10 grudnia
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
10 grudnia jest 344. (w latach przestępnych 345.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 21 dni.
Kalendarium dzień po dniu |
<< | grudzień 2015 | >> | ||||
Pn | Wt | Śr | Cz | Pt | So | Nd |
30 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 |
7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 |
14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 |
28 | 29 | 30 | 31 | 1 | 2 | 3 |
Spis treści
Święta[edytuj | edytuj kod]
- Imieniny obchodzą: Bogdał, Bogdan, Bogodał, Brajan, Daniel, Donat, Eulalia, Grzegorz, Hermogenes, Judyta, Julia, Loreta, Maria, Maur, Melchiades, Menas, Polidor, Switun, Tomasz, Unierad i Unirad.
- Międzynarodowe
- Dzień Praw Człowieka (święto państwowe w: Gwinei Równikowej, Namibii, Kambodży, Kiribati, Turks i Caicos)
- Międzynarodowy Dzień Praw Zwierząt (w dzień ratyfikacji przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1948 roku Powszechnej deklaracji praw człowieka; uchwalony 21 września 1977 roku w Londynie przez Międzynarodową Federację Praw Zwierzęcia)[1]
- Polska – Dzień Odlewnika (święto branżowe)[2]
- Wspomnienia i święta w Kościele katolickim[3][4] obchodzą:
- Najświętsza Maryja Panna Loretańska (zob. litania loretańska)
- św. Eulalia z Méridy (męczennica)
- bł. Adolf Kolping (prezbiter)
- św. Deusdedit z Canterbury (biskup)
- św. Grzegorz III (papież)
- bł. Marcin od św. Mikołaja (męczennik)
- bł. Marek Antoni Durando (prezbiter)
- bł. Melchior od św. Augustyna (męczennik)
- św. Milcjades (papież)
Wydarzenia w Polsce[edytuj | edytuj kod]
- 1279 – W krypcie kościoła franciszkanów w Krakowie pochowano księcia Bolesława V Wstydliwego.
- 1671 – Sułtan Imperium Osmańskiego Mehmed IV wypowiedział wojnę Polsce.
- 1789 – Na posiedzeniu Sejmu odczytano list króla Prus Fryderyka Wilhelma II, w którym obiecywał on zawarcie sojuszu z Rzecząpospolitą pod warunkiem przeprowadzenia reform ustrojowych i wzmocnienia władzy wykonawczej w państwie.
- 1796 – Nowy car Paweł I ogłosił amnestię dla uczestników insurekcji kościuszkowskiej przebywających na zesłaniu w Rosji.
- 1806 – Przebywający w Poznaniu Napoleon Bonaparte przyjął delegację Elektoratu Hanoweru.
- 1811 – W Szczecinie spłonął doszczętnie kościół św. Mikołaja, używany przez okupacyjne wojska francuskie jako magazyn paszy dla koni.
- 1812 – Inwazja Napoleona na Rosję: wojska rosyjskie ponownie zajęły Wilno.
- 1874 – We wsi Kłoda Mała koło Białej Podlaskiej, w proteście przeciw szykanom związanym z narzuceniem wyznania prawosławnego, dokonała samospalenia rodzina Koniuszewskich – rodzice z dwójką małych dzieci. Józef Koniuszewski za odmowę porzucenia grekokatolicyzmu miał zostać pobity, obciążony podatkami i zamknięty w areszcie. Desperacką decyzję podjął na wieść o przymusowym chrzcie córki w cerkwi prawosławnej.
- 1875 – Otwarto jednotorową linię kolejową Poznań-Kluczbork.
- 1898 – Otwarto Palmiarnię Legnicką.
- 1920 – Utworzono diecezję łódzką.
- 1926 – Powołano Radę Finansową.
- 1939 – NKWD aresztowało we Lwowie w dniach 9 i 10 grudnia około 2 tysięcy oficerów Wojska Polskiego, których osadzono w poklasztornym więzieniu przy ul. Kazimierzowskiej (tzw. Brygidkach), a następnie wywieziono w głąb ZSRR.
- 1942 – We wsi Wola Przybysławska (powiat lubelski) Niemcy zamordowali 16-19 Polaków i 2 Żydów.
- 1956:
- Rada Państwa wydała dekret przywracający Katowicom i województwu katowickiemu pierwotne nazwy.
- Została powołana tzw. Komisja Mazura, mająca zbadać przypadki łamania prawa w naczelnych organach ścigania i wymiaru sprawiedliwości do 1956 roku.
- 1959 – Sejm PRL przyjął ustawę o Służbie Więziennej.
- 1966 – Grupa Czerwone Gitary wydała swój pierwszy album To właśnie my.
- 1972 – Premiera filmu Trzeba zabić tę miłość w reżyserii Janusza Morgensterna.
- 1980 – Powstał Instytut Nauk Ekonomicznych PAN.
- 1982 – Podczas meczu Górnik Wałbrzych-Pogoń Szczecin Mieczysław Młynarski ustanowił rekord rzuconych punktów (90) polskiej ekstraklasy koszykarskiej.
- 1989:
- Premiera filmu telewizyjnego Dekalog I w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego.
- Zdemontowano pomnik Włodzimierza Lenina w Nowej Hucie.
- 1993 – Instytut Informatyki Uniwersytetu Wrocławskiego powołał organizowaną corocznie olimpiadę informatyczną dla uczniów szkół średnich i gimnazjów.
- 2004 – Po wieloletniej przebudowie otwarto nowoczesny gmach Filharmonii Łódzkiej im. Artura Rubinsteina.
- 2007 – Wystartowała Biełsat TV.
- 2011 – Leszek Miller został ponownie wybrany na przewodniczącego SLD.
Wydarzenia na świecie[edytuj | edytuj kod]
- 741 – Zachariasz został papieżem.
- 1041 – Michał V Kalafates objął tron Bizancjum.
- 1260 – Zwycięstwo mameluków nad Mongołami w I bitwie pod Hims.
- 1508 – Wojny włoskie: z inicjatywy papieża Juliusza II sformowano antywenecką Ligę z Cambrai.
- 1520 – W Wittenberdze Marcin Luter spalił publicznie papieską bullę Exsurge Domine, wzywającą go do odwołania 95 tez.
- 1541 – Wykonano wyroki śmierci na Francisie Derehamie i Thomasie Culpeperze, kochankach (byłym i aktualnym) Katarzyny Howard, piątej żony króla Anglii Henryka VIII.
- 1652 – I wojna angielsko-holenderska: flota holenderska pod dowództwem admirała Maartena Trompa pokonała Anglików w bitwie pod Dungeness.
- 1684 – Odwołująca się do praw Keplera praca Isaaca Newtona De Motu Corporum o pojęciu grawitacji i jej wpływie na orbity planet, została odczytana w Royal Society przez Edmunda Halleya. Praca ta obejmowała początki praw ruchu, które zostały szerzej omówione w Principiach.
- 1710 – Wojna o sukcesję hiszpańską: wojska francusko-hiszpańskie pokonały Austriaków w bitwie pod Villaviciosą.
- 1716 – W Lipsku powstało stowarzyszenie studentów Sorabija.
- 1726 – Agnieszka z Montepulciano została kanonizowana przez papieża Benedykta XIII.
- 1768 – W Londynie odbyło się zebranie założycielskie Royal Academy of Arts.
- 1807 – Napoleon Bonaparte przyłączył Królestwo Etrurii ze stolicą we Florencji do Cesarstwa Francuskiego.
- 1809 – W Jönköping podpisano traktat pokojowy kończący wojnę duńsko-szwedzką.
- 1817 – Missisipi jako 20. stan dołączyło do Unii.
- 1821 – W Santiago otwarto Cmentarz Generalny, będący chilijską nekropolią narodową.
- 1831 – W Paryżu założono Towarzystwo Litewskie i Ziem Ruskich.
- 1832 – W Gruzji aresztowano grupę młodych szlachciców, którzy zainspirowani rosyjskim powstaniem dekabrystów polskim powstaniem listopadowym zorganizowali spisek mający na celu wyzwolenie kraju spod okupacji rosyjskiej.
- 1834 – W Wielkiej Brytanii powstał pierwszy rząd Roberta Peela.
- 1848 – Ludwik Napoleon Bonaparte został wybrany na prezydenta Francji.
- 1859:
- Wojna domowa w Wenezueli: zwycięstwo Federalistów w bitwie pod Santa Inés.
- Założono Uniwersytet Ateneum Manilski.
- 1861 – Wojna secesyjna: Kentucky jako 12. stan przystąpiło do Skonfederowanych Stanów Ameryki.
- 1865 – Leopold II Koburg został królem Belgów.
- 1868 – W Londynie uruchomiono pierwszą na świecie uliczną sygnalizację świetlną.
- 1869:
- Amerykanin George Hull przyznał się w prasie do zorganizowania oszustwa naukowego, polegającego na odkopaniu skamieniałych rzekomych szczątków człowieka o wzroście 3 m (tzw. Giganta z Cardiff).
- Wyoming (wówczas terytorium) przyznało prawa wyborcze kobietom.
- 1870 – Wojna francusko-pruska: zwycięstwo wojsk pruskich w bitwie pod Beaugency.
- 1877 – X wojna rosyjsko-turecka: po 5 miesiącach oblężenia wojska rosyjsko-rumuńskie zdobyły Plewen.
- 1879:
- Austriacki astronom Johann Palisa odkrył planetoidę Isolda.
- Zmierzono najniższą temperaturę w historii Paryża (–23,9 °C).
- 1889 – Amerykanin George Stafford Parker opatentował swoje pierwsze wieczne pióro.
- 1890 – Zakończono budowę nieistniejącego już pierwszego nowojorskiego drapacza chmur New York World Building.
- 1895 – W Petersburgu odbyła się premiera opery Noc wigilijna Nikołaja Rimskiego-Korsakowa.
- 1898 – W Paryżu zawarto pokój kończący wojnę amerykańsko-hiszpańską.
- 1899:
- II wojna burska: zwycięstwo wojsk brytyjskich w bitwie pod Stormbergiem.
- Sobhuza II został królem Suazi.
- 1901 – Wręczono po raz pierwszy Nagrody Nobla.
- 1902:
- Na Tasmanii kobiety uzyskały prawa wyborcze.
- W Egipcie otwarto Tamę Asuańską.
- 1903 – Maria Skłodowska-Curie, Pierre Curie i Henri Becquerel odebrali Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki.
- 1905 – Henryk Sienkiewicz odebrał literacką Nagrodę Nobla.
- 1910 – W nowojorskiej Metropolitan Opera odbyła się premiera opery Dziewczyna ze Złotego Zachodu Giacomo Pucciniego.
- 1911 – Maria Skłodowska-Curie odebrała Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii.
- 1918 – Bolszewicy zajęli opuszczony przez Niemców Mińsk.
- 1921 – José María Orellana został prezydentem Gwatemali.
- 1924:
- Adolf Hitler został przedterminowo zwolniony z więzienia.
- Władysław Reymont odebrał literacką Nagrodę Nobla.
- 1928:
- Joseph Ward został po raz drugi premierem Nowej Zelandii.
- Wilhelm Miklas został prezydentem Austrii.
- 1931:
- Niceto Alcalá-Zamora został wybrany przez parlament na pierwszego prezydenta II Republiki Hiszpańskiej.
- Uruchomiono kombinat hutniczy w Magnitogorsku.
- 1932 – Tajlandia została monarchią konstytucyjną.
- 1936 – Król Wielkiej Brytanii Edward VIII Windsor zrzekł się tronu z powodu planowanego zawarcia małżeństwa z amerykańską rozwódką Wallis Simpson.
- 1937 – W Miami otwarto Orange Bowl Stadium.
- 1941 – Wojna na Pacyfiku: pod Kuantanem doszło do pierwszego w czasie wojny starcia brytyjsko-japońskiego.
- 1942 – Minister spraw zagranicznych Edward Raczyński przedstawił aliantom szczegółowy raport o holokauście, sporządzony na podstawie dokumentów przywiezionych do Londynu przez Jana Karskiego.
- 1944 – W Moskwie zawarto sojusz radziecko-francuski.
- 1945 – Alcide De Gasperi został premierem Włoch.
- 1948:
- István Dobi został premierem Węgier.
- ONZ uchwaliła Powszechną Deklarację Praw Człowieka.
- Otwarto Port lotniczy Meigs Field w Chicago.
- 1949 – Chińska wojna domowa: wojska komunistyczne podeszły pod Chengdu, ostatnie miasto na kontynencie znajdujące się pod kontrolą Kuomintangu. Tego samego dnia Czang Kaj-szek ewakuował się samolotem na Tajwan.
- 1954 – Ichirō Hatoyama został premierem Japonii.
- 1957 – Dokonano oblotu włoskiego myśliwca Aermacchi MB-326.
- 1961 – ZSRR zerwał stosunki dyplomatyczne z Albanią.
- 1962 – Premiera filmu przygodowego Lawrence z Arabii w reżyserii Davida Leana.
- 1963:
- Brytyjski protektorat Zanzibar uzyskał niepodległość jako sułtanat.
- Wybuchło powstanie antybrytyjskie w Jemenie.
- 1969:
- Norweg Ragnar Frisch i Holender Jan Tinbergen odebrali przyznaną po raz pierwszy Nagrodę Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii.
- Premiera filmu Czyż nie dobija się koni? w reżyserii Sydneya Pollacka.
- Prezydent Dahomeju (późniejszego Beninu) Émile Derlin Zinsou został obalony w wojskowym zamachu stanu.
- 1974 – Premiera filmu katastroficznego Płonący wieżowiec w reżyserii Johna Guillermina.
- 1975 – Utworzono Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego.
- 1977 – Rozpoczęła się załogowa misja Sojuz 23 na stację orbitalną Salut 6.
- 1980:
- Czesław Miłosz odebrał literacką Nagrodę Nobla.
- W Ugandzie odbyły się pierwsze od 1962 roku wybory parlamentarne, w których zwyciężył Kongres Ludowy Ugandy, co umożliwiło powrót do władzy prezydentowi Miltonowi Obote, obalonemu w 1971 roku przez generała Idi Amina.
- 1982:
- Premiera komedii filmowej Spokojnie, to tylko awaria w reżyserii Kena Finklemana.
- W Montego Bay na Jamajce podpisano Konwencję Narodów Zjednoczonych o prawie morza.
- 1983:
- Danuta Wałęsa, w imieniu swego męża Lecha, odebrała w Oslo Pokojową Nagrodę Nobla.
- Raúl Alfonsín został prezydentem Argentyny.
- 1984 – Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło Konwencję w sprawie zakazu stosowania tortur.
- 1988 – W amerykańskim Lake Placid szwedzki skoczek narciarski Jan Boklöv po raz pierwszy wygrał zawody o Pucharu Świata dzięki zastosowaniu tzw. „stylu V”.
- 1989 – Marián Čalfa został premierem Czechosłowacji.
- 1990 – Rada Najwyższa Gruzji podjęła decyzję o likwidacji Południowoosetyjskiego Obwodu Autonomicznego.
- 1991 – Władze Górskiego Karabachu przeprowadziły referendum, w którym przygniatająca większość mieszkańców opowiedziała się za niepodległością.
- 1993 – Premiera gry komputerowej Doom.
- 1996 – Wisława Szymborska odebrała literacką Nagrodę Nobla.
- 1997 – Stolica Kazachstanu została przeniesiona z Ałmaty do Astany.
- 1999 – Fernando de la Rúa został prezydentem Argentyny.
- 2000 – Ion Iliescu został po raz drugi prezydentem Rumunii.
- 2002 – Premiera musicalu filmowego Chicago w reżyserii Roba Marshalla.
- 2005:
- Islandka Unnur Birna Vilhjálmsdóttir zdobyła w chińskim kurorcie Sanya tytuł Miss Świata.
- W katastrofie lotu Sosoliso Airlines 1145 w Nigerii zginęło 108 osób, a 2 zostały ranne.
- Wystartowała rosyjska telewizja informacyjna w języku angielskim Russia Today.
- 2007:
- Cristina Fernández de Kirchner jako druga kobieta (po Isabel Perón) objęła urząd prezydenta Argentyny.
- Koncert Led Zeppelin w Londynie (reaktywacja zespołu).
- 2009 – W Dublinie otwarto Most im. Samuela Becketta.
- 2010 – Były premier Chorwacji Ivo Sanader został aresztowany na autostradzie w Austrii, dokąd uciekł po uchyleniu mu immunitetu parlamentarnego w związku z zarzutami korupcyjnymi.
- 2011:
- Mohammed Basindawa został premierem Jemenu.
- Na podstawie porozumienia z opozycją ustąpił ze stanowiska prezydent Osetii Południowej Eduard Kokojty. Tymczasowym prezydentem został premier Wadim Browcew.
- 2012 – W Republice Środkowoafrykańskiej partyzanci z koalicji Seleka wznowili rebelię zmierzającą do obalenia prezydenta François Bozizé.
- 2013 – Urugwaj jako pierwszy kraj na świecie zalegalizował uprawę, sprzedaż i zażywanie marihuany.
Urodzili się[edytuj | edytuj kod]
- 1394 – Jakub I Stuart, król Szkocji (zm. 1437)
- 1452 – Johannes Stöffler, niemiecki matematyk, astronom (zm. 1531)
- 1489 – Gaston z Foix, francuski książę, dowódca wojskowy (zm. 1512)
- 1538 – Giovanni Battista Guarini, włoski pisarz, dramaturg, poeta, filozof, dyplomata (zm. 1612)
- 1588:
- Isaac Beeckman, holenderski filozof, naukowiec (zm. 1637)
- Johann von Aldringen, niemiecki feldmarszałek (zm. 1634)
- 1610 – Adriaen van Ostade, holenderski malarz, rysownik, akwaforcista (zm. 1685)
- 1666 – Annibale Maffei, sabaudzki dyplomata, wojskowy, polityk (zm. 1735)
- 1741 – (data chrztu) Aagje Deken, holenderska pisarka (zm. 1804)
- 1751 – George Shaw, brytyjski botanik, zoolog (zm. 1813)
- 1773 – Antonina Campi, polska śpiewaczka operowa (mezzosopran) (zm. 1822)
- 1775 – Giacomo Filippo Fransoni, włoski kardynał (zm. 1856)
- 1776:
- Maria Leopoldyna Habsburg-Este, elektorowa Bawarii i Palatynatu (zm. 1848)
- Franz Krieg von Hochfelden, austriacki polityk (zm. 1856)
- Abraham Mendelssohn-Bartholdy, niemiecki bankier, filantrop pochodzenia żydowskiego (zm. 1835)
- 1778 – Antonio Francesco Orioli, włoski kardynał (zm. 1852)
- 1787 – Mikołaj Sikatka, polski pasterz, wizjoner (zm. 1857)
- 1791 – Friedrich von Gärtner, niemiecki architekt (zm. 1847)
- 1800 – Philippe Ricord, francuski lekarz, fizyk (zm. 1889)
- 1804 – Carl Gustav Jakob Jacobi, niemiecki matematyk (zm. 1851)
- 1805:
- Karl Ferdinand Sohn, niemiecki malarz (zm. 1867)
- Joseph Škoda, czeski lekarz (zm. 1881)
- Amelia Załuska, polska kompozytorka, poetka, malarka (zm. 1858)
- 1814 – Sebastian Brunner, austriacki pisarz, teolog katolicki (zm. 1893)
- 1815 – Ada Lovelace, brytyjska matematyk (zm. 1852)
- 1818 – František Ladislav Rieger, czeski polityk, ekonomista (zm. 1903)
- 1819 – Felice Orsini, włoski rewolucjonista, zamachowiec (zm. 1858)
- 1821 – Nikołaj Niekrasow, rosyjski pisarz (zm. 1878)
- 1822 – César Franck, francuski kompozytor, organista pochodzenia belgijskiego (zm. 1890)
- 1827 – Alojzy Maria Palazzolo, włoski duchowny katolicki, błogosławiony (zm. 1886)
- 1830 – Emily Dickinson, amerykańska poetka (zm. 1886)
- 1841 – Joseph Blackburne, brytyjski szachista (zm. 1924)
- 1849 – Prosper Henry, francuski optyk, astronom (zm. 1903)
- 1852:
- Henri Gervex, francuski malarz (zm. 1929)
- Israel Cook Russell, amerykański geolog (zm. 1906)
- 1853 – Marian Józef Ryx, polski duchowny katolicki, biskup sandomierski (zm. 1930)
- 1854 – Thomas Cooper Gotch, brytyjski malarz, ilustrator (zm. 1931)
- 1855:
- Shigetō Dewa, japoński admirał (zm. 1930)
- August Spies, niemiecki anarchista, dziennikarz (zm. 1887)
- 1864 – Carl Hellström, szwedzki żeglarz sportowy (zm. 1962)
- 1866 – Dušan Makovický, słowacki lekarz, pisarz, publicysta, tłumacz (zm. 1921)
- 1867 – Lauritz Christiansen, norweski żeglarz sportowy (zm. 1930)
- 1870:
- Pierre Louÿs, francuski pisarz, poeta (zm. 1925)
- Ferdynand Ruszczyc, polski malarz, grafik, rysownik (zm. 1936)
- 1873 – Arnold Hasse, niemiecki polityk, nadburmistrz Torunia (zm. 1933)
- 1876 – Sven Wingqvist, szwedzki inżynier, wynalazca, przemysłowiec (zm. 1953)
- 1878 – Chakravarthi Rajagopalachari, indyjski polityk, prawnik, pisarz (zm. 1972)
- 1879 – E.H. Shepard, brytyjski malarz, ilustrator (zm. 1976)
- 1880 – Charles King, amerykański lekkoatleta, skoczek w dal i trójskoczek (zm. 1958)
- 1881 – Arnold Bolland, polski chemik (zm. 1940)
- 1882:
- Kazimierz Czarnecki, polski śpiewak operowy (tenor) (zm. 1964)
- Otto Neurath, austriacki socjolog, ekonomista, filozof (zm. 1945)
- Louis Wilkins, amerykański lekkoatleta, tyczkarz (zm. 1950)
- 1883:
- Giovanni Messe, włoski marszałek polny (zm. 1968)
- Andriej Wyszynski, radziecki prawnik, polityk komunistyczny, dyplomata, minister spraw zagranicznych (zm. 1954)
- 1884 – Albert Steffen, szwajcarski poeta, dramatopisarz, eseista, powieściopisarz, malarz (zm. 1963)
- 1886 – Victor McLaglen, amerykański bokser, aktor (zm. 1959)
- 1887:
- Stanley Cobb, amerykański neurolog, psychiatra (zm. 1968)
- John Cudahy, amerykański dyplomata (zm. 1943)
- 1888 – Julien Pouchois, francuski kolarz torowy (zm. 1955)
- 1890:
- László Bárdossy, węgierski polityk, dyplomata, premier Węgier (zm. 1946)
- Leon Indenbaum, ukraiński rzeźbiarz pochodzenia żydowskiego (zm. 1981)
- 1891:
- Harold Alexander, brytyjski marszałek polny (zm. 1969)
- Nelly Sachs, niemiecka poetka, laureatka Nagrody Nobla (zm. 1970)
- 1892 – Maria od Jezusa Ukrzyżowanego Petković, chorwacka zakonnica, błogosławiona (zm. 1966)
- 1893 – Jerzy Stempowski, polski eseista, krytyk literacki, tłumacz (zm. 1969)
- 1894 – Tadeusz Roman Tomaszewski, polski generał (zm. 1967)
- 1895 – Józef Janos, polski artysta ludowy, rzeźbiarz, poeta (zm. 1985)
- 1896:
- Vivienne Osborne, amerykańska aktorka (zm. 1961)
- Luiz Vinhaes, brazylijski trener piłkarski (zm. 1960)
- 1897 – Karl Heinrich Waggerl, austriacki pisarz (zm. 1973)
- 1898 – Franciszek Zachara, polsko-amerykański kompozytor, pianista (zm. 1966)
- 1900 – Henryk Niewodniczański, polski fizyk jądrowy (zm. 1968)
- 1908 – Olivier Messiaen, francuski kompozytor, organista (zm. 1992)
- 1909 – Adam Borys, polski podpułkownik, uczestnik powstania warszawskiego, cichociemny (zm. 1986)
- 1910 – Leon Greenman, brytyjski publicysta (zm. 2008)
- 1912 – Jerzy Turowicz, polski publicysta, dziennikarz (zm. 1999)
- 1914:
- Leon Guz, polski dziennikarz (zm. 2010)
- Astrid Henning-Jensen, duńska reżyserka filmowa (zm. 2002)
- Dorothy Lamour, amerykańska aktorka (zm. 1996)
- 1916 – Wacław Grabowski, polski porucznik, uczestnik podziemia antykomunistycznego (zm. 1953)
- 1921:
- Christine Brückner, niemiecka pisarka (zm. 1996)
- Giuseppe Prisco, włoski działacz piłkarski (zm. 2001)
- 1922 – Harry Siljander, fiński bokser (zm. 2010)
- 1923:
- Johnny Dixon, angielski piłkarz (zm. 2009)
- Harold Gould, amerykański aktor (zm. 2010)
- Sheldon Reynolds, amerykański reżyser filmowy (zm. 2003)
- Jorge Semprún, hiszpański pisarz (zm. 2011)
- 1924:
- Michaił Jerszow, rosyjski reżyser filmowy (zm. 2004)
- Michael Manley, jamajski polityk, premier Jamajki (zm. 1997)
- 1926 – Bronisław Dostatni, polski pisarz, podróżnik (zm. 2001)
- 1927 – Marian Kozłowski, polski działacz sportowy (zm. 2004)
- 1928:
- Dan Blocker, amerykański aktor (zm. 1972)
- Milan Rúfus, słowacki poeta, eseista, tłumacz (zm. 2009)
- 1930 – Janusz Paradowski, polski kolarz szosowy (zm. 2013)
- 1931 – Joseph O'Connell, australijski duchowny katolicki, biskup Melbourne (zm. 2013)
- 1933 – Eiichi Kawatei, japoński działacz sportowy (zm. 2013)
- 1935:
- Ewa Berger-Jankowska, polska aktorka
- Jaromil Jireš, czeski reżyser i scenarzysta filmowy (zm. 2001)
- Shūji Terayama, japoński reżyser filmowy (zm. 1983)
- Zygmunt Trziszka, polski pisarz, krytyk literacki
- 1936:
- Barbara Bosak, polska aktorka (zm. 1979)
- Andrzej Nowiński, polski aktor
- Janusz Pawłowski, polski operator filmowy
- Roman Załuski, polski reżyser i scenarzysta filmowy
- 1939 – Russell Means, amerykański aktor, polityk, działacz na rzecz praw Indian (zm. 2012)
- 1940 – Aleksander Smolar, polski politolog, publicysta
- 1941:
- Fionnula Flanagan, irlandzka aktorka
- Kyū Sakamoto, japoński piosenkarz, aktor (zm. 1985)
- 1944 – Andris Bērziņš, łotewski bankowiec, polityk, prezydent Łotwy
- 1945:
- Marek Grechuta, polski piosenkarz, poeta, kompozytor, malarz (zm. 2006)
- Andrzej Łuczeńczyk, polski pisarz, poeta (zm. 1991)
- Wiesław Mering, polski duchowny katolicki, biskup włocławski
- 1946:
- Jan Sawka, polski grafik, malarz, rysownik (zm. 2012)
- Howhannes Zanazanian, ormiański piłkarz, trener piłkarski
- 1947:
- Rainer Seifert, niemiecki hokeista na trawie
- Janusz Szuber, polski poeta, eseista, felietonista
- Zinaida Woronina, rosyjska gimnastyczka
- 1948:
- Abu Abbas, palestyński terrorysta (zm. 2004)
- Dušan Bajević, bośniacki piłkarz, trener piłkarski
- Mieczysław Fiodorow, polski aktor (zm. 2011)
- Bruno Yizek, kanadyjski curler
- 1949 – Enrique Castillo, amerykański aktor
- 1951 – Bogusław Zych, polski florecista
- 1952:
- Bernd Jakubowski, niemiecki piłkarz, bramkarz (zm. 2007)
- Sujatha, indyjska aktorka (zm. 2011)
- 1953:
- Friedhelm Funkel, niemiecki piłkarz, trener piłkarski
- Zbigniew Leraczyk, polski aktor
- 1954:
- Kristine DeBell, amerykańska aktorka
- Witalij Pietrakow, rosyjski kolarz torowy
- Witold Walo, polski sztangista
- 1955 – Lothar Krieg, niemiecki lekkoatleta, sprinter
- 1956:
- Rod Blagojevich, amerykański polityk pochodzenia serbskiego
- Catherine Parks, amerykańska aktorka, modelka
- 1957:
- Dirk Bauermann, niemiecki koszykarz, trener koszykówki
- Michael Clarke Duncan, amerykański aktor (zm. 2012)
- Tadeusz Filipek, polski grafik, malarz (zm. 2010)
- Paul Hardcastle, brytyjski muzyk, kompozytor, producent muzyczny
- Iwan Lebanow, bułgarski biegacz narciarski
- José Mário Vaz, gwinejski polityk, prezydent Gwinei Bissau
- 1958:
- Elżbieta Czerwińska-Sofulak, polska aktorka
- Carlos de los Cobos, meksykański piłkarz, trener piłkarski
- Cornelia Funke, niemiecka autorka książek dla dzieci i młodzieży
- Agnieszka Różycka, polska scenarzystka filmowa
- John J. York, amerykański aktor
- 1959:
- Mark Aguirre, amerykański koszykarz
- Adam Rapacki, polski generał policji
- 1960:
- Rati Agnihotri, indyjska aktorka
- Kenneth Branagh, brytyjski aktor, reżyser i scenarzysta filmowy
- 1961 – Mark McKoy, kanadyjski lekkoatleta, płotkarz pochodzenia gujańskiego
- 1962:
- John de Wolf, holenderski piłkarz
- Cássia Eller, brazylijska piosenkarka (zm. 2001)
- 1963 – Zbigniew Nowak, polski przedsiębiorca, polityk
- 1964:
- Wiktor Klimow, ukraiński kolarz szosowy
- Klubbingman, niemiecki didżej, producent muzyczny
- Edith González, meksykańska aktorka
- 1965:
- Sławczo Binew, bułgarski taekwondzista, przedsiębiorca, polityk
- Kim Kyung-soon, południowokoreańska piłkarka ręczna
- Hippolyt Kempf, szwajcarski kombinator norweski
- Stephanie Morgenstern, szwajcarsko-kanadyjska aktorka, scenarzystka i reżyserka telewizyjno-filmowa
- 1967:
- Shannon Hamm, amerykański gitarzysta metalowy, kompozytor
- Messiah Marcolin, szwedzki muzyk, wokalista, autor tekstów
- 1968:
- Paweł Janowski, polski historyk, teolog
- Piotr Zelt, polski aktor
- 1969:
- Paulo Alves, portugalski piłkarz
- Françoiz Breut, francuska piosenkarka, rysowniczka
- Rob Blake, kanadyjski hokeista
- Rune Høydahl, norweski kolarz górski i przełajowy
- 1970 – Patrick Musimu, belgijski nurek (zm. 2011)
- 1971:
- Barbara Hajcel, polska kajakarka
- Michał Rogacki, polski kompozytor, autor piosenek
- Carla Sacramento, portugalska lekkoatletka, biegaczka długodystansowa
- 1972:
- Karl Jindrak, austriacki tenisista stołowy
- Brian Molko, brytyjski muzyk pochodzenia belgijskiego, członek zespołu Placebo
- 1973:
- Robert Mioduszewski, polski piłkarz, bramkarz
- Tommi Nikunen, fiński skoczek narciarski, trener
- Gabriela Spanic, wenezuelska aktorka, piosenkarka, modelka
- 1974:
- Paul Cleave, nowozelandzki pisarz
- Michał Kowalski, polski aktor
- Nii Lamptey, ghański piłkarz
- Tadahiro Nomura, japoński judoka
- Meg White, amerykańska multiinstrumentalistka, wokalistka, członkini zespołu The White Stripes
- 1975:
- Stephen Huss, australijski tenisista
- Renata Kijowska, polska dziennikarka
- Olga Woźniak, polska dziennikarka naukowa
- 1976:
- Evidence, amerykański raper, producent muzyczny
- Adam Kaczanowski, polski poeta, prozaik
- 1977:
- Andrea Henkel, niemiecka biathlonistka
- Emmanuelle Chriqui, kanadyjska aktorka
- 1978:
- Anna Jesień, polska lekkoatletka, płotkarka
- Summer Phoenix, amerykańska aktorka
- Daniel Pliński, polski siatkarz
- 1979:
- Tatjana Andrianowa, rosyjska lekkoatletka, biegaczka średniodystansowa
- Peter Podhradský, słowacki hokeista
- 1980:
- Michael Albasini, szwajcarski kolarz szosowy
- Sarah Chang, amerykańska skrzypaczka pochodzenia koreańskiego
- Miren Ibarguren, baskijska aktorka
- Rémi Santiago, francuski skoczek narciarski
- 1981:
- René Bourque, kanadyjski hokeista
- Liam de Young, australijski hokeista na trawie
- Fábio Rochemback, brazylijski piłkarz
- Paula Vesala, fińska piosenkarka, członkini zespołu PMMP
- 1982 – Óscar Bagüí, ekwadorski piłkarz
- 1983:
- Manuel Félix Díaz, dominikański bokser
- Patrick Flueger, amerykański aktor
- Habib Mohamed, ghański piłkarz
- Katrin Siska, estońska muzyk, członkini zespołu Vanilla Ninja
- 1984:
- Edina Gallovits-Hall, rumuńska tenisistka
- Cryme Tyme, amerykański wrestler
- 1985:
- Charlie Adam, szkocki piłkarz
- Ollie Bridewell, brytyjski motocyklista wyścigowy (zm. 2007)
- Roman Červenka, czeski hokeista
- Raven-Symoné, amerykańska aktorka, piosenkarka, tancerka
- 1986:
- Mohammed Gassid, iracki piłkarz, bramkarz
- Anicka van Emden, holenderska judoczka
- 1987:
- Gonzalo Higuaín, argentyński piłkarz
- Calvin Smith, amerykański lekkoatleta, sprinter
- 1988:
- Wilfried Bony, iworyjski piłkarz
- Neven Subotić, serbski piłkarz
- 1989:
- Rosalind Groenewoud, kanadyjska narciarka dowolna
- Domagoj Kapec, chorwacki hokeista (zm. 2008)
- Marion Maréchal-Le Pen, francuska polityk
- 1990:
- Giulia Boverio, włoska aktorka
- Lenka Dürr, niemiecka siatkarka
- Pál Joensen, farerski pływak
- Wil Myers, amerykański baseballista
- Shōya Tomizawa, japoński motocyklista wyścigowy (zm. 2010)
- 1991:
- Kiki Bertens, holenderska tenisistka
- Elisa Longo Borghini, włoska kolarka szosowa
- Thomas Oar, australijski piłkarz
Zmarli[edytuj | edytuj kod]
- 1041 – Michał IV Paflagończyk, cesarz bizantyński (ur. 1010)
- 1198 – Awerroes, arabski filozof, teolog, lekarz, prawnik, matematyk, polityk (ur. 1126)
- przed 1200 – Włodzimierz Przemyślida, książę ołomuniecki (ur. 1145)
- 1310 – Stefan I, książę Dolnej Bawarii (ur. 1271)
- 1339 – Jadwiga Bolesławówna, królowa Polski (ur. ok. 1266 lub później)
- 1475 – Paolo Uccello, włoski malarz (ur. 1397)
- 1508 – Rene I, książę Lotaryngii (ur. 1451)
- 1553 – Giovanni Domenico de Cupis, włoski kardynał (ur. 1493)
- 1561 – Kaspar Schwenkfeld, śląski reformator religijny (ur. 1490)
- 1588 – Eustachy White, angielski duchowny katolicki, męczennik, święty (ur. ok. 1560)
- 1591:
- Edmund Gennings, angielski duchowny katolicki, męczennik, święty (ur. 1567)
- Polidor Plasden, angielski duchowny katolicki, męczennik, święty (ur. 1563)
- Switun Wells, angielski męczennik, święty (ur. ok. 1536)
- 1603 – William Gilbert, angielski lekarz, fizyk (ur. 1544)
- 1610 – Jan Roberts, walijski benedyktyn, męczennik, święty (ur. ok. 1576)
- 1618 – Giulio Caccini, włoski kompozytor (ur. ok. 1545)
- 1626 – Edmund Gunter, angielski matematyk (ur. 1581)
- 1632:
- Melchior od św. Augustyna, hiszpański augustianin rekolekta, misjonarz, męczennik, błogosławiony (ur. 1599)
- Marcin od św. Mikołaja, hiszpański augustianin rekolekta, misjonarz, męczennik, błogosławiony (ur. 1598)
- 1665 – Tarquinio Merula, włoski kompozytor, organista (ur. 1595)
- 1679 – Francesco Barberini, włoski kardynał (ur. 1597)
- 1700 – Tomasz Bogoria Skotnicki, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy chełmiński (ur. ok. 1641)
- 1736 – Antonio Manoel de Vilhena, portugalski arystokrata, wielki mistrz zakonu joannitów (ur. 1663)
- 1739 – Józef Michał Karp, polski duchowny katolicki, biskup żmudzki (ur. 1679)
- 1748 – Ewald Jürgen Georg von Kleist, niemiecki prawnik, uczony (ur. 1700)
- 1791 – Jakub Frank, rabin, cadyk, filozof, mistyk, kupiec, reformator religijny, prorok, astrolog, alchemik (ur. 1726)
- 1792 – William Hoare, brytyjski malarz (ur. ok. 1707)
- 1804 – Michał Kosmowski, polski duchowny katolicki, biskup pomocniczy gnieźnieński (ur. 1725)
- 1831 – Thomas Johann Seebeck, niemiecki fizyk (ur. 1770)
- 1850 – Józef Bem, polski generał, uczestnik powstania listopadowego i Wiosny Ludów (ur. 1794)
- 1851 – Karl Drais, niemiecki wynalazca (ur. 1785)
- 1865 – Leopold I Koburg, książę Saksonii-Coburg-Gotha, król Belgów (ur. 1790)
- 1873 – Ludwik Brzozowski, polski pisarz, poeta, uczestnik powstania styczniowego (ur. 1833)
- 1880 – Marek Antoni Durando, włoski lazarysta, błogosławiony (ur. 1801)
- 1884:
- Jules Bastien-Lepage, francuski malarz (ur. 1848)
- August Mosbach, polski historyk, publicysta pochodzenia żydowskiego (ur. 1817)
- Eduard Rüppell, niemiecki zoolog, odkrywca (ur. 1794)
- 1887 – Henryk Janko, polski ziemianin, polityk, wojskowy, uczestnik powstania listopadowego, Wiosny Ludów i powstania styczniowego (ur. 1807)
- 1889 – Ludwig Anzengruber, austriacki pisarz, poeta (ur. 1839)
- 1896 – Alfred Nobel, szwedzki chemik, wynalazca, fundator Nagrody Nobla (ur. 1833)
- 1897 – Alfred Hartmann, szwajcarski pisarz (ur. 1814)
- 1902 – Arthur Gundaccar von Suttner, austriacki baron, pisarz (ur. 1850)
- 1906 – Dame Grujew, bułgarski rewolucjonista, polityk (ur. 1871)
- 1909 – Czerwona Chmura, wódz indiański (ur. 1822)
- 1911 – Joseph Dalton Hooker, brytyjski botanik, podróżnik (ur. 1817)
- 1917 – Mackenzie Bowell, kanadyjski polityk, premier Kanady (ur. 1824)
- 1919 – Franz Steindachner, austriacki ichtiolog (ur. 1834)
- 1926 – Nikola Pašić, serbski polityk, premier Serbii (ur. 1845)
- 1928 – Charles Rennie Mackintosh, szkocki architekt, malarz (ur. 1868)
- 1932 – Adam Kryński, polski językoznawca (ur. 1844)
- 1933 – Wilhelm von Fircks, niemiecki baron, geolog, polityk (ur. 1870)
- 1935 – John Carden, brytyjski konstruktor broni pancernej (ur. 1892)
- 1936:
- Adolf Mariano, hiszpański zakonnik, męczennik, błogosławiony (ur. 1910)
- Antoni Maria Martín Hernández, hiszpański salezjanin, męczennik, błogosławiony (ur. 1885)
- Luigi Pirandello, włoski powieściopisarz, dramaturg, nowelista, laureat Nagrody Nobla (ur. 1867)
- Gonsalwy Viñes Masip, hiszpański duchowny katolicki, męczennik, błogosławiony (ur. 1883)
- Leon Wasilewski, polski polityk, dyplomata (ur. 1870)
- 1939:
- Henryka Frenkel, polska lekarka pediatra pochodzenia żydowskiego (ur. 1880)
- John Grieb, amerykański gimnastyk (ur. 1879)
- 1942 – Edwin Geist, niemiecki dziennikarz, kompozytor, dyrygent pochodzenia żydowskiego (ur. 1902)
- 1943 – Alfred Lampe, polski działacz robotniczy i komunistyczny, publicysta pochodzenia żydowskiego (ur. 1900)
- 1945 – Theodor Dannecker, niemiecki funkcjonariusz nazistowski, zbrodniarz wojenny (ur. 1913)
- 1946 – Damon Runyon, amerykański dziennikarz, pisarz (ur. 1884)
- 1947 – Pierre-André-Charles Petit de Julleville, francuski duchowny katolicki, arcybiskup Rouen, kardynał (ur. 1876)
- 1948 – Na Hye-sok, koreańska malarka, rzeźbiarka, poetka, działaczka niepodległościowa, feministka (ur. 1896)
- 1951 – Algernon Blackwood, brytyjski pisarz, dziennikarz, spiker radiowy (ur. 1869)
- 1953 – Lucyna Messal, polska aktorka, śpiewaczka, tancerka (ur. 1886)
- 1954 – Jerzy Lande, polski prawnik, fotograf, taternik (ur. 1886)
- 1958 – Hans Næss, norweski żeglarz sportowy (ur. 1886)
- 1959 – Andrzej Sołtan, polski fizyk jądrowy (ur. 1897)
- 1963 – Gunnar Strömstén, fiński łyżwiarz szybki (ur. 1885)
- 1965 – Michał Grażyński, polski polityk, wojewoda śląski, minister informacji (ur. 1890)
- 1967 – Otis Redding, amerykański piosenkarz (ur. 1941)
- 1968:
- Karl Barth, szwajcarski teolog protestancki (ur. 1886)
- Thomas Merton, amerykański pisarz (ur. 1915)
- Tian Han, chiński dramaturg, reżyser, scenarzysta (ur. 1898)
- 1970:
- Stanisław Nadzin, polski dziennikarz, tłumacz (ur. 1914)
- Willem van de Poll, holenderski fotograf (ur. 1895)
- 1972 – Gyula Moravcsik, węgierski historyk, bizantynolog, medwiedista (ur. 1892)
- 1973 – Simcha Baba, izraelski polityk (ur. 1902)
- 1978 – Edward Davis Wood Jr., amerykański reżyser filmowy (ur. 1924)
- 1979 – Ann Dvorak, amerykańska aktorka (ur. 1912)
- 1980 – Phillip MacDonald, brytyjski pisarz, scenarzysta filmowy (ur. 1900)
- 1982:
- Freeman Gosden, amerykański aktor, komik (ur. 1899)
- Tomasz Hopfer, polski dziennikarz sportowy (ur. 1935)
- 1983 – Hilary Chełchowski, polski polityk, wicepremier (ur. 1908)
- 1985 – Ewa Kołaczkowska, polska pisarka, tłumaczka (ur. 1910)
- 1986:
- Susan Cabot, amerykańska aktorka (ur. 1927)
- Bruno Mora, włoski piłkarz (ur. 1937)
- 1987:
- Jascha Heifetz, amerykański skrzypek pochodzenia żydowskiego (ur. 1901)
- Slam Stewart, amerykański basista jazzowy (ur. 1914)
- 1988 – Richard S. Castellano, amerykański aktor (ur. 1933)
- 1990:
- Armand Hammer, amerykański przemysłowiec, filantrop pochodzenia żydowskiego (ur. 1898)
- Marino Morettini, włoski kolarz torowy (ur. 1931)
- 1991 – Franco Maria Malfatti, włoski polityk (ur. 1927)
- 1992:
- Ignacy Loga-Sowiński, polski polityk, działacz komunistyczny i związkowy (ur. 1914)
- Dan Maskell, brytyjski dziennikarz sportowy (ur. 1908)
- Josephine McKim, amerykańska pływaczka (ur. 1910)
- 1994:
- Keith Joseph, brytyjski arystokrata, polityk (ur. 1918)
- Alex Wilson, kanadyjski lekkoatleta, sprinter i średniodystansowiec (ur. 1905)
- 1996:
- Faron Young, amerykański piosenkarz (ur. 1932)
- Maryna Zagórska, polska tłumaczka (ur. 1906)
- 1999:
- Rick Danko, kanadyjski muzyk, członek zespołu The Band (ur. 1942)
- Shirley Hemphill, amerykańska aktorka (ur. 1947)
- Franjo Tuđman, chorwacki polityk, prezydent Chorwacji (ur. 1922)
- 2000:
- Klaus Neumann, niemiecki pilot wojskowy, as myśliwski (ur. 1923)
- Marie Windsor, amerykańska aktorka (ur. 1919)
- 2003:
- Bonifacy Dymarczyk, polski aktor, reżyser teatralny, kabareciarz (ur. 1951)
- Janusz Pajewski, polski historyk (ur. 1907)
- 2005:
- Mary Jackson, amerykańska aktorka (ur. 1910)
- Eugene McCarthy, amerykański polityk (ur. 1916)
- Richard Pryor, amerykański aktor, komik (ur. 1940)
- 2006:
- Ivan Dieška, słowacki taternik, alpinista, pisarz (ur. 1941)
- Salvatore Pappalardo, włoski duchowny katolicki, arcybiskup Palermo, kardynał (ur. 1918)
- Augusto Pinochet, chilijski generał, polityk, prezydent Chile (ur. 1915)
- Włodzimierz Rzeczycki, polski aktor (ur. 1916)
- Kazimierz Schilling, polski astronom (ur. 1943)
- 2007:
- Leonard Duszeńko, polski leśnik, działacz opozycji antykomunistycznej (ur. 1931)
- Ashleigh Aston Moore, kanadyjska aktorka dziecięca (ur. 1981)
- Andrzej Rogalski, polski piłkarz (ur. 1951)
- Gordon Samuels, australijski prawnik, polityk, gubernator Nowej Południowej Walii (ur. 1923)
- 2008 – Mark Diesen, amerykański szachista (ur. 1957)
- 2009:
- Dilip Chitre, indyjski poeta (ur. 1938)
- Henryk Groszyk, polski prawnik (ur. 1926)
- 2010:
- Czesław Budzyński, polski poeta, powieściopisarz, dyplomata (ur. 1932)
- John Fenn, amerykański chemik, laureat Nagrody Nobla (ur. 1917)
- Mieczysław Krajewski, polski ekonomista, polityk (ur. 1932)
- 2012:
- Iajuddin Ahmed, banglijski polityk, prezydent Bangladeszu (ur. 1931)
- Lisa Della Casa, szwajcarska śpiewaczka operowa (sopran) (ur. 1919)
- Ludwik Górski, polski chemik (ur. 1924)
- John Small, amerykański futbolista (ur. 1946)
- Krzysztof Zalewski, polski historyk, dziennikarz (ur. 1966)
- 2013:
- Jim Hall, amerykański gitarzysta jazzowy (ur. 1930)
- Rossana Podestà, włoska aktorka (ur. 1934)
- 2014:
- Zijad Abu Ajn, pakistański polityk, minister (ur. 1959)
- Ralph Giordano, niemiecki pisarz (ur. 1923)
Przypisy
- ↑ International Animal Rights Day (IARD) (ang.). veggies.org.uk. [dostęp 2011-10-02].
- ↑ Dzień Odlewnika.
- ↑ Chronologiczny spis informacji o świętych i błogosławionych. na brewiarz.katolik.pl.
- ↑ Żywoty Świętych. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-12)].
|