‘Bodar op zoek naar Benedictus, vader van monniken.’ Dat is de titel van een nieuw vierluik dat vanaf zaterdag 5 september (17.50 uur) door RKK televisie wordt uitgezonden op NPO 2. Priester/kunsthistoricus Antoine Bodar bezoekt hiervoor diverse abdijen in Italië, Frankrijk, Duitsland en Nederland. Op deze manier laat hij de kijker delen in zijn kennis over de Heilige Benedictus, het monnikendom in het westen, de geschiedenis van de Benedictijnen en de Cisterciënzers en de betekenis van dit contemplatieve kloosterleven in de huidige tijd. De heilige Benedictus van Nursia (480 – 547) is de stichter van de naar hem genoemde monnikenorde. Zijn geestelijke nalatenschap is van grote invloed geweest op de ontwikkeling van Europa na de val van het West-Romeinse Rijk. Zijn kloosterregel, de grondslag voor andere orden, heeft door de eeuwen heen miljoenen mensen geïnspireerd, zowel binnen als buiten de Rooms-katholieke Kerk. Benedictus (Latijn voor ‘gezegende’) is de beschermheilige van Europa. Bodar: “Kenmerkend voor Benedictus is zijn mildheid. Die staat garant voor een evenwichtige spiritualiteit. Je moet mensen niet overbelasten maar ook niet onder belasten”. Het is daarom ook deze regel die de leidraad voor de serie is. “Werken en bidden zijn in evenwicht. Benedictus vond dat monniken altijd hun verstand moesten blijven gebruiken en in niets moesten overdrijven. Hij hield van harmonie in elk hart.” In de eerste aflevering (5 september) gaan we op zoek naar Benedictus zelf. Geboren in Nurcia studeert hij in Rome en trekt hij zich terug in Subiaco waar hij eerst als kluizenaar (heremiet) leeft maar later monnik wordt in gemeenschap (cenobiet). In de tweede aflevering (12 september) bezoeken we Montecassino, de moederabdij van de Benedictijnen en door Benedictus zelf gesticht. Hier schreef hij zijn Regula monachorum. In de derde aflevering (19 september) veel aandacht voor Franse abdijen, zoals die van Cluny, Fleury en Citeaux. Thema’s zijn ondermeer abdijen als eilanden van cultuur met de scriptoria (handschriften) en de bouwkunst. In de vierde aflevering (26 september) staat de heropbloei van de Benedictijnen in het middelpunt – te beginnen met de Franse abdij Solesmes sinds de negentiende eeuw, lichtbaken van de heropleving van het Gregoriaans en van de Liturgische Beweging. Abdijen die in de Lage Landen worden aangedaan zijn die van de Benedictinessen in Bonheiden en van de Benedictijnen in Vaals. In deze laatste aflevering wordt ook ingegaan op de hedendaagse liturgie en de moderniteit van de orde. Bodar en de Benedictijnen Deze serie wordt gepresenteerd door Antoine Bodar. Hij is priester van het bisdom Haarlem-Amsterdam, doctor in de filosofie, emeritus hoogleraar en schrijver van tientallen boeken over historische, theologische en actuele thema’s. In Nederland en Vlaanderen geniet hij grote bekendheid. Sinds de jaren zestig is eveneens programmamaker. Thuis in de wereld van de media en begenadigd met de gave van het woord is hij als geen ander in staat kijkers en luisteraars vertrouwd te maken met de waarachtigheid, schoonheid en relevantie van de rooms-katholieke traditie. Antoine Bodar is zeer vertrouwd met de orde van de Benedictijnen. In zijn jeugd bezocht hij regelmatig de Adelbert-abdij in Egmond. Vanaf de jaren tachtig is de abdij Sint Benedictusberg in Vaals een geestelijk thuis voor hem geworden. Hij is van die abdij oblaat. Een oblaat is een gedoopte christen die geen monnik is maar zich verbonden voelt met een specifieke abdij en er geregeld komt. Op deze manier wil hij zijn spiritualiteit verdiepen om Christus nog beter present te kunnen stellen in het leven van alledag. Het is bij de Benedictijnen vooral het contemplatieve element dat Bodar aanspreekt. “Het besef dat je het niet van deze wereld moet hebben, maar van de eeuwigheid. Hun liturgie spreekt me aan omdat deze plechtig en ingetogen is. En ze hebben oog voor de schoonheid; de schoonheid die naar God leidt. Zelf heeft hij serieus overwogen om bij de Benedictijnen in te treden. Dat was eind jaren tachtig toen hij er twee maanden mocht wonen. “Maar mijn eerste roeping is toch het priesterschap buiten het klooster. De vroegere abt van Vaals noemde me eens een monnik in de wereld. Ik leg me erop toe die eer waar te maken.” Het is inmiddels de derde televisieserie waarin Bodar de kerkgeschiedenis tot leven laat komen. In 2013 verdiepte hij zich in het leven van de Franciscus van Assisi en in het afgelopen jaar maakte hij, met het Heilige Land als decor, vier programma’s over Jezus van Nazareth. Bodar op zoek naar Benedictus, vanaf zaterdag 5 september, 4x om 17.50 uur bij het RKK op NPO 2.

• published: 30 Aug 2015
• views: 424