14 februari

14 februari is de 45ste dag van het jaar in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 320 dagen (321 dagen in een schrikkeljaar) tot het einde van het jaar. 14 februari is internationaal bekend als Valentijnsdag, genoemd naar Sint-Valentinus van Terni, in Italië, die geëxecuteerd werd in 270.

Gebeurtenissen

•  Algemeen
  • 1454 - In Rijsel vindt het Banket van de Fazant plaats, waarop Filips de Goede tot de kruistocht tegen de Turken oproept.
  • 1912 - Arizona wordt de achtenveertigste staat van de Verenigde Staten.
  • 1976 - Een aardbeving in Guatemala eist 23.000 levens.
  • 1979 - Het noorden van Nederland raakt ondergesneeuwd bij noodweer en storm.
  • 1989 - Ayatollah Khomeini vaardigt zijn fatwa uit tegen de schrijver Salman Rushdie wegens diens boek 'De Duivelsverzen'.
  • 1991 - De vuurwerkfabriek in Culemborg ontploft.

•  Criminaliteit en veiligheid
  • 1929 - In Chicago worden zeven mannen door een rivaliserende bende doodgeschoten tijdens het Valentijnsdag Bloedbad.
  • 2005 - Libanon - De vroegere premier Rafik Hariri komt om bij een zelfmoordaanslag in Beiroet.

•  Gezondheid
  • 1984 - Het zesjarige meisje Stormie Jones uit Texas is de eerste mens die een geslaagde gecombineerde hart-levertransplantatie ondergaat.

•  Infrastructuur
  • 1914 - Verenigd Koninkrijk - De Britannic wordt ter water gelaten in Belfast.
  • 1942 - In Rotterdam wordt de Maastunnel geopend. De overwelving is 1426 meter lang, de tunnel zelf meet 1070,15 meter. Er is bijna vijf jaar aan gewerkt.
  • 1966 - De laatste interlokale tram van Nederland tussen Hellevoetsluis en Spijkenisse is door de directie van de Rotterdamsche Tramweg Maatschappij opgeheven.
• 2007 - De Franse hogesnelheidstrein TGV behaalt op de op 10 juni te openen hogesnelheidslijn tussen Parijs en Straatsburg een snelheid van 553 km/u.

•  Oorlog
  • 1943 - Operatie Brandy - nachtelijke Britse commando-operatie tijdens de Tweede Wereldoorlog op Florø, een havenplaats aan de westkust van Noorwegen.
  • 1945 - Bombardement van Dresden.
  • 1945 - Het Duitse concentratiekamp Groß-Rosen wordt door de Russen bevrijd.

•  Politiek
  • 842 - Eed van Straatsburg: Koning Lodewijk de Duitser en Karel de Kale sluiten in Straatsburg een alliantie (opgetekend in het vernaculair) tegen hun (half)broer Lotharius I.

•  Religie
  • 496 - Paus Gelasius I introduceert Valentijnsdag (Heilige Valentijn) ter vervanging van het heidense feest Lupercalia.
  • 1621 - Kroning van paus Gregorius XV in Rome.
  • 1785 - Paus Pius VI creëert veertien nieuwe kardinalen, onder wie de Italiaanse bisschop van Imola Gregorio Barnaba Chiaramonti.

•  Sport
  • 1956 - Vijf rijders gaan gezamenlijk over de finish bij de Elfstedentocht; ze worden gediskwalificeerd.
  • 1988 - Zwemmer Giorgio Lamberti brengt in Bonn het negen dagen oude Europese record van Michael Gross op de 200 meter vrije slag kortebaan (25 meter) op 1.43,95.
  • 1998 - Het Mexicaans voetbalelftal wint de vierde editie van de CONCACAF Gold Cup door in de finale de Verenigde Staten met 1-0 te verslaan.

•  Wetenschap en technologie
  • 1876 - Alexander Graham Bell vraagt patent aan op de telefoon; twee uur later doet Elisha Gray hetzelfde.
  • 1977 - Invoering van 's werelds eerste telefoonkaart in Brussel.
  • 1990 - De Voyager 1-sonde neemt een foto van het hele zonnestelsel.
  • 1996 - Dolly, het eerste gekloonde zoogdier ter wereld, sterft aan longontsteking.

Geboren

Thomas Malthus
geboren 14 feb 1766

Thelma Ritter
geboren 14 feb 1902

Raymond van het Groenewoud
geboren 14 feb 1950

Vivian Boelen
geboren 14 feb 1956

Mark Rutte
geboren 14 feb 1967

Ángel Di María
geboren 14 feb 1988

• 1602 - Francesco Cavalli, Italiaans componist (overleden 1676)
• 1766 - Thomas Malthus, Brits econoom en demograaf (overleden 1834)
• 1770 - Adam Jerzy Czartoryski, Pools politicus (overleden 1861)
• 1779 - Adam Anthony Stratenus, Nederlands politicus (overleden 1836)
• 1781 - Valentín Gómez Farías, Mexicaans president, (overleden 1858)
• 1818 - Frederick Douglass, Amerikaans abolitionist, redacteur, schrijver, politicus (overleden 1895)
• 1819 - Joshua Norton, beter bekend als Keizer Norton van Amerika (overleden 1880)
• 1830 - Eudore Pirmez, Belgisch politicus (overleden 1890)
• 1835 - Piet Paaltjens, Nederlands dichter en predikant (overleden 1894)
• 1866 - William Townley, Engels voetballer en voetbalcoach (overleden 1950)
• 1871 - Wilhelm Karmann, Duits carrosseriebouwer (overleden 1952)
• 1878 - Koki Hirota, 32e minister-president van Japan (overleden 1948)
• 1885 - Willem Ahlbrinck, Nederlands missionaris, schrijver en Surinamist (overleden 1966)
• 1887 - Adriaan Alberga, Surinaams jurist en politicus (overleden 1952)
• 1890 - Norbert Goormaghtigh, Belgisch professor (overleden 1960)
• 1895 - Wilhelm Burgdorf, Duits generaal (overleden 1945)
• 1895 - Max Horkheimer, Duits socioloog en filosoof (overleden 1973)
• 1898 - Fritz Zwicky, Zwitsers astronoom (overleden 1974)
• 1899 - Stanisław Cikowski, Pools voetballer (overleden 1959)
• 1902 - Thelma Ritter, Amerikaans actrice (overleden 1969)
• 1903 - Bernard Leene, Nederlands wielrenner (overleden 1988)
• 1911 - Willem Kolff, Nederlands-Amerikaans medicus, uitvinder en verzetsstrijder (overleden 2009)
• 1913 - Jimmy Hoffa, Amerikaans vakbondsleider (vermist 1975)
• 1914 - Bayliss Levrett, Amerikaans autocoureur (overleden 2002)
• 1917 - Herbert A. Hauptman, Amerikaans wiskundige en Nobelprijswinnaar (overleden 2011)
• 1920 - Jack Lesberg, Amerikaans contrabassist (overleden 2005)
• 1921 - Piet Kraak, Nederlands voetballer en voetbaltrainer (overleden 1984)
• 1922 - Pierre Ghestem, Frans dammer (overleden 2000)
• 1924 - Juan Ponce Enrile, Filipijns politicus
• 1924 - Patricia Mountbatten, Brits gravin
• 1925 - José Canalejas, Spaans acteur (overleden 2015)
• 1927 - Lois Maxwell, Canadees actrice (overleden 2007)
• 1931 - Marcel Lambrechts, Belgisch atleet
• 1931 - Newton de Sordi, Braziliaans voetballer (overleden 2013)
• 1932 - Harriet Andersson, Zweeds actrice
• 1932 - József Csermák, Hongaars atleet (overleden 2001)
• 1932 - Alexander Kluge, Duits auteur/filmregisseur
• 1935 - Christel Adelaar, Nederlands actrice (overleden 2013)
• 1940 - Jan van der Hoek, Nederlands volleyballer
• 1942 - Michael Bloomberg, Amerikaans ondernemer
• 1942 - Ricardo Rodríguez de la Vega, Mexicaans autocoureur (overleden 1962)
• 1943 - Iñaki Azkuna, Spaans politicus (overleden 2014)
• 1943 - Ischa Meijer, Nederlands journalist en publicist (overleden 1995)
• 1943 - Maceo Parker, Amerikaans funk-, soul- en jazzsaxofonist
• 1943 - Gerard Thoolen, Nederlands acteur (overleden 1996)
• 1944 - Carl Bernstein, Amerikaans journalist
• 1944 - Alan Parker, Brits filmregisseur
• 1944 - Ronnie Peterson, Zweeds autocoureur (overleden 1978)
• 1945 - Hans Adam II, vorst van Liechtenstein
• 1945 - Ladislao Mazurkiewicz, Uruguayaans voetbaldoelman (overleden 2013)
• 1946 - Frits Brink, Nederlands politicus en burgemeester
• 1946 - Jan Decleir, Belgisch acteur (onder andere Sil de Strandjutter)
• 1946 - Gerard Hylkema, Nederlands hockeyer en voetballer (overleden 2002)
• 1947 - Frank Groothof, Nederlands acteur en theatermaker
• 1947 - Heide Rosendahl, Duits atlete
• 1948 - Wally Tax, Nederlands popmuzikant (overleden 2005)
• 1949 - Eimert van Middelkoop, Nederlands politicus
• 1950 - Raymond van het Groenewoud, Belgisch zanger en liedjesschrijver
• 1951 - Halil Gür, Turks-Nederlands schrijver
• 1951 - Kevin Keegan, Engels voetballer
• 1953 - André Fridenbergs, Belgisch atleet
• 1953 - Ilkka Hanski, Fins ecoloog
• 1953 - Hans Krankl, Oostenrijks voetballer en voetbalcoach
• 1955 - Ronald Desruelles, Belgisch atleet (overleden 2015)
• 1955 - César Camacho Quiróz, Mexicaans politicus
• 1955 - Roberto César, Braziliaans voetballer
• 1956 - Vivian Boelen, Nederlands televisiepresentatrice
• 1956 - Michal Pavlíček, Tsjechisch gitarist
• 1956 - Harry Schulting, Nederlands atleet
• 1958 - Smbat Lputian, Armeens schaker
• 1959 - Fred Eefting, Nederlands zwemmer
• 1959 - Bart Herman, Belgisch zanger
• 1959 - Petar Popović, Servisch schaker
• 1959 - Anny Schilder, Nederlands zangeres
• 1961 - Mark Whitehead, Amerikaans baanwielrenner (overleden 2011)
• 1962 - Thierry Toutain, Frans snelwandelaar
• 1964 - Gianni Bugno, Italiaans wielrenner
• 1964 - Rodolfo Torre Cantú, Mexicaans politicus (overleden 2010)
• 1964 - Gustavo Dezotti, Argentijns voetballer
• 1964 - Annita van der Hoeven, Nederlands televisiepresentatrice en -producente
• 1965 - Theo Nabuurs, Nederlands televisiepresentator en dj
• 1966 - Taco van den Honert, Nederlands hockeyer
• 1967 - Mark Rutte, Nederlands politicus en premier
• 1967 - Rob Van de Velde, Belgisch politicus
• 1968 - Rop Gonggrijp, Nederlands hacker en medeoprichter van internetprovider XS4ALL
• 1968 - Ruben Lürsen, Nederlands acteur
• 1969 - Maaike Widdershoven, Nederlands musicalactrice
• 1971 - Masaki Tokudome, Japans motorcoureur
• 1972 - Raymond Beerens, Nederlands voetballer
• 1972 - Fernando Picún, Uruguayaans voetballer
• 1972 - Rob Thomas, Amerikaans zanger
• 1973 - Deena Kastor, Amerikaans atlete
• 1973 - Sergej Tiviakov, Nederlands schaker
• 1974 - Philippe Léonard, Belgisch voetballer
• 1975 - Wouter Deprez, Belgisch cabaretier
• 1975 - Nika Gilaoeri, Georgisch politicus en premier
• 1976 - Liv Kristine Espenæs Krull, Noors zangeres
• 1977 - Cadel Evans, Australisch wielrenner
• 1980 - Nicholas Santos, Braziliaans zwemmer
• 1981 - Luke Jacobz, Australisch acteur en presentator
• 1984 - Hanna Bervoets, Nederlands schrijfster, journaliste en columniste
• 1984 - Stephanie Leonidas, Brits actrice
• 1984 - Tim Veldt, Nederlands wielrenner
• 1984 - Bart Voncken, Nederlands zanger
• 1985 - Marc Carol, Spaans autocoureur
• 1985 - Anders Lund, Deens wielrenner
• 1985 - Philippe Senderos, Zwitsers voetballer
• 1986 - Michael Ammermüller, Duits autocoureur
• 1986 - Jan Bakelants, Belgisch wielrenner
• 1986 - Aschwin Wildeboer, Spaans zwemmer
• 1987 - Edinson Cavani, Uruguayaans voetballer
• 1987 - José Miguel Cubero, Costa Ricaans voetballer
• 1987 - Joelia Savitsjeva, Russisch zangeres
• 1988 - Ángel Di María, Argentijns voetballer
• 1988 - Muamer Svraka, Bosnisch voetballer
• 1989 - Jurij Tepeš, Sloveens schansspringer
• 1990 - Andrea Caldarelli, Italiaans autocoureur
• 1990 - Gianluca Nijholt, Nederlands voetballer
• 1990 - Wendy Trott, Zuid-Afrikaans zwemster
• 1992 - Christian Eriksen, Deens voetballer
• 1993 - Bram Ghuys, Belgisch atleet
• 1994 - Terence Kongolo, Nederlands voetballer
• 1995 - Charlotte Bonnet, Frans zwemster
• 1995 - Nikita Tregoebov, Russisch skeletonracer
• 1996 - Cameron Twynham, Brits autocoureur
• 1997 - Breel Embolo, Zwitsers voetballer

Overleden

Richard II,
overleden 14 feb. 1400

Wim Ruska,
overleden 14 feb. 2015

• 820 - Xian Zong (42), Chinees keizer
• 844 - Bernhard van Septimanië (48), Frankisch graaf
• 1318 - Hendrik I van Brandenburg (61), markgraaf van Brandenburg
• 1400 - Richard II (33), koning van Engeland
• 1460 - Wladislaus van Glogau (±39), hertog van Teschen
• 1676 - Abraham Bosse (72), Frans etser en schilder
• 1779 - James Cook (50), Engels zeeman en ontdekkingsreiziger
• 1780 - William Blackstone (56), Engels rechtsgeleerde
• 1780 - Gabriel Jacques de Saint-Aubin (55), Frans kunstschilder en tekenaar
• 1857 - Johannes van Bree (56), Nederlands componist
• 1888 - Rudolf Paravicini (72), Zwitsers generaal
• 1894 - Eugène Charles Catalan (79), Belgisch wiskundige
• 1910 - Giovanni Passannante (60), Italiaans anarchist
• 1929 - Thomas Burke (54), Amerikaans atleet
• 1933 - Carl Correns (68), Duits bioloog
• 1942 - Edgar Chadwick (72), Engels voetballer en trainer
• 1943 - David Hilbert (81), Duits wiskundige
• 1950 - Karl Jansky (44), Amerikaans natuurkundige
• 1952 - Maurice De Waele (55), Belgisch wielrenner
• 1954 - Larry Russell (40), Amerikaans filmcomponist en dirigent
• 1961 - Piet Ooms (76), Nederlands zwemmer en waterpoloër
• 1962 - David van Embden (86), Nederlands politicus
• 1968 - Ildebrando Pizzetti (87), Italiaans componist
• 1975 - Heintje Davids (87), Nederlands artieste
• 1975 - P.G. Wodehouse (93), Engels schrijver
• 1976 - Piero Scotti (66), Italiaans autocoureur
• 1977 - Ok Formenoy (77), Nederlands voetballer
• 1983 - Lina Radke (82), Duits atlete
• 1986 - Edmund Rubbra (84), Brits componist, muziekpedagoog en pianist
• 1988 - Gerard Holt (83), Nederlands architect
• 1988 - Cal Niday (73), Amerikaans autocoureur
• 1995 - Ischa Meijer (52), Nederlands columnist, journalist en publicist
• 1998 - Gien de Kock (89), Nederlands atlete
• 1999 - Eugenio Echeverría Castellot (80), Mexicaans politicus
• 1999 - John Ehrlichman (73), Amerikaans adviseur en assistent binnenlandse zaken van de Amerikaanse president Richard Nixon
• 2000 - Tony Bettenhausen jr. (48), Amerikaans autocoureur en teameigenaar
• 2000 - Prosper Dupon (86), Belgisch politicus
• 2000 - Sjoerd Groenman (86), Nederlands socioloog
• 2002 - Domènec Balmanya (87), Spaans voetballer
• 2002 - Nándor Hidegkuti (79), Hongaars voetballer
• 2004 - Marco Pantani (34), Italiaans wielrenner
• 2005 - Rafik Hariri (60), Libanees premier en zakenman
• 2005 - Martin Perels (44), Nederlands acteur
• 2005 - René Vingerhoedt (83), Belgisch biljarter
• 2006 - Ramon Bagatsing (89), Filipijns politicus
• 2006 - Darry Cowl (80), Frans acteur en musicus
• 2006 - Shoshana Damari (83), Israëlisch zangeres en actrice
• 2006 - Lynden David Hall (31), Brits soulzanger
• 2006 - Putte Wickman (81), Zweeds jazzorkestleider en klarinetspeler
• 2009 - Louie Bellson (84), Amerikaans jazzdrummer
• 2009 - Cor Braasem (85), Nederlands waterpoloër
• 2009 - David Hartsema (84), Nederlands tekstschrijver
• 2010 - Dick Francis (89), Brits jockey en thrillerauteur
• 2010 - Jan Pen (88), Nederlands econoom, hoogleraar en columnist
• 2011 - Peter Feteris (56), Nederlands voetballer
• 2011 - George Shearing (91), Brits-Amerikaans jazzpianist
• 2012 - Jan Beijering (90), Nederlands horeca-ondernemer
• 2012 - Tonmi Lillman (38), Fins drummer
• 2012 - Dory Previn (86), Amerikaans zangeres en componiste
• 2013 - Tim Dog (46), Amerikaans rapper
• 2013 - Ronald Dworkin (81), Amerikaans filosoof
• 2013 - Thomas Lee Osborn (89), Amerikaans evangelist en gebedsgenezer
• 2013 - Reeva Steenkamp (29), Zuid-Afrikaans model
• 2013 - Jan-August Van Calster (77), Belgisch politicus
• 2014 - Tom Finney (91), Engels voetballer
• 2014 - John Henson (48), Amerikaans poppenspeler
• 2014 - Ferry Hoogendijk (80), Nederlands journalist en politicus
• 2015 - Michele Ferrero (89), Italiaans ondernemer
• 2015 - Louis Jourdan (93), Frans acteur
• 2015 - Wim Ruska (74), Nederlands judoka
• 2016 - Muriel Casals (70), Spaans econoom en hoogleraar
• 2016 - Wiesław Rudkowski (69), Pools bokser
• 2016 - Steven Stucky (66), Amerikaans componist, muziekpedagoog en dirigent
• 2016 - L.C. Ulmer (86), Amerikaans bluesmuzikant
• 2016 - Horst Wein (74), Duits hockeyspeler en hockeycoach

Viering/herdenking

• Valentijnsdag
• Rooms-Katholieke kalender:
  • Heiligen Cyrillus († 869) en Methodius († 885) - Gedachtenis - Patroonsfeest van de Europese Unie
  • Heilige Valentinus († c. 175/269)
  • Heilige Abraham (van Haran) († c. 422)

Weerextremen

Nederland

Dagrecords

• 1929 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur -13,9 °C
• 1958 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 11,9 °C
• 1929 - Laagste minimumtemperatuur -18,9 °C
• 1998 - Hoogste maximumtemperatuur 15,2 °C
• 1916 - Hoogste uurgemiddelde windsnelheid 15,9 m/s
• 1994 - Langste zonneschijnduur 9 uur
• 1979 - Langste neerslagduur 6,8 uur
• 1916 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 10,3 mm
• 1994 - Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid 47 %

België

Dagrecords

• 1929 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur -13,8 °C. Dit is de koudste dag ooit in de maand februari.
• 1998 en 1961 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 11,1 °C
• 1929 - Laagste minimumtemperatuur -17,3 °C
• 1961 - Hoogste maximumtemperatuur 17,8 °C
• 1990 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 11,8 mm

Uitzonderlijke gebeurtenissen

• 1929 - Minimumtemperatuur tot –19,0 °C in Oostende (eeuwrecord aan de kust) en tot –22,9 °C in Leopoldsburg.
• 1940 - Minimumtemperatuur –21,0 °C in Leopoldsburg en op de Baraque Michel (Jalhay).
• 1958 - Temperatuurminimum boven 12,4 °C in Zaventem.

Bronnen, noten en/of referenties

Mediabestanden

Zie de categorie 14 February van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.