1989
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Ár |
Áratugir |
Aldir |
Árið 1989 (MCMLXXXIX í rómverskum tölum) var 89. ár 20. aldar sem hófst á sunnudegi.
Efnisyfirlit
Atburðir[breyta | breyta frumkóða]
Janúar[breyta | breyta frumkóða]
- 20. janúar - George H. W. Bush tók við af Ronald Reagan sem forseti Bandaríkjanna.
- 21. janúar - Spaugstofan hóf göngu sína í sjónvarpi með þætti sínum 89 af stöðinni.
Febrúar[breyta | breyta frumkóða]
- 2. febrúar - Síðustu hersveitir Sovétmanna yfirgáfu Afganistan og bundu þannig endi á níu ára styrjöld milli landanna.
- 2. febrúar - Tölvuleikurinn SimCity kom út í fyrsta skipti.
- 8. febrúar - Boeing 707-þota fórst á Asóreyjum. 144 fórust.
- 12. febrúar - Í illviðri settist selta á einangrara í spennistöð á Geithálsi við Reykjavík sem olli rafmagnsleysi á öllu Íslandi.
- 14. febrúar - Ruholla Khomeini, leiðtogi Írans, hvatti múslima til að drepa Salman Rushdie fyrir skrif hans í bókinni Söngvar Satans.
- 14. febrúar - Hið fyrsta af 24 gervitunglum í GPS-kerfinu var sett á braut um Jörðu.
- 15. febrúar - Sovétríkin tilkynntu að allir þeirra hermenn hefðu yfirgefið Afganistan.
- 26. febrúar - Landslið Íslands í handknattleik karla sigraði heimsmeistarakeppni B-liða í París. Kristján Arason skoraði sitt þúsundasta mark í landsleik.
Mars[breyta | breyta frumkóða]
- 1. mars - Sala bjórs var leyfð aftur á Íslandi.
- 6. mars - Frjálsíþróttafélag ÍBV var stofnað í Vestmannaeyjum.
- 14. mars - Mynd Magnúsar Guðmundssonar, Lífsbjörg í Norðurhöfum, var frumsýnd í Ríkissjónvarpinu. Grænfriðungar höfðu krafist lögbanns á sýninguna en fengu því ekki framgengt.
- 15. mars - Fyrirtækið Athygli almannatengsl var stofnað.
- 18. mars - 4.400 ára gömul múmía fannst í Giza-píramídanum í Egyptalandi.
- 23. mars - Stanley Pons og Martin Fleischmann lýstu því yfir að þeim hefði tekist að framkalla kaldan kjarnasamruna í rannsóknarstofu við Háskólann í Utah í Bandaríkjunum.
- 24. mars - Exxon Valdez lak 240.000 tunnum af olíu nálægt Alaska.
- 31. mars - Línuhraðall, tæki til geislameðferðar vegna krabbameina, var tekinn í notkun á Landspítala Íslands.
Apríl[breyta | breyta frumkóða]
- 7. apríl - Sovéski kafbáturinn Komsomólets sökk í Barentshafinu undan strönd Noregs vegna eldsvoða. 42 sjómenn létu lífið.
- 8. apríl - Fyrsta Bónus-verslunin var opnuð við Skútuvog í Reykjavík.
- 14. apríl- Game Boy kom fyrst á markað í Japan.
- 21. apríl - Um 100 þúsund kínverskir mótmælendur söfnuðust saman á Torgi hins himneska friðar í Beijing í Kína.
Maí[breyta | breyta frumkóða]
- 6. maí - Hljómsveitin Riva sigraði Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva 1989 með laginu „Rock Me“. Framlag Íslands, lagið „Það sem enginn sér“, fékk ekkert stig.
- 17. maí - Alþingi samþykkti lög um breytingu á verkaskiptingu ríkis og sveitarfélaga sem meðal annars fól í sér flutning á rekstri grunnskóla til þeirra síðarnefndu.
- 18. maí - Verkfalli Bandalags háskólamanna lauk og hafði það staðið í sex vikur og valdið mikilli röskun á skólastarfi og fleiru.
- 26. maí - Vändåtberget-þjóðgarðurinn var stofnaður í Svíþjóð.
Júní[breyta | breyta frumkóða]
- 3. júní - Jóhannes Páll páfi 2. kom í tveggja daga heimsókn til Íslands.
- 4. júní - Aðgerðir kínverskra stjórnvalda til að brjóta á bak aftur mótmæli á Torgi hins himneska friðar urðu að blóðbaði.
- 16. júní - Kaupfélag Hvammsfjarðar óskaði eftir gjaldþrotaskiptum.
Júlí[breyta | breyta frumkóða]
- 5. júlí - Fyrsti Seinfeldþátturinn fór í loftið í Bandaríkjunum.
- 17. júlí - Langferðabíll með 27 farþega hrapaði niður í 40 metra djúpt gil er hann fór út af veginum á Möðrudalsöræfum. Farþegarnir voru norrænir jarðfræðingar og sluppu flestir þeirra lítt meiddir.
- 19. júlí - Á Kolbeinsey, 74 km norðvestur af Grímsey, var hafin bygging þyrlupalls með áfestum ratsjárspeglum og jarðskjálftamælum.
- 20. júlí - Hvalveiðum Íslendinga lauk um sinn er síðasti hvalur samkvæmt vísindaáætlun var veiddur.
- 21. júlí - Fyrstu íslensku IP-tengingunni við útlönd var komið á frá Tæknigarði við Háskóla Íslands.
Ágúst[breyta | breyta frumkóða]
- 23. ágúst - Íbúar Eistlands, Lettlands og Litháens mynduðu 600 km langa mennska keðju og kröfðust frelsis og sjálfstæðis.
September[breyta | breyta frumkóða]
- 5. september - Leikarar úr Leikfélagi Reykjavíkur fluttu sig formlega úr Iðnó yfir í Borgarleikhúsið.
- 8. september - Fjórir fatlaðir menn komu til Reykjavíkur á hjólastólum eftir 5 daga ferð frá Akureyri til þess að kynna Sjálfsbjörgu.
- 10. september - Þriðja ráðuneyti Steingríms Hermannssonar tók til starfa.
- 16. september - Erró, Guðmundur Guðmundsson listmálari, gaf Reykjavíkurborg tvö þúsund listaverk eftir sig og var safninu komið fyrir á Korpúlfsstöðum.
- 21. september - Universidade do Estado de Minas Gerais var stofnaður í Brasilíu.
Október[breyta | breyta frumkóða]
- 5. október - Dalai Lama hlaut friðarverðlaun Nóbels.
- 7. október - Í Reykjavík var opnuð sýning í tilefni af 150 ára afmæli ljósmyndunar. Á sýningunni var meðal annars mynd af Rannveigu Hallgrímsdóttur, en hún var systir Jónasar skálds.
- 17. október - Loma Prieta-jarðskjálftinn (7,1 á Richterskvarðanum) í San Francisco-flóa olli 63 dauðsföllum.
- 18. október - NASA skaut Galileo-geimfarinu á loft.
- 20. október - Borgarleikhúsið var formlega vígt.
- 24. október - Íslandsdeild samtakanna Barnaheill var stofnuð.
Nóvember[breyta | breyta frumkóða]
- 6. nóvember - Fyrsti fundurinn í Efnahagssamstarfi Asíu- og Kyrrahafsríkjanna var haldinn í Ástralíu.
- 9. nóvember - Berlínarmúrinn féll.
- 17. nóvember - Flauelsbyltingin hófst í Tékkóslóvakíu. Friðsamir mótmælendur voru grimmdarlega barðir niður af óeirðalögreglunni í Prag.
- 17. nóvember - Disneymyndin Litla hafmeyjan var frumsýnd.
- 25. nóvember - Hellarannsóknafélag Íslands var stofnað í Reykjavík.
- 26. nóvember - Fyrsta Vendée Globe-siglingakeppnin hófst.
Desember[breyta | breyta frumkóða]
- 14. desember - Chile hélt sínar fyrstu frjálsu kosningar í 16 ár.
- 17. desember - Brasilía hélt sínar fyrstu frjálsu kosningar í 25 ár.
- 20. desember - Bandaríkin réðust inn í Panama.
- 22. desember - Ion Iliescu tók við sem forseti Rúmeníu.
- 24. desember - Á Stórhöfða í Vestmannaeyjum komst vindur í 120 hnúta (224 km/klst) í hviðu, sem jafnaði eldra met. Þetta met var svo slegið 3. febrúar 1991.
- 25. desember - Nicolae Ceausescu og konan hans, Elena, voru tekin af lífi í Rúmeníu.
- 29. desember - Vaclav Havel settur forseti Tékkóslóvakíu. Þar með endaði Flauelsbyltingin.
Ódagsettir atburðir[breyta | breyta frumkóða]
- Voyager 2-geimfarið uppgötvaði nýja gerð af eldstöðvum á Tríton: lághitaeldstöð.
- Körfuknattleiksdeild UMFB var stofnuð.
- Listasafn Færeyja var stofnað í Þórshöfn.
- Tryggingafélagið VÍS var stofnað í Reykjavík.
- Hljómsveitin Insane Clown Posse var stofnuð.
- Hljómsveitin Skítamórall var stofnuð.
- Íslensk orðsifjabók kom út.
- Norska hljómsveitin CC Cowboys var stofnuð.
- Íslenska húsbréfakerfið var stofnað.
- Hryðjuverkasamtökin Al-Kaída voru stofnuð.
- Breska hljómsveitin The Verve var stofnuð.
- Fyrirtækið Þyrluþjónustan var stofnað á Íslandi.
- Tölvuleikurinn Minesweeper kom út.
- Rússneska fyrirtækið Gazprom var stofnað.
Fædd[breyta | breyta frumkóða]
- 8. janúar - Kristján Einar Kristjánsson, íslenskur akstursíþróttamaður.
- 12. janúar - Axel Witsel, belgískur knattspyrnumaður.
- 2. febrúar - Alfreð Finnbogason, íslenskur knattspyrnumaður.
- 21. febrúar - Corbin Bleu, bandarískur leikari.
- 24. febrúar - Kosta Koufos, grísk-bandarískur körfuknattsleikmaður.
- 24. febrúar - Trace Cyrus, bandarískur gítarleikari, lagahöfundur og söngvari.
- 1. mars - Carlos Vela, mexíkóskur knattspyrnumaður.
- 27. mars - Ólafur Gústafsson, íslenskur handknattleiksmaður.
- 7. apríl - Sylwia Grzeszczak, pólsk söngkona.
- 22. apríl - Aron Einar Gunnarsson, íslenskur knattspyrnumaður.
- 5. maí - Chris Brown, bandarískur söngvari.
- 29. maí - Eyþór Ingi Gunnlaugsson, íslenskur söngvari.
- 2. júní - Freddy Adu, knattspyrnumaður frá Gana.
- 19. júní - Ögmundur Kristinsson, íslenskur knattspyrnumaður.
- 21. júní - Abubaker Kaki Khamis, súdanskur hlaupari.
- 23. júlí - Daniel Radcliffe, breskur leikari.
- 15. ágúst - Joe Jonas, söngvari (Jonas Brothers).
- 19. ágúst - Sara Nuru, þýsk fyrirsæta.
- 21. ágúst - Hayden Panettiere, bandarísk leikkona.
- 8. september - Gylfi Þór Sigurðsson, íslenskur knattspyrnumaður.
- 13. september - Thomas Mueller, knattspyrnumaður.
- 17. nóvember - Emmsjé Gauti, íslenskur tónlistarmaður.
- 13. desember - Taylor Swift, bandarísk söngkona og lagasmiður, gítarleikari og leikkona.
- 19. desember - Valdimar Bergstað, íslenskur hestamaður.
- 22. desember - Jordin Sparks, bandarísk söngkona, sigurvegari 6. þáttaraðar American Idol.
- 30. desember - Ryan Sheckler, bandarískur atvinnuhjólabrettamaður.
Dáin[breyta | breyta frumkóða]
- 7. janúar - Showa keisari í Japan (f. 1901).
- 23. janúar - Salvador Dalí, spænskur listamaður (f. 1904).
- 24. janúar - Ted Bundy, bandarískur fjöldamorðingi (f. 1946).
- 31. janúar - William Stephenson, kanadískur njósnari (f. 1897).
- 31. janúar - Kristján Albertsson, íslenskur rithöfundur (f. 1897).
- 19. mars - Finnbogi Rútur Valdimarsson, íslenskur stjórnmálamaður (f. 1906).
- 16. apríl - Brynjólfur Bjarnason, íslenskur stjórnmálamaður (f. 1898).
- 19. apríl - Daphne du Maurier, breskur rithöfundur (f. 1907).
- 30. apríl - Sergio Leone, ítalskur leikstjóri (f. 1929).
- 18. maí- Gunnar Nielsen, formaður Knattspyrnufélagsins Fram (f. 1914).
- 22. maí - Rush Rhees, bandarískur heimspekingur (f. 1905).
- 3. júní - Ayatollah Ruhollah Khomeini, íranskur shíta-leiðtogi (f. 1900).
- 27. júní - Alfred Jules Ayer, breskur heimspekingur (f. 1910).
- 2. júlí - Wilfrid Sellars, bandarískur heimspekingur (f. 1912).
- 11. júlí - Laurence Olivier, enskur leikari (f. 1907).
- 16. júlí - Herbert von Karajan, austurrískur hljómsveitarstjóri (f. 1908).
- 4. september - Ronald Syme, nýsjálenskur sagnfræðingur (f. 1903).
- 22. september - Irving Berlin, rússneskt-bandarískt tónskáld (f. 1888).
- 4. október - Secretariat, bandarískur veðhlaupahestur (f. 1970).
- 6. október - Bette Davis, bandarísk leikkona (f. 1908).
- 22. október - Ewan MacColl, enskur þjóðlagasöngvari (f. 1915).
- 23. október - Carl Billich, íslenskur hljómsveitarstjóri (f. 1911).
- 6. nóvember - Margarete Buber-Neumann, þýskur kommúnisti (f. 1901).
- 14. desember - Andrei Sakarov, sovéskur kjarneðlisfræðingur (f. 1921).
- 21. desember - Stefán A. Pálsson, íslenskur kaupmaður (f. 1901).
- 22. desember - Samuel Beckett, írskt leikskáld (f. 1906).
- 25. desember - Nicolae Ceausescu, forseti Rúmeníu (f. 1918).