1881

Milenijum:	2. milenijum
Vijekovi:	18. vijek – 19. vijek – 20. vijek
Decenija:	1850-e  1860-e  1870-e  – 1880-e –  1890-e  1900-e  1910-e
Godine:	1878 1879 1880 – 1881 – 1882 1883 1884

1881 u drugim kalendarima

Gregorijanski	1881 MDCCCLXXXI
Ab urbe condita	2634
Islamski	1298 – 1299
Iranski	1259 – 1260
Hebrejski	5641 – 5642
Bizantski	7389 – 7390
Koptski	1597 – 1598
Hindu kalendari
- Vikram Samvat	1936 – 1937
- Shaka Samvat	1803 – 1804
- Kali Yuga	4982 – 4983
Kineski
- Kontinualno	4517 – 4518
- 60 godina	Yin Metal Zmija (od kineske N. g.)
Holocenski kalendar	11881
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1881 (MDCCCLXXXI) bila je redovna godina koja počinje u subotu po gregorijanskom, odn. redovna godina koja počinje u četvrtak po 12 dana zaostajućem julijanskom kalendaru (linkovi pokazuju godišnje kalendare).

Događaji

Januar/Siječanj

• 20. 1. (8. 1. po j.k.) - Prvi broj novina "Samouprava", sa programom novoosnovane Narodne radikalne stranke (prva formirana stranka u Srbiji, čine je sledbenici Sv. Markovića koji su odustali od socijalizma).
• 22. 1. - Konzervativci u Srbiji osnivaju Naprednu stranku.
• 24. 1. - Ruske trupe pobedile Turkmene u opsadi Göktepea (Ahal-tekinska ekspedicija).

Februar/Veljača

• 1. 2. - Srpska vlada obaveštena da je američka vlada prihvatila "njenu želju da u Beogradu ima predstavnika SAD" - ovo se uzima kao datum uspostavljanja diplomatskih veza između Kneževine Srbije i SAD.
• 3. 2. - Tri ugovora srpske vlade sa Eženom Bontuom, predsednikom Generalne unije, za zajam, građenje i korišćenje železnice u Srbiji (sa Generalnom unijom sklopljen i nepovoljan "lutrijski zajam" od realnih 24,585 miliona dinara za vraćanje dugova iz '60-ih i '70-ih).
• 10. 2. - Praizvedba "Hofmanovih priča" kompozitora Žaka Ofenbaha, četiri meseca nakon njegove smrti.

+ Osnovana prva škola igranja u Beogradu.

• 16. 2. - Francuski oficir Paul Flatters ubijen u Sahari prilikom pokušaja trasiranja predložene Transsaharske železnice.
• 19. 2. - Kanzas je prva američka država koja je uvela prohibiciju alkoholnih pića ( [[* 21. 2. - Novi Zakon o sudijama u Srbiji - uvedena sudska nezavisnost.

Mart/Ožujak

• 1. 3. - Firma Cunard porinula putnički brod novog tipa SS Servia ("Srbija").
• 4. 3. - 19. 9. - Predsedništvo James A. Garfielda.
• 13. 3. - Bombom ubijen ruski car Aleksandar II, koga nasljeđuje njegov sin Aleksandar III - vlada do 1894 i odustaje od očevih planova za reformu.
• 16. 3.? - Osnovana železničko-saobraćajna škola u Beogradu.
• 22. 3. - Posle burnih diskusija, srpska skupština usvojila nepopularni ugovor sa Generalnom unijom ("Bontuov ugovor") o zajmu sredstava, kao i gradnji i eksploataciji pruge Beograd-Vranje (97 za, 57 protiv, 5 uzdržanih) - pretpostavlja se uz podmićivanje.
• 23. 3. - Burskom pobedom okončan Prvi burski rat.
• 26. 3. - Kneževina Rumunija proglašena kraljevinom (vladar Karol I krunisan 10. 5.).

April/Travanj

• 9. 4. - Novi Zakon o štampi u Srbiji - slobodna štampa.
• 13. 4. - Donet Zakon o zborovima i udruženjima (prvi ikad u Srbiji) - omogućeni zborovi i ranije zabranjena udruženja.
• 14. 4. - Revolveraški obračun "Četvorica mrtvih za pet sekundi" u El Pasu.
• 15. 4. - Počinju antijevrejski pogromi u Rusiji (Ukrajina i Poljska).

+ Zakonom o taksama uvedene taksene marke u Srbiji.

• 28. 4. - Osuđen na vešanje, Billy the Kid beži ubivši obojicu čuvara.
• april - Turska vojska Derviš-paše guši ustanak Prizrenske lige.

Maj/Svibanj

• 6. 5. (24. 4. po j.k.) - Srbija potpisuje trgovinski ugovor sa Austrougarskom (ratifikovan u Srbiji 17. 6.) - povoljan za austrougarsku industriju i srpsku poljoprivredu, bez uzajamnosti po pitanju statusa najpovlašćenije nacije.
• 12. 5. - Tunis postaje francuski protektorat (ranije pod osmanskim sizerenstvom).
• 13. 5. - Pacifičko ostrvo Rotuma se predalo Velikoj Britaniji (deo kolonije Fidži).

Jun/Lipanj

• 1. 6. - U Srbiji Zakon o krčmarini (na alkoholna pića).
• 8. 6. - Ugovor o Bosni i Hercegovini između Svete stolice i Austrougarske vlade o uvođenju svjetovne katol. hijerarhije, car dobija pravo imenovanja nadbiskupa i biskupa (ranije su franjevci bili nosioci katoličanstva u BiH).
• 18. 6. - Obnovljen na tri godine "Trojecarski savez" (Nemačka, Austrougarska i Rusija) - Austrougarima priznato pravo na aneksiju Bosne i Hercegovine, kao i pravo Bugarske na ujedinjenje sa Istočnom Rumelijom.
• 24. 6. - 3. 7. - Izbori za Ugarski sabor, nova pobeda vladajućih Liberala.
• 28. 6. (16. 6. po j.k.) - Čedomilj Mijatović, ino-ministar Srbije, u Beogradu potpisao Tajnu konvenciju između Srbije i Austrougarske, po volji kneza Milana, a bez znanja vlade (objavljena 1893).
• 29. 6. - Muhamed Ahmed se proglasio za mahdija u Sudanu, protiv turko-egipatskih vlasti - počinje Mahdijev rat.

Jul/Srpanj

• 2. 7. - Advokat Charles Guiteau revolverom pogađa američkog predsjednika Jamesa Garfielda.
• 4. 7. - U Srbiji Zakon o trošarini na duvan.
• 5. 7. - Bula Ex hac Augusta pape Lava XIII. uspostavlja redovnu katoličku hijerarhiju u Bosni i Hercegovini (jedna nadbiskupija i tri biskupije); za prvog vrhbosanskog nadbiskupa postavljen Josip Stadler (do 1918).
• 14. 7. - Pat Garrett ubio Billy Kida.
• 15. 7. - Knez Milan Obrenović srebrnim budakom udario temelj Srpskim državnim železnicama na Mokroluškom potoku, nedaleko od današnje Gazele (prvi voz Beograd-Niš krenuo 1884).
• 15. 7. - Proglas o sjedinjenju Vojne krajine i banske Hrvatske.
• 19. 7. - Bik Koji Sjedi se predao američkim vlastima sa svojom porodicom i još 200 Sijuksa.
• 23. 7. - Čile i Argentina potpisali ugovor o razgraničenju u Ognjenoj zemlji i Patagoniji.

Avgust/Kolovoz

• 4. 8. - U Sevilji navodno izmereno 50 °C što bi bio evropski rekord (potvrđeno 46,6°).

+ U zadarskom srezu za Dalmatinski sabor izabran Ljubomir Vujnović, srpsko-autonomaški kandidat (pogoršanje srpsko-hrvatskih suprotnosti).

• 15. 8. - 15. 11. - Prva Međunarodna izložba elektriciteta u Parizu - prikazane nove naprave, održani i kongres na kome su definisani volt, om i amper.

Septembar/Rujan

• 19. 9. - Nakon smrti predsjednika Garfielda na čelo SAD dolazi dotadašnji potpredsjednik Chester Arthur.

Oktobar/Listopad

• oktobar - Srpski mitropolit Mihailo saopštio vladi da crkva ne može primenjivati Zakon o taksama jer bi to predstavljalo simoniju.
• 10. 10. - Umro austro-ugarski ministar ino. poslova Heinrich Karl von Haymerle, naslediće ga grof Gustav Kálnoky (do 1895).
• 13. 10. - Smatra se da je Eliezer Ben-Yehuda održao prvi razgovor na hebrejskom jeziku sa prijateljima u Parizu.
• 14. 10. - Zaključen Trgovinski ugovor između Kneževine Srbije i SAD, takođe i Konvencija o pravima, imunitetima i privilegijama konzularnih agenata (prva trgovina: šljive za kerozin).
• 26. 10. - Najslavniji revolveraški sukob Divljeg zapada: Obračun kod O. K. Corrala.
• 30. 10. (18. 10. po j.k.) - Srpska vlada iz političkih razloga smenila mitropolita Mihaila, privremeno postavljen episkop negotinski Mojsej.
• oktobar - Razrešena kriza srpske vlade nastala potpisivanjem Tajne konvencije - Čedomilj Mijatović prepustio inostrani resor predsedniku vlade Piroćancu.

Novembar/Studeni

• 1. 11. (20. 10. po j.k.) - Kalaj - Piroćančeva deklaracija (ublažavanje člana IV Tajne konvencije, koji govori da Srbija neće sklapati političke ugovore bez sporazuma sa Austrougarskom).
• 4. 11. - Objavljen Privremeni odbrambeni zakon za BiH - uvedena vojna obaveza u okupiranoj BiH što izaziva veliko nezadovoljstvo stanovništva i ustanak u januaru.
• 5. 11. (24. 10. po j.k.) - Tajna izjava kneza Milana da će se pridržavati konvencije sa AU bez ikakvih dodataka.
• 6. 11. - U Beogradu osnovano Srpsko novinarsko društvo (pravila usvojena 21. 12.).

Decembar/Prosinac

• 8. 12. - Izgoreo bečki Ringtheater, poginule najmanje 384 osobe.

Tokom/tijekom godine

• Austrijski car postavio Germana Anđelića za patrijarha srpskog i mitropolita karlovačkog, protivno većinskoj volji narodnog sabora.
• Izbija ustanak u Krivošijama (Boka Kotorska) zbog austrougarske vojne obaveze, koji će se proširiti i na Hercegovinu početkom sledeće godine.
• U Rumi (tada Kraljevina Hrvatska i Slavonija) osnovana Srpska samostalna stranka.
• Henry Morton Stanley osnovao Léopoldville, današnja Kinshasa.
• Londonski Natural History Museum dobio novu zgradu.

Rođenja

• 4.1. (23.12.1880. po j.k.) - Nikolaj Velimirović, srpski pravoslavni teolog i svetac († 1956.)
• 21. 1. - Ivan Ribar, političar († 1968)
• 1.3. - Petar Skok, hrvatski jezikoslovac († 1956.)
• 12.3. - Mustafa Kemal Ataturk, "otac Turske" († 1938)
• 25.3. - Béla Bartók, mađarski skladatelj († 1945.)
• 6.3. - Sir Alexander Fleming, škotski mikrobiolog i biolog koji je otkrio penicilin († 1955.)
• 9.4. - Veselin Čajkanović, srpski filolog, akademik († 1946)
• 1.5. - Mary MacLane, kanadsko-američka spisateljica
• 13.5. - Dimitrije Tucović, vođa socijalističkog pokreta u Srbiji († 1914)
• 17.5. - Gavrilo Dožić, srpski patrijarh († 1950)
• 19.5. - Ivo Kerdić, hrvatski medaljer i kipar († 1953.)
• 6.8. - Alexander Fleming, britanski biolog († 1955)
• 12.8. - Cecil B. DeMille, američki filmski redatelj i producent († 1959.)
• 25.10. - Pablo Picasso, španjolski slikar († 1973.)
• 9.11. - Hinko Würth, hrvatski nogometaš († 1964)
• 23.11. - Milica Janković, srpska književnica († 1939)
• 25.11. - Angelo Giuseppe Roncalli, papa Ivan XXIII. († 1963.)
• 28.11. - Stefan Zweig, austrijski književnik († 1942.)
• 6.12. - Milan Predić, književnik i pozorišni kritičar († 1972)
• 23.12. - Aleksa Ivić, srpski istoričar († 1948)

Smrti

• 9. veljače - Fjodor Mihajlovič Dostojevski, ruski književnik, romanopisac, novelist i publicist koji je u svojim romanima istraživao dubine ljudske psihe (Braća Karamazovi, Zločin i kazna) (* 1821.)
• 13. 3. - Aleksandar II., ruski car (* 1818)
• 26. mart - Aleksa Bačvanski, srpski glumac, reditelj, osnivač glumačke škole (* 1832)
• 28. ožujka - Modest Petrovič Musorgski, ruski skladatelj (* 1839.)
• 11. 5. - Patrijarh srpski Prokopije (* 1808)
• 13. 6. - Tomanija Obrenović, udovica Jevrema Obrenovića (* 1796)
• 15. lipnja - Franjo Krežma, hrvatski skladatelj (* 1862.)
• 19. 9. - James A. Garfield, američki predsednik (* 1831)
• 30. listopada - George Washington De Long, američki istraživač (* 1844.)
• 5. novembar - Danilo Medaković, srpski istoričar (* 1819)
• 13. prosinca - August Šenoa, hrvatski književnik (* 1838.)
• Matija Mažuranić, hrvatski književnik (* 1817)

V. također

• Bejzbol 1881

1881 na Wikimedijinoj ostavi