27 januari

27 januari is de 27ste dag van het jaar in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 338 dagen (339 dagen in een schrikkeljaar) tot het einde van het jaar.

Gebeurtenissen

•  Algemeen
  • 447 - De Muren van Constantinopel (Istanboel) worden door een aardbeving getroffen.
  • 1606 - Het proces tegen Guy Fawkes begint, de aanslagpleger van het buskruitverraad.
  • 1942 - Laagste minimumtemperatuur in Nederland ooit gemeten (-27,4 °C), te Winterswijk.
  • 1999 - De parlementaire enquêtecommissie die de Bijlmerramp onderzoekt, begint aan de verhoren.
  • 2001 - Aardbeving in de Indiase deelstaat Gujarat: ongeveer 20.000 doden en 167.000 gewonden.
  • 2007 - Het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) is met ingang van vandaag op het internet te raadplegen, de toegang is gratis. Het is het grootste woordenboek van het Nederlands.
  • 2010 - Door een gasexplosie stort in Luik een appartementsgebouw in. De balans is 14 doden en meer dan 20 gewonden.
  • 2013 - Bij een brand in een nachtclub in de Braziliaanse stad Santa Maria komen meer dan 230 mensen om het leven en raken er tweehonderd gewond.

•  Infrastructuur
  • 1981 - Een scheepsramp bij Java eist 443 doden.

•  Kunst en cultuur
  • 1866 - De opera Zaide van componist W.A. Mozart gaat in première in Frankfurt.
  • 1813 - De opera Il Signor Bruschino van componist Gioacchino Rossini gaat in première in het Teatro San Moisè in Venetië.
  • 1999 - Eerste Gedichtendag in Nederland en Vlaanderen.
  • 2000 - Nederlandse poëzielezers kiezen Gerrit Komrij tot de eerste Dichter des Vaderlands.
  • 2010 - Eerste winnaar van de Turing Nationale Gedichtenwedstrijd wordt bekendgemaakt. Het is de Leidse muziekdocent, componist en schrijver Gerwin van der Werf met zijn gedicht Misbruik.

•  Oorlog
  • 1915 - De Verenigde Staten bezetten Haïti.
  • 1918 - De Finse Burgeroorlog breekt uit.
  • 1943 - De stad Wilhelmshaven is het slachtoffer van het eerste Amerikaanse bombardement op Duitsland.
  • 1944 - Na twee jaar wordt het beleg van Leningrad opgeheven.
  • 1945 - Het Rode Leger bevrijdt het inmiddels grotendeels verlaten concentratiekamp Auschwitz.
  • 1945 - Einde van het Ardennenoffensief.
  • 1973 - Akkoorden van Parijs, die het einde van de Vietnamoorlog aankondigde.
  • 1989 - De Twee van Breda, de overgebleven oorlogsmisdadigers Franz Fischer en Ferdinand aus der Fünten, worden vrijgelaten.

•  Politiek
  • 1991 - De politieke partij PSP wordt officieel opgeheven; de partij gaat samen met de CPN, EVP en PPR op in GroenLinks.

•  Sport
  • 1917 - Coen de Koning wint voor de tweede keer in successie de Elfstedentocht. Hij doet dit in een parcoursrecord van 9 uur en 53 minuten.
  • 1935 - Het Uruguayaans voetbalelftal wint voor de zevende keer de Copa América door in de slotwedstrijd met 3-0 te winnen van Argentinië.
  • 2002 - Jennifer Capriati verlengt haar titel op de Australian Open. In de herhaling van de finale van een jaar eerder verslaat de Amerikaanse tennisster in Melbourne haar Zwitserse collega Martina Hingis: 4-6, 7-6 en 6-2.
  • 2002 - Thomas Rupprath stelt in Berlijn zijn eigen wereldrecord op de 100 meter vlinderslag kortebaan (25 meter) scherper: 50,10.
  • 2013 - De Serviër Novak Đoković wint zijn derde Australian Open op rij. Hij verslaat in de finale de Brit Andy Murray in vier sets: 6-7, 7-6, 6-3 en 6-2.

•  Wetenschap en technologie
  • 1880 - Thomas Edison ontvangt octrooi (#223898) op de gloeilamp.
  • 1908 - Ontdekking van de Jupitermaan Pasiphae door Philibert Jacques Melotte.
  • 1926 - John Logie Baird geeft de eerste demonstratie van een nieuwe uitvinding: de televisie.
  • 1967 - De Apollo 1 vliegt tijdens een oefening in brand. De drie astronauten (Virgil Grissom, Edward White, en Roger Chaffee) komen om.
  • 2010 - Apple introduceert de iPad-tablet.

Geboren

W.A. Mozart,
geboren op 27 januari 1756

Sophie van Beieren,
geboren op 27 januari 1805

Lewis Carroll,
geboren op 27 januari 1832

Daisy Lowe,
geboren op 27 januari 1989

• 1443 - Albrecht van Saksen, Hertog van Saksen, Landgraaf van Thüringen (overleden 1500)
• 1756 - Wolfgang Amadeus Mozart, Oostenrijks componist (overleden 1791)
• 1765 - Jan Apeldoorn, Nederlands tekenaar en kunstschilder (overleden 1838)
• 1773 - August Frederik van Sussex, een zoon van koning George III van het Verenigd Koninkrijk (overleden 1843)
• 1775 - Friedrich von Schelling, Duits filosoof (overleden 1854)
• 1805 - Sophie van Beieren, aartshertogin van Oostenrijk (overleden 1872)
• 1814 - Eugène Viollet-le-Duc, Frans architect (overleden 1879)
• 1827 - Jozef Israëls, Nederlands schilder (overleden 1911)
• 1832 - Lewis Carroll, Engels auteur (overleden 1898)
• 1832 - Arthur Hughes, Engels kunstschilder en illustrator (overleden 1915)
• 1846 - Adriaan Joseph Sloot, Nederlands jurist (overleden 1911)
• 1850 - John Collier, Engels kunstschilder (overleden 1934)
• 1850 - Marie Fillunger, Oostenrijks zangeres (overleden 1930)
• 1850 - Edward John Smith, Engels zeevaartofficier en kapitein (overleden 1912)
• 1858 - Neel Doff, Nederlands schrijfster (overleden 1942)
• 1859 - Wilhelm II van Duitsland, laatste Duitse keizer (overleden 1941)
• 1867 - Juan Crisotomo Soto, Filipijns dichter (overleden 1918)
• 1883 - Bok de Korver, Nederlands voetballer (overleden 1957)
• 1883 - Charles Henry Purcell, Amerikaans civiel ingenieur (overleden 1951)
• 1885 - Eduard Künneke, Duits opera- en operettecomponist (overleden 1953)
• 1889 - Balthasar van der Pol, Nederlands natuurkundige (overleden 1959)
• 1890 - Gerard de Kruijff, Nederlands ruiter (overleden 1968)
• 1891 - René Wijers, Nederlands politicus (overleden 1973)
• 1900 - Hyman Rickover, Amerikaans admiraal (overleden 1986)
• 1910 - Edvard Kardelj, Sloveens politicus en partizaan (overleden 1979)
• 1912 - Arne Næss, Noors filosoof (overleden 2009)
• 1913 - Lodewijk Prins, Nederlands schaker (overleden 1999)
• 1921 - Donna Reed, Amerikaans actrice (overleden 1986)
• 1923 - IJsbrand Hendrik de Zeeuw, Nederlands politicus en burgemeester (overleden 1975)
• 1924 - Rauf Denktaş, Turks-Cypriotisch politicus (overleden 2012)
• 1928 - Hans Modrow, Oost-Duits politicus
• 1929 - Hans Berliner, Amerikaans hoogleraar en schaker
• 1929 - Mohamed Al-Fayed, Egyptisch zakenman
• 1930 - Federico Vairo, Argentijns voetballer (overleden 2010)
• 1931 - Gazanfer Özcan, Turks acteur (overleden 2009)
• 1933 - Tony Bosković, Australisch voetbalscheidsrechter
• 1934 - Édith Cresson, Frans politicus
• 1934 - George Follmer, Amerikaans autocoureur
• 1935 - Vitaliano Agan, Filipijns politicus (overleden 2009)
• 1936 - Samuel Ting, Chinees-Amerikaans natuurkundige en Nobelprijswinnaar
• 1937 - Fred Åkerström, Zweeds zanger (overleden 1985)
• 1940 - James Cromwell, Amerikaans acteur
• 1940 - Harry Kümel, Belgisch filmregisseur
• 1940 - Hugh Porter, Brits wielrenner en verslaggever
• 1941 - Rudolf Geel, Nederlands auteur
• 1943 - Piet Verkruijsse, Nederlands historisch letterkundige en boekhistoricus (overleden 2012)
• 1943 - Theo Verschueren, Belgisch wielrenner
• 1944 - Kevin Coyne, Brits zanger, auteur en schilder (overleden 2004)
• 1944 - Nick Mason, Brits muzikant en drummer
• 1945 - Jules Ajodhia, Surinaams politicus
• 1945 - Ivair Ferreira, Braziliaans voetballer
• 1946 - Mike Verdrengh, Vlaams presentator en medestichter van VTM
• 1947 - D.C. Lewis, Nederlands zanger (overleden 2000)
• 1948 - Sjef Hensgens, Nederlands atleet
• 1948 - Braz Paschoalin, Braziliaans politicus (overleden 2010)
• 1949 - Per Røntved, Deens voetballer
• 1949 - Galina Stepanskaja, Russisch langebaanschaatsster
• 1950 - Alex Norton, Schots acteur
• 1951 - Cees van der Knaap, Nederlands politicus
• 1952 - Asma Jahangir, Pakistaans juriste en mensenrechtenactiviste
• 1953 - Wilfried Reybrouck, Belgisch wielrenner
• 1954 - Karel De Gucht, Belgisch politicus
• 1955 - Tony Duchateau, Belgisch atleet
• 1955 - Walter Grootaers, Vlaams zanger en presentator
• 1956 - Kanak Dixit, Nepalees uitgever
• 1956 - Mimi Rogers, Amerikaans actrice
• 1957 - Frank Miller, Amerikaans auteur en regisseur
• 1958 - Susanna Thompson, Amerikaans actrice
• 1961 - Zarganar, Myanmarees komiek, filmmaker en acteur
• 1962 - Paulo Roberto, Braziliaans voetballer
• 1963 - Patricia Goemaere, Vlaams actrice
• 1964 - Patrick van Deurzen, Nederlands componist
• 1964 - Bridget Fonda, Amerikaans actrice
• 1965 - Alan Cumming, Schots acteur
• 1965 - Mike Newell, Engels voetballer
• 1966 - Stefan Hulman, Nederlands burgemeester
• 1966 - Tamlyn Tomita, Japans Amerikaans actrice
• 1967 - Marjet van Zuijlen, Nederlands politica
• 1968 - Frédéric Caudron, Belgisch biljarter
• 1969 - Peter Farazijn, Belgisch wielrenner
• 1969 - Patton Oswalt, Amerikaans acteur
• 1969 - Jeroen Piket, Nederlands schaker
• 1969 - Noëlla Roos, Nederlands tekenares en kunstschilderes
• 1970 - Prins Carlos van Bourbon-Parma, zoon van prinses Irene
• 1971 - Andrej Alenitsjev, Russisch voetballer
• 1971 - Marianne Langkamp, Nederlands politica
• 1972 - Nathan Blake, Welsh voetballer
• 1972 - Alexander Lvov, Russisch autocoureur
• 1972 - Mark Owen, Engels zanger en songwriter
• 1973 - Yoshihide Muroya, Japans piloot
• 1973 - Pascal Jansen, Nederlands voetbaltrainer
• 1974 - Ole Einar Bjørndalen, Noors biatleet en langlaufer
• 1976 - Xavier Estrada, Spaans voetbalscheidsrechter
• 1976 - Ahn Jung-hwan, Zuid-Koreaans voetballer
• 1976 - Zoriah Miller, Amerikaans fotograaf
• 1977 - Rowley Douglas, Brits stuurman bij het roeien
• 1978 - Jeroen Boelen, Nederlands wielrenner
• 1978 - Osbourne Moxey, Bahamaans atleet
• 1978 - Gustavo Munúa, Uruguayaans voetballer
• 1979 - Cyprien Richard, Frans alpineskiër
• 1980 - Eva Padberg, Duits supermodel, fotomodel en actrice
• 1980 - Marat Safin, Russisch tennisser
• 1981 - Alicia Molik, Australisch tennisster
• 1981 - Eric Neilson, Canadees skeletonracer
• 1982 - Tereje Wodajo, Ethiopisch atleet
• 1983 - Sergey Erenburg, Russisch-Israëlisch schaker
• 1983 - Paul Hession, Iers atleet
• 1984 - Monique Angermüller, Duits langebaanschaatsster
• 1985 - Gerard Aafjes, Nederlands voetballer
• 1985 - Karim El Ahmadi, Nederlands-Marokkaans voetballer
• 1985 - Fatih Kantarçi, Belgisch voetballer
• 1985 - Dustley Mulder, Nederlands voetballer
• 1985 - Eric Radford, Canadees kunstschaatser
• 1985 - Floor van der Wal, Nederlands cabaretière (overleden 2011)
• 1987 - Lily Donaldson, Brits model
• 1987 - Emrullah Güvenç, Belgisch voetballer
• 1987 - Hannah Teter, Amerikaans snowboarder
• 1988 - Kerlon Moura Souza, Braziliaans voetballer
• 1988 - Domien Verschuuren, Nederlands radiomaker
• 1989 - Dean Delannoit, Belgisch zanger
• 1989 - Daisy Lowe, Brits model
• 1989 - Laurens Maldrie, Belgisch voetballer
• 1989 - Ricky van Wolfswinkel, Nederlands voetballer
• 1990 - Francesca Marsaglia, Italiaans alpineskiester
• 1991 - Markus Pommer, Duits autocoureur
• 1992 - Tio Ellinas, Cypriotisch autocoureur
• 1994 - Fatih Çiplak, Turks voetballer

Overleden

Bartolomeo Cristifori,
overleden op 27 januari 1731

Virgil Grissom,
overleden op 27 januari 1967

Muhammad Soeharto,
overleden op 27 januari 2008

• 672 - Vitalianus, paus van de Katholieke Kerk
• 1540 - Angela Merici (65), Italiaans heilige, stichteres van de Ursulinen
• 1625 - Adriaen Valerius (49?), Nederlands schrijver van geuzenliederen
• 1651 - Abraham Bloemaert (86), Nederlands kunstschilder
• 1699 - William Temple (70), Engels diplomaat en essayist
• 1731 - Bartolomeo Cristofori (75), Italiaans muziekinstrumentenbouwer
• 1763 - Johan Theodoor van Beieren (59), kardinaal, prins-bisschop van Luik
• 1800 - Costillares (70), Spaans torero
• 1811 - Jean-Baptiste Huet (65), Frans kunstschilder
• 1851 - John James Audubon (65), Amerikaans schrijver, woudloper, natuuronderzoeker en kunstschilder
• 1858 - De Schoolmeester (Gerrit van der Linde) (49), Nederlands dichter
• 1867 - Félix van den Branden de Reeth (57), Belgisch politicus
• 1901 - Giuseppe Verdi (87), Italiaans componist
• 1906 - Frederik Willem Jacob van Aylva van Pallandt (79), Nederlands politicus
• 1920 - Vally Heyerdahl (60), Noors componiste/pianiste
• 1940 - Isaak Babel (45), Russisch auteur
• 1941 - Helena Christina van de Pavord Smits (73), Nederlands botanisch illustrator
• 1942 - Jan Jongebreur (38), Nederlands verzetsstrijder
• 1951 - Pierre van Ierssel (44), Nederlands schilder, tekenaar en illustrator
• 1965 - Theo Uden Masman (63), Nederlands musicus, oprichter van The Ramblers
• 1967 - Roger Chaffee (31), Amerikaans ruimtevaarder
• 1967 - Virgil Grissom (40), Amerikaans ruimtevaarder
• 1967 - Edward White (36), Amerikaans ruimtevaarder
• 1971 - Jacobo Arbenz Guzmán (57), Guatemalteeks president
• 1972 - Mahalia Jackson (60), Amerikaans gospelzangeres
• 1974 - Leo Geyr von Schweppenburg (87), Duits generaal
• 1979 - Ramón José Castellano (75), Argentijns aartsbisschop
• 1979 - Joseph Wiersma (69), Nederlands verzetsstrijder in de Tweede Wereldoorlog
• 1982 - Félix Labisse (76), Frans kunstschilder
• 1982 - Pleun van Leenen (81), Nederlands langeafstandsloper
• 1983 - Georges Bidault (83), Frans interim-staatshoofd en minister-president
• 1983 - Louis de Funès (68), Frans acteur
• 1985 - Willem Cobben (87), Nederlands bisschop van Helsinki
• 1986 - Lilli Palmer (72), Duits actrice
• 1986 - Louis van Son (63), Nederlands politicus
• 1987 - Marc Mijlemans (28), Vlaams journalist
• 1990 - Spider Webb (79), Amerikaans autocoureur
• 1993 - André the Giant (46), Frans-Amerikaans worstelaar en acteur
• 2001 - Marie José (94), laatste koningin van Italië
• 2002 - John James (87), Brits autocoureur
• 2004 - Harry Verbeke (81), Nederlands tenor-saxofonist
• 2005 - Aurélie Nemours (94), Frans kunstschilderes
• 2006 - Lucien Hanswijk (76), Belgisch atleet
• 2006 - Gene McFadden (56), Amerikaans singer-songwriter en muziekproducent
• 2006 - Johannes Rau (75), Duits bondspresident
• 2007 - Herbert Reinecker (92), Duits journalist en (scenario)schrijver
• 2007 - Jelena Romanova (43), Russisch atlete
• 2007 - Yang Chuan-kwang (73), Taiwanees atleet
• 2008 - Gordon Hinckley (97), Amerikaans geestelijke
• 2008 - Walter Luyten (73), Belgisch historicus en politicus
• 2008 - Soeharto (86), Indonesisch generaal en president (1967-1998)
• 2009 - Abdelhamid Benbrahim (?), Marokkaans fluitist en componist
• 2009 - Mino Reitano (64), Italiaans zanger en acteur
• 2009 - Sharat Sardana (40), Brits scenarioschrijver
• 2009 - John Updike (76), Amerikaans schrijver
• 2009 - Ramaswamy Venkataraman (98), Indiaas president
• 2010 - Lee Archer (90), Amerikaans piloot vanaf de Tweede Wereldoorlog
• 2010 - Shirley Collie (78), Amerikaans countryzangeres
• 2010 - Marian Grześczak (75), Pools dichter
• 2010 - Yiannis Marditsis (76), Grieks voetballer
• 2010 - Zelda Rubinstein (76), Amerikaans actrice
• 2010 - J.D. Salinger (91), Amerikaans auteur
• 2010 - Ajmer Singh (69), Indiaas atleet
• 2010 - Howard Zinn (87), Amerikaans historicus
• 2011 - Mārtiņš Freimanis (33), Lets zanger, componist, acteur en tv-persoonlijkheid
• 2011 - Frans Vorstman (88), Nederlands acteur
• 2013 - Phạm Duy (91), Vietnamees componist
• 2013 - Fabiola (66), Duits-Nederlands performancekunstenaar
• 2014 - Edmond Classen (75), Nederlands acteur
• 2014 - Leen Jansen (83), Nederlands bokser
• 2014 - Pete Seeger (94), Amerikaans folkmusicus
• 2015 - Wilfred Agbonavbare (48), Nigeriaans voetballer
• 2015 - Henk Faanhof (92), Nederlands wielrenner
• 2015 - Charles Townes (99), Amerikaans natuurkundige
• 2016 - Wim Coremans (77), Belgisch voetballer

   +       

• 2016 - Carlos Loyzaga (85), Filipijns basketbalspeler en -coach

Viering/herdenking

• Internationale Herdenkingsdag voor de Holocaust - gedenkdag voor de slachtoffers van het nationaalsocialisme
• Auschwitzherdenking
• Rooms-katholieke kalender:
  • Heilige Angela Merici († 1540), stichteres van de Ursulinen - Vrije Gedachtenis
  • Heilige Juliaan (van Le Mans) († 3e eeuw)
  • Heilige Theodorik (van Orléans) († 1022)
  • Heilige Kandida (van Bañoles) († 798)
  • Heilige Devota (van Ajaccio) († c.303)
  • Zalige Johannes van Waasten († 1130)
  • Zalige Paulus Jozef Nardini († 1862)
• Oosters-orthodoxe Kerk en de Oosters-katholieke Kerken:
  • Heilige Johannes Chrysostomus († 407), aartsbisschop van Constantinopel, kerkvader en kerkleraar

Weerextremen

Nederland

Dagrecords

• 1942 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur -14,4 °C
• 2016 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 10,9 °C
• 1942 - Laagste minimumtemperatuur -24,8 °C
• 1983 en 2016 - Hoogste maximumtemperatuur 12,4 °C
• 1994 - Hoogste uurgemiddelde windsnelheid 12,3 m/s
• 1963 - Langste zonneschijnduur 7,9 uur
• 1977 - Langste neerslagduur 11 uur
• 1977 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 19,8 mm
• 1954 - Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid 57 %

België

Dagrecords

• 1942 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur -9,6 °C
• 2002 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 11,2 °C
• 1942 - Laagste minimumtemperatuur -17,2 °C
• 2002 - Hoogste maximumtemperatuur 12,2 °C
• 2002 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 24 mm

Uitzonderlijke gebeurtenissen

• 1932 - Luchtdruk 1048 hPa in Ukkel (hoogste waarde van de eeuw).
• 1942 - Minimumtemperatuur tot -23,2 °C in Gerdingen (Bree) en -24,3 °C in Wardin (Bastogne).
• 1952 - 28 cm sneeuw in Koksijde.
• 1994 - Windstoten bereiken snelheden tot 130 km/h in Koksijde.

Bronnen, noten en/of referenties

Mediabestanden

Zie de categorie 27 January van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.