Neizhan (planedenn)
|
|||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
|||||||
 Voyager 2 en hañv 1989 |
|||||||
| Doareennoù he c'helc'htro | |||||||
| Skin etre | 4,498 253×109 km ≈ 30,1 ua |
||||||
| Ezkreizennegezh | 0,00858587 | ||||||
| Prantad reveulzienn siderel | 60 224,9036 d = 164 a 323 d 21,7 h |
||||||
| Prantad sinodek | 367,4857 d | ||||||
| Tizh kelc'htreiñ etre | 5,4317 km/s | ||||||
| Stouadur | 1,76917° | ||||||
| Niver adplanedennoù (loarennoù) | 13 | ||||||
| Doareennoù fizik | |||||||
| Treuzkiz keheder | 49 922 km | ||||||
| Treuzkiz polel | 48 574 km | ||||||
| Platadur | 0,0171 | ||||||
| Mas | 1,0243×1026 kg | ||||||
| Mas volumek etre | 1,638×103 kg/m³ | ||||||
| Gravitadur war he gorre | 11,00 m/s² | ||||||
| Prantad treiñ | 0,67 d = 16 h 6,6 min | ||||||
| Stouadur an ahel | 29,58° | ||||||
| Albedo | 0,41 | ||||||
| Tizh frankizadur | 23,5 km/s | ||||||
| Temperadur war he gorre |
|
||||||
| Doareennoù an atmosfer | |||||||
| Gwask atmosfer | Hervez an donder | ||||||
| Hidrogen | > 84% | ||||||
| Heliom | > 12% | ||||||
| Metan | 2% | ||||||
| Amoniak | 0,01% | ||||||
| Etan | 0,00025% | ||||||
| Aketilen | 0,00001% | ||||||
Neizhan (Neptunus e latin) a zo anezhi eizhvet planedenn ar sistem Heol hag an hini bellañ eus ar ramzennoù gazek. Dizoloet e oa bet gant an astronomour alaman Johan Galle (d'an 23 a viz Gwengolo 1846), hag ivez, hep darempred gant J. Galle, gant Urbain Le Verrier ha John Couch Adams o devoa rakjedet ar rann eus an oabl ma c'halljed he gwelet.
Anv ar blanedenn[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Dont a ra anv ar blanedenn eus anv Neptunus, a oa doue ar mor gant ar Romaned.
Savet eo bet ar stumm brezhonek Neizhan en hanterenn gentañ an XXvet kantved gant Kerverzhioù (Daveoù a vank) gant skoazell Meven Mordiern(Daveoù a vank), diwar brezhonekadur Neptunus, hag adkemeret er braz eus an traoù embannet e brezhoneg war dachenn an astronomiezh(Daveoù a vank).
Loarennoù Neizhan[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Betek-henn ez eus bet kavet 13 loarenn (pe adplanedenn, pe satellit), an hini vrasañ eo Triton.
| Anv | Treuzkiz (km) | Mas (1016 kg) | Skin kelc'hto etre (km) | Prantad reveulziañ (d) |
|---|---|---|---|---|
| Naiad | 66 | 19 | 48 200 | 0,294 |
| Thalassa | 82 | 37 | 50 100 | 0,311 |
| Despina | 150 | 210 | 52 500 | 0,335 |
| Galatea | 176 | 370 | 62 000 | 0,429 |
| Larissa | 193 (208 × 178) | 490 | 73 500 | 0,555 |
| Proteus | 418 (436 × 416 × 402) | 5000 | 117 600 | 1,122 |
| Triton | 2706,8 | 2 140 000 | 354 800 | -5,877** |
| Nereid | 340 | 3100 | 5 513 400 | 360,14 |
| S/2002 N 1* | 48 | 9 | 15 686 000 | -1874,83** |
| S/2002 N 2* | 48 | 9 | 19 345 000 | 2405,98 |
| S/2002 N 3* | 48 | 9 | 20 723 000 | 2674,87 |
| S/2002 N 4* | 48 | 9 | 46 570 000 | -8863,08** |
| Psamathe | 28 | 1,5 | 46 738 000 | -9136,11** |
* Hep anv evit c'hoazh.
** Pa'z eo negativel ar prantadoù reveulzañ e tiskouez kement-se ez a war-gil kelc'htro al loarenn.
Notennoù ha daveoù[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Lennadurezh[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
- Koskoriad an Heol, Bruno Mauguin ha Bénédicte Saulier-Le Dréan (Egorenn ar skiantoù), treiñ gant Ofis ar Brezhoneg, 2006, Éditions Apogée, ISBN 2-84398-249-9, pp. 49-51.
| Koskoriad an Heol | |
|---|---|
 |
|
| Planedennoù: Merc'her - Gwener - Douar - Meurzh - Yaou - Sadorn - Ouran - Neizhan | |
| Planedennoù korr: Ceres - Ploudon & C'haron - Eris – Makemake – Haumea | |
| Loarennoù pennañ: Loar - Phobos - Deimos - Io - Europa - Ganymede - Callisto - Titan - Titania - Triton | |
| Traoù all: Heol - Gourizad asteroidennoù - Stered-lostek - Gourizad Kuiper - Koumoulennad Oort - Disk strewet | |
| Gwelet ivez : Listennad adplanedennoù koskoriad an Heol |
