5 maart

5 maart is de 64ste dag van het jaar (65ste dag in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 301 dagen tot het einde van het jaar.

Gebeurtenissen

•  Algemeen
  • 1966 - Een BOAC Boeing 707 jet stort neer op de berg Fuji, Japan, 124 mensen komen om.

•  Criminaliteit en veiligheid
  • 2003 - 16 personen, waaronder de dader, vinden de dood bij een zelfmoordaanslag op een autobus in Haifa.

•  Media
  • 1962 - Oprichting van Nieuwspoort met als doel een ontmoetingsplaats voor informatie uitwisseling en nieuwsverwerking te zijn.

•  Oorlog
  • 363 - Keizer Julianus Apostata vertrekt uit Antiochië met een Romeins expeditieleger (90.000 man) en steekt bij Hierapolis met een pontonbrug de Eufraat over. Zijn neef Procopius valt met een tweede legermacht (30.000 man) Armenië binnen.
  • 1824 - Eerste Birma-oorlog: Het Verenigd Koninkrijk verklaart officieel de oorlog aan Birma.
  • 1940 - Jozef Stalin ondertekent het bevel om duizenden Poolse krijgsgevangenen om te brengen (Bloedbad van Katyn)

•  Politiek
  • 1821 - James Monroe wordt beëdigd voor een tweede termijn als 5e President van de Verenigde Staten
  • 1827 - Rusland verkrijgt Balkarië, zijn eerste bezitting in de Kaukasus
  • 1849 - Zachary Taylor wordt beëdigd als 12e President van de Verenigde Staten
  • 1877 - Rutherford B. Hayes wordt beëdigd als 19e President van de Verenigde Staten
  • 1917 - Woodrow Wilson wordt beëdigd voor een tweede termijn als President van de Verenigde Staten
  • 1918 - De Sovjet-Unie verschuift de hoofdstad van Petrograd naar Moskou.
  • 1931 - Daniel Salamanca Urey wordt president van Bolivia.
  • 1931 - Sir Oswald Mosley richt in Londen een fascistische partij op; de latere British Union of Fascists.
  • 1946 - Winston Churchill noemt het IJzeren Gordijn in zijn speech in het Westminster College in Fulton, Missouri. Dit wordt gezien als het begin van de Koude Oorlog.
  • 1969 - Verkiezing van Gustav Heinemann tot derde bondspresident van West-Duitsland.

•  Recreatie
  • 2007 - Tijdens de bouw van de achtbaan Troy in Attractiepark Toverland stort een deel van de bouwconstructie in.

•  Religie
  • 1973 - Paus Paulus VI creëert dertig nieuwe kardinalen, onder wie de Italiaanse patriarch van Venetië Albino Luciani.
  • 2001 - 35 Islamitische pelgrims komen om tijdens de jaarlijkse Hajj.

•  Sport
  • 1990 - Oprichting van de Moldavische voetbalclub Agro Chisinau.
  • 2016 - Michael van Gerwen gooit tijdens de Open Britse Kampioenschappen Darts 2016 een 9-darter. Wereldkampioen Gary Anderson werd uitgeschakeld door qualifier Barry Lynn.

•  Wetenschap en technologie
  • 1558 - Francisco Fernandes brengt tabak naar Europa
  • 1836 - Samuel Colt maakt de eerste revolver voor massaproductie (.34-kaliber).
  • 1979 - Ruimtesonde Voyager 1 passeert de planeet Jupiter en zendt foto's van deze planeet naar de aarde.

Geboren

Hendrik II
geboren in 1133

Friedrich IV
geboren in 1574

Eddy Grant
geboren in 1948

Gerald Vanenburg
geboren in 1964

Jolene Blalock
geboren in 1975

Anna Tsjakvetadze
geboren in 1987

• 1133 - Hendrik II, koning van Engeland (overleden 1189)
• 1324 - David II, koning van Schotland (overleden 1371)
• 1512 - Gerard Mercator, Belgisch cartograaf (overleden 1594)
• 1574 - Frederik IV, keurvorst van de Palts (overleden 1610)
• 1696 - Giambattista Tiepolo, Italiaans kunstschilder (overleden 1770)
• 1751 - Jan Křtitel Josef Kuchař, Sloveens componist, organist en klavecinist (overleden 1829)
• 1799 - Nicolas Bosret, Belgisch componist en organist (overleden 1876)
• 1837 - Lodewijk Dommers, Nederlands bestuurder en ondernemer (overleden 1908)
• 1871 - Rosa Luxemburg, Pools politica, filosofe en revolutionair (overleden 1919)
• 1874 - Arthur van Schendel, Nederlands schrijver (overleden 1946)
• 1876 - Édouard Belin, Frans uitvinder (overleden 1963)
• 1878 - Hendrik Johan Versteeg jr., Nederlands politiecommissaris (overleden 1954)
• 1879 - William Beveridge, Brits econoom (overleden 1963)
• 1882 - Johannes Berg-Hansen, Noors zanger en dirigent (overleden 1970)
• 1886 - Paul Radmilovic, Brits waterpoloër en zwemmer (overleden 1968)
• 1897 - Song Meiling, Chinees echtgenote van politicus Chiang Kai-shek (overleden 2003)
• 1898 - Zhou Enlai, Chinees premier (overleden 1976)
• 1898 - Misao Okawa, Japans honderdplusser, de oudste erkende levende mens ter wereld (overleden 2015)
• 1899 - Jozef Cleymans, Belgisch priester (overleden 1938)
• 1903 - Janus Braspennincx, Nederlands wielrenner (overleden 1977)
• 1904 - Karl Rahner, Duits theoloog (overleden 1984)
• 1908 - Rex Harrison, Brits acteur (overleden 1990)
• 1910 - Momofuku Ando, Taiwanees-Japans ondernemer (overleden 2007)
• 1910 - Iustin Moisescu, Roemeens hoogleraar en geestelijke (overleden 1986)
• 1911 - Nils Eriksen, Noors voetballer (overleden 1975)
• 1914 - Ernie Lyons, Iers motorcoureur (overleden 2014)
• 1915 - Laurent Schwartz, Frans wiskundige (overleden 2002)
• 1918 - James Tobin, Amerikaans econoom (overleden 2002)
• 1920 - Bob Janse, Nederlands voetbalcoach (overleden 2008)
• 1920 - Jim Mayes, Amerikaans autocoureur (overleden 1970)
• 1922 - James Noble, Amerikaans acteur (overleden 2016)
• 1922 - Pier Paolo Pasolini, Italiaans dichter, schrijver en filmregisseur (overleden 1975)
• 1924 - Harrie Biessen, Nederlands dirigent en pianist
• 1924 - Christopher Hibbert, Engels historicus (overleden 2008)
• 1925 - Renato De Sanzuane, Italiaans waterpolospeler (overleden 1986)
• 1925 - J.A.A. van Doorn, Nederlands socioloog, publicist, columnist en hoogleraar (overleden 2008)
• 1926 - Lily Carlstedt, Deens atlete (overleden 2005)
• 1926 - Shimon Tzabar, Israëlisch-Brits militair, columnist, journalist, dichter, (kinderboeken)schrijver, publicist, kunstschilder en paddenstoelendeskundige (overleden 2007)
• 1927 - Jan Snoeck, Nederlands beeldhouwer
• 1928 - Anton Huiskes, Nederlands schaatser en schaatscoach (overleden 2008)
• 1928 - Bob McMillen, Amerikaans atleet (overleden 2007)
• 1929 - Patricia Carson, Brits-Belgisch historica en auteur (overleden 2014)
• 1929 - Fernand Geyselings, Belgisch activist en politicus (overleden 2008)
• 1933 - Jef Eygel, Belgisch basketballer (overleden 2005)
• 1933 - Walter Kasper, Duits curiekardinaal
• 1933 - Ad Langebent, Nederlands journalist en televisiepresentator (overleden 1997)
• 1934 - Daniel Kahneman, Israëlisch psycholoog
• 1934 - James Sikking, Amerikaans acteur
• 1936 - Canaan Banana, Zimbabwaans politicus (overleden 2003)
• 1936 - Dean Stockwell, Amerikaans acteur
• 1937 - André Damseaux, Waals-Belgisch politicus, journalist en ondernemer (overleden 2007)
• 1938 - Lynn Margulis, Amerikaans biologe (overleden 2011)
• 1939 - Pierre Wynants, Belgisch chef-kok
• 1940 - Josef Piontek, Duits voetballer en trainer
• 1940 - Graham McRae, Nieuw-Zeelands autocoureur
• 1941 - Hollis Liverpool, Trinidadiaans calypsozanger
• 1943 - Lucio Battisti, Italiaans singer-songwriter (overleden 1998)
• 1945 - Erwin Vandendaele, Belgisch voetballer
• 1945 - Hans Venneker, Nederlands voetballer
• 1946 - Robert Christiaan Noortman, Nederlands kunsthandelaar (overleden 2007)
• 1946 - Koos van Zomeren, Nederlands schrijver
• 1947 - Clodagh Rodgers, Noord-Ierse zangeres
• 1948 - Jan van Beveren, Nederlands voetbaldoelman (overleden 2011)
• 1948 - Eddy Grant, Brits zanger
• 1948 - Richard Hickox, Engels dirigent (overleden 2008)
• 1948 - Jacques Kloes, Nederlands zanger (overleden 2015)
• 1948 - Elaine Paige, Brits zangeres en actrice
• 1949 - Anatoly Vaisser, Frans schaker
• 1952 - Alicia Bárcena, Mexicaans bioloog en politicus
• 1952 - Alan Clark, Brits keyboardspeler
• 1953 - Llorenç Serra Ferrer, Spaans voetbalcoach
• 1953 - Tom Russell, Amerikaans singer/songwriter
• 1954 - Antti Muurinen, Fins voetballer en voetbalcoach
• 1956 - Teena Marie, Amerikaans zangeres (overleden 2010)
• 1958 - Jean-Claude Bagot, Frans wielrenner
• 1958 - Andy Gibb, Brits-Australisch zanger (overleden 1988)
• 1961 - Michael Ross, Noord-Iers voetbalscheidsrechter
• 1962 - Amina Annabi, Tunesisch zangeres en actrice
• 1963 - Lotta Engberg, Zweeds zangeres
• 1963 - Joel Osteen, Amerikaans schrijver, evangelist
• 1964 - Gerald Vanenburg, Nederlands voetballer
• 1966 - Mario De Clercq, Belgisch veldrijder
• 1967 - Alex Malachenko, Belgisch kogelslingeraar
• 1968 - Gordon Bajnai, Hongaars eerste minister
• 1968 - Frank Verlaat, Nederlands voetballer
• 1969 - Tom Dehaene, Belgisch politicus
• 1970 - Joe Brincat, Maltees voetballer
• 1970 - John Frusciante, Amerikaans gitarist
• 1971 - Robert Leroy, Nederlands zanger
• 1971 - Karina Masotta, Argentijns hockeyster
• 1971 - Filip Meirhaeghe, Belgisch mountainbiker
• 1972 - Mikael Kyneb, Deens wielrenner
• 1973 - Yannis Anastasiou, Grieks voetballer
• 1973 - Juan Esnáider, Argentijns voetballer
• 1973 - Nicole Pratt, Australisch tennisster
• 1974 - Megan Hall, Australisch triatlete
• 1975 - Jolene Blalock, Amerikaans actrice en fotomodel
• 1975 - Sergej Ivanov, Russisch wielrenner
• 1975 - Mohamed Khaldi, Algerijns atleet
• 1976 - Seamus McGrath, Canadees mountainbiker
• 1977 - Ronnie Pander, Nederlands voetballer
• 1978 - Stéphane Martine, Frans voetballer
• 1979 - Philip Giebler, Amerikaans autocoureur
• 1979 - Anwar Moore, Amerikaans atleet
• 1979 - Roxane, Belgisch zangeres
• 1980 - Peter Van Rompuy, Belgisch politicus
• 1981 - Christian Knees, Duits wielrenner
• 1981 - Ryan Trebon, Amerikaans veldrijder
• 1983 - Bram Verbist, Belgisch voetballer
• 1984 - Dorothea Brandt, Duits zwemster
• 1984 - Guillaume Hoarau, Frans voetballer
• 1985 - Mesfin Adimasu, Ethiopisch atleet
• 1986 - Mika Newton, Oekraïens zangeres
• 1986 - Carlos Quintero, Colombiaans wielrenner
• 1987 - Chloé Henry, Belgisch atlete
• 1987 - Liang Wenbo, Chinees snookerspeler
• 1987 - Anna Tsjakvetadze, Russisch tennisster
• 1989 - Liemarvin Bonevacia, Curaçaos atleet
• 1989 - Victor Muffat-Jeandet, Frans alpineskiër
• 1989 - Sterling Knight, Amerikaans acteur
• 1990 - Katrin Ofner, Oostenrijks freestyleskiester
• 1991 - Michael Hayböck, Oostenrijks schansspringer
• 1991 - Axel Jungk, Duits skeletonracer
• 1991 - Ramiro Funes Mori, Argentijns voetballer
• 1992 - Ricardo Samoender, Nederlands voetballer
• 1994 - Kimberley Efonye, Belgisch atlete
• 1994 - Chantal van Landeghem, Canadees zwemster
• 1996 - Kyle Kaiser, Amerikaans autocoureur

Overleden

Carolina van Oranje-Nassau
overleden in 1787

Jozef Stalin
overleden in 1953

Hugo Chávez
overleden in 2013

• 254 - Lucius I (?), kerkvorst 253-254
• 1605 - Clemens VIII (69), kerkvorst 1592-1605
• 1625 - Jacobus I (58), koning van Engeland en Schotland
• 1787 - Carolina van Oranje-Nassau (44)
• 1797 - John Gabriël Stedman (52), Schots-Nederlands soldaat en schrijver
• 1815 - Franz Anton Mesmer (80), Duits astronoom en arts
• 1827 - Pierre-Simon Laplace (77), Frans wiskundige
• 1827 - Alessandro Volta (82), Italiaans natuurkundige
• 1829 - John Adams (63), Britse muiter
• 1875 - Hermann Friedrich Kohlbrugge (71), Nederlands gereformeerd theoloog
• 1882 - Coos Cremers (75), Nederlands advocaat, notaris en politicus
• 1883 - Carel August Nairac (67), Nederlands bestuurder
• 1895 - Nikolaj Leskov (64), Russisch schrijver
• 1895 - Henry Rawlinson (84), Brits archeoloog
• 1896 - Pierre Guillaume Jean van der Schrieck (83), Nederlands politicus en militair
• 1931 - Willem de Veer (73), Nederlands beroepsmilitair
• 1932 - Peder Kolstad (53), Noors politicus
• 1944 - Rudolf Harbig (30), Duits atleet
• 1945 - Emilie Speth (55), Belgisch politica
• 1953 - Herman J. Mankiewicz (55), Amerikaans filmschrijver
• 1953 - Sergej Prokofjev (61), Russisch componist
• 1953 - Jozef Stalin (74), Sovjet-dictator
• 1961 - Kjeld Abell (59), Deens schrijver
• 1963 - Patsy Cline (30), Amerikaans countryzangeres
• 1966 - Anna Achmatova (76), Russisch dichteres
• 1977 - Tom Pryce (27), Welsh autocoureur
• 1980 - Winifred Wagner (82), Duits schoondochter van Richard Wagner en directrice Bayreuther Festspiele
• 1981 - Yip Harburg (84), Amerikaans songwriter
• 1982 - John Belushi (33), Amerikaans acteur
• 1984 - Tito Gobbi (68), Italiaans bariton
• 1984 - William Powell (91), Amerikaans acteur
• 1986 - Ljoedmila Roedenko (81), Russisch schaakster
• 1990 - Edmund Conen (75), Duits voetballer en trainer
• 1990 - Gary Merrill (74), Amerikaans acteur
• 1991 - August de Schryver (92), Belgisch politicus
• 2000 - Lolo Ferrari (37), Frans danseres en (porno)actrice
• 2001 - Frans De Mulder (63), Belgisch wielrenner
• 2005 - Ernie de Vos (63), Nederlands-Canadees autocoureur
• 2006 - Milan Babić (50), Kroatisch Servisch politicus en oorlogsmisdadiger
• 2006 - Roman Ogaza (53), Pools voetballer
• 2007 - Peronne Boddaert (37), Nederlands predikante
• 2007 - Yvan Delporte (79), Belgische stripscenarist
• 2007 - Ivo Lorscheiter (79), Braziliaans rooms-katholieke aartsbisschop
• 2008 - Ben Smits (78), Nederlands pianist en muziekpedagoog
• 2012 - Robert Sherman (86), Amerikaans componist
• 2013 - Paul Bearer (58), Amerikaans worstelaar
• 2013 - Hugo Chávez (58), Venezolaans president
• 2013 - Duane Gish (92), Amerikaans biochemicus
• 2014 - Scott Kalvert (49), Amerikaans filmregisseur
• 2015 - Edward Egan (82), Amerikaans kardinaal
• 2015 - Jim McCann (70), Iers gitaarspeler en zanger
• 2016 - Hassan al-Turabi (84), Soedanees politicus
• 2016 - Nikolaus Harnoncourt (86), Oostenrijks dirigent
• 2016 - Ray Tomlinson (74), Amerikaans uitvinder van de e-mail

Viering/herdenking

• Cornwall - St. Pirans Dag (Nationale feestdag)
• Rooms-Katholieke kalender:
  • Heilige Olivia (van Brescia) († 138)
  • Heilige Theofiel (van Caesarea) († 195)
  • Heilige Adriaan (van Cesarea) († 308)
  • Heilige Carthach de Oude († c. 540)
  • Heilige Józef Bilczewski († 1923)
  • Heilige Géran (Jelan, Kieran) († 6e eeuw)
  • Heilige Gerarda
  • Zalige Dietmar van Minden († 1206)

Weerextremen

Nederland

Dagrecords

• 1971 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur -6,2 °C
• 2003 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 10,7 °C
• 1971 - Laagste minimumtemperatuur -13,9 °C
• 2013 - Hoogste maximumtemperatuur 15,9 °C
• 1912 - Hoogste uurgemiddelde windsnelheid 17 m/s
• 1976 - Langste zonneschijnduur 10,2 uur
• 1995 - Langste neerslagduur 9,2 uur
• 1998 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 15,9 mm
• 1931 - Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid 49 %

België

Dagrecords

• 1845 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur -7,4 °C
• 1920 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 12,3 °C
• 1845 - Laagste minimumtemperatuur -9,1 °C
• 2013 - Hoogste maximumtemperatuur 17,5 °C
• 1959 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 19,8 mm

Uitzonderlijke gebeurtenissen

• 1948 - Maximumtemperatuur tot 18,1 °C in Ukkel en 21,4 °C in Rochefort.
• 1963 - 25 december 1962 tot 5 maart 1963, d.w.z. gedurende 71 opeenvolgende dagen, sneeuw op bodem in Ukkel.
• 1971 - Minimumtemperatuur: –19,6 °C in Rochefort.

Bronnen, noten en/of referenties

Mediabestanden

Zie de categorie 5 March van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.