15 april

15 april is de 105de dag van het jaar (106de dag in een schrikkeljaar) in de gregoriaanse kalender. Hierna volgen nog 260 dagen tot het einde van het jaar.

Gebeurtenissen

•  Algemeen
  • 1912 - Het passagiersschip Titanic zinkt op haar eerste overtocht; ongeveer 1500 mensen komen bij die ramp om.
  • 1920 - De anarchisten Nicola Sacco en Bartolomeo Vanzetti vermoorden naar verluidt twee bewakers wanneer zij een schoenwinkel beroven.
  • 1991 - De Oost-Europa Bank wordt opgericht.
  • 2003 - Volkert van der Graaf wordt veroordeeld tot 18 jaar gevangenisstraf voor de moord op Pim Fortuyn.
  • 2003 - De Palestijnse terrorist Abu Abbas wordt door de Amerikanen in Irak gearresteerd.
  • 2005 - De bouw aan de Burj Khalifa is begonnen, wat uiteindelijk het hoogste gebouw ter wereld moet gaan worden.
  • 2010 - Een aswolk teistert Noordwest-Europa door een uitbarsting van de vulkaan Eyjafjallajökull in IJsland. In de daarop volgende dagen wordt in 40 Europese landen het luchtruim bijna volledig gesloten. Deze toestand duurt tot 20 april, waarna het luchtverkeer langzaam weer wordt hervat.
  • 2013 - Bij twee explosies tijdens de Boston Marathon vallen drie doden en meer dan honderd gewonden.

•  Kunst en cultuur
  • 1729 - Eerste uitvoering van de Matthäus Passion.
  • 1738 - Eerste opvoering van Serse.
  • 1874 - In Parijs start een groep jonge, voornamelijk impressionistische kunstenaars een geruchtmakende expositie.
  • 1914 - Hermann Hesse publiceert zijn roman Rosshalde.
  • 1977 - Roman Polański verschijnt voor de rechter in Los Angeles op verdenking van verkrachting van een dertienjarig meisje.

•  Media
  • 1947 - Oprichting van de Nederlandse Wereldomroep.
  • 1999 - De Nederlandse publieke en commerciële omroepen voeren gezamenlijk actie voor de vluchtelingen uit Kosovo. In een drie uur durende programma wordt ruim dertig miljoen gulden ingezameld.

•  Oorlog
  • 73 - In Judea wordt de citadel van Massada ten zuiden van de Dode Zee, door het Romeinse leger (Legio X Fretensis) onder bevel van Lucius Flavius Silva veroverd. De Zeloten (960 mannen, vrouwen en kinderen) plegen na een korte belegering massaal zelfmoord.
  • 1450 - Slag van Formigny. Het Franse leger maakt een einde aan de overheersing van het noorden van Frankrijk. Dit luidt het einde van de Honderdjarige Oorlog in.
  • 1632 - Slag bij Rain. Zweedse troepen verslaan het Heilige Roomse Rijk tijdens de Dertigjarige Oorlog.
  • 1940 - De Geallieerden beginnen hun aanval op de Noorse stad Narvik.
  • 1945 - Bevrijding van het concentratiekamp Bergen-Belsen.
  • 1945 - De Nederlandse provincie Friesland wordt bevrijd.
  • 1986 - Operatie El Dorado Canyon: de Amerikaanse marine bombardeert doelen in Libië als vergelding voor een aanslag op 5 april in een discotheek in Berlijn waar Amerikaanse slachtoffers vielen.
  • 2014 - In het oosten van Oekraïne begint de strijd tegen separatisten.

•  Politiek
  • 781 - Koning Karel de Grote benoemt zijn zoon Karloman tot "koning van Italië". Hij wordt door paus Adrianus I herdoopt tot Pepijn en gekroond met de IJzeren Kroon ("Kroon van de Longobarden"). Zijn andere zonen Karel I wordt geïnstalleerd als koning van Neustrië en de 3-jarige Lodewijk I wordt benoemd tot koning van Aquitanië.
  • 1246 - Delft krijgt stadsrechten.
  • 1865 - Abraham Lincoln sterft aan zijn verwondingen die hij de vorige dag opliep.
  • 1893 - Oprichting van de Christene Volkspartij.
  • 1989 - Op het Plein van de Hemelse Vrede in Peking begint een studentenopstand.
  • 1994 - Te Marrakesh wordt de Slotakte getekend van de onderhandelingen in het kader van de Uruguay-ronde van de GATT.
  • 1996 - In Zuid-Afrika start een Waarheidscommissie haar onderzoek naar de schending van de mensenrechten tijdens het apartheidsbewind.

•  Recreatie
  • 1900 - In Parijs opent de Exposition Universelle, de grootste wereldtentoonstelling ooit in Europa, haar deuren. Vooral nieuwigheden zoals elektriciteit en film trekken veel belangstelling. De eerste Parijse metro is nog een blijvende herinnering aan deze grote tentoonstelling.
  • 1983 - Tokyo Disneyland, het eerste attractiepark binnen het Tokyo Disney Resort, wordt officieel geopend.

•  Religie
  • 1776 - Paus Pius VI creëert twee nieuwe kardinalen.
  • 1833 - Paus Gregorius XVI creëert twee nieuwe kardinalen.
  • 1901 - Paus Leo XIII creëert tien nieuwe kardinalen.
  • 1945 - Encycliek Communium Interpretes Dolorum van Paus Pius XII met een oproep tot gebed voor de vrede in de maand mei.

•  Sport
  • 1896 - Einde van de eerste moderne Olympische Spelen, zie Olympische Zomerspelen 1896.
  • 1907 - Oprichting van de Argentijnse omnisportclub Unión de Santa Fe.
  • 1910 - Charles Daniels scherpt in New York zijn eigen wereldrecord op de 100 meter vrije slag aan tot 1.02,8. Het oude record stond sinds 20 juli 1908 op naam van de Amerikaanse zwemmer.
  • 1913 - Oprichting van de Colombiaanse voetbalclub Independiente Medellín.
  • 1947 - Jackie Robinson maak zijn debuut voor het honkbalteam van de Los Angeles Dodgers, en doorbreekt daarmee de rassensegregatie in die sport.
  • 1967 - Arie den Hartog wint de tweede editie van Nederlands enige wielerklassieker, de Amstel Gold Race.
  • 1989 - Bij de Hillsboroughramp in het stadion van Sheffield Wednesday FC in Engeland, komen 96 toeschouwers om het leven als 4000 voetbalfans zonder kaartje de overvolle tribunes opkomen.
  • 2007 - Joshua Chelenga wint de marathon van Rotterdam in een tijd van 2.08.21
  • 2009 - De Italiaanse wielrenner Alessandro Petacchi wint de Scheldeprijs.

•  Wetenschap en technologie
  • 1866 - Ontdekking van het decreet van Canopus.
  • 1900 - Opening van de Exposition Universelle (1900), de vijfde wereldtentoonstelling al die in Parijs plaatsvindt.
  • 1923 - Insuline wordt voor de eerste keer algemeen beschikbaar voor lijders aan suikerziekte.
  • 1956 - Ingebruikneming van de Dwingeloo Radiotelescoop.

Geboren

Leonardo da Vinci
geboren in 1452

Catharina I van Rusland
geboren in 1684

Raymond Poulidor
geboren in 1936

Miro Varvodić
geboren in 1988

• 1452 - Leonardo da Vinci, Italiaans architect, uitvinder, ingenieur, beeldhouwer, schrijver en schilder (overleden 1519)
• 1563 - Goeroe Arjan, vijfde goeroe van het sikhisme (overleden 1606)
• 1646 - Christiaan V, koning van Denemarken en Noorwegen (1670-1699) (overleden 1699)
• 1684 - Catharina I van Rusland, Russisch tsarina (overleden 1727)
• 1689 - Adriaan Loosjes, Nederlands predikant en schrijver (overleden 1767)
• 1707 - Leonhard Euler, Zwitsers wiskundige (overleden 1783)
• 1707 - Claude Louis de Saint-Germain, Frans generaal en Minister van Oorlog (overleden 1778)
• 1773 - Josef August Schultes, Oostenrijks botanicus en hoogleraar (overleden 1831)
• 1800 - James Clark Ross, Brits ontdekkingsreiziger (overleden 1862)
• 1804 - Marcantonio Pacelli, Italiaans advocaat en adviseur van het Vaticaan (overleden 1902)
• 1812 - Théodore Rousseau, Frans kunstschilder overleden 1867)
• 1832 - Wilhelm Busch, Duits dichter (overleden 1908)
• 1834 - Thomas François Burgers, Zuid-Afrikaans president (overleden 1881)
• 1843 - Henry James, Amerikaans romanschrijver (overleden 1916)
• 1874 - Johannes Stark, Duits natuurkundige (overleden 1957)
• 1875 - Ina Boudier-Bakker, Nederlands schrijfster (overleden 1966)
• 1877 - Jules Basdevant, Frans rechtsgeleerde en rechter (overleden 1968)
• 1890 - Jacob van Domselaer, Nederlands componist (overleden 1960)
• 1890 - Nikolaj Troebetskoj, Russisch taalwetenschapper (overleden 1938)
• 1892 - Corrie ten Boom, Nederlands horlogemaakster, evangeliste en schrijfster (overleden 1983)
• 1892 - Cesare Zerba, Italiaans curiekardinaal (overleden 1973)
• 1894 - Bessie Smith, Amerikaans zangeres (overleden 1937)
• 1898 - Harry Edward, Brits atleet (overleden 1973)
• 1901 - Joe Davis, Brits snookerspeler (overleden 1978)
• 1903 - Albertus Johannes de Haas, Nederlands verzetsstrijder (overleden 1941)
• 1907 - Casper Reardon, Amerikaans harpist (overleden 1941)
• 1907 - Niko Tinbergen, Nederlands etholoog en Nobelprijswinnaar (overleden 1988)
• 1909 - Staf Weyts, Vlaams schrijver (overleden 1985)
• 1910 - Miguel Najdorf, Pools schaker (overleden 1997)
• 1912 - Kim Il-sung, politiek leider van Noord-Korea (overleden 1994)
• 1920 - Richard von Weizsäcker, (West-)Duits bondspresident (overleden 2015)
• 1921 - Jan Bens, Nederlands voetballer en voetbalcoach (overleden 2012)
• 1922 - Graham Whitehead, Brits autocoureur (overleden 1981)
• 1923 - Ernesto Prinoth, Italiaans autocoureur (overleden 1981)
• 1924 - Neville Marriner, Engels violist/dirigent
• 1924 - Lieuwe Steiger, Nederlands voetbaldoelman (PSV) (overleden 2006)
• 1925 - Livio Reginaldo Fischione, Italiaans bisschop (overleden 2009)
• 1929 - Roland Cardon, Belgisch componist, dirigent en muziekpedagoog (overleden 2001)
• 1930 - Vigdís Finnbogadóttir, IJslands politica
• 1931 - Ed Bailey, Amerikaans honkbalspeler (overleden 2007)
• 1931 - Tomas Tranströmer, Zweeds dichter en winnaar Nobelprijs voor de Literatuur (overleden 2015)
• 1931 - Pierre Vaneck, Frans/Belgisch acteur (overleden 2010)
• 1932 - Roel Wiersma, Nederlands voetballer (overleden 1995)
• 1933 - Johnny Carson, Amerikaans muziekpromotor (overleden 2010)
• 1933 - David Hamilton, Brits-Frans fotograaf en filmer
• 1933 - Charles Sowa, Luxemburgs atleet (overleden 2013)
• 1935 - Miel Cools, Vlaams zanger (overleden 2013)
• 1936 - Raymond Poulidor, Frans wielrenner
• 1938 - Claudia Cardinale, Italiaans actrice
• 1941 - Joseph Aghoghovbia, Nigeriaans voetballer (overleden 2010)
• 1942 - Kenneth Lee Lay, Amerikaans topman (overleden 2006)
• 1942 - Gennadi Logofet, Russisch voetballer (overleden 2011)
• 1943 - Riem de Wolff, Nederlands zanger (The Blue Diamonds)
• 1944 - Dave Edmunds, Brits muzikant en zanger
• 1944 - Kunishige Kamamoto, Japans voetballer
• 1945 - Jos van Rey, Nederlands ondernemer, politicus, bestuurder en columnist
• 1947 - Mike Chapman, Amerikaans producer
• 1947 - Lalit Suri, Indiaas hotelier en politicus (overleden 2006)
• 1947 - Peter Tuinman, Nederlands acteur
• 1950 - Neca, Braziliaans voetballer
• 1951 - Dick Maas, Nederlands filmregisseur
• 1952 - Henk Mouwe, Nederlands presentator
• 1955 - Enith Brigitha, Nederlands zwemster
• 1956 - Raul Dominguez, Amerikaans voetbalscheidsrechter
• 1957 - Evelyn Ashford, Amerikaans atlete
• 1957 - Jiwansingh Sheombar, Surinaams militair
• 1959 - Emma Thompson, Brits actrice
• 1960 - Pedro Delgado, Spaans wielrenner
• 1960 - Koning Filip, koning van België
• 1961 - Tiina Lillak, Fins atlete
• 1961 - Fred Siebelink, Nederlands radiopresentator
• 1962 - Nawal El Moutawakel, Marokkaans atlete
• 1962 - Nick Kamen, Brits zanger en fotomodel
• 1965 - Linda Perry, Amerikaans zangeres, songwriter en producer
• 1966 - Samantha Fox, Brits model en zangeres
• 1968 - Mieke van der Kolk, Nederlands atlete
• 1968 - Brahim Lahlafi, Marokkaans atleet
• 1971 - Finidi George, Nigeriaans voetballer
• 1972 - Hella Hueck, Nederlands journaliste
• 1972 - Chun Wei Cheung, Nederlands roeier (overleden 2006)
• 1973 - Jeroen Dubbeldam, Nederlands springruiter
• 1973 - Robert Scheidt, Braziliaans zeiler
• 1974 - Danny Way, Amerikaans skateboarder
• 1975 - Nina Rillstone, Nieuw-Zeelands atlete
• 1976 - Susan Ward, Amerikaans actrice en model
• 1979 - Anna Torv, Australisch actrice
• 1980 - Victor Núñez, Costa Ricaans voetballer
• 1980 - Fränk Schleck, Luxemburgs wielrenner
• 1981 - Andrés D'Alessandro, Argentijns voetballer
• 1981 - Philippe Geubels, Vlaams komiek
• 1982 - Sanne de Regt, Nederlands kapster, schoonheidsspecialiste en miss
• 1983 - Henri Scheweleff, Fins voetballer
• 1984 - Sjoerd Ars, Nederlands voetballer
• 1984 - Guor Marial, Zuid-Soedanees atleet
• 1984 - Stijn Stroobants, Belgisch atleet
• 1985 - Mario Barić, Kroatisch voetballer
• 1986 - Quincy Owusu-Abeyie, Nederlands voetballer
• 1987 - Gatis Smukulis, Lets wielrenner
• 1988 - Miro Varvodić, Kroatisch voetbaldoelman
• 1990 - Sharon Kovacs, Nederlands zangeres
• 1990 - Emma Watson, Brits actrice
• 1992 - John Guidetti, Zweeds voetballer
• 1993 - Jack Harvey, Brits autocoureur
• 1994 - Axcil Jefferies, Zimbabwaans autocoureur
• 1996 - Patrick Kujala, Fins autocoureur
• 1996 - Rokas Zaveckas, Litouws alpineskiër

Overleden

Greta Garbo
overleden in 1990

Pol Pot
overleden in 1998

Joey Ramone
overleden in 2001

• 69 - Otho (37), Romeins keizer
• 628 - Suiko (74), keizerin van Japan
• 1446 - Filippo Brunelleschi (69 ?), Italiaans architect
• 1517 - Jan Smeken (67 ?), Brussels stadsrederijker
• 1607 - Cornelis Kiliaan (77), Vlaams historicus
• 1659 - Simon Dach (53), Duits dichter
• 1719 - Madame de Maintenon (83), tweede echtgenote van Lodewijk XIV van Frankrijk
• 1757 - Rosalba Carriera (81), Italiaans pastelschilderes
• 1865 - Abraham Lincoln (56), zestiende president van de Verenigde Staten
• 1888 - Joseph Dietzgen (59), Duits filosoof en leerlooier
• 1889 - Pater Damiaan (49), Belgisch missionaris
• 1899 - Agostino Bausa (78), Italiaans kardinaal-aartsbisschop van Florence
• 1901 - Leopoldus Passchijn (67), Belgisch politicus
• 1912 - John Jacob Astor IV (47), Amerikaans zakenman, uitvinder en schrijver
• 1912 - Benjamin Guggenheim (46), Amerikaans zakenman en opvarende van de Titanic
• 1912 - Georges Krins (23), Belgisch violist
• 1912 - John George Phillips (25), Engels marconist van de Titanic
• 1912 - Johan George Reuchlin (37), Nederlands ondernemer en opvarende van de Titanic
• 1912 - Edward John Smith (62), Engels zeevaartofficier en kapitein (kapitein van de Titanic)
• 1927 - Henry Holiday (87), Engels kunstschilder, glazenier en illustrator
• 1942 - Robert Musil (61), Oostenrijks schrijver
• 1946 - Adelgunde van Bragança (87), hertogin van Guimarǎes, Portugees prinses
• 1948 - Manuel Roxas (56), Filipijns politicus
• 1962 - Arsenio Lacson (50), Filipijns politicus
• 1973 - Ernst Klodwig (69), Duits autocoureur
• 1974 - Irene van Griekenland (70), prinses van Griekenland en Denemarken
• 1980 - Jean-Paul Sartre (74), Frans filosoof en schrijver
• 1982 - Arthur Lowe (66), Brits acteur
• 1983 - Corrie ten Boom (91), Nederlands horlogemaakster, evangeliste en schrijfster
• 1984 - Tommy Cooper (63), Brits komiek
• 1986 - Jean Genet (76), Frans schrijver
• 1990 - Greta Garbo (84), Zweeds-Amerikaans actrice
• 1993 - Leslie Charteris (85), Brits schrijver
• 1993 - Tuzo Wilson (84), Canadees geoloog
• 1998 - Pol Pot (72), dictator van Cambodja
• 2000 - Floris Bakels (84), Nederlands verzetsstrijder
• 2000 - Edward Gorey (75), Amerikaans schrijver en illustrator
• 2001 - Joey Ramone (49), Amerikaans zanger (Ramones)
• 2002 - Damon Knight (79), Amerikaans schrijver
• 2003 - Bernard Huijbers (80), Nederlands componist en organist
• 2004 - Ton Dreesmann (69), Nederlands ondernemer
• 2004 - Mitsuteru Yokoyama (68), Japans mangaka en schrijver
• 2005 - Art Cross (87), Amerikaans autocoureur
• 2008 - Benoît Lamy (62), Belgisch cineast
• 2009 - Clement Freud (84), Brits keukenchef en politicus
• 2009 - László Tisza (101), Hongaars-Amerikaans natuurkundige
• 2010 - Hans van Dalsum (80), Nederlands tennisspeler
• 2010 - Jack Herer (70), Amerikaans auteur en activist
• 2010 - Michael Pataki (72), Amerikaans acteur
• 2012 - André Devreker (89), Belgisch hoogleraar
• 2012 - Hanneke Ippisch-Eikema (87), Nederlands verzetsstrijdster
• 2013 - Richard LeParmentier (66), Brits acteur
• 2014 - Tjitze de Jong (71), Nederlands predikant
• 2015 - Ton van der Kleij (66), Nederlands drummer
• 2015 - Felice Leonardo (100), Italiaans bisschop
• 2015 - Jef Penders (86), Nederlands componist en dirigent

Viering/herdenking

• In het Oude Rome werden de Fordicidia gevierd ter ere van Gaia.
• Pasen in 1607, 1618, 1629, 1691, 1759, 1770, 1781, 1827, 1838, 1900, 1906, 1979, 1990, 2001, 2063.
• Rooms-katholieke kalender:
  • Heilige Basilissa en Anastasia van Rome († c. 68)
  • Heilige Ruadhan (van Lorrha) († 584)
  • Heilige Hunna († 679)

Weerextremen

Nederland

Dagrecords

• 1928 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur 1,6 °C
• 2007 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 18,6 °C
• 1921 - Laagste minimumtemperatuur -2,1 °C
• 2007 - Hoogste maximumtemperatuur 29,7 °C
• 1954 - Hoogste uurgemiddelde windsnelheid 15,4 m/s
• 1996 - Langste zonneschijnduur 12,9 uur
• 2002 - Langste neerslagduur 17,5 uur
• 1990 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 18,8 mm
• 1945 - Laagste etmaalgemiddelde relatieve vochtigheid 16%

België

Dagrecords

• 1892 - Laagste etmaalgemiddelde temperatuur 0,8 °C
• 2007 - Hoogste etmaalgemiddelde temperatuur 20,8 °C
• 1892 - Laagste minimumtemperatuur -2,4 °C
• 2007 - Hoogste maximumtemperatuur 28,7 °C. Dit is de hoogste maximumtemperatuur ooit in de maand april.
• 1881 en 2001 - Hoogste etmaalsom van de neerslag 18 mm

Uitzonderlijke gebeurtenissen

• 1999 - 15 cm sneeuw in Elsenborn (Bütgenbach) en 18 cm in Saint-Hubert.

Bronnen, noten en/of referenties

Mediabestanden

Zie de categorie 15 April van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.