6 december

6 december is de 340ste dag van het jaar (341ste in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 25 dagen tot het einde van het jaar.

Gebeurtenissen

•  Algemeen
  • 1061 - Béla I wordt gekroond tot koning van Hongarije.
  • 1534 - Spanjaarden stichten de stad Quito in Ecuador.
  • 1877 - De eerste editie van The Washington Post verschijnt.
  • 1883 - Het Londense warenhuis Harrods brandt af.
  • 1917 - Bij de grootste niet-nucleaire explosie in de geschiedenis in Halifax komen meer dan 1900 mensen om.
  • 1947 - Everglades National Park in Florida toegewezen.
  • 1969 - Hells Angels slaan tijdens een concert van The Rolling Stones in Altamont, Californië een zwarte jongen dood.
  • 1976 - De Nederlandse oorlogsmisdadiger Pieter Menten wordt nabij Zürich gearresteerd, dankzij het speurwerk van journalist Hans Knoop.
  • 1989 - In Montreal, Canada schiet een man 14 vrouwen dood op een hogeschool.
  • 1997 - Een Russisch Antonov AN-124 vrachtvliegtuig stort neer op een appartementen complex bij Irkoetsk in Siberië, waarbij 67 personen omkomen.
  • 1999 - 20.000 scholieren demonstreren voor verlichting van de tweede fase in Den Haag. Rellen en vernieling tot gevolg.
  • 2002 - Een grote stroomstoring legt in Rotterdam heel het openbare leven stil.
  • 2005 - De Top 4000, de langste hitlijst ooit, wordt uitgezonden.
  • 2006 - Jazz-zangeres Rita Reys wint als eerste Nederlandse jazzmusicus de Oeuvre Edison, na onder anderen Tony Bennett, Herbie Hancock, Wayne Shorter en Toots Thielemans.
  • 2006 - Het half-afzinkbare schip Mighty Servant 3 van Dockwise zinkt in de haven van Luanda (Angola) na een boorplatform gelost te hebben.
  • 2008 - Het doodschieten van een 15-jarige jongen door de politie in Athene luidt het begin in van de Griekse decemberrellen van 2008.
  • 2012 - Met een rit per koninklijke trein opent Koningin Beatrix officieel de Hanzelijn, de spoorlijn tussen Lelystad en Zwolle.

•  Kunst en cultuur
  • 1912 - De Duitse archeoloog Ludwig Borchardt ontdekt bij opgravingen in Egypte de buste van Nefertiti.
  • 1933 - Een federale rechter in de Verenigde Staten beslist dat Ulysses van James Joyce niet aanstootgevend is.
  • 1991 - Het beschadigde schilderij 'Who's Afraid of Red, Yellow and Blue' van Barnett Newman blijkt met een verfroller te zijn overgeschilderd door 'restaurator' Daniel Goldreyer.

•  Muziek
  • 1779 - Premiere van de opera L'isola disabitata van Joseph Haydn.
  • 2006 - Rita Reys wordt onderscheiden met de Edison Jazz Oeuvreprijs. De jury roemt haar als onbetwist de grootste jazzzangeres die Nederland heeft voortgebracht.

•  Oorlog
  • 1940 - Duitse aanvalsschepen laten vijf geallieerde koopvaardijschepen zinken voor de kust van Nauru.
  • 1942 - De RAF bombardeert de Philipsfabrieken in Eindhoven om de levering van goederen aan de Duitsers te laten stagneren.
  • 2003 - In Afghanistan komen negen kinderen om bij een Amerikaanse aanval op het huis van een mogelijke terrorist.
  • 2005 - Vliegtuigcrash bij Teheran in Iran.

•  Politiek
  • 1790 - Het Amerikaans Congres verhuist van New York naar Philadelphia in Pennsylvania.
  • 1906 - De Britse overheid verleent zelfbestuur aan de vroegere boerenrepubliek Transvaal.
  • 1917 - Finland en Litouwen verklaren zich onafhankelijk van Rusland.
  • 1922 - In Londen wordt een overeenkomst getekend tussen Britse en Ierse vertegenwoordigers waarbij Ierland de status van dominion wordt verleend.
  • 1941 - De Belgische koning Leopold trouwt met de twintig jaar jongere Lilian Baels.
  • 1973 - Gerald Ford wordt ingezworen als de eerste niet-gekozen vicepresident van de Verenigde Staten.
  • 1977 - Zuid-Afrika verleent het thuisland Bophuthatswana onafhankelijkheid. Dit wordt door geen enkel ander land erkend.
  • 1978 - Spanje stemt in een referendum voor de nieuwe grondwet.
  • 2011 - Na een recordformatie van 541 dagen treedt in België de regering-Di Rupo aan.
  • 2012 - Staatssecretaris Co Verdaas treedt af vanwege een slepende affaire rond zijn declaratiegedrag toen hij gedeputeerde in Gelderland was. Hij was 5 november jl. beëdigd in het tweede kabinet Rutte.

•  Sport
  • 1935 - Oprichting van de Paraguayaanse voetbalclub Club Sportivo 2 de Mayo.

•  Wetenschap en technologie
  • 1631 - Venus passeert tussen de Aarde en de zon – en laat daarmee de voorspelling hierover van Johannes Kepler (met een zekere marge van onnauwkeurigheid) uitkomen, waardoor diens model van het zonnestelsel is geverifieerd.
  • 1768 - De eerste druk van de Encyclopædia Britannica verschijnt.
  • 1877 - Thomas Edison maakt de eerste geluidsopname.
  • 1884 - Het Washington Monument is voltooid.
  • 1957 - De eerste poging van de Verenigde Staten om een kunstmaan te lanceren mislukt, waarbij het lanceerplatform wordt opgeblazen.
  • 1967 - Adrian Kantrowitz voert de eerste harttransplantatie uit in de Verenigde Staten.

Geboren

Richard Krajicek (midden)
geboren in 1971

Sarah Rafferty
geboren in 1972

Lindsay Price
geboren in 1976

Alberto Contador
geboren in 1982

• 1285 - Ferdinand IV van Castilië koning van Castilië en León (overleden 1312)
• 1421 - Koning Hendrik VI van Engeland (overleden 1471)
• 1478 - Baldassare Castiglione, Italiaans diplomaat en schrijver (overleden 1529)
• 1586 - Niccolò Zucchi, Italiaans astronoom (overleden 1670)
• 1608 - George Monck, Engels militair (overleden 1670)
• 1637 - Edmund Andros, Engels gezagvoerder (overleden 1714)
• 1731 - Sophie von La Roche, Duits schrijver (overleden 1807)
• 1736 - Floris Adriaan van Hall, Nederlands schout en notaris
• 1778 - Louis Gay-Lussac, Frans natuurkundige en scheikundige (overleden 1850)
• 1792 - Koning Willem II, Koning der Nederlanden (overleden 1849)
• 1810 - Victor Augustus Dechamps, Belgisch kardinaal-aartsbisschop van Mechelen (overleden 1883)
• 1841 - Frédéric Bazille, Frans kunstschilder (overleden 1870)
• 1862 - Paul Adam, Frans romanschrijver (overleden 1920)
• 1872 - William S. Hart, Amerikaans filmacteur (overleden 1946)
• 1878 - Jozef Stalin, Sovjetleider en dictator (overleden 1953)
• 1878 - Samuel Alexander Kinnier Wilson, Brits neuroloog (overleden 1937)
• 1895 - Henriëtte Bosmans, Nederlands componiste en pianiste (overleden 1952)
• 1896 - Ira Gershwin, Amerikaans tekstschrijver (overleden 1983)
• 1899 - Joep Franssen, Nederlands wielrenner (overleden 1975)
• 1900 - Agnes Moorehead, Amerikaans actrice (overleden 1974)
• 1902 - Giovanni Colombo, Italiaans kardinaal-aartsbisschop van Milaan (overleden 1992)
• 1904 - Ève Curie, Frans schrijfster (overleden 2007)
• 1905 - Clifford Dupont, Zimbabwaans politicus (overleden 1978)
• 1908 - Petronella Burgerhof, Nederlands gymnaste (overleden 1991)
• 1908 - Pierre Graber, Zwitsers president (overleden 2003)
• 1908 - Miklós Szabó, Hongaars atleet (overleden 2000)
• 1911 - Olle Bærtling, Zweeds kunstschilder en beeldhouwer (overleden 1981)
• 1914 - Willard Cantrell, Amerikaans autocoureur (overleden 1986)
• 1918 - Riek de Raat, Nederlands kunstschilder
• 1920 - Dave Brubeck, Amerikaans componist en jazzpianist (overleden 2012)
• 1920 - George Porter, Brits scheikundige (overleden 2002)
• 1922 - Guy Thys, Belgisch voetbalcoach (overleden 2003)
• 1923 - Joseph Msika, Zimbabwaans politicus (overleden 2009)
• 1924 - Susanna Foster, Amerikaans actrice (overleden 2009)
• 1928 - Stanley Clinton Davis, Brits politicus
• 1929 - Nikolaus Harnoncourt, Oostenrijks dirigent
• 1929 - Alain Tanner, Zwitsers filmregisseur
• 1931 - Nel Büch, Nederlands atlete (overleden 2013)
• 1932 - Nico Boer, Nederlands operazanger (overleden (2009)
• 1933 - Henryk Górecki, Pools componist (overleden 2010)
• 1934 - Nick Bockwinkel, Amerikaans professioneel worstelaar
• 1937 - Alberto Spencer, Ecuadoraans voetballer (overleden 2006)
• 1938 - Wilma Driessen, Nederlands sopraan
• 1939 - Larry Bell, Amerikaans schilder en beeldhouwer
• 1940 - Jacques Visschers, Nederlands voetballer
• 1941 - Bruce Nauman, Amerikaans kunstenaar
• 1941 - Leon Russom, Amerikaans acteur
• 1942 - Peter Handke, Duits toneelschrijver
• 1942 - Rinus Houtman, Nederlands biochemicus en politicus
• 1942 - Herbjørg Wassmo, Noors schrijfster
• 1943 - Mike Smith, Brits zanger (overleden 2008)
• 1943 - Keith West, Brits zanger
• 1945 - Chris Dekker, Nederlands voetballer en voetbaltrainer
• 1945 - Kees van Ierssel, Nederlands voetballer
• 1945 - James Naughton, Amerikaans acteur, filmregisseur en theaterregisseur
• 1946 - Willy van der Kuijlen, Nederlands voetballer
• 1947 - Henk van Woerden, Nederlands schilder en schrijver (overleden 2005)
• 1948 - Keke Rosberg, Fins autocoureur
• 1950 - Thom Barry, Amerikaans acteur
• 1950 - Guy Drut, Frans atleet en politicus
• 1950 - Joe Hisaishi, Japans componist, dirigent, arrangeur, letterzetter en auteur
• 1950 - Daniel Sahuleka, Nederlands zanger van Molukse afkomst
• 1951 - Gerry Francis, Engels voetballer en voetbaltrainer
• 1952 - Gina Hecht, Amerikaans actrice
• 1953 - Marian van der Heiden, Nederlands kinderboekenschrijfster
• 1953 - Geoff Hoon, Brits politicus
• 1953 - Tom Hulce, Amerikaans acteur
• 1953 - Eddie Panlilio, Filipijns priester en gouverneur van Pampanga
• 1953 - Dwight Stones, Amerikaans atleet en verslaggever
• 1955 - Aires Ali, Mozambikaans politicus
• 1955 - Rick Buckler, Brits drummer
• 1955 - Tony Woodcock, Engels voetballer
• 1956 - Peter Buck, Amerikaans gitarist
• 1956 - Hans Kammerlander, Italiaans alpinist en skiër
• 1956 - Randy Rhoads, Amerikaans gitarist (overleden 1982)
• 1956 - Joost Timp, Nederlands zanger en programma-manager
• 1957 - John Linford, Engels voetballer en pubeigenaar
• 1958 - Nick Park, Brits regisseur en animator
• 1959 - Satoru Iwata, Japans president van Nintendo
• 1961 - Yolanda Entius, Nederlands schrijfster en actrice
• 1961 - David Lovering, Amerikaans drummer
• 1961 - David Louie, Hongkongs autocoureur
• 1961 - Hesterine de Reus, Nederlands voetbalster en voetbalcoach
• 1961 - Rieks van der Velde, Nederlands componist, arrangeur, dirigent en eufoniumspeler
• 1961 - Paulette Willemse, Nederlands zangeres en kleinkunstenares
• 1962 - Menno Bakker, Nederlands zanger
• 1962 - Květoslav Palov, Tsjechisch wielrenner
• 1962 - Janine Turner, Amerikaans actrice
• 1963 - Debbie Armstrong, Amerikaans alpineskiester
• 1965 - Mike Windischmann, Amerikaans voetballer
• 1966 - Natascha Badmann, Zwitsers triatlete
• 1967 - Judd Apatow, Amerikaans filmregisseur, -producent en scenarioschrijver
• 1967 - Lucia Rijker, Nederlands boksster en filmactrice
• 1967 - Marko Simeunovič, Sloveens voetballer
• 1968 - John Ewbank, Nederlands songwriter en muziekproducent
• 1968 - Arnold Merkies, Nederlands politicus
• 1969 - Christophe Agnolutto, Frans wielrenner
• 1969 - Torri Higginson, Canadees actrice
• 1970 - Anders Nielsen, Deens voetballer
• 1971 - Richard Krajicek, Nederlands tennisser
• 1971 - Carole Thate, Nederlands hockeyster
• 1971 - Ryan White, Amerikaans Aids-activist
• 1972 - Sarah Rafferty, Amerikaans actrice
• 1974 - Stéphane Augé, Frans wielrenner
• 1974 - Arjan Ebbinge, Nederlands voetballer
• 1974 - Tony Vermeire, Belgisch politicus
• 1975 - Andrea Agnelli, Italiaans zakenman en voetbalbestuurder
• 1976 - Paul Crake, Australisch wielrenner
• 1976 - Lindsay Price, Amerikaans actrice
• 1977 - Chanella Hodge, Nederlands actrice
• 1979 - Tim Cahill, Australisch voetballer
• 1979 - Viorel Frunză, Moldavisch voetballer
• 1980 - Cindy Crawford, Amerikaans pornoactrice
• 1981 - Federico Balzaretti, Italiaans voetballer
• 1982 - Ryan Carnes, Amerikaans acteur
• 1982 - Alberto Contador, Spaans wielrenner
• 1982 - Susie Wolff, Schots autocoureur
• 1983 - Sergio Hernández, Spaans autocoureur
• 1984 - Daryl Impey, Zuid-Afrikaans wielrenner
• 1985 - Aristeidis Grigoriadis, Grieks zwemmer
• 1986 - Sean Edwards, Brits autocoureur (overleden 2013)
• 1987 - Harald Schlegelmilch, Lets autocoureur
• 1987 - Sergej Volkov, Russisch freestyleskiër
• 1988 - Sandra Nurmsalu, Estisch violiste en zangeres
• 1990 - Tamira Paszek, Oostenrijks tennisster
• 1993 - Elián González, Cubaans vluchteling
• 1996 - Stefanie Scott, Amerikaans actrice

Overleden

Roy Orbison
overleden in 1988

• 342 - Sint-Nicolaas van Myra
• 1185 - Afonso I van Portugal (76), de eerste Koning van Portugal
• 1352 - Paus Clemens VI (61)
• 1562 - Jan van Scorel (67), Nederlands schilder en architect
• 1672 - Joan Leonardsz Blasius (33), Nederlands schrijver en dichter
• 1716 - Benedictus Buns (74), Nederlands-Duits geestelijke en componist
• 1718 - Nicholas Rowe (44), Engels dichter en toneelschrijver
• 1759 - Madame Louise-Élisabeth van Frankrijk (32), Prinses van Frankrijk
• 1779 - Jean-Baptiste-Siméon Chardin (80), Frans schilder
• 1805 - Nicolas-Jacques Conté (50), Frans schilder en uitvinder
• 1867 - Giovanni Pacini (71), Italiaans componist
• 1868 - August Schleicher (47), Duits linguïst
• 1869 - Alexandre Gendebien (80), Belgisch minister
• 1882 - Louis Blanc (71), Frans journalist, historicus en politicus
• 1882 - Anthony Trollope (67), Brits schrijver
• 1889 - Jefferson Davis (81), president van de Confederate States of America
• 1892 - Werner von Siemens (75), Duits uitvinder en industrieel
• 1914 - Eduard Jacobs (46), Nederlands cabaretier
• 1957 - Maurice Peeters (75), Nederlands wielrenner
• 1961 - Théodore Limperg (81), Nederlands econoom
• 1964 - Evert van Linge (69), Nederlands architect en voetballer
• 1972 - Jose Zulueta (83), Filipijns politicus
• 1985 - Denis de Rougemont (79), Zwitsers filosoof en schrijver
• 1988 - Roy Orbison (52), Amerikaans muzikant
• 1991 - Richard Stone (78), Brits econoom
• 1993 - Don Ameche (85), Amerikaans acteur
• 1995 - James Barrett Reston (86), Amerikaans journalist
• 1995 - Theo Timmermans (69), Nederlands voetballer
• 1995 - Mario Vicini (82), Italiaans wielrenner
• 1997 - Willy den Ouden (79), Nederlands zwemster
• 1998 - César Baldaccini (77), Frans beeldhouwer
• 1999 - Khalid Sheikh Hafiz (61), Indiaas imam en religieus adviseur
• 2000 - Yvonne Verstoep-Bauer (62), Nederlands politicus
• 2001 - Peter Blake (53), Nieuw-Zeelands zeezeiler
• 2002 - Rolph Gonsalves (70), Nederlands procureur-generaal
• 2002 - Joanna Turcksin (112), oudste inwoner van België
• 2003 - José María Jiménez (32), Spaans wielrenner
• 2003 - Barry Long (77), Australisch schrijver
• 2003 - Carlos Arana Osorio (85), Guatemalteeks politicus en militair
• 2004 - Raymond Goethals (83), Belgisch voetbalcoach
• 2004 - Loek de Levita (74), Nederlands televisieproducent
• 2004 - Enrique Salinas (52), Mexicaans zakenman
• 2005 - Charly Gaul (72), Luxemburgs wielrenner
• 2005 - Devan Nair (82), Singaporees politicus
• 2005 - Frans Thévelin (80), Belgisch rallycoureur
• 2006 - Albert De Coninck (91), Belgisch verzetsman, communist en strijder in de Spaanse Burgeroorlog
• 2006 - Mavis Pugh (92), Brits actrice
• 2007 - José Luis Aquino (33), Mexicaans musicus
• 2007 - Anders Svensson (68), Zweeds voetballer
• 2007 - András Szőllősy (86), Hongaars componist
• 2008 - Sunny von Bülow (76), Amerikaans erfgename
• 2008 - Catherine Hagel (114), derde oudste persoon ter wereld
• 2008 - Elias Khodabaks (55), Surinaams biochemicus en politicus
• 2008 - Elliot Manyika (53), Zimbabwaans politicus
• 2009 - Rupprecht Geiger (101), Duits schilder en beeldhouwer
• 2009 - Pieter van Kampen (63), Nederlands predikant
• 2009 - Hamid Lahbabi (72), Marokkaans voetballer en politicus
• 2009 - Uno Mereste (81), Ests econoom
• 2009 - Bina Rai (73), Indiaas actrice
• 2009 - Daouda Sow (76), Senegalees politicus
• 2009 - Thierno Faty Sow (67), Senegalees filmregisseur
• 2010 - Hugues Cuénod (108), Zwitsers tenor
• 2010 - René Hauss (82), Frans voetballer en voetbaltrainer
• 2011 - Dobie Gray (71), Amerikaans zanger en acteur
• 2011 - Jos van der Vleuten (68), Nederlands wielrenner
• 2012 - Jean Diederich (90), Luxemburgs wielrenner
• 2012 - Pim Korver (75), Nederlands documentairemaker en fotograaf
• 2013 - Tom Krause (79), Fins operazanger
• 2014 - Ralph Baer (92), Duits-Amerikaans computerspelpionier, uitvinder en ingenieur
• 2014 - Lo Vermeulen (93), Belgisch scenarioschrijver

Viering/herdenking

• Finland - Onafhankelijkheidsdag
• Spanje - Dag van de Grondwet
• Begin van de alternatieve meteorologische winter.
• Rooms-katholieke kalender:
  • Heilige Nikolaas (van Myra) († c. 342), Patroon van de kinderen, kooplui, schippers - Vrije Gedachtenis, In Nederland wordt echter het Sinterklaasfeest op de vooravond (dus op 5 december) in familiekring gevierd.
  • Heilige Asella van Rome († 406)
  • Heilige Dionysia (van Utica) († 484)
  • Heilige Abraham van Kratia († c. 558)
  • Heilige Geertrui († 649)
  • Zalige Adolph Kolping († 1865)
  • Zalige Petrus Paschasius († 1300)

Weerextremen

Nederland

Dagrecords

• 1902 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur -9,7 °C
• 2000 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 10,9 °C
• 1933 - Laagste minimumtemperatuur -12,2 °C
• 1915 - Hoogste maximumtemperatuur 12,9 °C
• 1904 - Hoogste uurgemiddelde windsnelheid 19,5 m/s
• 1991 - Langste zonneschijnduur 6,9 uur
• 1951 - Langste neerslagduur 10,8 uur
• 1976 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 10,1 mm
• 1940 - Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid 59 %

België

Dagrecords

• 1902 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur -7,3 °C
• 1868 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 12,6 °C
• 1902 - Laagste minimumtemperatuur -11,6 °C
• 1868 en 1934 - Hoogste maximumtemperatuur 14,6 °C
• 1900 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 52,8 mm. Dit is de natste dag ooit in de maand december.

Uitzonderlijke gebeurtenissen

• 1933 - Minimumtemperatuur tot –10,8 °C in Gerdingen (Bree) en –11,2 °C in Wardin (Bastogne)…
• 1953 - Temperatuurmaximum tot 14,4 °C op de Baraque Michel (Jalhay).

Bronnen, noten en/of referenties

Mediabestanden

Zie de categorie 6 December van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.