21 juni

21 juni is de 172ste dag van het jaar (173ste dag in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 193 dagen tot het einde van het jaar.

Het is de langste dag van het jaar op het noordelijk halfrond, de kortste op het zuidelijk halfrond. 21 juni is niet noodzakelijkerwijs ook de dag met de vroegste zonsopkomst of laatste zonsondergang, maar het verschil tussen beide momenten is het grootst.

Gebeurtenissen

•  Algemeen
  • 1955 - Het eerste Nijntjeboekje komt uit.
  • 1973 - In Hoofddorp wordt een bronzen beeld van Dik Trom onthuld.
  • 1990 - Iran - 35.000 mensen laten het leven bij een aardbeving met een kracht van 7,7 op de schaal van Richter. De beving treft onder meer de gebieden Gilan en Zanjan. Een half miljoen mensen raakt dakloos en er vallen meer dan 100.000 gewonden.
  • 2004 - Nederland - Voor het eerst in de Nederlandse geschiedenis worden moslimextremisten veroordeeld voor terreur. Het Haagse hof heeft 2 mannen veroordeeld tot 4 en 6 jaar gevangenisstraf voor betrokkenheid bij een voorgenomen aanslag op de Amerikaanse ambassade te Parijs. Eerder waren ze vrijgesproken door de rechtbank, omdat het bewijs steunde op informatie van de AIVD.
  • 2004 - België - Marc Dutroux hoort door Officier van Justitie Bourlet levenslang eisen, en ter beschikking stelling van de regering voor een periode van tien jaar voor psychiatrische behandeling. Dutroux' vrouw Michelle Martin hoort een eis van 30-35 jaar, en Michel Lelièvre 30 jaar. Op 22 juni zullen jury en beroepsrechters de strafmaten bepalen.
  • 2004 - Saoedi-Arabië - De voormalige Saoedische politieagent Saleh Mohammed al-Oufi is de opvolger van de geliquideerde al Qaida leider Abdulaziz al-Muqrin, zo wordt gemeld door de Arabische krant Al-Asharq al-Awsat. Al-Oufi staat vierde op de lijst van gezochte criminelen in Saoedi-Arabië.

•  Media
  • 1979 - Sony lanceert de eerste Walkman.
  • 1999 - Twee gratis kranten, Metro en Sp!ts, verschijnen voor het eerst in Nederland.

•  Oorlog
  • 533 - Vandaalse Oorlog: Keizer Justinianus I stuurt een Byzantijns expeditieleger onder bevel van Belisarius naar Noord-Afrika.
  • 1919 - In Scapa Flow wordt de Hochseeflotte tot zinken gebracht. Hierbij vallen de laatste slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog.

•  Politiek
  • 1908 - In Londen demonstreren duizenden vrouwen voor vrouwenkiesrecht.
  • 1976 - De communistische partij van Enrico Berlinguer wint de verkiezingen in Italië.

•  Religie
  • 1700 - Paus Innocentius XII benoemt drie nieuwe kardinalen.
  • 1846 - Kroning van Paus Pius IX in Rome.
  • 1926 - Paus Pius XI benoemt twee nieuwe kardinalen.
  • 1963 - Kardinaal Giovanni Battista Montini wordt gekozen tot Paus Paulus VI.
  • 1966 - Oprichting van drie Rooms-katholieke kerkprovincies in Oceanië: Suva in Fiji, Cookeilanden, Kiribati en Samoa, Papeete in Frans-Polynesië, en Nouméa in Nieuw-Caledonië, Vanuatu en Wallis en Futuna.

•  Sport
  • 1960 - De West-Duitse atleet Armin Hary brengt het wereldrecord op de 100 m op 10,0 sec.
  • 1964 - Spanje wint het EK voetbal door in de finale titelverdediger Sovjet-Unie met 2-1 te verslaan.
  • 1970 - Brazilië wint de wereldtitel door Italië in de finale van het WK voetbal met 4-1 te verslaan.
  • 1976 - Zwemmer Brian Goodell verbetert in Long Beach het wereldrecord op de 1500 meter vrije slag tot 15.06,66. Het oude record (15.10,89) stond sinds 27 februari 1976 op naam van Stephen Holland.
  • 1978 - Het Nederlands voetbalelftal zet Italië met 2-1 opzij in de halve finaleronde van het WK voetbal 1978 in Argentinië. De doelpunten komen op naam van Ernie Brandts (twee, inclusief een eigen doelpunt) en Arie Haan (afstandsschot). Oranje plaatst zich voor de finale tegen gastland Argentinië.
  • 1982 - Tijdens het WK-duel tussen Frankrijk en Koeweit betreedt sjeik Fahid Al-Ahmad Al-Sabah het veld uit protest tegen het toekennen van het vierde Franse doelpunt. Scheidsrechter Miroslav Stupar uit de Sovjet-Unie geeft gehoor aan het verzoek en keurt het doelpunt af. Frankrijk wint het duel uiteindelijk met 4-1.
  • 1983 - Zwemmer Michael Gross uit West-Duitsland brengt in Hannover het wereldrecord op de 200 meter vrije slag op 1.48,28.
  • 1988 - Het Nederlands elftal verslaat West-Duitsland in de halve finale van het EK voetbal in Hamburg met 2-1.
  • 2003 - De hockeysters van Hockeyclub 's-Hertogenbosch winnen de zesde landstitel op rij in de Nederlandse hoofdklasse door Laren met 3-2 te verslaan in het tweede duel uit de finale van de play-offs.
  • 2006 - Servië en Montenegro verliest bij het WK voetbal de allerlaatste wedstrijd als duostaat met 3-2 van Ivoorkust.
  • 2008 - Het Nederlands elftal wordt verslagen door Rusland in de kwartfinale van het EK voetbal 2008 met 3-1 in het Zwitserse Bazel.

•  Wetenschap en technologie
  • 1948 - Introductie van de lp in New York.
  • 1952 - In het Mathematisch Centrum Amsterdam wordt de ARRA I, de eerste in Nederland gebouwde computer in gebruik genomen.
  • 2004 - Verenigde Staten - Rond 15:30 GMT vertrekt de eerste particuliere ruimtevlucht ooit. Het ruimtevaartuig, de SpaceShipOne wordt door Mike Melvill bestuurd, en stijgt op tot 100 km hoogte waarna het terug keert op aarde. Tot dan toe was ruimtereizen voorbehouden aan diverse overheden.
  • 2005 - Lancering van de Cosmos 1, het eerste ruimteschip aangedreven door een zonnezeil.

Geboren

• 1002 - Bruno van Egisheim en Dagsburg, paus Leo IX (overleden 1054)
• 1732 - Johann Christoph Friedrich Bach, Duits componist (overleden 1795)
• 1781 - Siméon Poisson, Frans wiskundige (overleden 1840)
• 1810 - Gijsbertus Schot, Nederlands politicus (overleden 1889)
• 1838 - Edouard Castres, Zwitsers kunstenaar (overleden 1902)
• 1863 - Max Wolf, Duits astronoom (overleden 1932)
• 1864 - Heinrich Wölfflin, Zwitsers kunsthistoricus (overleden 1945)
• 1876 - Willem Keesom, Nederlands natuurkundige (overleden 1956)
• 1882 - Lluís Companys, Catalaans politicus (overleden 1940)
• 1886 - Lode Monteyne, Vlaams schrijver en toneelcriticus (overleden 1959)
• 1887 - Norman Levi Bowen, Canadees geoloog (overleden 1956)
• 1888 - Juan Domingo Brown, Argentijns voetballer (overleden (1931)
• 1898 - Antonius Kuys, Nederlands wielrenner (overleden 1982)
• 1902 - Carlos Schneeberger, Chileens voetballer (overleden 1973)
• 1905 - Jacques Goddet, Frans journalist en directeur van de Ronde van Frankrijk (overleden 2000)
• 1905 - Jean-Paul Sartre, Frans filosoof en schrijver (overleden 1980)
• 1906 - Gusztáv Sebes, Hongaars voetballer en voetbaltrainer (overleden 1986)
• 1907 - Piet Heins, Nederlands componist en collaborateur (overleden 1973)
• 1908 - William K. Frankena, Amerikaans moraalfilosoof (overleden 1994)
• 1913 - Luis Taruc, Filipijns communist en leider van de Hukbalahap (overleden 2005)
• 1915 - Cesar Basa, Filipijns gevechtspiloot (overleden 1941)
• 1916 - Joseph Cyril Bamford, Brits werktuigbouwkundige (overlegen 2001)
• 1917 - Luis Rojas Mena, Mexicaans bisschop (overleden 2009)
• 1920 - Wim Hornman, Nederlands auteur (overleden 1996)
• 1921 - Jane Russell, Amerikaans actrice (overleden 2011)
• 1922 - Johannes ter Schure, Nederlands bisschop van 's-Hertogenbosch (overleden 2003)
• 1924 - Ernst Zacharias, Duits musicus en ingenieur
• 1925 - Maureen Stapleton, Amerikaans actrice (overleden 2006)
• 1928 - Wolfgang Haken, Amerikaans wiskundige
• 1928 - Georg Lentz, Duits uitgever en schrijver (overleden 2009)
• 1929 - Ed Leeflang, Nederlands dichter (overleden 2008)
• 1932 - Barbara Levick, Brits historica
• 1932 - Jamil Nasser, Amerikaans jazz-bassist (overleden 2010)
• 1932 - Lalo Schifrin, Argentijns componist
• 1932 - Leonid Spirin, Sovjet-Russisch atleet (overleden 1982)
• 1933 - John Cannon, Canadees autocoureur (overleden 1999)
• 1933 - Bernie Kopell, Amerikaans acteur en scenarioschrijver
• 1935 - Monte Markham, Amerikaans acteur
• 1935 - Françoise Sagan, Frans schrijfster (overleden 2004)
• 1936 - Tom Voûte, Nederlands kinderoncoloog (overleden 2008)
• 1937 - Donald Dean, Amerikaans jazz-drummer
• 1941 - Carol van Herwijnen, Nederlands acteur (overleden 2008)
• 1941 - Luis Singson, Filipijns politicus
• 1941 - Hein Verbruggen, Nederlands sportbestuurder
• 1943 - Salomé (zangeres), Spaans zangeres
• 1944 - Ray Davies, Brits zanger en gitarist, samen met broer Dave de voorlieden van The Kinks
• 1944 - Frans Luitjes, Nederlands atleet (overleden 1965)
• 1944 - Tony Scott, Brits filmregisseur en producer (overleden 2012)
• 1945 - Jan Mak, Nederlands voetbaltrainer
• 1945 - José Raúl Vera López, Mexicaans bisschop en mensenrechtenverdediger
• 1947 - Lex van Delden, Nederlands acteur en zanger (overleden 2010)
• 1947 - Michael Gross, Amerikaans acteur
• 1948 - Ian McEwan, Brits schrijver
• 1948 - Lionel Rose, Australisch bokser en Aboriginal (overleden 2011)
• 1949 - Robert Hoozee, Vlaams museumdirecteur (overleden 2012)
• 1949 - Luís Pereira, Braziliaans voetballer
• 1951 - Miguel Ángel Gamboa, Chileens voetballer
• 1951 - John Terra, Vlaams zanger
• 1952 - Alicia de Bielefeld, buitenechtelijke dochter van Prins Bernhard
• 1953 - Benazir Bhutto, Pakistaans politica (overleden 2007)
• 1953 - Augustus Pablo, Jamaicaans artiest (overleden 1999)
• 1954 - Chitra Gajadin, Surinaams schrijfster
• 1954 - Anne Kirkbride, Brits actrice (overleden 2015)
• 1955 - Michel Platini, Frans voetballer
• 1956 - Ina Steenbruggen, Nederlands schaatsster
• 1956 - Willy Van Huylenbroeck, Belgisch atleet
• 1957 - Wivineke van Groningen, Nederlands actrice
• 1957 - Luis Antonio Tagle, Filipijns aartsbisschop van Manilla
• 1958 - Rachel McLish, Mexicaans-Amerikaans bodybuildster
• 1961 - Manu Chao, Frans folk-zanger van Spaanse origine
• 1962 - Marc Punt, Vlaams regisseur en producent
• 1963 - Gosho Aoyama, Japans mangaka
• 1964 - Philippe Aerts, Belgisch contrabasspeler
• 1964 - Dean Saunders, Welsh voetballer en voetbalcoach
• 1965 - François Baroin, Frans politicus
• 1965 - Yang Liwei, Chinees ruimtevaarder
• 1966 - Luca Gelfi, Italiaans wielrenner (overleden 2009)
• 1967 - Reinette Klever, Nederlands politica
• 1967 - Yingluck Shinawatra, Thais politicus
• 1968 - Tim Simenon, Brits danceproducer
• 1968 - Sonique, Brits dj en zangeres
• 1969 - Jonathan Aube, Amerikaans acteur en regisseur
• 1971 - Faryd Mondragón, Colombiaans voetballer
• 1972 - William Kiplagat, Keniaans atleet
• 1972 - J. Robin Miller, Amerikaans actrice
• 1973 - Fedja van Huêt, Nederlands acteur
• 1973 - Juliette Lewis, Amerikaans actrice
• 1974 - Jorge Giacinti, Argentijns wielrenner
• 1974 - Maggie Siff, Amerikaans actrice
• 1975 - Yassine Abdellaoui, Marokkaans voetballer
• 1975 - Rebecca Bijker, Nederlands televisiepresentatrice
• 1975 - Silvan Stoet, Nederlands radio-dj en stemacteur
• 1976 - Miroslav Karhan, Slowaaks voetballer
• 1976 - Sander van der Weide, Nederlands hockeyer
• 1977 - René Obst, Duits wielrenner
• 1977 - Kjell Provost, Belgisch atleet
• 1978 - Thomas Blondeau, Vlaams schrijver, dichter en journalist (overleden 2013)
• 1978 - Abdelkrim Brahmi, (Rim'K) Frans-Algerijns rapper
• 1980 - Branko Bošković, Montenegrijns voetballer
• 1980 - Gerard de Rooy, Nederlands ondernemer en rallycoureur
• 1980 - Judith Vis, Nederlands atlete
• 1981 - Brad Walker, Amerikaans atleet
• 1982 - Danny Buijs, Nederlands voetballer
• 1982 - William Mountbatten-Windsor, Prins William, zoon van Prins Charles en prinses Diana
• 1982 - Elsbeth van Oostrom, Nederlands paralympisch sportster
• 1983 - Edward Snowden, Amerikaans voormalig medewerker van de CIA, klokkenluider
• 1984 - Eric Hoffmann, Luxemburgs voetballer
• 1985 - Sentayehu Ejigu, Ethiopisch atlete
• 1986 - Bae Sang-moon, Zuid-Koreaans golfer
• 1986 - Lana Del Rey, Amerikaans zangeres
• 1986 - Cheick Tioté, Ivoriaans voetballer
• 1987 - Sebastian Prödl, Oostenrijks voetballer
• 1988 - Mika Ojala, Fins voetballer
• 1989 - Abubaker Kaki Khamis, Soedanees atleet
• 1990 - Miriam Gössner, Duits biatlete en langlaufster
• 1990 - Knowledge Musona, Zimbabwaans voetballer
• 1990 - Håvard Nordtveit, Noors voetballer
• 1990 - Sandra Perković, Kroatisch atlete
• 1991 - Gaël Kakuta, Frans voetballer
• 1992 - Taleb Twatiha, Israëlisch voetballer
• 1997 - Pjotr Wolfs, Vlaams zanger en acteur

Overleden

• 756 - Shomu (55), keizer van Japan
• 1305 - Wenceslaus II van Bohemen (33), koning van Bohemen en Polen
• 1377 - Eduard III (64), koning van Engeland
• 1527 - Niccolò Machiavelli (58), Italiaans politicus en filosoof
• 1529 - John Skelton (~69), Engels dichter
• 1547 - Sebastiano del Piombo (62), Italiaans schilder
• 1582 - Oda Nobunaga (51), Japans daimyo
• 1591 - Aloysius Gonzaga (23), Italiaans heilige en jezuïet
• 1652 - Inigo Jones (78), Engels architect
• 1799 - Albert Meulemans (48), Zuid-Nederlands verzetsstrijder
• 1855 - Jacobus Benjamin Seiler (57), Nederlands militair
• 1874 - Anders Jonas Ångström (59), Zweeds natuurkundige
• 1908 - Nikolaj Rimski-Korsakov (64), Russisch componist
• 1914 - Bertha von Suttner (71), Oostenrijks pacifiste
• 1925 - J.H. Leopold (60), Nederlands dichter en classicus
• 1931 - Pio del Pilar (70), Filipijns revolutionair en generaal
• 1940 - Janusz Kusociński (33), Pools atleet
• 1940 - Hendrik Marsman (40), Nederlands dichter
• 1940 - Édouard Vuillard (71), Frans kunstschilder
• 1954 - Gideon Sundback (74), Zweeds-Amerikaans zakenman en uitvinder
• 1957 - Johannes Stark (83), Duits natuurkundige
• 1958 - Herbert Brenon (78), Iers filmregisseur
• 1959 - Fridtjof Backer-Grøndahl (73), Noors componist/pianist
• 1967 - Antonio Bertola (53), Italiaans wielrenner
• 1968 - William Earl Johns (75), Brits piloot en auteur
• 1970 - Piers Courage (28), Brits autocoureur
• 1970 - Soekarno (69), eerste president van Indonesië
• 1980 - Geninho (61), Braziliaans voetballer
• 1980 - Bert Kaempfert (56), Duits componist, arrangeur en orkestleider
• 1981 - Johan Fabricius (81), Nederlands schrijver
• 1981 - Alberto Suppici (82), Uruguayaans voetballer en trainer
• 1989 - Simon van Collem (70), Nederlands journalist en omroepmedewerker
• 1996 - Gerhard Wendland (74), Duits schlagerzanger
• 1998 - Anastasio Ballestrero (84), Italiaans kardinaal-aartsbisschop van Turijn
• 2000 - Alan Hovhaness (89), Amerikaans componist
• 2001 - John Lee Hooker (83), Amerikaans bluesgitarist
• 2001 - Carroll O'Connor (76), Amerikaans acteur (o.a. Archie Bunker in All in the Family)
• 2003 - Piet Dankert (69), Europees politicus (PvdA)
• 2003 - Leon Uris (78), Amerikaans schrijver
• 2005 - Hendrik Jan van der Molen (94), hoofdcommissaris van Amsterdam
• 2005 - Jaime Sin (76), Filipijns kardinaal en aartsbisschop van Manilla
• 2008 - Kermit Love (91), Amerikaans kostuumontwerper, poppenspeler en -ontwerper (schepper van Pino)
• 2008 - Mosje Temming (68), Nederlands voetballer
• 2010 - Larry Jon Wilson (69), Amerikaans countryzanger
• 2011 - Maria Gomes Valentim (114), bij leven oudste vrouw ter wereld
• 2011 - Paul Goeken (48), Nederlands auteur, schreef ook onder het pseudoniem Suzanne Vermeer
• 2011 - Mary Michon (71), Nederlands programmamaakster, schrijfster en actrice
• 2012 - Richard Adler (90), Amerikaans componist, tekstschrijver en producer van vele Broadwaymusicals
• 2012 - Kaat Tilley (52), Belgisch modeontwerpster
• 2013 - Bernard Hunt (83), Engelse golfprofessional
• 2013 - Alen Pamić (23), Kroatisch voetballer
• 2014 - Gerry Conlon (60), Brits slachtoffer van een justitiële dwaling
• 2015 - Veijo Meri (86), Fins schrijver
• 2015 - Remo Remotti (90), Italiaans schrijver, schilder, acteur, dichter, zanger en humorist
• 2015 - Alexander Schalck-Golodkowski (82), Oost-Duits politicus
• 2015 - Gunther Schuller (89), Amerikaans componist, dirigent en musicus

Viering/herdenking

• Groenland, nationale feestdag
• Het Midzomerfeest (Litha) naar aanleiding van de Zonnewende
• Dag van de wereldvrede en het gebed
• Internationale Dag van het Humanisme
• Wereld Muziek Dag of Fête de la Musique
• Internationale Go Skateboarding Day
• Rooms-katholieke kalender:
  • Heilige Albaan († c. 400)
  • Heilige Aloïs Gonzaga, patroon v/d jeugd († 1591) - Gedachtenis
  • Heilige Engelond(us) († c. 739)
  • Heilige Lazarus, beschermheilige van de leprapatienten
  • Heilige Martinus van Tongeren († 350)
  • Heilige Méen van Rennes († 617)
  • Heilige Terentius van Iconium († 1e eeuw)

Weerextremen

Nederland

Dagrecords

• 1964 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur 9,5 °C
• 1936 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 25,4 °C
• 1987 - Laagste minimumtemperatuur 4,6 °C
• 1936 - Hoogste maximumtemperatuur 31,6 °C
• 1907 - Hoogste uurgemiddelde windsnelheid 10,8 m/s
• 1941 - Langste zonneschijnduur 15,1 uur
• 1958 - Langste neerslagduur 9,1 uur
• 1958 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 14,2 mm
• 1959 - Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid 49 %

België

Dagrecords

• 1964 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur 9,7 °C
• 1936 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 24,8 °C
• 1964 en 1948 - Laagste minimumtemperatuur 5,3 °C
• 1936 - Hoogste maximumtemperatuur 30,7 °C
• 1936 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 17,8 mm

Uitzonderlijke gebeurtenissen

• 1936 - Maximumtemperatuur in Oostende: 33,6 °C.
• 1964 - Vorst in Virton: minimumtemperatuur: –0,6 °C.

Bronnen, noten en/of referenties

Mediabestanden

Zie de categorie 21 June van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.