2015
Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Ár |
Áratugir |
Aldir |
2015 (MMXV í rómverskum tölum) var 15. ár 21. aldar sem hófst á fimmtudegi samkvæmt gregoríska tímatalinu.
Efnisyfirlit
Atburðir[breyta | breyta frumkóða]
Janúar[breyta | breyta frumkóða]
- Janúar - Íslenski vefmiðillinn Stundin hóf göngu sína.
- 1. janúar - Evrasíusambandið varð til þegar samningur gekk í gildi milli Rússlands, Hvíta-Rússlands, Armeníu, Kasakstan og Kirgistan.
- 1. janúar - Litháen tók upp evru í stað fyrri gjaldmiðils, litháísks litas.
- 3.-7. janúar - Hryðjuverkasamtökin Boko Haram myrtu yfir 2000 manns í Baga í Nígeríu.
- 7. janúar - Skotárásin á Charlie Hebdo: Hryðjuverkamenn réðust á skrifstofur franska skopmyndatímaritsins Charlie Hebdo og myrtu ellefu manns.
- 22. janúar - Uppreisnarsveitir húta í Jemen náðu forsetahöllinni á sitt vald. Forseti Jemen, Abd Rabbuh Mansur Hadi, sagði af sér.
Febrúar[breyta | breyta frumkóða]
- 12. febrúar - Al Thani-málið: Fjórir fyrrum stjórnendur Kaupþings banka voru sakfelldir í Hæstarétti.
- 14. febrúar - Skotárásin í Kaupmannahöfn: Byssumaður myrti tvo og var skotinn til bana af lögreglu.
- 28. febrúar - Eldgosinu í Holuhrauni lauk.
Mars[breyta | breyta frumkóða]
- 6. mars - Geimfarið Dawn komst á braut um dvergreikistjörnuna Ceres. Þetta var í fyrsta sinn í sögu mannkyns sem geimfar komst á braut um dvergreikistjörnu.
- 12. mars - Nígeríski hryðjuverkahópurinn Boko Haram tilkynnti að þeir hefðu sameinast Íslamska ríkinu.
- 20. mars - Almyrkvi á sólu gekk yfir Atlantshaf, Færeyjar, Svalbarða og Norðurslóðir og sást mjög vel á Íslandi.
- 24. mars - 150 manns létust þegar Airbus A320-211-farþegaþota Germanwings brotlenti í frönsku Ölpunum.
- 25. mars - Sádí-Arabía hóf loftárásir á uppreisnarsveitir í Jemen.
Apríl[breyta | breyta frumkóða]
- 2. apríl - 148 voru myrtir af hryðjuverkamönnum Al-Shabab í háskólanum Garissa University College í Kenýa.
- 13. apríl - Tékkneski aðgerðasinninn Vít Jedlička lýsti yfir sjálfstæði Líberlands.
- 25. apríl - Jarðskjálfti gekk yfir Nepal og olli 9.018 dauðsföllum.
- 29. apríl - Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin tilkynnti að rauðum hundum hefði verið útrýmt í Ameríku.
Maí[breyta | breyta frumkóða]
- 1. maí - Heimssýningin Expo 2015 hófst í Mílanó.
- 12. maí - Annar jarðskjálfti reið yfir Nepal með þeim afleiðingum að 218 létust.
- 23. maí - Írar kusu að lögleiða hjónabönd samkynhneigðra.
- 23. maí - Måns Zelmerlöw sigraði Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva 2015 fyrir Svíþjóð með laginu „Heroes“.
- 29. maí - Fjárkúgunarmálið: Tvær systur voru handteknar í Hafnarfirði vegna tilraunar til að kúga fé út úr Sigmundi Davíð Gunnlaugssyni forsætisráðherra.
Júní[breyta | breyta frumkóða]
- 1. júní - Smáþjóðaleikarnir voru settir í Reykjavík.
- 2. júní - Forseti Alþjóðaknattspyrnusambandsins Sepp Blatter tilkynnti að hann hygðist segja af sér.
- 12. júní - Evrópuleikarnir voru settir í fyrsta sinn í Bakú í Aserbaídsjan.
- 30. júní - Lockheed C-130 Hercules-herflutningavél hrapaði á íbúðahverfi í Medan á Súmötru með þeim afleiðingum að 143 létust.
Júlí[breyta | breyta frumkóða]
- 10. júlí - Íþróttafélagið Magni var stofnað á Grenivík.
- 14. júlí - Geimfarið New Horizons flaug framhjá Plútó og varð þannig fyrsta geimfarið til að komast í námunda við dvergreikistjörnuna.
- 20. júlí - Bandaríkin og Kúba endurreistu stjórnmálasamband og bundu enda á 54 ára illdeilur sín á milli.
September[breyta | breyta frumkóða]
- 24. september - 2.200 manns létust í troðningi í Mekka í Sádí-Arabíu.
- 25. september - Markmið Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun voru samþykkt á allsherjarþingi Sameinuðu þjóðanna.
- 28. september - Geimferðastofnun Bandaríkjanna tilkynnti að fljótandi vatn hefði fundist á yfirborði Mars.
Október[breyta | breyta frumkóða]
- 3. október - Bandaríkjaher varpaði sprengjum á spítala Lækna án landamæra í Afganistan með þeim afleiðingum að 20 létust.
- 26. október - 398 létust þegar jarðskjálfti reið yfir Hindu Kush-fjallgarðinn.
- 31. október - 314 létust þegar rússneska farþegavélin Metrojet flug 9268 hrapaði á Sínaískaga í Egyptalandi.
Nóvember[breyta | breyta frumkóða]
- 7. nóvember - Xi Jinping, forseti Alþýðulýðveldisins Kína, og Ma Ying-jeou, forseti Lýðveldisins Kína, áttu fyrsta formlega leiðtogafundinn í sögu ríkjanna.
- 13. nóvember - Hryðjuverkaárásirnar í París nóvember 2015: 130 létust og hundruð særðust í hrinu hryðjuverkaárása sem Íslamska ríkið stóð fyrir í París og Saint-Denis.
Desember[breyta | breyta frumkóða]
- 12. desember - Parísarsamkomulagið var samþykkt á Loftslagsráðstefnu Sameinuðu þjóðanna í París.
Ódagsettir atburðir[breyta | breyta frumkóða]
- Þúsaldarmarkmiðum Sameinuðu þjóðanna átti að hafa verið náð fyrir þetta ár.
Fædd[breyta | breyta frumkóða]
Dáin[breyta | breyta frumkóða]
- 1. janúar - Ulrich Beck, sænskur félagsfræðingur (f. 1944).
- 20. janúar - Edgar Froese, þýskur tónlistarmaður, stofnandi hljómsveitarinnar Tangerine Dream. (f. 1944).
- 23. janúar - Abdullah bin Abdul Aziz al-Saud, konungur Sádí-Arabíu (f. 1924).
- 29. janúar - Colleen McCullough, ástralskur rithöfundur (f. 1937).
- 31. janúar - Richard von Weizsäcker, þýskur stjórnmálamaður (f. 1920).
- 27. febrúar - Leonard Nimoy, bandariskur leikari (f. 1931).
- 27. febrúar - Boris Nemtsov, rússneskur vísindamaður og stjórnmálamaður (f. 1959).
- 9. mars - Florence Arthaud, frönsk siglingakona (f. 1957).
- 11. mars - Walter Burkert, þýskur fornfræðingur (f. 1931).
- 12. mars - Terry Pratchett, enskur ævintýrarithöfundur (f. 1948).
- 23. mars - Lee Kuan Yew, singapúrskur stjórnmálamaður (f. 1923).
- 26. mars - Tomas Tranströmer, sænskt skáld (f. 1931).
- 27. mars - Olga Syahputra, indónesískur leikari (f. 1983).
- 4. apríl - Klaus Rifbjerg, danskur rithöfundur (f. 1931).
- 13. apríl - Günter Grass, þýskur rithöfundur (f. 1927).
- 14. apríl - Percy Sledge, bandarískur tónlistarmaður (f. 1940).
- 22. apríl - Páll Skúlason, íslenskur heimspekingur (f. 1945).
- 28. apríl - Einar Þorsteinn Ásgeirsson, íslenskur arkitekt (f. 1942).
- 6. maí - Jim Wright, bandarískur stjórnmálamaður (f. 1922).
- 18. maí - Halldór Ásgrímsson, íslenskur stjórnmálamaður (f. 1947).
- 23. maí - John Forbes Nash, bandarískur stærðfræðingur (f. 1928).
- 27. maí - Michael Martin, bandarískur heimspekingur (f. 1932).
- 7. júní - Christopher Lee, enskur leikari (f. 1922).
- 26. júní - Pétur Blöndal, íslenskur stjórnmálamaður (f. 1944).
- 13. júlí - Martin West, enskur fornfræðingur (f. 1937).
- 12. ágúst - Jaakko Hintikka, finnskur rökfræðingur (f. 1929).
- 16. ágúst - Jón Páll Bjarnason, íslenskur gítarleikari (f. 1938).
- 5. október - Henning Mankell, sænskur rithöfundur (f. 1948).
- 23. október - Guðbjartur Hannesson, íslenskur stjórnmálamaður (f. 1950).
- 1. nóvember - Fred Thompson, bandarískur stjórnmálamaður (f. 1942).
- 10. nóvember - Helmut Schmidt, þýskur stjórnmálamaður (f. 1918).
- 6. desember - Franzl Lang, þýskur söngvari (f. 1930).
- 13. desember - Benedict Anderson, bandarískur stjórnmálafræðingur (f. 1936).
Nóbelsverðlaunin[breyta | breyta frumkóða]
- Eðlisfræði: Takaaki Kajita og Arthur B. McDonald.
- Læknisfræði: William C. Campbell, Satoshi Ōmura og Youyou Tu.
- Efnafræði: Tomas Lindahl, Paul Modrich og Aziz Sancar.
- Bókmenntir: Svetlana Alexievich.
- Friðarverðlaun: Túniskvartettinn.
- Hagfræði: Angus Deaton.