Donald Tusk

Donald Tusk
Data i miejsce urodzenia	22 kwietnia 1957 Gdańsk
Przewodniczący Rady Europejskiej
Okres	od 1 grudnia 2014
Przynależność polityczna	EPP
Poprzednik	Herman Van Rompuy
Prezes Rady Ministrów
Okres	od 16 listopada 2007 do 22 września 2014
Przynależność polityczna	Platforma Obywatelska
Poprzednik	Jarosław Kaczyński
Następca	Ewa Kopacz
Wicemarszałek Senatu IV kadencji
Okres	od 20 października 1997 do 18 października 2001
Przynależność polityczna	Klub Demokratyczny Senatu (PO)
Wicemarszałek Sejmu IV kadencji
Okres	od 19 października 2001 do 18 października 2005
Przynależność polityczna	Platforma Obywatelska
Przewodniczący Platformy Obywatelskiej
Okres	od 1 czerwca 2003 do 8 listopada 2014
Przynależność polityczna	Platforma Obywatelska
Poprzednik	Maciej Płażyński
Następca	Ewa Kopacz (p.o.)
Przewodniczący Kongresu Liberalno-Demokratycznego
Okres	od 19 maja 1991 do 24 kwietnia 1994
Przynależność polityczna	Kongres Liberalno-Demokratyczny
Poprzednik	Janusz Lewandowski
Odznaczenia

Donald Tusk z Angelą Merkel oraz José Manuelem Barroso w czasie Kongresu Europejskiej Partii Ludowej w Warszawie

Desygnowanie na urząd premiera przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego (2007)

Donald Tusk i prezydent Stanów Zjednoczonych George W. Bush (2008)

Donald Tusk i prezes NBP Marek Belka

Donald Franciszek Tusk (ur. 22 kwietnia 1957 w Gdańsku) – polski polityk i historyk. Poseł na Sejm I kadencji (1991–1993) oraz IV, V, VI i VII kadencji (2001–2014), w latach 1997–2001 senator i wicemarszałek Senatu IV kadencji, w latach 2001–2005 wicemarszałek Sejmu IV kadencji, współzałożyciel Platformy Obywateskiej i jej przewodniczący w latach 2003–2014, w latach 2007–2014 prezes Rady Ministrów (był osobą najdłużej sprawującą urząd premiera w III RP). W 2005 kandydat na prezydenta RP (2005). Od 2014 przewodniczący Rady Europejskiej.

Życiorys

Wykształcenie

W 1976 został absolwentem I Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Gdańsku. W 1980 ukończył studia z zakresu historii na Wydziale Filologiczno-Historycznym Uniwersytetu Gdańskiego. Jego praca magisterska dotyczyła kształtowania się legendy Józefa Piłsudskiego w przedwojennych czasopismach.

Działalność opozycyjna w PRL

W działalność opozycyjną wobec komunistycznej władzy zaangażował się w czasie studiów na Uniwersytecie Gdańskim, gdzie uczestniczył w tworzeniu Studenckiego Komitetu Solidarności, co było reakcją na zamordowanie w Krakowie przez Służbę Bezpieczeństwa Stanisława Pyjasa. Rozpoczął także współpracę z Bogdanem Borusewiczem i Wolnymi Związkami Zawodowymi Wybrzeża, organizując grupy samokształceniowe i kolportaż wychodzącej poza cenzurą prasy i literatury.

Był współtwórcą Niezależnego Zrzeszenia Studentów w Gdańsku. W trakcie strajku w sierpniu 1980 organizował grupy studenckie, by 30 sierpnia tego roku rozpocząć działania na rzecz nowej organizacji studenckiej. Stał się inicjatorem i jednym z pierwszych liderów Niezależnego Zrzeszenia Studentów Polskich (późniejszy NZS). Kilka miesięcy później został przewodniczącym „Solidarności” w Wydawnictwie Morskim i dziennikarzem wydawanego przez związek tygodnika „Samorządność”. Był jednym z najbliższych współpracowników jej naczelnego redaktora Lecha Bądkowskiego, pisarza, przywódcy ruchu kaszubskiego i pierwszego rzecznika „Solidarności”. Pisał do kaszubskiego miesięcznika „Pomerania”. Przez siedem lat utrzymywał się z pracy fizycznej w założonej przez Macieja Płażyńskiego spółdzielni „Świetlik”.

Działalność w latach 1989–2007

Należał do założycieli Kongresu Liberalno-Demokratycznego. W 1991 został przewodniczącym KLD, który w wyborach parlamentarnych w tym samym roku zdobył 37 mandatów w Sejmie, a Donald Tusk został jednym z posłów I kadencji. Kierowana przez niego partia znalazła się w opozycji wobec rządu Jana Olszewskiego. Po przegłosowaniu wotum nieufności wobec tego gabinetu w 1992 był jednym z inicjatorów zawiązania koalicji parlamentarnej siedmiu ugrupowań politycznych, która powołała rząd Hanny Suchockiej. Po upadku tego gabinetu w 1993 odbyły się przedterminowe wybory, kierowana przez Donalda Tuska partia nie przekroczyła wynoszącego 5% progu wyborczego i nie dostała się do Sejmu.

W kwietniu 1994 został jednym z wiceprzewodniczących Unii Wolności, powstałej po połączeniu się KLD z Unią Demokratyczną. W wyborach parlamentarnych w 1997 uzyskał mandat senatora z ramienia UW i znalazł się w koalicji popierającej rząd Jerzego Buzka. Został wicemarszałkiem Senatu IV kadencji. Na początku 2001 po przegraniu rywalizacji o stanowisko przewodniczącego UW z Bronisławem Geremkiem odszedł z partii.

24 stycznia 2001 wspólnie z Andrzejem Olechowskim i Maciejem Płażyńskim założył Platformę Obywatelską, działającą początkowo jako komitet wyborczy. W wyborach w tym samym roku PO uzyskała w sejmie 65 mandatów, stając się największym klubem opozycyjnym. Donald Tusk objął stanowisko wicemarszałka Sejmu IV kadencji. Maciej Płażyński, który został pierwszym przewodniczącym partii, odszedł z niej w 2003. 1 czerwca 2003 przewodnictwo w PO przejął Donald Tusk.

2 maja 2005 zadeklarował zamiar ubiegania się o urząd Prezydenta RP w wyborach w tym roku z ramienia Platformy Obywatelskiej. Poparcia udzieliło mu Stowarzyszenie Młodzi Demokraci. Jego sztab wyborczy został zarejestrowany 23 czerwca.

Kwestia biografii Józefa Tuska, dziadka Donalda Tuska, stała się przyczyną kontrowersji podczas kampanii wyborczej. Działacz PiS Jacek Kurski w wypowiedzi dla tygodnika „Angora” stwierdził, że poważne źródła na Pomorzu mówią, że dziadek Tuska zgłosił się na ochotnika do Wehrmachtu. W rzeczywistości Józef Tusk, więzień Stutthofu, został w 1944 wcielony do armii niemieckiej jako obywatel III Rzeszy (którym stał się automatycznie z chwilą aneksji Wolnego Miasta Gdańska), nie zaś jako ochotnik.

W pierwszej turze wyborów, 9 października, poparło go 5 429 666 wyborców (36,33%) i zgodnie z przedwyborczymi sondażami dało mu to nieznaczne zwycięstwo nad Lechem Kaczyńskim. W drugiej turze, 23 października 2005, otrzymał 7 022 319 głosów, czyli 45,96% ważnych głosów przy frekwencji 50,99%, przegrywając wybory z Lechem Kaczyńskim.

Również w wyborach parlamentarnych Platforma Obywatelska przegrała trzema punktami procentowymi z PiS i została partią opozycyjną do rządów Kazimierza Marcinkiewicza i Jarosława Kaczyńskiego. Po porażce wyborczej Donald Tusk pozostał liderem swojej partii (potwierdził to partyjny zjazd w maju 2006, na którym pokonał walczącego o przywództwo Andrzeja Machowskiego). Został posłem V kadencji, zdobywając w wyborach parlamentarnych 79 237 głosów. Objął stanowisko przewodniczącego klubu parlamentarnego PO. Pełnił tę funkcję do 5 grudnia 2006, kiedy to zastąpił go Bogdan Zdrojewski. 9 listopada 2005 został członkiem Komisji Łączności z Polakami za Granicą.

Prezes Rady Ministrów

Pierwszy rząd (2007–2011)

W przedterminowych wyborach parlamentarnych w 2007 prowadzona przez Donalda Tuska PO zwyciężyła, zdobywając 41,51% głosów oraz 209 mandatów w Sejmie i 60 w Senacie. Lider partii ubiegał się o mandat poselski w okręgu warszawskim, uzyskując 534 241 głosów (tj. 46,62% wszystkich głosów oddanych w okręgu), co stanowi najlepszy indywidualny wynik w historii wyborów do Sejmu w III RP. Liderzy list wyborczych dwóch głównych konkurujących ugrupowań, tj. Jarosław Kaczyński (PiS) i Marek Borowski (LiD), otrzymali odpowiednio 273 684 oraz 75 493 głosów.

W trakcie kampanii wyborczej Donald Tusk uczestniczył w debatach telewizyjnych z Jarosławem Kaczyńskim i Aleksandrem Kwaśniewskim. Sztab wyborczy PO zwrócił się także do Radia Maryja, proponując debatę z udziałem Donalda Tuska na antenie rozgłośni, jednak nie uzyskał jednoznacznej odpowiedzi.

23 października 2007 zarząd krajowy PO zdecydował, że Donald Tusk będzie kandydatem partii na urząd Prezesa Rady Ministrów. 9 listopada odebrał od prezydenta Lecha Kaczyńskiego akt desygnacji na premiera. 16 listopada wraz z proponowanym składem Rady Ministrów został powołany i zaprzysiężony na Prezesa Rady Ministrów. 24 listopada jego rząd uzyskał wotum zaufania od Sejmu.

W czerwcu 2010 został ponownie wybrany na konwencji krajowej na przewodniczącego PO (nie miał kontrkandydata).

Drugi rząd (2011–2014)

Kandydował w wyborach parlamentarnych z pierwszego miejsca na liście komitetu wyborczego PO w okręgu wyborczym nr 19 w Warszawie i uzyskał mandat poselski. Oddano na niego 374 920 głosów (ponownie najwięcej w kraju). Prowadzone przez niego ugrupowanie wygrało ponownie wybory parlamentarne, otrzymując 39,80% głosów oraz 207 mandatów w Sejmie i 63 w Senacie. Tym samym po raz pierwszy od czasu przemian politycznych w 1989 partia sprawująca władzę wygrała kolejne wybory i pozostała ugrupowaniem rządzącym.

Na pierwszym posiedzeniu Sejmu VII kadencji Donald Tusk złożył dymisję Rady Ministrów (zgodnie z art. 162 ust. 1 Konstytucji RP). Tego samego dnia Bronisław Komorowski desygnował go na urząd premiera, powierzając mu misję utworzenia nowego rządu. 18 listopada 2011 prezydent powołał go na urząd Prezesa Rady Ministrów, a następnie, na jego wniosek, ministrów wchodzących w skład jego gabinetu. Tego samego dnia wygłosił w Sejmie exposé, 19 listopada 2011 Sejm udzielił nowemu rządowi wotum zaufania.

Dwukrotnie zwracał się do Sejmu o udzielenie wotum zaufania jego rządowi. W obu głosowaniach (12 października 2012 i 25 czerwca 2014) wniosek premiera poparło odpowiednio 233 i 237 głosów (przy 219 i 203 głosach przeciwnych i żadnych głosach wstrzymujących się).

W 2013 został ponownie wybrany na przewodniczącego PO. W pierwszych w historii tej partii bezpośrednich wyborach pokonał Jarosława Gowina, uzyskując 79,58% głosów.

30 sierpnia 2014 podczas spotkania Rady Europejskiej został zatwierdzony na stanowisku przewodniczącego Rady Europejskiej na dwuipółletnią kadencję, którego objęcie przewidziano na 1 grudnia 2014.

W związku z tym wyborem 9 września 2014 złożył dymisję ze stanowiska premiera. Dymisja została przyjęta 11 września 2014 przez prezydenta Bronisława Komorowskiego, który powierzył mu dalsze sprawowanie obowiązków do czasu powołania nowej Rady Ministrów. Donald Tusk zakończył urzędowanie na stanowisku premiera 22 września 2014, gdy powołany został rząd Ewy Kopacz. Jego mandat poselski został natomiast wygaszony 31 października na skutek rezygnacji. 8 listopada ustąpił z funkcji przewodniczącego Platformy Obywatelskiej, przekazując obowiązki Ewie Kopacz. Otrzymał jednocześnie tytuł honorowego przewodniczącego partii.

Przewodniczący Rady Europejskiej

Urząd przewodniczącego Rady Europejskiej objął 1 grudnia 2014, zastępując Belga Hermana Van Rompuya, którego kadencja upłynęła z dniem 30 listopada 2014. 19 grudnia 2014 po raz pierwszy przewodniczył szczytowi Unii Europejskiej.

Życie prywatne

W 1978 ożenił się z Małgorzatą Sochacką, z którą ma dwoje dzieci. Jego syn Michał (ur. 1982) pracował w „Gazecie Wyborczej”, następnie został pracownikiem działu analiz i marketingu w Porcie lotniczym Gdańsk, zajął się prowadzeniem jednoosobowej działalności gospodarczej w zakresie usług public relations. Córka Katarzyna (ur. 1987) brała udział w programie TVN Taniec z gwiazdami. Donald Tusk interesuje się piłką nożną, uprawiał ją amatorsko.

Imię Donald nadał mu jego ojciec, również Donald (1930–1972), z zawodu stolarz. Ojciec zmarł w wieku 42 lat, gdy Donald Tusk kończył szkołę podstawową. Matka, Ewa Tusk (1934–2009), pracowała jako sekretarka w gdańskiej Akademii Medycznej. Młodszym bratem jego ojca był gdański artysta rzeźbiarz Bronisław Tusk pseudonim Buni (1935–2000). Dziadek Józef Tusk (1907–1987) był polskim urzędnikiem kolejowym, więźniem obozu koncentracyjnego Stutthof, żołnierzem Armii Polskiej na Zachodzie był także wcielony do Wehrmachtu. Po wojnie pracował jako lutnik. Drugi dziadek Franciszek Dawidowski jako robotnik przymusowy pracował przy Wilczym Szańcu, gdzie na skutek wypadku stracił oko.

Wyniki wyborcze

Wybory	Komitet Wyborczy		Organ	Okręg	Wynik
1991		Kongres Liberalno-Demokratyczny	Sejm I kadencji	nr 22	38 778 (7,87%)T
1993		Kongres Liberalno-Demokratyczny	Sejm II kadencji	nr 11	50 268 (9,14%)N
1997		Unia Wolności	Senat IV kadencji	woj. gdańskie	221 343 (38,43%)T
2001		KWW Platforma Obywatelska	Sejm IV kadencji	nr 26	56 048 (14,55%)T
2005		Platforma Obywatelska RP	Sejm V kadencji	nr 25	79 237 (22,75%)T
2005		KW Kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Donalda Tuska	Prezydent RP	–	5 429 666 (36,33%)N
					7 022 319 (45,96%)N
2007		Platforma Obywatelska RP	Sejm VI kadencji	nr 19	534 241 (46,62%)T
2011		Platforma Obywatelska RP	Sejm VII kadencji	nr 19	374 920 (36,84%)T

Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia

Donald Tusk po otrzymaniu Nagrody Karola Wielkiego

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Wielki Orderu Słońca Peru – Peru, 2008
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi – Norwegia, 2012
• Order Krzyża Ziemi Maryjnej I Klasy – Estonia, 2014

Nagrody i wyróżnienia

• Nagroda Kisiela (2002)
• Tytuł Człowieka Roku 2005 od Federacji Regionalnych Związków Gmin i Powiatów RP (wspólnie z Jarosławem Kaczyńskim)
• Honorowy obywatel Łęczycy
• Wiktor 2007, 2011, 2014 w kategorii Najpopularniejszy polityk
• Człowiek Roku 2008 i 2011 według tygodnika „Wprost”
• Nagroda Karola Wielkiego (2010)
• Nagroda im. Vaszka i Anny Marii Polak (2010)
• Nagroda Złotej Wiktorii jako Europejczyk Roku 2011
• Nagroda im. Walthera Rathenaua (2012)

Publikacje

• Był sobie Gdańsk, Gdańsk 1997
• Idee gdańskiego liberalizmu, Gdańsk 1998
• Solidarność i duma, Gdańsk 2005

Bibliografia

• Strona sejmowa posła VII kadencji. [dostęp 8 listopada 2014].
• Nota biograficzna na stronie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. [dostęp 8 listopada 2014].