ھەركىم ئۆزى يازالايدىغان ئوچۇق قامۇس
ۋىكىپېدىيەگە خۇش كەپسىز
|
|
|
|
|
مۇنازىرە ۋە ياردەم · تۈرلەر · ئاچقۇچ تۈرلەر · تۈر
ئۇچۇر | پەلسەپە | ئومومى | ئىلىم | ئەمەلىي | جەمئىيەت | گۇمانتار | تىل | تېخنىكا | تەبىئەت | مەدەنىيەت | ئەدەبىيات | تارىخ | ھالقىما | جۇغراپىيە | كىشلەر | ۋىكى
message not written in Uyghur / Xeber Uyghurche yézilghan emes / 非维吾尔语的留言
تاللانغان ماقالە
|
| نورۇز مىللىتىمىزنىڭ ئېسىل ئەنئەنىۋى بايرىمى، تەبىئەت بايرىمى، ئەمگەك بايرىمى، تەنھەرىكەت بايرىمى، ئەدەبىيات – سەنئەت بايرىمى قاتارلىق كۆپ مەنبەلىك مەدەنىيەت بايرىمى بولۇش سۈپىتى بىلەن، ئەڭ قەدىمىي ئىجتىمائىي مەدەنىيەت ھادىسىسى ھېسابلىنىدۇ. ئۇ دۇنيادا مىلاد، قۇربان ھېيت، چاغان قاتارىدا سانىلىدىغان تۆت چوڭ بايرامنىڭ بىرىدۇر.
نورۇز بايرىمىنىڭ ئىران ۋە تۇران دىيارلىرىدا يېڭى يىل بايرىمى سۈپىتىدە ئۆتكۈزۈلۈۋاتقىنىغا 2600 يىلدىن ئاشقان بولۇپ، بۇ بايرامنى ئۆتكۈزىدىغان مىللەتلەرنىڭ نوپۇسى ھازىر 400 مىليوندىن ئاشىدۇ. نورۇز بايرىمى ئۆتكۈزىدىغان مىللەتلەردە شەكىللەنگەن نورۇز مەدەنىيىتى ئاشۇ مىللەتلەرنىڭ ماددىي مەدەنىيلىك بىلەن مەنىۋى مەدەنىيلىكىنىڭ تەرەققىياتىغا تۈرتكە بولۇپ كەلمەكتە.
نورۇز يېڭى يىل بايرىمىدۇر. ئەجدادلىرىمىز نورۇزنى قۇتلۇق كۈن، دەپ بىلىپ، زور تەنتەنە بىلەن ئۆتكۈزۈشكە ئادەتلەنگەن. نورۇزنىڭ كىرىش ۋاقتى شەمسىيە كالېندارى بويىچە يىل ئاخىرلىشىپ، يېڭى يىل كىرگەن كۈنگە، مىلادى كالېندارى بويىچە 3 – ئاينىڭ 21 – كۈنى، يەنى، كۈن بىلەن تۈن تەڭلەشكەن كۈنگە توغرا كېلىدۇ. شۇڭا، ئەجدادلىرىمىز بۇ كۈننى يىل بېشى قىلىپ تاللاپ، ئۇنىڭغا نورۇز (يېڭى كۈن، يىل يېڭىلانغان كۈن)، دەپ ئات قويغان.
|
|
كۆرسەتمە
|
|
ۋىكىپېدىيە نۇرغۇنلىغان تىللاردىكى ئېنسكلوپېدىيە بولۇپ، ئەگەر ئۇيغۇر تىلىنىمۇ مەزمۇنى بىر قەدەر مول بولغان تىللارنىڭ قاتارىدىن ئورۇن ئالدۇراي دېسىڭىز ، كۆپچىلىككە قېتىلىپ بىرلىكتە ئۇيغۇرچە ۋىكىپېدىيەنىڭ مەزمۇنىنى كېڭەيتىشكە كۈچ چىقىرىڭ.
يېڭى ياكى كونا مەزمۇنلارنى تەھرىرلەشنى بىلمەكچى بولسىڭىز بەتنى قانداق تەھرىرلەيدۇ ئۇلانمىسىنى چېكىڭ ، ئەگەر سىناپ باقماقچى بولسىڭىز بۇنى ساندبوكس چېكىڭ ، شۇنداقلا كوممۇنیتي پورتالنى زىيارەت قىلسىڭىز ۋىكىپېدىيەدىكى ھەرقانداق ماقالىنى تەھرىرلەشنى شۇئانلا بىلەلەيسىز.
|
|
بىلەمسىز؟
|
|
بۇگۈن سابىق بوسنىيە ھېرسېگوۋىنا جۇمھۇررەئىسى ئالىيا ئىززەتبېگوۋىچنىڭ ۋاڧات تاپقان كۈنى
ئالىيا ئىززەتبېگوۋىچ، 1925- يىلى بۇگۈنكى بوسنىيە ھېرسېگوۋىنانىڭ غەربىي شىمالىغا جايلاشقان بوسناسكى شاماس (Bosanski Šamac) بازىرىدا دىندار بىر ئائىلىدە توغۇلغان. لېكىن ئىززەتبېگوۋىچ، مۇسۇلمانلارنى ياۋروپاغا كەلگۈندى دەپ قارايدۇرغان بىر مۇھىتتا چوڭ بولغان. سارايۋۇدا بىر گېرمان تولۇق ئوتتۇرىدا تەھسىل ئالدى. بىلىمخۇمار ۋە ئىنتىزامچان تىرىشقاق بىر ئوقۇغۇچى بولۇپ تونۇلدى.
تولۇق ئوتتۇرا چاغدا يۇقىرى قابىلىيىتى ۋە ئىسلامىي تېمىلارغا بولغان قىزىقىشى بىلەن كۆرگە كۆرۈندى. ئۇ ۋاقىتتا بەئزى دوستلىرى بىلەن بىرگە دىنىي تېمىلاردا مۇنازىرە قىلىشىش ئۈچۈن ئەمدىلا 16 ياش ۋاقتىدا Mladi Muslimani (مۇسۇلمان ياشلار كۇلۇبى) نامىدا بىر كۇلۇب قۇردى. ياش بولىشىغا قارىماي ناھايىتى پائالىيەتچان ۋە يېڭىلىق يارىتىش رۇھىغا ئىگە بىرى ئىكەنلىكى دىققەت تارتتى. بۇ سەۋەبتىن ئۇ قۇرغانكۇلۇب بىر ئىدىيە كۇلۇبىدىن پائالىيەت كۇلۇبىغا ئايلاندى. شۇنىڭ بىلەن بىر مۇنچە مەدەنىي ئاقارتىش ۋە خەير-ئېھسان پائالىيەتلىرىگە باشلامچىلىق قىلىشقا باشلىدى. شۇنداقلا ياش قىزلار ئۈچۈنمۇ ئايرىم بىر ئىتتىپاق قۇرغانىدى. ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشى ئەسناسىدىمۇ ياردەمگە مۇھتاجلارغا قول سۇندى...داۋامى ئۈچۈن
|
|
ئېسىل ماقالە
|
|
19 – ئەسىردىلا ياۋروپا ئالىملىرى تەرىپىدىن "يىپەك يولى" دەپ ئاتىلىشقا باشلىغان. ھازىر شۇنداق دەپ ئاتىلىش ئادەتكە ئايلانغان ، قەدىمكى چاغدا ئاسىيا بىلەن ياۋروپا ئارىسىدىكى قۇرۇقلۇق قاتناش يولى ناھايىتى ئۇزۇن تارىخقا ئىگە. مانا شۇ يول توغرىسىدا قەدىمكى چاغدىلا جۇڭگو تارىخچىلىرى ۋە يۇنان روما ئالىملىرى مەلۇمات بەرگەن.
سىماچيەن (مىلادىدىن 145 – يىل بۇرۇن تۇغۇلغان ) "تارىخى خاتىرىلەر" ناملىق ئەسىرىنىڭ "پەرغانە ھەققىدە قىسسە" ۋە سەنگو (مىلادىنىڭ 32 – يىلى تۇغۇلۇپ 92 – يىلى ئۆلگەن) "خەن سۇلالىسى يىلنامىسى غەربىي رايون ھەققىدە قىسسە" بابلىرىنى يازغاندا مىلادىدىن ئىككى ئەسىر بۇرۇن غەربىي رايونغا ئىككى قېتىم كېلىپ كەتكەن (مىلادىدىن 130 يىل بىر قېتىم ، مىلادىدىن 115 يىل بۇرۇن بىر قېتىم)مەشھۇر سەيياھ ۋە دىپلومات جاڭ چيەننىڭ خەن سۇلالىسىنىڭ (مىلادىدىن 207 يىل بۇرۇنقى چاغدىن تارتىپ مىلادىنىڭ 220 – يىلىغىچە ھۆكۈم سۈرگەن )پادىشاھى خەن ۋۇدېغا (مىلادىدىن 140 يىل بۇرۇنقى چاغدىن مىلادىدىن 87 يىل بۇرۇنقى چاغقىچە پادىشاھ بولغان ) غەربىي رايوندىكى دۆلەتلەرنىڭ ئەھۋالى ھەققىدە بەرگەن مەلۇماتىدىن پايدىلانغان....
|
|
تاللانغان رەسىم
تەڭرىتاغلىرى ئۇزۇنلۇقى 2500 كىلومېتىرغا سوزۇلغان بولۇپ شەرقتە قۇمۇل ۋىلايىتىدىن باشلىنىپ شەرقى تۈركىستان زېمىنىنى ئوتتۇرىدىن كېسىپ ئۆتىدۇتەكلىماكان...
