Иапон бызшәа
Авикипедиа, аенциклопедиа хту
Алахә, ари аҩымҭа иҩу, аҧсыҩам.
Аҧсуа бызшәа бзианы иуҳәома? Авикипедиа у(б)ацхраа: аҩымҭа атеқст у(бы)риаша. |
Иапо́н бызшәа́ (иап. 日本語 ?) — иапонуаа рбызшәа, фақттә Иапониа аҳәынҭқарратә абызшәа, аимактә асистематикатә атәарҭа бжьегьырҭ бызшәақәа имоуп. Ҿамхаӡакәа ицәажәоцәа рхыҧхьаӡара — 140 миллион-ҩык-ҟа иҟоуп. 125 миллион-ҩык-ҟа раншәоуп. Иапоншәа ахылцшьҭра еилататоу.
Афонетика[ариашамҭа | править вики-текст]
Абжьыҟақәа[ариашамҭа | править вики-текст]
Иапоншәа адифтонгқәа ирмам, хә-бжьыҟак имоуп, есбжьыҟа иа иауу, иа инаӡам ашьҭыбжь аҟазаара илшоит: 叔父さん (оӡисан, абиашьа) гьы お爺さん (оӡи:сан, абду).
Ҳирагана | ДФА | Иапон итранскрипциа | Ахҳәаа |
---|---|---|---|
あ | [ä] | а | Ҵаҟатәи гәҭабжьаратәи абжьыҟоуп, аҧсуа «а» инықәрҧшшәа ишьашәалоуп. |
い | [i] | и | Хыхьтәи аҧхьатәи абжьыҟоуп, урыс «и» инықәрҧшшәа ишьашәалоуп. |
う | ма [ɯ] ма [ü͍] | у | Несколько централизованный закрытый задний гласный, произносимый сжатыми, но не округлёнными, как при произнесении русского «у», губами. Также не на 100 % соответствует звуку [ɯ], при котором губы разводятся в стороны. Так как в IPA нет символа для сжатия губ, введён символ «[u͍]» — комбинация круглого гласного и диакритикой разведения. |
え | [e̞] | е | Гәҭабжьаратәи аҧхьатәи абжьыҟоуп. |
お | [o̞] | о | Гәҭабжьаратәи ашьҭахьтәи абжьыҟоуп. Произносится почти как русское «о», но губы округлены в меньшей степени. |
Ацыбжьыҟақәа[ариашамҭа | править вики-текст]
ақьышәтә | альвеоляртә | альвео-нёбные | нёбные | задненёбные | горловые | Разные | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
иҧжәо бжьықәа | p — ҧ b — б | t — ҭ d — д | k — қ ɡ — г | ː — : | |||
аффрикаттә бжьықәа | ts — ц dz — ӡ | tɕ — цʼ dʑ — ӡʼ | |||||
фрикативтә бжьықәа | ɸ — ф | s — с (z — ӡ~з) | ɕ — ҫ (ʑ — ӡʼ~ҙ) | (ç — хь) | h — ҳ | ||
апынҵақәа | m — м | n — н | (ŋ — г) | ɴ — н | |||
акшаразацәқәа | ɾ̠ ~ l̠ — р | ||||||
аппроксимантқәа | j — и | w͍ — у |