2010
De Wikipedio
| Yarcenti: | 20ma yarcento · 21ma yarcento · 22ma yarcento |
| Yardeki: | 1990a yari 2000a yari 2010a yari 2020a yari 2030a yari |
| Yari: | 2008 2009 2010 2011 2012 |
2010 esis la:
- Internacion yaro por la biodiverseso
- Internacion yaro por la yuneso
En 2010 eventis granda naturala katastrofi,[1] qui mortigis plu kam 300,000 personi en tota mondo. Mondala produktado di CO2 kreskis 6% ca yaro.
Eventi[redaktar | edit source]
- 1 di januaro - Avalanchi kauzata da intensa pluvi produktas 53 morti en Angra dos Reis, Brazilia, e destruktas historiala patrimonio en São Luís do Paraitinga.
- 4 di januaro - Burj Khalifa, la maxim alta cieloskrapero dil mondo, inauguresas en Dubai, Unionita Araba Emirati.[2]
Nacionala palaco di Haiti, pos ter-tremo.
- 12 di januaro - Ter-tremo kun forteso 7 che la Richter-skalo eventas en Haiti. Cirkum 230 mil personi mortas, un di la maxim granda katastrofi de la historio.
- 18 di januaro - Ter-tremo kun forteso 5.5 che la Richter-skalo en la provinco di San Juan, Arjentinia.
- 18 di februaro - En Nijer, prezidanto Tandja Mamadou revokesas da stato-stroko.
- 27 di februaro - Violenta ter-tremo (forteso 8.8 che la Richter-skalo) ed ondego en Chili produktas 497 morti.
- 5 til 7 di aprilo, Brazilia - Intensa pluvi provokas severa avalanchi en kolini ed inundadi en stradi en Rio de Janeiro, Niterói ed altra urbi en Rio de Janeiro stato, e produktas plu kam 200 morti.
- 10 di aprilo - Lech Kaczyński, lore prezidanto di Polonia, mortas en acidento di aviono proxim Smolensk, Rusia.
- 13 di aprilo - Ter-tremo en Qinghai, Populala Republiko di Chinia kun forteso 6.9 che la Richter-skalo produktas adminime 2,000 morti e plu kam 10,000 vunditi[3]
- 14 di aprilo - L'erupto dil volkano Eyjafjallajökull en Islando liberigas imensa quanto di volkanala cendri en atmosfero til 9 km di altitudo. Kom rezulto, on disruptas la flugi en Europana aeroportui.
- 11 di junio til 11 di julio - En Sudafrika eventas la mondala Kupo di Futbalo. Hispania ganas la kupo.
- 25 di julio - Wikileaks komencas publikigar plu kam 90,000 sekreta Usana dokumenti e raporti de 2004 til 2010 pri l'Afganistan milito ed altra temi.
- 29 di julio - Intensa pluvi di monsono kauzas severa inundado en India e produktas plu kam 1.600 morti.
- 29 di agosto - Volkano Sinabung eruptas en Indonezia pos 400-yara ne-aktiveso. Mili de personi evakuesas, e nur 1 homo mortas.
- 23 di septembro - On komencas striki en Francia kontre la reformo en la sistemo di pensioni. Franca guvernerio propozis augmentar de 65 til 67 yari la normala evo por recevar pensioni. Striki kontinuas dum oktobro ed eventas precipue en Bordeaux, Lille, Lyon, Marseille, Paris e Toulouse.
- 29 di septembro - Generala striko en Hispania: 95,000 manifesteri okupas la stradi en Madrid e 75,000 en Barcelona.
- 3 di oktobro - En Brazilia eventas generala elekto por prezidanto, federala deputati, statala deputati, guverniestri di stati e senatani. José Serra e Dilma Rousseff disputos la duesma prezidantala baloto en 31 di oktobro sam yaro.
- 10 di oktobro - Kuracao divenas nedependanta rejio interne la Nederlandan Antili.
- 13 di oktobro - En Chili 33 ministi esas retroduktita kun vivo de un mineyo di kupro en Copiapó, pos transvivar dum 69 dii sub 700 metri de la surfaco.
- 25 di oktobro - Ter-tremo ed ondego en Indonezia produktas plu kam 400 morti.
- 26 di oktobro - Erupto di volkano Monto Merapi en centro di Java, Indonezia dissemas cindri, gazi e piroklastik flui. Triacent personi mortigesas e centi di mili obligesas ad abandonar lua domi.[4]
- 31 di oktobro - Dilma Rousseff elektesas prezidantino di Brazilia, l'unesma muliero ad okupar ta ofico en lando.
- 25 til 28 di novembro - La polico di Rio de Janeiro kun la helpo di militisti de armeo e mar-armeo retroprenas povra-quarteti en la regiono konocata kom Complexo do Alemão, en la nordo dil urbo di Rio de Janeiro por kombatar komercisti di torpor-drugi. Kom rezulto, plu kam 10 tuni di hashisho e kokaino, e dozeni di fusili ed altra pafili konfiskesas, e 31 kriministi enkarcerigesas.
- 29 di novembro - eventas la 16ma asemblo pri klimatala chanjo en Cancún, Mexikia. La konkordo propozis la kreado di un provizuro qua povas atingar 100 miliardi dolari til 2020 por kombatar l'efekti di globala varmesko.
- 29 di novembro - L'Instituto por geografio e statistiko (IBGE, en portugalana) anuncas la rezulto dil Kontado 2010 en Brazilia: lando havas 190,732,694 habitanti.
- 2 di decembro - NASA anuncas la deskovro di bakterio qua povas vivar kun arseno vice ke fosfo.
- 2 di decembro - FIFA anuncas ke Rusia e Katar hostesos la Mondala Kupo di Futbalo en 2018 ed en 2022, rispektive.
- 6 di decembro - Komencas la sezono di inundadi en Nova Suda Wals e Queensland, Australia. Til januaro 2011 eventos miliardi di dolari en perdaji. Plu kam 40 urbi e plu kam 200 mil personi esos severe afektita, 4 mil personi perdos lia domi, e l'exportacajo di Australiana karbono e la produktado di kotono esos severe afektata[5][6][7].
- 23 di decembro - Populala Republiko di Chinia ofras ekonomiala helpo ad Eurozono tra la debo-krizo.
- 23 di decembro - Adminime 20 personi enterigesas da terkrulado en Santander, Kolumbia.
- decembro - Komencas la sezono di forta pluvi ed inundadi en Sud-estala regiono di Brazilia. En Espírito Santo 4 ed en Minas Gerais 15 personi mortas.
Naski[redaktar | edit source]
Morti[redaktar | edit source]
- 4 di januaro - Johan Ferrier, unesma prezidanto di Surinam (n. 1910)
- 13 di januaro - Teddy Pendergrass, Usana kantisto (n. 1950)
- 15 di januaro - Marshall Warren Nirenberg, Usana biologiisto, Nobel-laureato (n. 1927)
- 23 di januaro - Iskandar di Johor, rejulo di Malaizia (n. 1932)
- 27 di januaro - J. D. Salinger, Usana skriptisto (n. 1919)
- 1 di februaro - Steingrímur Hermannsson, chefministro di Islando (n. 1928)
- 7 di februaro - André Kolingba, prezidanto di Centrafrika (n. 1936)
- 4 di marto - Vladislav Ardzinba, prezidanto di Abkhazia (n. 1945)
- 20 di marto - Girija Prasad Koirala, chefministro di Nepal (n. 1925)
- 22 di marto - James Whyte Black, Britaniana mediko e fiziologiisto, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino (n. 1924)
- 1 di aprilo - Tzanis Tzannetakis, chefministro di Grekia (n. 1927)
- 8 di aprilo - Malcolm McLaren, Britaniana muzikistulo ed entraprezisto (n. 1946)
- 8 di aprilo - Abel Muzorewa, chefministro di Zimbabwe-Rhodezia (n. 1925)
- 10 di aprilo - Lech Kaczyński, prezidanto di Polonia (n. 1949)
- 10 di aprilo - Dixie Carter, Usan aktoro (n. 1939)
- 25 di aprilo - Alan Sillitoe, Britaniana skriptisto (n. 1928)
- 5 di mayo - Umaru Yar'Adua, prezidanto di Nigeria (n. 1951)
- 12 di mayo - Antonio Ozores, Hispanian aktoro (n. 1928)
- 16 di mayo - Ronnie James Dio, Usana muzikistulo (Black Sabbath) (n. 1942)
- 16 di mayo - Oswaldo López Arellano, prezidanto di Honduras (n. 1921)
- 29 di mayo - Dennis Hopper, Usan aktoro e filmifisto (n. 1936)
- 18 di junio - José Saramago, Portugalana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1922)
- 23 di junio - Mohammed Mzali, chefministro di Tunizia (n. 1925)
- 26 di junio - Algirdas Brazauskas, prezidanto di Lituania (n. 1932)
- 20 di julio - Benedikt Sigurðsson Gröndal, chefministro di Islando (n. 1924)
- 25 di julio - Vasco de Almeida e Costa, militisto e chefministro di Portugal (n. 1932)
- 5 di agosto - Godfrey Binaisa, prezidanto di Uganda (n. 1920)
- 12 di agosto - Guido de Marco, prezidanto di Malta (n. 1931)
- 17 di agosto - Francesco Cossiga, prezidanto di Italia (n. 1928)
- 28 di agosto - Sinan Hasani, prezidanto di Yugoslavia (n. 1922)
- 24 di septembro - Gennady Yanayev, prezidanto di Sovietia (n. 1937)
- 29 di septembro - Georges Charpak, Polonian injenioro e fizikistulo, Nobel-laureato (n. 1924)
- 29 di septembro - Tony Curtis, Usan aktoro (n. 1925)
- 7 di oktobro - Milka Planinc, chefministro di Yugoslavia (n. 1924)
- 9 di oktobro - Maurice Allais, Franca ekonomikistulo, Nobel-laureato (n. 1911)
- 10 di oktobro - Solomon Burke, Usana muzikistulo e kantistulo (n. 1940)
- 20 di oktobro - Farooq Leghari, prezidanto di Pakistan (n. 1940)
- 23 di oktobro - David Howard Thompson, chefministro di Barbados (n. 1961)
- 25 di oktobro - Gregory Isaacs, Jamaikana muzikistulo (n. 1951)
- 27 di oktobro - Néstor Kirchner, prezidanto di Arjentinia (n. 1950)
- 28 di oktobro - Jonathan Motzfeldt, chefministro di Grenlando (n. 1938)
- 3 di novembro - Viktor Chernomyrdin, chefministro di Rusia (n. 1931)
- 11 di novembro - Dino De Laurentiis, Italiana filmifisto (n. 1919)
- 28 di novembro - Leslie Nielsen, Kanadana komediisto (n. 1926)
- 29 di novembro - Mario Monicelli, Italiana filmifisto (n. 1915)
- 2 di decembro - Lee Huan, chefministro di la Republiko di Chinia (n. 1917)
- 10 di decembro - John Bennett Fenn, Usana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1917)
- 24 di decembro - Orestes Quércia, Braziliana politikistulo (n. 1938)
- 25 di decembro - Carlos Andrés Pérez, prezidanto di Venezuela (n. 1922)
- 26 di decembro - Teena Marie, Usana kantistino (n. 1956)
- 26 di decembro - Salvador Jorge Blanco, prezidanto di Dominikana Republiko (n. 1946)
- 30 di decembro - Bobby Farrell, Arubana dansistulo, membro di ensemblo Boney M. (n. 1946)
Nobel-premiiziti[redaktar | edit source]
- Fiziko: Andre Geim e Konstantin Novoselov
- Kemio: Richard Fred Heck, Ei-ichi Negishi, Akira Suzuki
- Fiziologio o Medicino: Robert Geoffrey Edwards
- Literaturo: Mario Vargas Llosa
- Paco: Liu Xiaobo
- Ekonomiko: Peter Arthur Diamond, Dale Thomas Mortensen e Christopher Antoniou Pissarides
Referi[redaktar | edit source]
- ↑ Lemonde.fr. 2010, année des catastrophes naturelles (in Franca). URL vidita ye 2 di decembro 2011.
- ↑ (4 di januaro 2010) Inaugurado el rascacielos más alto del planeta (in Hispaniana). El Mundo.
- ↑ China remembers earthquake dead BBCNews.com
- ↑ Mount Merapi death toll rises (in Angla). guardian.co.uk.
- ↑ Aumenta número de cidades atingidas por enchentes na Austrália
- ↑ Austrália declara estado de emergência em 45 comunidades por inundações
- ↑ Efeitos de enchentes na Austrália podem durar semanas; 200 mil já foram atingidos
