Büyük insansı maymunlar

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Hominid sayfasından yönlendirildi)
Şuraya atla: kullan, ara
Vikipedi:TaksokutuVikipedi:Taksokutu
İnsangiller
Bilimsel sınıflandırma
Alem: Animalia (Hayvanlar)
Şube: Chordata (Kordalılar)
Alt şube: Vertebrata (Omurgalılar)
Sınıf: Mammalia (Memeliler)
İnfra sınıf: Placentalia - Eteneliler
Üst takım: Euarchonta
Takım: Primates (Primatlar)
Alt takım: Haplorrhini - Kuru burunlu maymunlar
İnfra takım: Catarrhini - Eskidünya maymunları
Üst familya: Hominoidea - İnsansılar
Familya: Hominidae - İnsangiller
Gray, 1825
Alt Aileler (Alt Familyalar)

Ayrıntı için metne bakınız

Dış bağlantılar
Commons-logo.svg Wikimedia Commons'ta Büyük insansı maymunlar ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Wikispecies-logo.svg Wikispecies'te Büyük insansı maymunlar ile ilgili detaylı taksonomi bilgileri bulunur.

İnsangiller veya Büyük insansı maymunlar (Hominidae), maymunlar takımının insansılar (Hominoidea) üst familyasına dahil bir familyadır. Familyanın dört cinsi iki ayrı alt familyaya bölünür; bunlar, Ponginae alt familyası bünyesinde gruplandırılan Pongo (orangutan) ile Homininae alt familyası bünyesinde gruplandırılan Gorilla (goril), Homo (insan) ve Pan (şempanze) cinsleridir.

Eski sınıflandırmalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Hominidae familyasının sınıflanması yıllar içinde çok defa değişikliğe uğramıştır. Bu familya ilk başlarda yalnızca insan cinsini ve onun soyu tükenmiş akrabalarını içermiş, diğer büyük insansı maymunlar ise Pongidae adlı ayrı bir familyada sınıflanmıştır. Bu tanım günümüzde pek çok antropoloji uzmanınca hâlâ kullanılsa da Pongidae familyasını kısmi soylu (İng. paraphyletic) bir grup durumuna sokmaktadır. Güncel taksonomi yaklaşımları ise tek soylu (İng., monophyletic) grupların oluşturulmasını desteklemektedir. Bu doğrultuda da pek çok biyoloji uzmanı, Pongidae familyasının Ponginae alt familyası olarak Hominidae familyası içine dahil edilmesini ve Ponginae alt familyasının da yalnızca Pongo (orangutan) cinsi ile onun Gigantopithecus gibi soyu tükenmiş akrabalarını içermesini desteklemektedir.

Hominidae familyasının Hominoidea üst familyasına ait güncel soy ağacındaki yeri aşağıda sunulmuştur:

Üst familya: Hominoidea
Familya: Hominidae Hylobatidae
Alt familya: Homininae Ponginae
Oymak: Hominini Gorillini
Cins: Homo Pan Gorilla Pongo 4 cins

Sınıflama[değiştir | kaynağı değiştir]

Hominidae familyasının Hominoidea üst familyasındaki yeri ve alt türlere kadar olan ayrıntılı sınıflaması aşağıda sunulmuştur; soyu tükenmiş türler dahil edilmemiştir:

  • Familya: Hominidae - büyük insansı maymunlar (hominidler)
  • Cins: Homo - insan ve yakın akrabaları
  • Cins: Pan - şempanze
  • Alt familya: Ponginae
  • Cins: Pongo - orangutan
  • Familya: Hylobatidae - küçük insansı maymunlar

Kaynak[değiştir | kaynağı değiştir]