مریستم

سرلاد (مریستم) یا مریستم از مجموعه یاخته‌های جنینی ساخته شده اند که تکثیرشان سریع است. چون تمایز یابی در مرحله طویل شدن سلول رخ می دهد، یاخته‌های مریستمی همواره به حالت مریستمی باقی می مانند و رشد نامحدود گیاهان آوندی (تراکئوفیت ها) را سبب می شوند در مقابل می توان گفت که بریوفیت‌ها دارای رشد محدود هستند یا به عبارتی پس از چند ماه کلیه یاخته‌های مریستمی تمایز می یابند و رشد آن‌ها بطور کامل متوقف می شود. سلولهای مریستمی؛ کوچک، چند وجهی، با هسته بزرگ در مرکز می باشند، اکثراً بدون واکوئل یا با واکوئل ریز، و فاقد هر گونه اختصاص بافتی می باشند. این سلول‌ها دارای دیواره نازک اولیه و فاقد دیواره ثانویه می باشند، پروتوپلاست فراوان دارند، فاقد مواد ذخیره ای و کریستالی هستند، دارای میتوکندری به تعداد زیاد و دارای پلاستهای تمایز نیافته می باشند. از مهمترین فاکتورهای موثر در تقسیم بندی سلولهای مریستمی، موقعیت ومنشأ این سلولها می باشد. سلولها در گیاه فقط در مریستم‌ها تقسیم می‌شوند.

مریستمها از لحاظ منشا به مریستمهای اولیه وثانویه تقسیم می شوند. مریستم اولیه : عبارت است از سلولهایی که مستقیما از تقسیم سلولهای جنینی بوجود می آید .لپه‌ها از تقسیم سلول‌های نزدیک به پرومریستم ساقه بوجود می آیند همچنین سلول‌های ریشه چه و ساقه چه فقط تا زمانیکه دانه جوانه می زند فعالند، که این فعالیت سبب خروج ریشه چه و ساقه چه از دانه می شود، از این مرحله به بعد سلولهای پرومریستمی فعال شده و باعث ادامه رشد ریشه و ساقه می شود.

مریستم اولیه یا نخستین موجب تشکیل بافت‌های اولیه شده و ساختمان گیاه را بوجود می آورد و سبب رشد طولی اندام‌ها می شود. مریستم نوک ریشه، مریستم نوک ساقه و مریستم موجود در میان گره برخی گیاهان جزء این گروه از مریستم‌ها می باشند. سلول‌های مریستم اولیه و ثانویه از نظر ساختمانی با یکدیگر تفاوت هایی دارند.

مرسیتم ثانویه : در بازدانگان و اکثر دو لپه ای‌ها و برخی تک لپه ای‌ها که دارای ساختمان پسین هستند وجود دارد .مریستم‌های ثانویه منشأ غیر جنینی داشته و اساساً در نتیجه پدیده تمایز زدایی برخی سلول‌ها ایجاد می شوند.