Abuğamir Aziz Krikor Şapeli Ani Ören Yeri Tarihe Yolculuk Kars 4K UHD

• published: 11 Sep 2015
• views: 6

ISBN 978-605-88104-0-2 Abuğamir Aziz Krikor Şapeli Ani Ören Yeri Tarihe Yolculuk Kars 4K UHD Tarihçe Kilisenin duvarındaki yazıtın bir kısmında sesleniş vardır; "489 (M.S. 1040) yılında ben, Ablğarib, Ermeniler marzipanı Grigor'un oğlu ve Abuğamir'in torunu, en genç oğlu olmam nedeniyle babam tarafından ihmal edilmeme rağmen, aileme olan sevgim nedeniyle bu dinlenme yerini babam Grigor, erkek kardeşim Hamza ve kız kardeşim Seda için onarttım ve Aziz Stefanos ve Aziz Kristapor şapellerini yaptırdım. Rahiplere koşulum şudur: Aziz Stefanos'ta her Cuma günü annem Şuşan, her Cumartesi babam Grigor, Aziz Kristapor'da da kardeşim Seda için ayin yapılacaktır..." Bu küçük kilise, Tsağkotsadzor/Arpaçay/Alaca Çay vadisine nazır bir dik yokuşun kenarında durur. İlginçtir ki, Ani'deki kiliselerin neredeyse hepsi, en iyi şehrin dışından görünmeleri istenirmişçesine, düzlüğün kenarına yakın inşa edilmiştir. 10 uncu yüzyıldan kalma olduğu, binanın çoğu unsuru bu döneme aittir ve Pahlavuni ailesi için bir özel şapel olarak Prens Grigor Pahlavuni tarafından yaptırıldığı düşünülür. Bu aile, Ani'nin bağımsızlığının son yıllarında önem kazanmıştır; aralarında en ünlüsü, Ani'nin Bizans İmparatorluğu'na dahil edilmesine muhalif kesimin başı, Vahram Pahlavuni'dir. Vahram'dan, kapının üzerindeki alnın yazıtında söz edilir ve adının kiliseye verildiği oğlu Abuğamir'in ruhuna düzenlenecek ayinler için para ayırdığı yazılmıştır. Kilise duvarında kısmen sunulmuş olan 1040 tarihli başka bir yazıtta, Prens Ablğarib'in; babası, erkek kardeşi ve kız kardeşi için iki odalı kabir yaptırdığını ifade eder. Kiliseye kuzeyden birleşen temeller, kesinlikle budur. Vahram Pahlavuni 1047'de savaşta öldüğüne göre, onun da burada gömülmüş olması ihtimali olabilir. 1998'de, bu temeller define avcıları tarafından kazılır. İçeride mezarların olduğu, define avcılarının geride bıraktığı döküntünün arasında saçılmış insan kemiklerinin varlığıyla kesinlik kazanmıştır. Her biri kalın beton tabakasıyla kapanmış en az üç ayrı mezar varmış. Dış Cephesi Dış planı, on iki yüzlüdür; girişi ise alışıldık doğu-batı ekseni üzerinde değil, güneybatı tarafındandır. Her yüzü, değişimli olarak derin niş veyahut küçük pencerelidir. İstisna, iki nişin daha sığ olduğu ve cepheden çıkıntı yapan medhal dikdörtgen yapıya oturtulmuş olduğu doğu cephesidir. Bu alışılmadık çıkıntıların alt kısımları kayıptır, ama belki khatchkar veyahut da yazıt gibi önemli bir takım şeyler barındırdıkları ya da mezarlara işaret ettikleri düşünülebilir. Kilisenin üst seviyesinde, silindirik alnın pencereleri çift kör kemer dizisi oluşturan silmelerle çerçevelenmiştir. Bu, sıra dışı bir tasarımdır. Kubbenin üstündeki konik çatı aşırı derecede sivridir ve daha sonraki bir restorasyonda eklenmiştir veyahut kilise aslen 11inci yüzyıl yapımıdır. Daha sonraki bir tarihte, girişe bir tür kapalı sundurma eklenmiştir. Bu, kapının üstündeki duvara saplı beton kalıntıları haricinde tamamen ortadan kalkmıştır. Cephelerde kullanılan biçimlerin çeşitliliği, özellikle de inceden inceye işli silmeli medhalvari çıkıntıların varlığı, bunların üzerindeki ışık ve gölge oyunları, yapıya neredeyse bir Barok havası verir. İçi İçinin tasarımı, dıştan bakıldığında tahmin edilemez ve içi şaşırtıcı derecede ferahtır. Kilisenin, merkezileştirilmiş altı yapraklı planı vardır, yani altı adet dörtte üçlük daire apsis merkez sahanın etrafında kümelenmiştir. Bunun üstünde, bingilere oturtulmuş, on iki pencere ile aydınlatılmış, onun da üzerinde yarı kubbenin olduğu silindirik alın vardır. Altar apsisinin çatı ve duvarlarında hafif fresk izleri vardır. Bunlar, kiliseden yenidir ve muhtemelen 13üncü yüzyıldandır. Altar apsisinin her iki tarafında muhtemelen şapel olan küçük hücre vardır. Bugün epey tahrip olmuş duvarlardaki soluk renkli badananın üzeri 19uncu yüzyıl Ermeni "grafiti"siyle karalanmıştır. Belki de bu kilise, kahraman Vahram ile bağlantısından dolayı özel anlam taşımıştır. Alıntı: http://www.virtualani.org/ -------------------------------------------- Kamera/Metin Yazım : Mehmet SÖKMEN Seslendirme : Rüksan SÖKMEN Çekim Tarihi : 19.06.2015 Prodüksiyon Yapım Tarihi:10.08.2015 Video Prodüksiyon Yapım, Yayın Ve Yönetmeni: Mehmet SÖKMEN - 0532 525 84 93 web: www.mehmetsokmen.tv www.youtube.com/mehmetsokmen1