Wikipedia:Strona główna
Witaj w Wikipedii, wolnej encyklopedii, którą każdy może redagować.
1 187 808 artykułów, w tym 3084 wyróżnionych
Nauki ścisłe i przyrodnicze • Nauki społeczne i humanistyczne • Technika • Geografia • Historia • Kultura • Społeczeństwo • Sport • Religia • Polska Więcej portali • Indeks haseł • Przegląd kategorii
Właśnie trwa Tydzień Artykułu Celtyckiego. Dołącz do akcji!
Czy wiesz…
Z nowych i ostatnio rozbudowanych artykułów w Wikipedii:
…dlaczego Portret hrabiego de Altamira Goi ma zachwiane proporcje (na ilustracji)?
…że interpretacja sonetu 104 oraz sonetu 107 wskazuje na ich bezpośredni związek z biografią Szekspira?
…pasma jakich kolorów można znaleźć na ciele arasari wielopręgiego?
…gdzie przechowywane są Izborniki Światosława?
…w jaką nielegalną działalność angażowała się w czasach zaborów bibliotekarka Maria Gorzechowska?
Wydarzenia
- Oliver Hart oraz Bengt Holmström (na zdjęciu) otrzymali Nagrodę Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii (10 października)
- W wieku 90 lat zmarł Andrzej Wajda (na zdjęciu) – polski reżyser filmowy i teatralny, senator, laureat Oscara za całokształt twórczości (9 października)
- Prezydent Kolumbii Juan Manuel Santos otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla za porozumienie pokojowe z FARC (7 października)
- Rada Bezpieczeństwa ONZ formalnie nominowała byłego premiera Portugalii, António Guterresa, na stanowisko sekretarza generalnego ONZ. 1 stycznia 2017 zastąpi on Ban Ki-moona (6 października)
- Ben Feringa, Jean-Pierre Sauvage i Fraser Stoddart otrzymali Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii za zaprojektowanie i syntezę maszyn molekularnych (5 października)
- David J. Thouless, Duncan Haldane i John M. Kosterlitz otrzymali Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki za teoretyczne odkrycia topologicznych przejść fazowych i topologicznych faz materii (4 października)
- Kersti Kaljulaid została wybrana przez parlament na prezydenta Estonii. To pierwsza kobieta – prezydent Estonii (3 października)
- Yoshinori Ōsumi otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny za odkrycia mechanizmów autofagii (3 października)
Zmarli: Andrzej Wajda (na zdjęciu) • Wojciech Kurpiewski • Anne Pashley • Rod Temperton • Michal Kováč
Rocznice
11 października: imieniny obchodzą m.in.: Aldona, Aleksander i Zenaida; o zachodzie słońca rozpoczyna się Jom Kippur
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1531 – w Szwajcarii wojska kantonów katolickich pokonały protestantów w bitwie pod Kappel
- 1916 – urodził się Julian Kawalec, polski poeta, prozaik i publicysta (na portrecie Zbigniewa Kresowatego)
- 1951 – rozpoczęły się przesłuchania przed specjalną komisją śledczą Kongresu USA ds. zbadania zbrodni katyńskiej, prace komisji zakończyły się opublikowanym w grudniu 1951 tzw. raportem Maddena
- 1961 – zmarł Leonard Marx (zwany Chico), aktor amerykański
- 1986 – zmarł francuski filolog, komparatysta, mitograf Georges Dumézil, autor hipotezy o trzech funkcjach klas społecznych: sakralnej i sądowniczej, wojowniczej oraz produktywnej znajdujących według niego odbicie w funkcjonowaniu triad bóstw
- 1996 – zmarł polski botanik Stanisław Tołpa, specjalista w dziedzinie torfów
Artykuł na medal
Pesa Acatus (łac. łódź) – normalnotorowy elektryczny zespół trakcyjny wyprodukowany w jednym egzemplarzu w zakładach Pesa w Bydgoszczy w 2006 specjalnie dla urzędu marszałkowskiego województwa łódzkiego. W czasie jazd próbnych był to pojazd czteroczłonowy (seria ED74, typ zespołu 16WE, typ członów 310Ba+411Ba+411Bb+310Bb), a eksploatowany jest w wersji trójczłonowej (seria ED59, typ 15WE). W kwietniu 2006 ukończono produkcję pociągu. 29 maja 2006 w Łodzi miała miejsce oficjalna prezentacja zespołu połączona z przejazdem inauguracyjnym. W 2011 jednostka została odstawiona i oczekiwała naprawy rewizyjnej, która ostatecznie została wykonana w okresie od grudnia 2013 do czerwca 2014. W 2016 pojazd sprawny technicznie został odstawiony ze względu na wygaśnięcie dopuszczenia do ruchu. W 2007 powstała wersja rozwojowa pojazdu o nazwie Bydgostia. W 2010 producent zbudował także model Acatus II, a w 2014 rodzinę Acatus Plus, jednak do Acatusa nawiązują one tylko nazwą. Czytaj więcej…Dobry artykuł
Groch ze słoniną – danie dawnej kuchni polskiej, wykonywane z ugotowanego na gęsto, zwykle przetartego grochu z dodatkiem stopionej słoniny. Było spożywane od średniowiecza przez wszystkie warstwy społeczne. Stanowiło niezbędny element uczty szlacheckiej. Wzmianki o nim znalazły się w licznych dziełach literackich, pisanych przez Polaków i cudzoziemców. Z czasem popadło w zapomnienie. W siłach zbrojnych II Rzeczpospolitej, groch ze słoniną był jedną z potraw serwowanych żołnierzom, a w XXI wieku grupy rekonstrukcyjne przyrządzają groch ze słoniną wedle wojskowych receptur kuchennych z tego okresu. Zbiorowe dzieło Kuchnia polska podaje przepis na pureé z grochu, oznaczony jako danie typowe dla kuchni polskiej, powtarzający bez istotnych zmian przepis wojskowy. W pracy naukowej z 2015 roku groch ze słoniną został określony jako polska „niemalże potrawa narodowa”. Czytaj więcej…