Баш бит

Википедиягә рәхим итегез! Бу күптелле, эченә һәркем яза алган энциклопедия. Татар телендә 69 472 мәкалә бар. География Мәдәният Тарих Кино Фән Биология Татарстан Спорт Бөтен порталлар

Сайланган мәкалә

Бөрбаш — Татарстанның Балтач районындагы татар авылы. Бөр елгасының башында урнашканга, авылга Бөрбаш дип исем бирелгән. Бөре елгасына авыл урнашкан җирдә ваграк елгалар кушылган.

А. Артемьев Бөрбаш авылын Кече Чурадан килгән бер татар гаиләсе нигезләгәнлеге турында язган. Олыларның әйтүе буенча, авылдан читтәрәк элек чирмешләр зираты булган. Авылның башлангыч чоры тарихы Шиһабетдин Мәрҗанинең «Мөстафадел-әхбар фи әхвали Казан вә Болгар» дигән китабында яктыртыла. Русия империясе документларында авыл Көчек Пүчинкәсе дип йөртелгән. XX гасыр башында авыл 4 өлештән торган. Беренчесе — үзәк (урта), икенчесе әҗәл ягы (зират ягы). Андагы пыялачылар (тәрәзәчеләр), йөгерекчеләр хәтта өяз буенча да билгеле булганнар. Өченче, дүртенче кисәкләре – тау башлары. Авылда 2 мәчет булган. Авыл уртасындагысы 1823 елда салынган, 1883 елда такта белән төрелгән, түбәсе калай, яхшы буялган. 1938 елда манарасы киселгән, 1982 елның февраленә кадәр клуб (мәдәният йорты) булып торган, 1988 елны сүтелгән, шул вакыт кайчан салынганлыгы һәм такта белән төрелгәнлеге турындагы язу — такта табылган. Бу корылма 165 ел торган. ↪ Дәвамы

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Яхшы мәкалә

Гордий Саблуков (1803-1880) — урыс миссионеры , көнчыгыш телләре белгече, Коръәнне турыдан-туры гарәп теленнән рус теленә тәрҗемә итүче һәм нәшер итүче (Казан, 1878), Сарытауда (1830-1849) һәм Казанда руханилар семинариясендә, Казан руханилар академиясендә (1849-1862) татар теле укытучысы (профессор). Казан руханилар семинариясендә грек теле һәм Казан руханилар академиясендә татар теле укыта, рухани укуханәләре инспекторы була. Александр Казем-Бек җитәкләгән дини китапларны татарчага тәрҗемә итү комитетына әгъза итеп алына. Тел белеме, нумизматика, археология, кыпчаклар тарихы, Алтын Урда тарихы буенча хезмәтләре бар. ↪ Дәвамы

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сез беләсезме?

• Артист, режиссер Камал IIIне Галиәсгар Камал, Камал I һәм Камал II белән туганлык җепләре бәйләми.
• Хәзерге Австрия дәүләте (Көнчыгыш марка) Х гасырда Бавария герцоглыгына юнәлтелгән маҗар яуларын тоткарлау өчен барлыкка килгән.
• Аджика тәмләткече абхазчадан «тоз-икмәк» итеп тәрҗемә ителә.
• А.М. Горький «Ана» романындагы Ниловнага прототип итеп атаклы террорчыларны дөньяга китергән хатын-кызны кулланган.
• Ирзә сынчысы Степан Эрьзя Аргентинага күчкәч, гүзәл сыннар ясау өчен кебрачо (җирле халык телендә «балтаңны ват») агачын куллана.
• Урыс миссионеры Г.С. Саблуков — Коръәнне русчага беренче тәрҗемә итүче.
• Археологларның Аркаим каласын табуы далада сугару өчен сусаклагыч төзү эшен туктатты.
• «Сәйяр» — ул беренче татар театры гына түгел, 1970-1985 елларда иҗат иткән беренче татар вокаль-инструменталь ансамбле дә.
• Географ һәм сәяхәтче Александр фон Һумбольдт Аурупа кешеләре өчен чын-чынлап Яңа дөньяны ача.
• Нижгар татарлары җырларында җырланган борылмалы Пиана елгасы борын заманда ике параллель елганың субүләре җимерелеп төшүе аркасында пәйда була.
  Архив • Яңа чыгарылыш әзерләү • Үзгәртү

Бу көнне ... (4 сентябрь)

Аргентинада иммигрантлар көне

• 476 — Көнбатыш Рим империясе бетерелә, Ромул-Августул тәхеттән алып ташлана.
• 973 — төрки һәм фарсы галиме Әл-Бируни (рәсемдә) туа.
• 1479 — Португаллар белән 4 еллык сугыштан соң Испания Канар утрауларын казана.
• 1781 — 44 испан колонисты Калифорниядә Лос-Анджелес шәһәренә нигез сала.
• 1913 — япон архитекторы, Притцкер премиясе лауреаты Кэндзо Тангэ туа.
• 1944 — Хәйретдин Мөҗәй, татар шагыйре һәм прозаик әсирлектә җәзалап үтерелә.
• 1963 — татар дин әһеле Вәлиулла Якупов дөньяга килә.
• 1976 — шагыйрь, тел галиме Мостафа Ногман вафат була.
• 1991 — Кырым дәүләт суверенитеты турында декларация кабул ителә.
• 1998 — «Google» ширкәте нигезләнә.
  Башка вакыйгалар • Үзгәртү • Проект • Яңартырга

Сайланган рәсем

Мишкольц (Венгрия)

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сайланган исемлекләр һәм порталлар

Сайланган cоңгы портал:		Татарлар тарихы
Сайланган cоңгы исемлек:		Татарлар - Советлар Берлеге Каһарманнары исемлеге

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Өмә

Бу атнада мәкаләләр язу өмәсе түбәндәгегә багышланган: һәр Википедиядә дә булырга тиешле 1000 мәкалә исемлегенең Композиторлар һәм музыкантлар бүлегендәге кыска һәм бик кыска мәкаләләрне тулыландыру: Луис Армстронг Иоһанн Себастьян Бах The Beatles Людвиг ван Бетховен Иоһанн Брамс Фредерик Шопен Антонин Дворжак Георг Фридрих Гендель Йозеф Һайдн Густав Малер Вольфганг Амадей Моцарт Джованни Палестрина Эдит Пиаф Элвис Пресли Джакомо Пуччини Франц Шуберт Игорь Стравинский Петр Ильич Чайковский Джузеппе Верди Антонио Вивальди Рихард Вагнер

Соңгы өмәләр: 1 атна элек: Татарлар - Советлар Берлеге Каһарманнары исемлеген мәкаләләр белән тулыландыру 2 атна элек: Медицина турында мәкаләләр язу һәм яхшырту 3 атна элек: Казанның истәлекле урыннары

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Башка бүлекләр

Ярдәм бүлеге — Википедияны үзгәртү эшендә ярдәм итү бүлеге.

Җәмгыять үзәге — Яңалыклар, проектлар һ.б.

Бәхәслек — Татар Википедиясе форумы.

Тугандаш проектлар

Wikipedia проекты табышсыз Wikimedia Фонды тарафыннан оештырылды. Wikimedia шулай ук ирекле эчтәлек белән күптелле булган башка wiki проектларны да алып бара:

Meta-Wiki Вики-проектлары	Викисүзлек Күптелле сүзлек	Wikibooks Ирекле дәреслек	Wikiquote Өзекләр җыентыгы	Wikisource Ирекле китапханә	Викисәфәр Юл күрсәткече

Deutsch (Алманча) – English (Инглизчә) – Español (Испанча) – Français (Франсузча) – 日本語 (Японча) – Português (Португалча) – Русский (Русча) – Türkçe (Төрекчә) – Тулы телләр исемлеге

---

Азәрбайҗанча – Башкортча – Кырым татарча – Чуашча – Гагаузча – Каракалпакча – Карачай-Балкарча – Казакъча – Кыргызча – Төрекмәнчә – Төрекчә – Татарча – Уйгырча – Үзбәкчә – Якутча