Эйнштейн, Альберт

Альберт Эйнштейн

Альберт Эйнштейн (нем. Albert Einstein; март 14, 1879, Германия - апрель 18, 1955, АКШ) — физик-теоретик, амгы теоретиктиг физиканы үндезилээннерниң бирээзи, 1921 чылда физикага Нобель шаңналының лауреады, хөй-ниити ажылдакчызы. Германияга (1879—1893, 1914—1933), Швейцарияга (1893—1914) болгаш АКШ-ка (1933—1955) чурттап чораан. Делегейде 20 хире кол университеттерниң хүндүлүг доктору, элээн хөй Эртемнер Академиязының кежигүнү, ооң иштинде ССРЭ-ниң ЭА-ның даштыкы хүндүлүг кежигүнү.

А. Эйнштейн – физика талазы-биле 300 ажыг эртем ажылдарының автору, оон ыңай 150 номнар болгаш эртем философиязынга, төөгүге база оон-даа өске эртемнерге хамаарышкан чүүлдерниң автору.

Намдары

Альберт Эйнштейн 1879 чылдың март 14-те Германияның өвүр чарыында Ульм деп хоорайга бай эвес еврей уктуг өг-бүлеге төрүттүнген.

Адазы, Герман Эйнштейн (1847-1902) ол үеде матрацтарга болгаш периналарга чүг дыгыы бүдүрер улуг эвес предприятиениң ээзи турган. Авазы, Паулина Эйнштейн (төрүмелинде Кох, 1858-1920) кукурузалар садар шору бай өг-бүлеге төрүттүнген. 1880 чылдың чайынында өг-бүлези Мюнхенче көжүп чоруй барганнар. Аңаа Герман Эйнштейн акызы Якоб-биле электри херекселдери садар улуг эвес фирма ажыдып алган. Мюнхенке Альберта Мария деп кыс дуңмазы төрүттүнген (Майя, 1881-1951).

Эйнштейн эге билигни тус черниң католиктиг школазынга алган. Ооң бодунуң сактыышкыннарындан алырга ол бичиизинде ханы шажынчы байдалдыг турган, оон тура 12 харлыында адырылган. Эртем номнары номчуп тургаш ол Библия номунда бижип каан чүүлдер шынга дүүшпес, а күрүне аныяк салгалды мегелээр сагыштыг деп билген. Ол бүгү ону бот бодалдыг болгаш авторитеттерге кезээ каралыг хамааржыр кылдыр болдурган. Сөөлүнде ол бичии турда эң күштүг чүүлдер дээрге компас, Евклидтиң "Начала" оон Иммануил Кантдың "Арыг угаанның шүгүмчүлели" турган деп сагынган. Оон аңгыда ол авазының чугаалааны-биле алды харлыындан эгелеп скрипкага база ойнап эгелээн. Назынынының иштинде ол хөгжүмге сундулуун кагбаан.