Lijst van R-zinnen

Verwijzingen naar R-zinnen (gevaarszinnen, waarschuwingszinnen, van het Engelse 'Risk') en S-zinnen (veiligheidszinnen, van het Engelse 'Safety') komen voor op verpakkingen en beschrijvingen van chemische stoffen en hebben betrekking op intrinsieke gevaren (R-zinnen, opgelet: soms verkeerdelijk vertaald vanuit het Engels als risicozinnen) en veiligheidsmaatregelen (S-zinnen). Een intrinsiek gevaar wordt pas een risico wanneer er een blootstelling aan te pas komt boven een bepaalde dosis of concentratie. Het risico moet dus zelf nog door de gebruiker bepaald worden aan de hand van zijn eigen gebruik en de veiligheidsmaatregelen die hij in acht neemt.

Van 2010 tot 2015 zijn de R- en S-zinnen vervangen door H- en P-zinnen op basis van de EU-verordening Globally Harmonised System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS).

Lijst van actuele R-zinnen

Enkelvoudige R-zinnen

• R 1: In droge toestand ontplofbaar.
• R 2: Ontploffingsgevaar door schok, wrijving, vuur of andere ontstekingsoorzaken.
• R 3: Ernstig ontploffingsgevaar door schok, wrijving, vuur of andere ontstekingsbronnen.
• R 4: Vormt met metalen zeer gemakkelijk ontplofbare verbindingen.
• R 5: Ontploffingsgevaar door verwarming.
• R 6: Ontplofbaar met en zonder lucht.
• R 7: Kan brand veroorzaken.
• R 8: Bevordert de verbranding van brandbare stoffen.
• R 9: Ontploffingsgevaar bij menging met brandbare stoffen.
• R 10: Ontvlambaar.
• R 11: Licht ontvlambaar.
• R 12: Zeer licht ontvlambaar.
• R 13: Ontvlambaar, samengeperst gas.
• R 14: Reageert heftig met water.
• R 15: Vormt licht ontvlambaar gas in contact met water.
• R 16: Ontploffingsgevaar bij menging met oxiderende stoffen.
• R 17: Spontaan ontvlambaar in lucht.
• R 18: Kan bij gebruik een ontvlambaar of ontplofbaar damp-luchtmengsel vormen.
• R 19: Kan ontplofbare peroxide vormen.
• R 20: Schadelijk bij inademing.
• R 21: Schadelijk bij aanraking met de huid.
• R 22: Schadelijk bij opname door de mond.
• R 23: Giftig bij inademing.
• R 24: Giftig bij aanraking met de huid.
• R 25: Giftig bij opname door de mond.
• R 26: Zeer giftig bij inademing.
• R 27: Zeer giftig bij aanraking met de huid.
• R 28: Zeer giftig bij opname door de mond.
• R 29: Vormt giftig gas in contact met water.
• R 30: Kan bij gebruik licht ontvlambaar worden.
• R 31: Vormt giftige gassen in contact met zuren.
• R 32: Vormt zeer giftige gassen in contact met zuren.
• R 33: Gevaar voor cumulatieve effecten.
• R 34: Veroorzaakt brandwonden.
• R 35: Veroorzaakt ernstige brandwonden.
• R 36: Irriterend voor de ogen.
• R 37: Irriterend voor de luchtwegen.
• R 38: Irriterend voor de huid.
• R 39: Gevaar voor ernstige onherstelbare effecten.
• R 40: Carcinogene effecten zijn niet uitgesloten. (vervangen door R-zin 68)
• R 41: Gevaar voor ernstig oogletsel.
• R 42: Kan overgevoeligheid veroorzaken bij inademing.
• R 43: Kan overgevoeligheid veroorzaken bij contact met de huid.
• R 44: Ontploffingsgevaar bij verwarming in afgesloten toestand.
• R 45: Kan kanker veroorzaken.
• R 46: Kan erfelijke genetische schade veroorzaken.
• R 48: Gevaar voor ernstige schade aan gezondheid bij langdurige blootstelling.
• R 49: Kan kanker veroorzaken bij inademing.
• R 50: Zeer giftig voor in het water levende organismen.
• R 51: Giftig voor in het water levende organismen.
• R 52: Schadelijk voor in het water levende organismen.
• R 53: Kan in het aquatisch milieu op lange termijn schadelijke effecten veroorzaken.
• R 54: Giftig voor planten.
• R 55: Giftig voor dieren.
• R 56: Giftig voor bodemorganismen.
• R 57: Giftig voor bijen.
• R 58: Kan in het milieu op lange termijn schadelijke effecten veroorzaken.
• R 59: Gevaarlijk voor de ozonlaag.
• R 60: Kan de vruchtbaarheid schaden.
• R 61: Kan het ongeboren kind schaden.
• R 62: Mogelijk gevaar voor verminderde vruchtbaarheid.
• R 63: Mogelijk gevaar voor beschadiging van het ongeboren kind.
• R 64: Kan schadelijk zijn via borstvoeding.
• R 65: Schadelijk. Kan longschade veroorzaken na verslikken.
• R 66: Herhaalde blootstelling kan een droge of gebarsten huid veroorzaken.
• R 67: Dampen kunnen slaperigheid en duizeligheid veroorzaken.
• R 68: Onherstelbare effecten zijn niet uitgesloten.

Opmerking: R-zinnen 13 en 47 bestaan niet (meer).

Gecombineerde R-zinnen

• R 14/15: Reageert heftig met water en vormt daarbij licht ontvlambaar gas.
• R 15/29: Vormt giftig en licht ontvlambaar gas in contact met water.
• R 20/21: Schadelijk bij inademing en aanraking met de huid.
• R 20/22: Schadelijk bij inademing en opname door de mond.
• R 20/21/22: Schadelijk bij inademing, aanraking met de huid en opname door de mond.
• R 23/24/25: Giftig bij inademing, opname door de mond en aanraking met de huid.
• R 24/25: Giftig bij aanraking met de huid en bij opname door de mond.
• R 26/27/28: Zeer giftig bij inademing, opname door de mond en aanraking met de huid.
• R 36/38: Irriterend voor de ogen en de huid.
• R 36/37/38: Irriterend voor de ogen, de luchtwegen en de huid.
• R 37/38: Irriterend voor de luchtwegen en de huid.
• R 39/23/24/25: Vergiftig: gevaar voor ernstige, onherstelbare effecten bij inademing, aanraking met de huid en opname door de mond.
• R 48/20: Schadelijk: gevaar voor ernstige schade aan de gezondheid bij langdurige blootstelling bij inademing.
• R 48/20/22: Schadelijk: gevaar voor ernstige schade aan de gezondheid bij langdurige blootstelling bij inademing en opname door de mond.
• R 48/23: Giftig: gevaar voor ernstige schade aan de gezondheid bij langdurige blootstelling bij inademing.
• R 48/23/24/25: Giftig: gevaar voor ernstige schade aan de gezondheid bij langdurige blootstelling bij inademing, aanraking met de huid en opname door de mond.
• R 50/53: Zeer giftig voor in het water levende organismen; kan in het aquatisch milieu op lange termijn schadelijke effecten veroorzaken.
• R 51/53: Giftig voor in het water levende organismen. Kan in het aquatisch milieu op lange termijn schadelijke effecten veroorzaken.
• R 52/53: Schadelijk voor in het water levende organismen. Kan in het aquatisch milieu op lange termijn schadelijke effecten veroorzaken.

Externe links

• Uitgebreide lijst van R- en S-zinnen
• Complete lijst van R- en S-zinnen (ARBO dienst Nederland)