1928

1928 сыл.

Туох буолбута

• Тохсунньу — Ньурбаҕа мэлиэһэ уонна электростанция үлэҕэ киирдилэр.
• Тохсунньу 20 — Дьокуускайы Илин Хаҥалас улууһун кытта холбуур телеграф ситимэ тутулунна.
• Тохсунньу 21 — ЦИК «Саха АССР оройуоннааһынын принцибин туһунан» диэн уураах ылла.
• Олунньу 10 — ВКП(б) киин комитетын анал хамыыһыйата кэллэ. Хамыыһыйаҕа ВЦИК солбуйааччыта Полуян Я.В., ОГПУ Анал отделын салайааччыта Пузицкай С. В. уо.д.а. киирдилэр. Бу хамыһыйа саха бастыҥ дьоннорун кыргарга диэн сыаллаах этэ.
• Кулун тутар — 24 «бандьыыт» холуобунай дьыалалара көрүллүбүт. Ол түмүгэр 20 киһини ытан өлөрбүттэр. Ксенофонтов П. В., Артемьев М.К. уонна да атыттар.
• Муус устар — Ньурбаҕа маҥнайгы трактор кэлэр.
• Муус устар 23 — Саха суругун-бичигин Кэмитиэтэ ЯЦИК Президиумун иһинэн тэриллибит. П. А. Ойуунускай бэрэстээтэлинэн анаммыт, чилиэннэринэн И. Н. Барахов, А. А. Иванов, С. Н. Донской-2, уонна К. О. Гаврилов буолбуттар. Хамыыһыйа (кэмитиэт) түүр алфавитын кытта дьүөрэлэһиини ситиһиэхтээх, орфографияны быһаарыахтаах уонна биэс сыллаах саҥа сурукка-бичиккэ киирии бырагыраамматын оҥоруохтаах эбит.
• Бэс ыйын 2 — Саха сирин ВКП(б) обкомун бюрота «Саха омук» уопсастыбаны бобор туһунан уураах ылыммыт. Бобуу төрүөтүнэн уопсастыбаҕа «сэбиэттэри утарар дьон» (антисоветские элементы) киирэллэрэ, оттон салалтатыгар «омугумсук интэлигиэннэр» (националистически настроенная интеллигенция) киирэллэрэ буолбут. Бу дьиҥнээх төрүөтүнэн П. В. Ксенофонтов уонна М. К. Артемьев бастаанньалыыр этэрээттэрин утары охсуһуу содула этэ.
• Бэс ыйын 20 — Москваттан бастакы саха летчига Торговкин А. аала сааххалланан өлбүтүн туһунан телеграмма кэлэр.
• Балаҕан ыйын 3 — ВЦИК Президиума Лаамы байҕал сирин Саха АССРга сыһыарыы туһунан ходотайствоҕа аккаас биэрбит.
• Алтынньы 12 — Дьокуускайга тирии оҥоһуктары оҥорон таһаарар заводу тутарга диэн быһаарыы ылыллыбыт.

Төрөөбүттэр

Багдарыын Сүлбэ

• Хатылаев Иннокентий Михайлович (1928—1981) — Саха АССР оскуолатын үтүөлээх учуутала.
• Тохсунньу 4 — Сергучев Лазарь Лазаревич (04.01.1928—1993) — Саха АССР үтүөлээх артыыһа.
• Тохсунньу 28 — Осипов Афанасий Николаевич
• Олунньу 15 — Алексеев Михаил Федорович (15.02.1928—2001) — Социалистическай Үлэ Геройа
• Олунньу 18 — Петров Виктор Григорьевич - саха живописеһа,
• Кулун тутар 3 — Собакин Афанасий Петрович - саха живописеһа,
• Кулун тутар 16 — Иванов Спиридон Алексеевич — филология билимин доктора,
• Муус устар 1 — Василий Семенович Яковлев-Далан - Саха норуодунай суруйааччыта.
• Муус устар 26 — Десяткин Тарас Гаврилович — геолог идэлээх, «Якутзолото» тэрилтэни өр сылларга салайбыт киһи, Социалистыы Үлэ Дьоруойа.
• Ыам ыйын 10 — Мыреева Татьяна Ивановна, Саха АССР үтүөлээх артыыһа
• Бэс ыйын 14 — Че Гевара
• От ыйын 15 — Афанасьев Петр Саввич (15.07.1928—10.08.2000) — саха лексиколог учуонайа, филологическай билим кандидата.
• От ыйын 22 — Горохов Кирилл Иванович (22.07.1928—26.11.1964) — история билимин кандидата.
• Балаҕан ыйын 5 — Коркин Дмитрий Петрович (1928 - 1984), Саха сиригэр тустуу сайдыытыгар сүҥкэн кылааты киллэрбит киһи.
• Балаҕан ыйын 21 — Ковалевскай Олег Михеевич, худуоһунньук, график, Саха АССР култууратын үтүөлээх үлэһитэ.
• Алтынньы 1 — Дьячек Михаил Романович — Социалистическай Үлэ Геройа, тутааччы.
• Сэтинньи 8 — Багдарыын Сүлбэ
• Сэтинньи 15 — Ефимов Никодим Николаевич (15.11.1928—1992) — физико-математическай билим доктора, профессор.
• Ахсынньы 1 — Засимов Наум Матвеевич - саха живописеһа
• Ахсынньы 7 — Гаврилова Мария Кузьминична, география доктора, СӨ Наукаларын академиятын академига, Ирбэт тоҥу чинчийэр Институт сүрүннүүр наука сотруднига.
• Ахсынньы 21 — Орлов Михаил Павлович (21.12.1928—ХХХХ) — Социалистическай Үлэ Геройа, тутааччы.
• Ахсынньы 31 — Сивцев Эллэй Семенович (31.12.1928—15.06.1994) — саха норуодунай худуоһунньуга.

Өлбүттэр

• Кулун тутар 27 — Артемьев Михаил Константинович (1888 — 1928) — XX үйэ саҕаланыытыгар үлэлии-хамныы сылдьыбыт Саха сирин политическэй диэйэтэлэ. Аатырбыт конфедералистар бастаанньаларын салайааччыларыттан биирдэстэрэ.
• Муус устар 25 — Врангель Петр Николаевич
• Балаҕан ыйын 15 — Василий Васильевич Никифоров-Күлүмнүүр, Саха сирин уһулуччулаах общественнай, политическэй диэйэтэлэ