheessaan Josif Stalinin pääsyylliseksi Jugoslavian ja Neuvostoliiton suhteiden katkeamiseen vuonna 1948.
- 6. elokuuta − Lahden kaupunki vietti 50-vuotisjuhliaan.
- 10. elokuuta – Pääministeri Urho Kekkonen ehdotti Suomen liittymistä Pohjoismaiden neuvoston jäseneksi.
- 20. elokuuta – berberisissit hyökkäsivät Atlasvuorten alueella Marokossa kahteen ranskalaiseen asutukseen surmaten 77 Ranskan kansalaista.
- 27. elokuuta – Guinnessin ennätysten kirja julkaistiin ensimmäisen kerran.
- 15. syyskuuta – Presidentti J. K. Paasikivi ja pääministeri Urho Kekkonen matkustivat valtiovierailulle Neuvostoliittoon. Vierailun aikana ilmoitettiin 19. syyskuuta, että Neuvostoliitto palauttaa Porkkalan vuokra-alueen Suomelle. Ehtona oli YYA-sopimuksen voimassaolon pidentäminen 20 vuodella.
- 16. syyskuuta – Sotilasvallankaappaus Argentiinassa syrjäytti Juan Perónin.
- 30. syyskuuta – Sisäministeri Väinö Leskinen erosi hallituksesta ja hänen tilalleen ministeriksi nimitettiin kansanedustaja Valto Käkelä.
Lokakuu−joulukuu[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- 2. lokakuuta – ENIAC-tietokone poistettiin käytöstä.
- 7. lokakuuta – Viimeiset saksalaiset sotavangit vapautettiin Neuvostoliitosta.
- 9. lokakuuta − Länsisaksalainen säveltäjä Paul Hindemith sai järjestyksessä toisen Wihurin kansainvälisten palkintojen rahaston myöntämän Sibelius-palkinnon.
- 16. lokakuuta – Ruotsissa järjestettiin neuvoa-antava kansanäänestys siirtymisestä oikeanpuoleiseen liikenteeseen. Yli 83 prosenttia äänestäneistä vastusti siirtymistä.
- 23. lokakuuta – Saarland liittyi jälleen Saksan liittotasavaltaan kansanäänestyksen jälkeen.
- 26. lokakuuta – Itävalta julistettiin jälleen itsenäiseksi tasavallaksi uudella perustuslailla ja ikuisesti neutraaliksi.
- 28. lokakuuta – Eduskunta hyväksyi Suomen liittymisen Pohjoismaiden neuvoston jäseneksi.
- 29. lokakuuta – Neuvostoliiton taistelulaiva Novorossijsk upposi Sevastopolin satamassa törmättyään sodanaikaiseen miinaan, 608 merimiestä kuoli. Laivaston ylipäällikkö Nikolai Kuznetsov erotettiin onnettomuuden johdosta. (Onnettomuudesta annettiin tietoja vasta 1980-luvulla).
- 23. marraskuuta – Kookossaaret siirtyivät Yhdistyneeltä kuningaskunnalta Australian hallintaan.
- 25. marraskuuta – Kuningas Haakon VII tuli olleeksi 50 vuotta Norjan valtaistuimella.
- 26. marraskuuta – Helsingin keskustassa vihittiin käyttöön Helsingin yliopiston ylioppilaskunnan omistama liiketalo, Kaivotalo.
- 27. marraskuuta – Tasavallan presidentti J. K. Paasikivi täytti 85 vuotta.
- 29. marraskuuta – Eduskunta hyväksyi lain, jolla kunnallinen vaalikausi pidennettiin kolmivuotisesta nelivuotiseksi. Laki tuli voimaan vuoden 1956 kunnallisvaalien jälkeen.
- 1. joulukuuta – Alabaman Montgomeryssa ompelija Rosa Parks pidätettiin hänen kieltäydyttyään antamasta linja-autossa istumapaikkaansa valkoiselle miehelle. Valitus tuomiosta sai Yhdysvaltain korkeimman oikeuden julistamaan rotuerottelun perustuslain vastaiseksi. Pastori Martin Luther King aloitti myöhemmin menestyksekkään bussiboikotin Montgomeryssa tapauksen johdosta.
- 3. joulukuuta – Presidentti J. K. Paasikivi vastaanotti Presidentinlinnan pihalla Neuvostoliiton hänelle lahjoittaman ZIS-110-henkilöauton. Samanlaisen auton sai myös pääministeri Urho Kekkonen.
- 6. joulukuuta – Neuvostoliitto, Yhdysvallat, Iso-Britannia ja Ranska tunnustivat Itävallan pysyvän puolueettomuuden.
- 8. joulukuuta – Euroopan neuvosto otti käyttöön Euroopan lipun.
- 8. joulukuuta – Säveltäjä, professori Jean Sibelius täytti 90 vuotta Ainolassa Järvenpäässä.
- 11. joulukuuta – Suomen lennätinlaitos täytti sata vuotta.
- 14. joulukuuta – Albania, Bulgaria, Ceylon (nyk. Sri Lanka), Espanja, Irlanti, Italia, Itävalta, Jordania, Kambodža, Laos, Libya, Nepal, Portugali, Romania, Suomi ja Unkari otettiin YK:n jäseniksi. Järjestön jäsenmääräksi tuli nyt 76.
- 19. joulukuuta – Sudanin parlamentti julisti itsenäisyyden.
- 21. joulukuuta – Ensimmäinen suomalainen ikkunaluukuton juna kulki Porkkalan alueen, "Euroopan pisimmän tunnelin", halki.
- 23. joulukuuta – Väinö Linnan romaaniin perustuva elokuva Tuntematon sotilas sai ensi-iltansa Helsingissä.
Tuntematon päivämäärä[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- Yleisradio aloitti tv:n koelähetykset Suomen Televisio -kanavalla.
- Jousiammuntaseura Oulun Jousimiehet perustettiin.
Syntyneitä[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
Tammikuu−maaliskuu[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- 5. tammikuuta – Kari Mäkinen, Suomen arkkipiispa
- 6. tammikuuta – Rowan Atkinson, englantilainen koomikko
- 6. tammikuuta – Hannu Salakka, suomalainen kirjailija (k. 2003)
- 10. tammikuuta – Michael Schenker, saksalainen kitaristi
- 18. tammikuuta – Kevin Costner, yhdysvaltalainen näyttelijä
- 25. tammikuuta – Tōru Iwatani, japanilainen pelisuunnittelija
- 26. tammikuuta – Edward Lodewijk van Halen (”Eddie Van Halen”), alankomaalaissyntyinen muusikko
- 26. tammikuuta – Kauko ”Kake” Randelin, suomalainen iskelmälaulaja
- 8. helmikuuta – John Grisham, yhdysvaltalainen kirjailija
- 10. helmikuuta – Petri Tiili (”Pelle Miljoona”), suomalainen muusikko
- 10. helmikuuta – Greg Norman, australialainen golf-pelaaja
- 24. helmikuuta – Steve Jobs, yhdysvaltalainen liikemies (Apple Computerin perustaja)
- 24. helmikuuta – Alain Prost, ranskalainen Formula 1 -kuljettaja
- 11. maaliskuuta – Nina Hagen, itäsaksalaissyntyinen laulaja
- 16. maaliskuuta – Kari Heiskanen, suomalainen näyttelijä ja ohjaaja
- 18. maaliskuuta – Annika Lapintie, suomalainen kansanedustaja
- 18. maaliskuuta – Anssi Tikanmäki, suomalainen muusikko ja säveltäjä
- 19. maaliskuuta – Bruce Willis, yhdysvaltalainen näyttelijä
- 27. maaliskuuta - Mariano Rajoy, Espanjan pääministeri
- 31. maaliskuuta – Angus Young, australialainen muusikko (AC/DC)
Huhtikuu−kesäkuu[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- 13. huhtikuuta – Irina Hakamada, venäläinen poliitikko
- 24. huhtikuuta – John de Mol, alankomaalainen mediayrittäjä (tositelevisio-ohjelma Big Brotherin luoja)
- 29. huhtikuuta – Kate Mulgrew, yhdysvaltalainen näyttelijä
- 9. toukokuuta − Anne Sofie von Otter, ruotsalainen oopperalaulaja
- 11. toukokuuta – Sami Hurmerinta, suomalainen muusikko
- 14. toukokuuta – Jaana Oravisto, suomalainen näyttelijä
- 18. toukokuuta – Chow Yun-Fat, hongkongilainen näyttelijä
- 23. toukokuuta – Merja Ikkelä, suomalainen harmonikkataiteilija ja pianisti
- 29. toukokuuta – James Gosling, kanadalainen tietotekniikan asiantuntija (kehitti Java-ohjelmointikielen)
- 8. kesäkuuta – Tim Berners-Lee, brittifyysikko (WWW:n keksijä)
- 16. kesäkuuta − Anatoli Tšubais, venäläinen poliitikko ja talousmies
- 22. kesäkuuta – Jaana Saarinen, suomalainen näyttelijä
Heinäkuu−syyskuu[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- 4. heinäkuuta – Eero Heinäluoma, suomalainen poliitikko (SDP:n puheenjohtaja 2005–2008), eduskunnan puhemies
- 4. elokuuta – Billy Bob Thornton, yhdysvaltalainen näyttelijä
- 10. elokuuta – Sari Baldauf, suomalainen yritysjohtaja (Nokian varatoimitusjohtaja)
- 17. elokuuta – Rauha Kejonen, suomalainen kirjailija
- 31. elokuuta – Edwin Moses, yhdysvaltalainen yleisurheilija (olympiavoittaja)
- 5. syyskuuta – Tiina Nopola, suomalainen kirjailija
- 10. syyskuuta – Marja-Liisa Kirvesniemi, suomalainen hiihtäjä (moninkertainen olympiavoittaja)
- 17. syyskuuta – Charles Martinet, yhdysvaltalainen ääninäyttelijä
- 21. syyskuuta – Mika Kaurismäki, suomalainen elokuvaohjaaja
- 27. syyskuuta – Charles Burns, yhdysvaltalainen sarjakuvataiteilija ja kuvittaja
Lokakuu−joulukuu[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- 5. lokakuuta – Jean-Jacques Lafon, ranskalainen laulaja
- 7. lokakuuta – Yo-Yo Ma, kiinalaissyntyinen sellisti
- 25. lokakuuta – Leena Lander, suomalainen kirjailija
- 28. lokakuuta – Bill Gates, yhdysvaltalainen liikemies (Microsoftin perustaja)
- 4. marraskuuta – Matti Vanhanen, Suomen pääministeri
- 8. marraskuuta – Staffan Bruun, suomalainen kirjailija
- 13. marraskuuta – Caryn Elaine Johnson (”Whoopi Goldberg”), yhdysvaltalainen näyttelijä
- 14. marraskuuta – Heidi Hautala, suomalainen poliitikko
- 19. marraskuuta - Ulla Tapaninen, suomalainen näyttelijä
- 24. marraskuuta – Roger Talermo, suomalainen yritys- ja urheilujohtaja
- 30. marraskuuta – Billy Idol, englantilainen rock-muusikko
- 1. joulukuuta – Veikko Aaltonen, suomalainen elokuvaohjaaja
- 15. joulukuuta – Jouni Mömmö, suomalainen muusikko (Mana Mana, k. 1991)
- 21. joulukuuta – Jane Kaczmarek, yhdysvaltalainen näyttelijä
Kuolleita[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
Tammikuu−maaliskuu[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- 5. tammikuuta – Yves Tanguy, ranskalainen taiteilija (s. 1900)
- 22. tammikuuta – Jonni Myyrä, suomalainen keihäänheittäjä (kaksinkertainen olympiavoittaja) (s. 1892)
- 30. tammikuuta – Yrjö Kilpeläinen (”Jahvetti”), suomalainen poliitikko ja pakinoitsija (s. 1907)
- 8. maaliskuuta – Clémentine Albertine Marie Léopoldine, Belgian kuninkaan Leopold II:n tytär (s. 1872)
- 11. maaliskuuta – Sir Alexander Fleming, vuoden 1945 Nobelin lääketieteen palkinnon saanut brittiläinen tutkija (penisilliinin keksijä) (s. 1881)
- 12. maaliskuuta – Charlie Parker, yhdysvaltalainen jazz-muusikko (s. 1920)
- 22. maaliskuuta – Unto Seppänen, suomalainen kirjailija (s. 1904)
Huhtikuu−kesäkuu[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- 7. huhtikuuta – Theodosia Burr Goodman (”Theda Bara”), yhdysvaltalainen mykän elokuvan aikakauden näyttelijä (s. 1885)
- 18. huhtikuuta – Albert Einstein, vuoden 1921 Nobelin fysiikanpalkinnon saanut saksalaissyntyinen teoreettinen fyysikko (s. 1879)
- 10. toukokuuta – Carolus Lindberg, suomalainen arkkitehti ja professori (s. 1889)
- 31. toukokuuta – John R. Mott, vuoden 1946 Nobelin rauhanpalkinnon saanut yhdysvaltalainen teologi (s. 1865)
- 1. kesäkuuta – Heikki Renvall, suomalainen lakimies ja senaattori (s. 1872)
- 17. kesäkuuta – Ida Aalle-Teljo, suomalainen poliitikko (s. 1875)
Heinäkuu−syyskuu[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- 25. heinäkuuta – Ilmari Hannikainen, suomalainen säveltäjä ja pianisti (s. 1892)
- 12. elokuuta – Thomas Mann, vuoden 1929 Nobelin kirjallisuuspalkinnon saanut saksalainen kirjailija (s. 1875)
- 17. elokuuta – Fernand Léger, ranskalainen taiteilija (s. 1881)
- 23. elokuuta – Hulda Keskinen, suomalainen näyttelijä
- 18. syyskuuta – Tyko Sallinen, suomalainen taidemaalari (s. 1879)
- 19. syyskuuta – Carl Milles, ruotsalainen kuvanveistäjä (s. 1875)
- 30. syyskuuta – James Dean, yhdysvaltalainen näyttelijä (s. 1931)
- 30. syyskuuta – Pentti Haanpää, suomalainen kirjailija (s. 1905)
Lokakuu−joulukuu[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- 6. lokakuuta – Alpo Sailo, suomalainen kuvanveistäjä (s. 1877)
- 12. lokakuuta – Ester Helenius, suomalainen taidemaalari (s. 1875)
- 18. lokakuuta – José Ortega y Gasset, espanjalainen filosofi (s. 1883)
- 29. lokakuuta – Tauno Luiro, suomalainen mäkihyppääjä (s. 1932)
- 28. marraskuuta – Arthur Honegger, sveitsiläis-ranskalainen säveltäjä (s. 1892)
- 21. joulukuuta – Erik Bryggman, suomalainen arkkitehti (s. 1891)
- Eino Pitkänen, suomalainen arkkitehti (s. 1904)
Nobelin palkinnot[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- Nobelin fysiikanpalkinto: Willis Lamb ja Polykarp Kusch
- Nobelin kemianpalkinto: Vincent du Vigneaud
- Nobelin lääketieteen palkinto: Axel Theorell
- Nobelin kirjallisuuspalkinto: Halldór Laxness
Kirjoja[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- Turms, kuolematon – Mika Waltari
- Neito kulkee vetten päällä – Eeva Joenpelto
- Ihmisten puheet – Veikko Huovinen
- Törkeätä lievempää – Olli (Väinö Nuorteva)
Muuta[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
Vuosi 1955 fiktiossa[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- Elokuvissa Paluu tulevaisuuteen ja Paluu tulevaisuuteen II aikamatkustetaan vuoteen 1955.
Aiheesta muualla[muokkaa | muokkaa wikitekstiä]
- Kuvia tai muita tiedostoja aiheesta 1955 Wikimedia Commonsissa